چشمان رصدخانه "آرسیبو" بسته می‌شود

پس از آسیب دیدگی شدید کابل‌های تلسکوپ رادیویی "آرسیبو" که به شکل یک گنبد معلق روی یک بشقاب است و مشخص شدن اینکه این خرابی به راحتی قابل ترمیم نیست، اکنون تصمیم گرفته شده که این رصدخانه غیرفعال شود.

به گزارش ایسنا و به نقل از ساینتیفیک امریکن، پس از بیش از نیم قرن تاثیر در دستیابی به موفقیت‌های علمی و فراهم آوردن لوکیشینی جذاب برای فیلم‌های سینمایی هالیوودی، رصدخانه نمادین "آرسیبو"(Arecibo) متعلق به ایالات متحده و واقع در پورتوریکو به خواب ابدی فرو خواهد رفت.

بنیاد ملی علوم آمریکا(NSF) که صاحب این رصدخانه است اعلام کرده که برنامه ریزی برای از کار انداختن کنترل شده این تلسکوپ ۳۰۵ متری را آغاز می‌کند، چرا که در طول چند ماه گذشته این تلسکوپ دچار دو خرابی فاجعه بار در کابل‌هایی شده است که از سیستم دریافت مرکزی ۹۰۰ تنی آن پشتیبانی می‌کنند.

"شان جونز" از بنیاد ملی علوم آمریکا گفت: این تصمیم برای حفظ جان و ایمنی مردم و جلوگیری از از دست دادن کل رصدخانه از جمله مرکز آموزشی بازدیدکنندگان است که در صورت سقوط غیر منتظره و کنترل نشده رخ خواهد داد.

وی خاطرنشان کرد: اتخاذ این تصمیم برای بنیاد ملی علوم آمریکا کار آسانی نیست، اما امنیت مردم اولویت شماره یک ماست.

"رالف گائوم" مدیر بخش علوم نجوم در بنیاد ملی علوم آمریکا می‌گوید که اگرچه این تلسکوپ از رده خارج می‌شود، اما تعطیل نمی‌شود. در عوض، هدف این طرح حفظ هرچه بیشتر زیرساخت های اطراف آن است، به امید اینکه هنوز اهداف تحقیقاتی و آموزشی مختلفی را تحقق بخشد.

براساس بیانیه بنیاد ملی علوم آمریکا، این تصمیم پس از ارزیابی‌های متعدد توسط شرکت‌های مهندسی اتخاذ شده که متوجه شدند ساختار تلسکوپ در معرض خطر یک خرابی فاجعه بار است و کابل‌های آن ممکن است دیگر قادر به تحمل وزن نباشند. این بنیاد خاطرنشان کرد که هرگونه تلاش برای تعمیر "آرسیبو" می‌تواند کارگران را در معرض خطر جانی قرار دهد و حتی اگر تعمیرات موفقیت آمیز هم باشد، مهندسان دریافتند که این ساختار احتمالاً در طولانی مدت دچار مشکلات پایداری خواهد شد.

"گائوم" می‌گوید NSF هنوز برنامه کاملاً مدونی برای از کار انداختن "آرسیبو" ندارد، اما این طرح باید در هفته‌های آینده اجرا شود و این می‌تواند شامل تخریب بخشی از این رصدخانه با مواد منفجره باشد.

در حال حاضر هیچ برآوردی در مورد اینکه این کار چه مدت و با چه هزینه‌ای انجام می‌شود، انجام نشده است. با این حال برآورد NSF در سال ۲۰۱۶ نشان می‌دهد که هزینه کلی این کار بین ۱۰.۶ تا ۱۸.۷ میلیون دلار است.

"گائوم" می‌گوید: مهندسان ما قادر نیستند به ما بگویند که این ساختار چه زمانی به خودی خود تخریب می‌شود. وی با توجه به امکان انتقال تحقیقات در حال انجام در "آرسیبو" به سایر رصدخانه‌ها، گفت: مطمئناً برخی از زیرمجموعه‌های علمی که در "آرسیبو" در حال فعالیت هستند، می‌توانند به سایر مراکز و به ویژه به سایر تأسیسات NSF منتقل شوند.

اما ابعاد عجیب و غریب این رصدخانه و سخت افزارهای تخصصی، آن را به یک منبع منحصر به فرد تبدیل کرده است. برای بسیاری از برنامه‌های کاربردی در نجوم و علوم سیاره‌ای، به سادگی هیچ امکان دیگری برای پر کردن خلاء "آرسیبو" وجود ندارد.

گفته می‌شود کابل‌های غول پیکر و قدیمی که از یکی از بزرگترین تلسکوپ‌های رادیویی تک بشقاب در جهان پشتیبانی می‌کنند، در حال از دست دادن مقاومت خود هستند و این رصدخانه را که به دلیل نقش اصلی خود در اکتشافات نجومی مشهور است، تا مرز فروپاشی کامل پیش برده‌اند.

رصدخانه "آرسیبو" که بالای یک گودال در یک منطقه کوهستانی و سرسبز در پورتوریکو قرار دارد، دارای بشقابی به عرض ۳۰۵ متر است که در دو فیلم سینمایی "تماس" و "GoldenEye" از مجموعه فیلم‌های "جیمز باند" به تصویر کشیده شده است.

از این بشقاب(دیش) و گنبد معلق بالای آن برای ردیابی سیارک‌هایی که به سمت زمین حرکت می‌کنند، استفاده شده و منجر به تحقیقاتی شده که موفق به دریافت جایزه نوبل شده‌اند و به دانشمندان کمک می‌کند تا بتوانند یک سیاره قابل سکونت را شناسایی کنند.

"اسکات رنسام" ستاره شناس رصدخانه امواج گرانشی نانوهرتز آمریکای شمالی که یک پروژه همکاری میان دانشمندان ایالات متحده و کانادا است، می گوید: من به عنوان کسی که برای علم خود به "Arecibo" وابسته است، ترسیده‌ام. این تلسکوپ در حال حاضر وضعیت بسیار نگران کننده‌ای دارد و احتمال فروپاشی و ریزش فاجعه بار آن وجود دارد.

چندی پیش و قبل از اعلام تعطیلی کنترل شده "آرسیبو" یکی از اصلی‌ترین کابل‌های فولادی این تلسکوپ که قادر به تحمل ۵۴۴ تن وزن بود، در زیر تنها ۲۸۳ تن وزن پاره شد. این خرابی بعد از پاره شدن یک کابل کمکی در ماه اوت، باعث باز شدن دیواره بشقاب بازتابنده شد و به گنبد بالای آن آسیب زد.

مسئولان می‌گویند تعجب کرده‌اند، زیرا این سازه را در ماه اوت ارزیابی کرده‌اند و براساس بازرسی‌های قبلی معتقدند که این سازه می‌توانسته این تغییر وزن را تحمل کند. اما این اتفاق یک ضربه مهلک بر پیکره تلسکوپی بود که بیش از ۲۵۰ دانشمند در سراسر جهان از آن استفاده می کردند.

این مرکز همچنین یکی از اصلی‌ترین جاذبه‌های گردشگری پورتوریکو است که سالانه حدود ۹۰ هزار بازدید کننده را به خود جذب می کند.

تحقیقات دانشمندان از جمله پروژه‌ای که به دانشمندان در جستجوی کهکشان‌های اطراف کمک می‌کند، از ماه اوت تاکنون به حالت تعلیق درآمده است و اکنون به نظر می رسد باید به کلی به مرکز دیگری منتقل شود.

این تلسکوپ در دهه ۱۹۶۰ میلادی ساخته شده است و بودجه آن توسط وزارت دفاع آمریکا در تلاش برای توسعه دفاع موشکی ضد بالستیک تامین شده است و بیش از نیم قرن است که بلایای طبیعی از جمله طوفان و زمین لرزه را تحمل کرده است.

پیش از این قرار بود کابل‌های جدید در ماه آینده به داد این تلسکوپ برسند، اما به اذعان مسئولان، بودجه‌ای برای این تعمیرات توسط آژانس‌های فدرال در نظر گرفته نشده است.

انتهای پیام