توطئه در ریاض علیه ایران؟

آفتاب‌‌نیوز :

شهر جدید نیوم در شمال عربستان سعودی و کرانه دریای سرخ، قرار بود مظهری از چهره جدید این پادشاهی سنتی با ظاهری مدرن، روزآمد و تکنولوژیک باشد، اما روز یکشنبه میزبان دیداری بود که چهره رژیم حاکم بر عربستان را برای همیشه متحول کرد. فرزند پادشاهی که خود را «خادم حرمین شریفین»، رهبر جهان عرب و عمود جهان اسلام می‌دانست، در دیداری پنهانی در خاک عربستان با اشغالگران ۷ دهه‌ای سرزمین‌های عربی از عادی‌سازی سخن گفت.

این دیدار، اندکی بعد از موفقیت دونالد ترامپ، رییس‌جمهور امریکا در ترغیب حکام دست‌نشانده کشور‌های کوچک جنوب خلیج فارس و حاکمان نظامی موقت سودان بحران‌زده برای عادی‌سازی روابط با رژیم اشغالگر با هدف رسمیت بخشیدن به حضور رژیم اشغالگر در سرزمین فلسطین، عادی نشان دادن اشغالگری و دائمی‌سازی آوارگی و بی‌سرزمینی مردم فلسطین انجام شد. هر چند رسانه‌ها از موانع بسیار زیاد در برابر تامین هزینه‌ها و جذب سرمایه‌های خارجی برای ساخت این شهر خبر می‌دهند، اما یکشنبه شب این شهر دست‌کم زاویه‌ای تازه از چهره حکام سعودی را علنی کرد. در برابر موج وسیع خبر‌ها در مورد دیدار میان ولیعهد سعودی و بنیامین نتانیاهو، رسانه‌های عربی حامی پادشاهی سعودی عمدتا سکوت کردند و به بازنشر تکذیبیه ضعیف توییتری وزیر خارجه سعودی، بسنده کردند. در برابر رسانه‌های اسراییلی که راضی کردن سعودی‌ها به این دیدار را گامی بی‌سابقه و بلند در جهت رسمی کردن اشغال سرزمین‌های عربی می‌دیدند، با آب و تاب فراوان این خبر را پوشش دادند. بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم اشغالگر در برابر خبرنگاران از پاسخ به سوالات در مورد دیدارش با بن سلمان طفره رفت و کیل براون، سخنگوی وزارت خارجه امریکا هم حاضر به تایید یا تکذیب حضور نتانیاهو در دیدار وزیر خارجه امریکا با ولیعهد سعودی نشد. رسانه‌های عبری‌زبان از ایران به عنوان دستور کار اصلی گفتگو‌های بن‌سلمان و نتانیاهو یاد کرده‌اند. سیاست تبلیغاتی سال‌های اخیر دولت امریکا و رژیم اشغالگر سرزمین فلسطین، تبلیغ ایران هراسی در منطقه و تبدیل دشمنی با ایران به عنوان دستاویز و بهانه‌ای برای دوستی میان اسراییل و کشور‌های عربی بوده است. در این مسیر، دو طرف یعنی اعراب حامی پادشاهی سعودی و اشغالگران سرزمین فلسطین با معرفی ایران به عنوان دشمن مشترک به دنبال نزدیکی با یکدیگر بوده‌اند. صبح روز دوشنبه بود که کاربران اسراییلی و خبرنگاران در شبکه‌های اجتماعی از یک پرواز بی‌سابقه از خاک فلسطین اشغالی به سمت عربستان سعودی دادند. بر اساس اطلاعات وب‌سایت‌های اطلاعات پرواز یک فروند جت خصوصی گلف‌استریم۴ یکشنبه عصر از فرودگاه بن‌گوریون تل‌آویو برخاست و ساعتی بعد در شهر جدید نیوم عربستان سعودی در کرانه دریای سرخ از صفحه رادار محو شد. این هواپیما بعد از حدود سه ساعت، دوباره از فرودگاه شهر نیوم بر روی رادار ظاهر شد و به تل‌آویو بازگشت. رسانه‌های اسراییلی بلافاصله تاکید کردند که این هواپیمای خاص هر چند متعلق به دولت رژیم اشغالگر سرزمین فلسطین نیست، اما قبلا هم توسط بنیامین نتانیاهو برای سفر استفاده شده است. وزارت خارجه عربستان سعودی هم با انتشار بیانیه‌ای از دیدار میان محمد بن سلمان و وزیر خارجه امریکا در شهر جدید نیوم خبر داد. ساعاتی بعد از این گمانه‌زنی‌ها، مایک پمپئو، وزیر خارجه ایالات متحده امریکا با انتشار پیامی در حساب کاربری خود در توییتر خبر داد که ساعتی پیش در شهر نیوم «دیداری سازنده» با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی داشته است.

هر چند تعدادی از خبرنگاران امریکایی، وزیر خارجه این کشور را در تور خاورمیانه‌ای‌اش همراهی می‌کردند، اما در زمان حضور در نیوم به نوشته رسانه‌ها خبرنگاران همراه پمپئو در فرودگاه مانده‌اند و او به تنهایی به محل دیدار با محمد بن سلمان رفته است. حضور همزمان پمپئو و بن سلمان در شهر نیوم، پنهانکاری این دیدار از چشم خبرنگاران امریکایی و پرواز هواپیمای اسراییلی به خاک سعودی در همان ساعت، بازار گمانه‌زنی‌ها را در شبکه‌های اجتماعی در مورد دیدار محرمانه نخست‌وزیر رژیم اشغالگر سرزمین فلسطین با فرزند پادشاه سعودی در خاک عربستان گرم کرد و کاربران اینترنت و رسانه‌ها تا ساعت‌ها در مورد شایعه احتمال دیدار بی‌سابقه میان رهبران رژیم اشغالگر با رهبران پادشاهی سعودی می‌نوشتند. در این میان رسانه‌های نزدیک به عربستان سعودی و مقام‌های این کشور، کاملا در مورد این شایعات سکوت کرده بودند و کمترین واکنشی به آن نشان نمی‌دادند. به هر تقدیر آنچه در شبکه‌های اجتماعی مطرح می‌شد، چیزی جز شایعات و گمانه‌زنی‌ها نبود و هیچ رسانه و مقام رسمی آن را تایید نکرده بود. پیش از این نیز شایعه‌هایی در مورد دیدار مقام‌های ارشد دو رژیم سعودی و اشغالگر منتشر شده بود، از جمله ادعا‌هایی در مورد سفر محمد بن‌سلمان، ولیعهد سعودی به سرزمین‌های اشغالی مطرح شد، اما این شایعات چندان شواهدی برای اثبات نداشتند و معمولا بر پایه معلوماتی از سوی برخی منابع آگاه بودند. مقام‌های سعودی به سادگی این شایعات را رد می‌کردند.

تایید قوی و تکذیب ضعیف

این بار، همه قطعات پازل برای اثبات گام برداشتن رسمی عربستان سعودی در جهت به رسمیت شناختن حاکمیت اشغالگران بر سرزمین فلسطین، آماده بود. تا اینکه بعد از ظهر روز دوشنبه رادیوی ارتش رژیم اشغالگر، رادیو کان با انتشار خبر سفر بنیامین نتانیاهو با همراهی یوسی کوهن، رییس موساد به شهر نیوم را تایید کرد، هر چند در این گزارش اشاره‌ای به دیدار‌های نتانیاهو یا دستور کار سفر نشده بود. ساعتی بعد یاعوو گالانت، وزیر آموزش کابینه رژیم اشغالگر سرزمین فلسطین در گفت‌وگویی با یک رادیوی محلی، شایعات را تایید کرد و خبر داد که نخست‌وزیر این رژیم با ولیعهد سعودی دیدار و گفتگو کرده است. این وزیر اسراییلی، دیدار میان نتانیاهو و بن سلمان را «دستاوردی فوق‌العاده» توصیف کرد. وی تاکید کرد همین که دیدار اتفاق افتاده و خبر آن منتشر شده است، هر چند که غیررسمی باشد، باز هم اتفاق بسیار مهمی است. وزیر آموزش کابینه رژیم اشغالگر گفته است: «چنین دیداری اتفاقی است که اجداد ما آرزوی آن را می‌کردند.»

تایید رسمی خبر دیدار از سوی یک مقام بلندپایه رژیم اشغالگر، بلافاصله صدای مقام‌های سعودی را بلند کرد که در پی تکذیب این خبر برآمدند. فیصل بن فرحان، وزیر خارجه عربستان سعودی با انتشار پیامی در حساب کاربری توییتر خود نوشت: «من گزارش‌هایی را در برخی رسانه‌ها دیده‌ام که در مورد دیداری میان والاحضرت ولیعهد و مقام‌های اسراییلی در سفر اخیر وزیر خارجه امریکا مایک پمپئو مطرح کرده‌اند. چنین دیداری به هیچ وجه رخ نداده است. تنها مقام‌هایی که در محل دیدار حضور داشتند امریکایی‌ها و سعودی‌ها بودند.».

اما این اظهارنظر وزیر خارجه سعودی، رسانه‌ها را راضی نکرد. روزنامه وال‌استریت ژورنال روز دوشنبه با انتشار گزارشی به نقل از دو مشاور ارشد دربار سعودی تایید کرد که دیداری میان ولیعهد سعودی و مقام‌های اسراییلی انجام شده است. به گفته این مقام‌های سعودی که نامی از آن‌ها ذکر نشده است دستور کار این گفتگو‌ها موضوعات مرتبط با ایران و عادی‌سازی روابط بود، اما هیچ توافق جدی در این گفتگو‌ها به دست نیامد. پایگاه اینترنتی روزنامه یدیعوت آحارونوت در گزارشی به نقل از منابع اسراییلی «حاضر در گفت‌وگوها» نوشته که محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی شخصا در مورد علنی شدن این دیدار موافقت کرده است و اصراری بر محرمانه ماندن آن نداشته است. به نوشته این رسانه عبری زبان، علاوه بر بنیامین نتانیاهو و محمد بن سلمان، مایک پمپئو، وزیر خارجه امریکا و یوسی کوهن، فرمانده سازمان جاسوسی موساد رژیم اشغالگر هم حضور داشته‌اند.

توپاز لوک، دستیار اطلاع‌رسانی و شبکه‌های اجتماعی نتانیاهو هم در توییتی به زبان عبری که به نظر می‌رسد موعد دیدار میان نتانیاهو و بن سلمان باشد با انتشار خبری در مورد بنی‌گانتز، رهبر حزب رقیب نتانیاهو در انتخابات و موتلف او در دولت کنونی نوشت: «درست وقتی که بنی گانتز در حال سیاسی‌بازی بود، نتانیاهو در حال برپایی صلح بود.»

انتشار توییت وزیر خارجه سعودی، تقریبا هیچ رسانه‌ای را قانع نکرد و همه رسانه‌های معتبر بین‌المللی ترجیح دادند بر اساس اطلاعات موجود دیدار میان نتانیاهو و بن‌سلمان را نخستین دیدار اعلام شده میان رهبران سعودی و اسراییلی معرفی کنند. هر چند چندان دور از ذهن نیست که وزیر خارجه سعودی در جریان دیدار مذکور نباشد، چرا که پیش از این گزارش‌هایی از وجود دو قدرت موازی در دربار سعودی با دو سیاست متفاوت منتشر شده بود. دیدار رسمی عصر یکشنبه که با حضور مایک پمپئو، محمد بن سلمان، فیصل بن فرحان و جان ابی‌زید، سفیر ایالات متحده امریکا در عربستان سعودی برگزار شده بود. این دیدار از سوی وزیر خارجه تایید شده است. اما در مورد دیدار احتمالی میان نتانیاهو و بن‌سلمان، نامی از جان ابی‌زید و فیصل بن فرحان در میان نیست و به نظر می‌رسد که این دیدار به صورت جداگانه برگزار شده باشد.

گزارش‌های رسانه‌ای حاکی از این بود که عصر یکشنبه، نخست‌وزیر رژیم اشغالگر سرزمین فلسطین با استفاده از هواپیمایی تجاری به شهر نیوم رفته و در آنجا در حضور وزیر خارجه امریکا با محمد بن‌سلمان، ولیعهد پادشاهی سعودی دیدار و گفتگو کرده است. مقام‌های سعودی از روزی که مساله عادی‌سازی روابط میان برخی از کشور‌های حاشیه خلیج فارس با رژیم اشغالگر سرزمین فلسطین مطرح شد، تاکید می‌کردند که هیچ تغییری در سیاست اصولی عربستان ایجاد نشده است و این پادشاهی تا پیش از تشکیل یک دولت مستقل فلسطینی و به رسمیت شناخته شدن حاکمیت فلسطینیان بر سرزمین‌های‌شان، قصد عادی‌سازی روابط با اسراییل را ندارد.

رویداد قابل پیش‌بینی

هر چند بسیاری از فلسطینیان، اعراب و مردم منطقه آرزو داشتند که بعد از سال‌ها وابستگی و سرسپردگی به واشنگتن، همچنان اندکی حیثیت و شرافت در میان رهبران پادشاهی‌های عرب جنوب خلیج فارس وجود داشته باشد که از حقوق فلسطینیان در مقابل اشغالگران حمایت کنند، اما روند اتفاقات در سه سال گذشته، برای همه روشن کرده بود که چنین انتظاری فراتر از توان حکام کنونی عربستان است. محمد بن سلمان که روابط بسیار نزدیکی با جارد کوشنر، داماد رییس‌جمهور امریکا و معمار طرح موسوم به «معامله قرن» داشت.

دولت امریکا گام‌های خود را برای دائمی‌سازی اشغال فلسطین و آوارگی مردم این کشور یک به یک پیش برد بدون اینکه حکام سعودی کوچک‌ترین اعتراضی به آن نشان دهند. حکام سعودی نه در مقابل انتقال سفارت امریکا به قدس اشغالی و به رسمیت شناختن آن به عنوان پایتخت اسراییل موضعی گرفتند، نه در برابر به رسمیت شناختن حاکمیت اسراییل بر بلندی‌های اشغالی جولان در خاک سوریه و نه حاضر شدند اجازه دهند که فلسطینی‌ها بیانیه‌ای در اتحادیه عرب علیه عادی‌سازی روابط امارات و بحرین با رژیم اشغالگر صادر کنند. مشخص بود که قرار است این مسیر به کجا ختم شود: عادی‌سازی روابط سعودی با رژیم اشغالگر. دونالد ترامپ چنین اتفاقی را پیش‌بینی کرده بود و در همزمان با امضای توافق عادی‌سازی روابط میان بحرین و امارات با اسراییل گفته بود که کشور‌های عربی دیگری هم در آینده چنین قرارداد‌هایی امضا می‌کنند و واشنگتن انتظار دارد که عربستان سعودی هم در میان آن‌ها باشد.

حالا با شکست دونالد ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری امریکا، شتاب‌زدگی در واشنگتن، تل‌آویو و ریاض برای رسمیت بخشیدن به این موضوع افزایش یافته است. با این حال تکذیب دیدار توسط وزیر خارجه سعودی، نشان می‌دهد که سعودی‌ها همچنان از چنین رویدادی شرم دارند. حال مشخص نیست که آیا این شرم و حیا در دربار سعودی در روز‌های باقی مانده از دولت دونالد ترامپ باقی می‌ماند یا آنکه نهایتا پادشاهی سعودی هم همچون بحرین و امارات به صف رسمیت‌دهندگان به آوارگی ملت فلسطین و دیاسپورای عرب می‌پیوندد؟