چرا لایحه «حمایت از مبتلایان به ایدز» تهیه شد؟

بدنامی بیماری ایدز باعث پایمال شدن حقوق اجتماعی افراد آلوده به این ویروس می شود؛ افراد جامعه فرد مبتلا را طرد می کنند و در نتیجه او از فعالیت های اجتماعی و اشتغال محروم می ماند. در بیشتر موارد مشاهده شده حتی در مراکز ارائه خدمات بهداشتی و درمانی نیز به این بیماران بی توجهی می شود.

به گزارش «تابناک»؛ مبتلایان به ایدز هم یک شهروند هستند و همان طور که یک بیمار مبتلا به سرطان را از حقوق شهروندی محروم نمی‌کنیم، نسبت به آن‌ها نیز باید چنین حسی داشته باشیم. افراد مبتلا به ایدز، فارغ از این که چگونه به این بیماری مبتلاشده اند نیاز به حمایت دارند؛ حمایتی که نتایج آن بیش از این که به این افراد بازگردد، در خدمت جامعه است.

آگاهی‌ها و نگرش جامعه نسبت به مبتلایان به ایدز بسیار پایین است و جامعه افراد مبتلابه HIV مثبت را بدون این که خدمات بهداشتی و درمانی ارائه دهند طرد می‌کند، به طوری که این بیماران جرات طرح بیماری خود را در خانواده هایشان ندارند. طرد کردن این شهروندان و به حاشیه راندن آن‌هاف تنها انکار واقعیتی است که امروزه تمام شهر‌ها و کلانشهر‌ها با آن درگیرند و از آنجا که بیماران مبتلابه ایدز با وجود تمام رنج‌های روحی و جسمی همچون سایر شهروندان در فضای شهری تنفس می‌کنند، باید با واقع نگری نسبت به این موضوع و با پرهیز از بزرگ نمایی و کوچک نمایی از افزایش شمار شهروندانی که در آینده به این ویروس آلوده می‌شوند، جلوگیری کرد.

اتهام اخلاقی باعث چند برابر شدن مشکلات روحی بیماران می‌شود. الگوی اصلی انتقال ایدز در کشور ما اعتیاد تزریقی است و بیشتر مبتلایان بر اثر استفاده از سرنگ مشترک به ایدز دچار می‌شوند و این اتفاق در زندان‌ها و محل تجمع افراد کارتن خواب بیشتر تکرار می‌شود؛ لذا در همین ارتباط معاون حقوق بشر و امور بین الملل وزیر دادگستری گفت: لایحه حمایت از مبتلایان به ایدز که پس از اجرای یک طرح تحقیقاتی ملی مبتنی بر آموزه ‌های دینی، اسناد بالادستی نظام، مطالعه تطبیقی و بهره گیری از تجربه جامعه جهانی و اسناد بین المللی آماده تقدیم به هیأت وزیران است.

محمود عباسی همزمان با یکم دسامبر (۱۱ آذر ماه) روز جهانی ایدز افزود: این لایحه در چند مرکز مهم تحقیقاتی و اجرایی از جمله مرکز تحقیقات اخلاق و حقوق پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، مرکز مدیریت بیماری‌ها وزارت بهداشت، انجمن علمی حقوق پزشکی ایران، انجام و سپس در جلسات متعددی در معاونت حقوق بشر و امور بین الملل وزارت دادگستری و معاونت بهداشتی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در دو حیطه حقوق بشر و حقوق سلامت مورد بحث و بررسی قرار گرفته و در نهایت به تأیید معاونت‌های حقوق بشر وزارت دادگستری، معاونت بهداشت و معاونت حقوقی و امور استان‌های وزارت بهداشت رسیده است.

وی ادامه داد: نظر به اینکه این لایحه واجد دو ماهیت حقوق بشری و حقوق شهروندی و بهداشتی و درمانی است، با امضای مشترک وزرای دادگستری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تقدیم هیأت وزیران می‌شود.

معاون وزیر دادگستری خاطرنشان کرد: البته باید تأکید کرد با وجود تلاش های ارزشمند وزارت بهداشت در سیاستگذاری و برنامه ریزی در زمینه ایدز و تشکیل کمیته ملی حمایت از بیماران مبتلا به اچ. آی. وی، در زمینه قانونگذاری با خلا جدی مواجه هستیم.

رئیس انجمن علمی حقوق پزشکی ایران یادآور شد: بیش از ۳۵ سال از اولین مورد فرد مبتلا به ایدز که یک کودک بود در کشور می گذرد و بسیاری از کشور‌ها در حمایت از مبتلایان به ایدز قانونگذاری کرده اند، اما متأسفانه ما با خلا قانونی مواجه هستیم.

وی به تصویب قانون حمایت از بیماران مبتلا به اچ. آی. وی در کشور‌های منطقه نظیر یمن و کشور‌های آسیایی و آفریقایی و اروپایی اشاره کرد و گفت: متأسفانه برخی رفتار‌های اجتماعی مهمتر از ارتباط جنسی و اعتیاد تزریقی دستمایه برخی افراد در جامعه برای گسترش و شیوع ایدز قرار می گیرد که انگ زدن، تبعیض و نقض حقوق مبتلایان از جمله آن‌هاست.

عباسی اظهار داشت: اعتقاد داریم وقتی حقوق افراد مبتلا به ایدز به رسمیت شناخته نمی شود موجبات گسترش ایدز در جامعه را فراهم می کند. به عنوان مثال تجربه تلخ یکی از مراکز اورژانس را بیان می کنم؛ جوان ۱۸ ساله ای که در نتیجه تصادف وحشتناک و با خونریزی شدید به یک مرکز اورژانس در تهران منتقل می شود و اعلام می کند من مبتلا به اچ. آی. وی هستم و متأسفانه مسئول اورژانس از پذیرش وی خودداری کرده و می گویند این بیمار باید به مرکز درمانی امام خمینی (ره) منتقل شود در حالیکه ممکن است در نتیجه این انتقال این جوان جان خود را از دست بدهد.

وی اضافه کرد: وقتی ما با یک بیمار اورژانسی اینگونه رفتار می کنیم، این جوان وقتی می بیند حقوقش به رسمیت شناخته نمی شود، بار دیگر محال است اعلام کند که من مبتلا به اچ. آی. وی هستم.

عباسی تصریح کرد: اگر حقوق افراد دارای ایدز به رسمیت شناخته نشود، جان و سلامت ارائه کنندگان خدمات به مخاطره می افتد و بدین ترتیب موجب گسترش ایدز در جامعه فراهم می شود.

معاون وزیر دادگستری افزود: به قوانینی نیازمندیم که تصریحاً برای حمایت و ضمانت اجرای این رفتار‌ها زمینه پیشگیری از گسترش ایدز در جامعه را فراهم کند؛ بنابراین لایحه حمایت از مبتلایان به ایدز با رویکرد حمایتی و پیشگیرانه و با ماهیت حقوق بشری و حمایت از حقوق شهروندی آحاد جامعه به ویژه مبتلایان به ایدز تهیه شده است.

عباسی افزود: یکی از محور‌های مهم این لایحه توجه به آموزش مبتلایان به ویروس ایدز است، در این زمینه کوتاهی‌هایی داشته ایم که باید جبران شود. حتی عده‌ای می‌گویند این افراد چه نیازی به آموزش دارند، اما آموزش و تحصیل حق آنان است و هیچ کس حق ندارد مانع از تحصیل این افراد شود.

معاون وزیر دادگستری گفت: اگر والدین یا مسئولان در زمینه آموزش مبتلایان به ویروس ایدز کوتاهی کنند، مرتکب جرم شده اند و قابل مجازات است. اخراج و ممانعت از تحصیل در مدرسه قابل تعقیب است.

وی افزود: مبتلایان به ایدز مثل همه مردم حق استخدام، مسافرت، مهاجرت و حتی پناهندگی دارند و انجام این امور نباید به انجام آزمایش مشروط شود.

وی گفت: مساله مهم دیگر حفظ محرمانگی اطلاعات این افراد است که یک اصل قانونی و شرعی است و باید مورد توجه قرار گیرد، معافیت از خدمت نظام وظیفه حمایت‌های خانوادگی از این افراد و حق دریافت خدمات حقوقی و قضایی و نیز حق دریافت خدمات بهداشتی و درمانی از جمله حقوق عامه این افراد است که در پیش نویس لایحه حمایت از مبتلایان به ایدز مورد توجه قرار گرفته است.

رئیس انجمن علمی حقوق پزشکی ایران ابراز امیدواری کرد پس از سه دهه ممنوعیت و بی توجهی این تابو شکسته شود و لایحه مزبور پس از تصویب در هیأت وزیران در دستور کار مجلس شورای اسلامی قرار گیرد.

روز جهانی ایدز از سال ۱۹۸۸ به منظور افزایش بودجه‌ها و افزایش آگاهی، آموزش و مبارزه با تبعیض‌ها به اول دسامبر (برابر ۱۱ آذر) هر سال اطلاق می‌شود و هر ساله برای این روز، شعار خاصی نیز در نظر گرفته می‌شود. هدف عمده از این کار این است که به عموم مردم یادآوری شود که اچ. آی. وی (HIV) از بین نرفته و هنوز کار‌های زیادی است که باید انجام شود.