ظریف: افغان‌هایی که فرستادیم سوریه داوطلبانه رفتند
رادیو زمانه
محمدجواد ظریف در یک گفت‌وگوی تلویزیونی سیاست جمهوری اسلامی مبنی بر اعزام افغان‌ها به سوریه را درست دانست و گفت اگر کسی خواهان نبرد در سوریه باشد جمهوری اسلامی می‌تواند سلاح در اختیار او قرار دهد. او همچنین از گفت‌وگوهای ایران با طالبان دفاع کرد و طالبان را یک «واقعیت» در آینده افغانستان خواند. ظریف همچنین اعدام روح‌الله زم را تصمیم «مستقل» قوه قضائیه خواند و گفت جرم او روزنامه‌نگاری نبود.
محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران (عکس: آرشیو)لطف‌الله نجفی‌زاده، مدیرمسئول شبکه تلویزیونی طلوع‌نیوز افغانستان دوشنبه ۲۱ دسامبر / یکم دی در یک گفت‌وگوی صریح با محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران با او درباره مسائل مختلف در سیاست‌های خارجی و داخلی ایران صحبت کرد.
ظریف در این مصاحبه گفت ایران خواهان خروج آمریکا در منطقه است اما در مورد خروج نیروهای خارجی از افغانستان «معتقد به خروج قانون‌مند و حساب‌شده» آن‌ها «با تحویل مسئولانه مسئولیت‌های امنیتی به نیروهای افغان» است.
رابطه با طالبان
ظریف درباره رابطه ایران با گروه طالبان گفت:
«حتماً ما با گروه طالبان کار می‌کنیم اما نه این‌که برویم با آن‌ها در مورد آینده افغانستان تصمیم‌گیری بکنیم و قرارداد امضا بکنیم.»
ظریف حتی گفت جمهوری اسلامی پیش از شروع مذاکرات صلح با طالبان رابطه داشت و سفر ملا اختر منصور، رهبر پیشین طالبان به ایران را تأیید کرد و گفت «آن سفر تا جایی که من می‌دانم، یک عبوری بود با اسم مستعار» اما در مورد مدت زمان آن گفت اطلاعی ندارد.
وزیر خارجه ایران همچنین درباره این‌که طالبان در ایران مستقر هستند، گفت:
«من از چنین چیزی اطلاع ندارم. ممکن است افرادی که با طالبان ارتباط داشته باشند، در ایران رفت‌وآمد داشته باشند اما این‌که در ایران مقر داشته باشند، یا قرارگاهی داشته باشند، حتماً چنین چیزی وجود ندارد.»
او درباره شورای مشهد و کمیته زاهدان طالبان گفت:
«من هم این‌ها را شنیدم ولی از واقعیت آن خبر ندارم.»
ایران و افغانستان ۹۶۰ کیلومتر مرز مشترک دارند و مناسبات سیاسی میان دو کشور در سال‌های گذشته با پیچیدگی‌هایی همراه بوده است. تهران همواره متهم شده که سلاح و پول در اختیار گروه طالبان قرار داده ولی مقام‌های جمهوری اسلامی این اتهام را رد کرده‌اند.
ایران در دی‌ماه سال گذشته نیز اعلام کرده بود که مذاکراتی با گروه طالبان داشته است. هیئتی از طالبان نیز ۹ دی سال گذشته در تهران با عباس عراقچی، معاون امور سیاسی وزارت امور خارجه، دیدار کرد. ملا برادر، معاون سیاسی طالبان نیز در سفری به ایران با ظریف دیدار و گفت‌وگو کرد.
نزدیکی‌ها و گفت‌وگوهای جمهوری اسلامی ایران و طالبان بارها مورد انتقاد مقام‌های افغانستان قرار گرفته است اما مسئولان حکومتی ایران گفته‌اند مذاکرات خود با طالبان را به اطلاع مقام‌های افغانستان رسانده‌اند.
در سال‌های گذشته رسانه‌های خارجی از جمله نیویورک تایمز بارها به نقل از منابع امنیتی افغانستان از حمایت ایران از طالبان در حملات این گروه به ارتش افغانستان خبر داده‌اند. برایان هوک، نماینده پیشین آمریکا در امور ایران در ۲۹ نوامبر ۲۰۱۸ / ۸ آذر سال گذشته اعلام کرد که ایران راکت‌های فجر در اختیار طالبان قرار داده است.
وزارت خزانه‌داری آمریکا پیش‌تر از آن در سال ۲۰۰۷ و در زمان دولت محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهوری پیشین ایران، این کشور را به دلیل حمایت از طالبان تحریم کرد.
ضرورت ارتباط با طالبان
محمدجواد ظریف در گفت‌وگو با شبکه طلوع‌نیوز با بیان این‌که ایران به طالبان جنگ‌افزار نمی‌دهد، حاضر نشد به‌شکل صریح طالبان را یک گروه تروریستی بنامد او با تأکید بر این‌که «طالبان اقدامات تروریستی بسیار انجام داده‌اند»، گفت:
«این‌که طالبان یک گروه تروریستی هست یا نه، در قوانین ما هنوز طالبان را از گروه تروریستی خارج نکردیم. در قوانین ما کما این‌که در قوانین ملل متحد بوده است. ما تابع ملل متحدیم اما معتقدیم که طالبان در آینده یک واقعیت هستند. (…) ما دو تا واقعیت در افغانستان داریم؛ طالبان یک واقعیت است.»
وزیر خارجه ایران در پاسخ به این سئوال که آیا طرف مرزی و شریک این کشور طالبان است که با آن مذاکره می‌کند، گفت:
«ارتباط‌‌مان با طالبان یک ارتباط ضروری به‌خاطر حضور طالبان در کنار مرزهای‌مان است (…) طالبان حضور دارند. شریک حالا نمی‌دانم چه می‌خواهیم اسم‌اش را بگذاریم… ما تمامی تبادلات‌مان را، گفت‌وگوهای‌مان را با طالبان به اطلاع دولت افغانستان رساندیم.»
چه کسی سیاست خارجی ایران را تعیین می‌کند؟
محمدجواد ظریف درباره این‌که در کشورهایی مثل افغانستان، عراق، سوریه و لبنان تعیین‌کننده سیاست ایران کیست؟ گفت «رهبری، رئیس‌جمهور، شورای عالی امنیت ملی» سیاست را تعیین می‌کنند اما درباره این‌که قاسم سلیمانی، فرماده سپاه قدس که به‌دست نیروهای آمریکایی در اطراف فرودگاه بغداد کشته شد، در عراق چه می‌کرد، گفت:
«سلیمانی در عراق کمک می‌کرد به دولت عراق در مبارزه با داعش و در مبارزه با افراط.»
او گفت حضور قاسم سلیمانی در بغداد برای دیدار با عادل عبدالمهدی، نخست‌وزیر وقت عراق بود.
ظریف درباره حضور اسماعیل قاآنی، فرمانده کنونی سپاه قدس در ولایت بامیان افغانستان و دیدار با والی بامیان گفت:
«آقای قاآنی بالاخره یک شخصیت معروف هست. با دوستان افغان ارتباط داشته و دارد و در آینده هم خواهد داشت. مسئولان افغانستان ایشان را می‌شناسند و با ایشان هم ارتباط دارند و بعضاً وقتی تهران تشریف می‌آورند با ایشان ملاقات می‌کنند. ما هم تشویق می‌کنیم این ملاقات را.»
ظریف در پاسخ به این سئوال که تصمیم‌گیرنده آیا وزارت خارجه ایران است گفت: «ما باهم هماهنگ‌ایم.»
اعزام افغان‌ها به جبهه‌های سوریه
در بخش دیگری از مصاحبه از وزیر امور خارجه ایران درباره اعزام افغان‌ها توسط جمهوری اسلامی ایران به جبهه‌های جنگ در سوریه سئوال شد، ظریف ابتدا گفت «ما کسی را به سوریه نمی‌فرستیم» اما بعد افزود:
«برادران ما به آن‌جا به‌صورت داوطلب رفتند. کما این‌که از عراق رفتند، کما این‌که از جاهای دیگر رفتند. ما کمک کردیم در سوریه برای مقابله با داعش که دشمن مشترک همه ما است. (…) این‌ها به‌خاطر اعتقادات خود رفتند. این‌ها بهترین نیروهایی هستند که اگر دولت افغانستان تمایل داشته باشد، می‌توانند با سابقه رزم با تروریست‌ها و داعش کمکی به دولت افغانستان باشند.»
او افزود اکنون که جنگ از «اماکن متبرکه در سوریه رفع شده» بسیاری از آن‌ها برگشته‌اند و زندگی و کار می‌کنند، اما روشن نکرد که این افراد در ایران به‌سر می‌برند یا جای دیگر. ظریف حتی تعداد آن‌ها را هم نگفت:
«من همان عددهای را که شما می‌گویید شنیدم. پنج هزار من شنیدم که ممکن است حالا کمتر از دو هزار نفرشان در سوریه باشند.»
محمدجواد ظریف در پاسخ به این سئوال که در کجای دنیا دیدید که از مهاجر ملیشیای نظامی بسازند و بفرستند به کشور دیگر؟ گفت:
«این مفروض‌تان درست نیست (…) خیلی از آن‌ها مهاجر نبودند، از خود افغانستان آمدند رفتند آن‌جا. کما این‌که ممکن است از جاهای دیگر هم رفته باشند. این‌ها که رفتند سوریه، در سوریه برای مبارزه با داعش پیوستند به نیروهای مبارزه با داعش. ما هم بدون هیچ رودروایستی از نیروهای مقاوم در برابر تروریسم، در برابر افراط‌‌گرایی حمایت کردیم. شما هم بروید سوریه ممکن است به شما سلاح بدهیم.»
وزیر خارجه ایران شمار تلفات نیروهای افغان اعزام‌شده به سوریه را هم ارائه نداد:
«من تعدادشان را نمی‌دانم اما ما به خانواده‌های آن‌ها امتیازاتی می‌دهیم. خانواده‌های افرادی که شهید می‌شوند، در افغانستان، برای ایده‌ی‌شان، برای آرمان‌شان، ما خانواده‌های آن‌ها را تحت پوشش می‌گیریم.»
قاسم سلیمانی ۲۲ اردیبهشت ۱۳۹۲ با هدف مبارزه با گروه دولت اسلامی (داعش) لشکر فاطمیون را ایجاد کرد. ابتدا فرماندهی آن را علی‌رضا توسلی مشهور به «ابوحامد» از مهاجران افغانستانی در ایران به‌عهده داشت. شناسنامه ایرانی، حقوق ماهانه برای جنگجویان و خانواده‌هایشان و حمایت دایم از خانواده کسانی که در جنگ کشته می‌شدند، از جمله وعده‌های بود که هزاران مهاجر افغانستانی را به جبهه سنگین جنگ در سوریه فرستاد. به گفته اعضای لشکر فاطمیون، حقوق هر عضو این گروه، سه میلیون تومان در ماه، معادل حقوق ماهانه یک سرباز ارتش افغانستان بود.
وزارت خارجه آمریکا ۳۰ نوامبر / ۱۰ آذرماه سال جاری اعلام کرد که سپاه پاسداران برای افزایش نفوذ خود در خاورمیانه «لشکر فاطمیون متشکل از شیعیان افغان و تیپ زینبیون متشکل از شیعیان پاکستانی را برای مبارزه در درگیری‌های منطقه‌ای به‌ویژه در سوریه» به وجود آورده است.
وزارت خارجه آمریکا گفته است در لشکر فاطمیون بین ۱۰۰۰۰ تا ۱۲۰۰۰ سرباز حضور دارد.
محمدجواد ظریف در بخش دیگری از سخنان خود هرگونه پایمالی حقوق پناهجویان افغان از جمله ممنوعیت ورود به برخی استان‌ها، محرومیت از تحصیل، نداشتن حق باز کردن حساب بانکی و… به رگبار بستن مهاجران افغان را رد کرد و با بیان این‌که «برادران و خواهران افغان ما در ایران می‌توانند مدرسه بروند»، گفت:
«سیاست ما همواره این بوده که مهاجران افغان، پناهندگان افغان و کسانی‌که غیرقانونی یا قانونی در ایران هستند، از امکانات ما استفاده کنند. (…) من نمی‌گویم ما بدون نقص‌ایم ولی ما این را می‌توانیم ادعا بکنیم که میزبانان خوبی بودیم برای نزدیک به سه میلیون افغان که در سخت‌ترین سال‌های ما ایران بوده‌اند.»
اعدام روح‌الله زم
ظریف در پاسخ به این سئوال که چرا روح‌الله زم اعدام شد، گفت:
«قوه قضائیه ما مستقل است و دولت نقشی در تصمیم قوه قضائیه ندارد. اما تا آن‌جا که من خبر دارم، خبرنگار به معنای کسی است که خبر را منتقل می‌کند یا اظهار نظر می‌کند. علی‌القاعده یک خبرنگار نباید آموزش ساخت کوکتل مولوتوف در سایت‌اش بگذارد.»
روح‌الله زم مدیر کانال تلگرامی آمدنیوز ۲۲ مهرماه ۱۳۹۸ در شرایطی نامشخص از عراق ربوده و به ایران برده شد. او در طول دوران بازداشت و در جریان برگزاری جلسات دادگاه از بسیاری از حقوق اساسی خود از جمله حق دسترسی به وکیل انتخابی محروم ماند. روح‌الله زم بامداد شنبه ۲۲ آذر به دار آویخته شد.
«آموزش ساخت کوکتل مولوتوف» که ظریف از آن سخن می‌گوید یکی از اتهاماتی است که دستگاه قضائی ایران به روح‌الله زم وارد کرد.
ظریف درباره این‌که آیا شخصاً طرفدار اجرای این حکم اعدام است، گفت:
«من به‌عنوان یک شهروند ایرانی به قانون ایران ملتزمم. شهروند هر کشوری به قوانین آن کشور ملتزم است. کشور ایران مثل بسیاری از کشورهای دیگر، مجازات اعدام را برای سنگین‌ترین جرم‌ها در نظر گرفته است. ما خوشحالیم با تغییراتی که صورت گرفت، به‌ویژه در حوزه مواد مخدر که بیشترین تعداد مجازات‌های اعدام را ما داشتیم آستانه برای مجازات‌های اعدام بسیار بالا رفت و تعداد کسانی که باید طبق قانون اعدام شوند، بسیار کم شدند. این را من به‌عنوان یک شهروند، کسی که یک زمانی حقوق بشر درس می‌داده است، حتما ازش استقبال می‌کنم.»
وزیر خارجه جمهوری اسلامی پیش از این نیز بارها در برابر سئوالاتی در مورد اعدام‌ها در ایران گفته بود قوه قضائیه ایران مستقل است و چنین تصمیماتی به او و دولت حسن روحانی ربطی ندارد.
حسن روحانی نیز پس از اعدام روح‌الله زم در نشست خبری با رسانه‌های خارجی از این اعدام دفاع کرده و گفته بود قوه قضائیه ایران مستقل عمل می‌کند.
بیشتر بخوانید:
نیویورک‌تایمز: مرد شماره دو القاعده در ایران کشته شده استمنبع خبر: رادیو زمانه 
اخبار مرتبط: ظریف: افغان‌هایی که فرستادیم سوریه داوطلبانه رفتند
حق کپی © ۲۰۰۱-۲۰۲۴ - Sarkhat.com - درباره سرخط - آرشیو اخبار - جدول لیگ برتر ایران
