پناهیان، تراکم ایدئولوژیک و رقیق شدگی اخلاق!

چکیده :نظریه‌ی ایجاد تقابل میان اخلاق و سیاست و ترجیح دومی، نوعی فرار به جلوست. امثال ایشان که سال‌هاست علی‌رغم داشتن رسانه‌های مختلف، از منبر و روزنامه و تلویزیون و حوزه‌های علمیّه نتوانسته‌اند در بهبود اخلاق و معنویّت جامعه توفیقی کسب کنند، حالا برای فرار از مسئولیّت پاسخ‌گویی، ناتوانی خود را پشت این ادّعا پنهان می‌کنند که قرار ما از اوّل رشد سیاسی جامعه بوده است و نه فضایل اخلاقی آن....

مهراب صادق‌نیا

چند شب پیش سخنران محبوب صدا و سیما و برخی هیئت‌های تهران در یک برنامه‌ی زنده که گویا از نجف اشرف پخش می‌شد، گفتند که هدفِ بعثت پیامبر (ص) رشد سیاسی جامعه بود و نه اخلاق و معنویّت. ایشان برای تأیید سخن خود ادامه دادند که مردم شبه‌جزیره به هنگام بعثت دین و اخلاق داشتتد؛ چیزی که آن‌ها نداشتند فهم سیاسی بود و پیامبر برای ترمیمِ آن به رسالت مبعوث شدند. البته از نظر ایشان آن حدیث مشهور نبوی که “انّی بُعِثتُ لاُتّممَ مکارم‌الاخلاق” جعلی است و نادرست، یا بهتر است بگویم باید جعلی باشد و نادرست.

البته برای بار دوم است که ایشان این ادّعا را مطرح می‌کنند. بار نخست در حسینیه‌ی امام خمینی (ره) و در مقابل بزرگان نظام و انبوهِ جمعیّتِ این ایده‌ی خود را مطرح کردند. گویا دفعه‌ی پیش هم کسی از ایشان نپرسیده بود که پیامبر (ص) برای رشد سیاسی مردم آمده است تا چه اتفاقی بیافتد؟ قرار است مردم از نظر سیاسی رشد کنند که چه بشود؟ حکومت خوبی ایجاد کنند؟ رشد سیاسی اگر در خدمت تعالی اخلاق و فضایل انسانی نباشد و زمینه‌ی تحقق عدالت را فراهم نیاورد چه ارزشی دارد؟ مگر نه این است که علی‌ابن ابی‌طالب(ع) در ذیقار در جواب اصرار ابن عباس بر پذیرش خلافت مسلمانان گفت حکومت به اندازه‌ی لنگ کفش کهنه هم ارزش ندارد، اگر نتواند عدالت را اقامه کند؟

نظریه‌ی ایجاد تقابل میان اخلاق و سیاست و ترجیح دومی، نوعی فرار به جلوست. امثال ایشان که سال‌هاست علی‌رغم داشتن رسانه‌های مختلف، از منبر و روزنامه و تلویزیون و حوزه‌های علمیّه نتوانسته‌اند در بهبود اخلاق و معنویّت جامعه توفیقی کسب کنند، حالا برای فرار از مسئولیّت پاسخ‌گویی، ناتوانی خود را پشت این ادّعا پنهان می‌کنند که قرار ما از اوّل رشد سیاسی جامعه بوده است و نه فضایل اخلاقی آن. وضعیّت تأسف‌بار اخلاق در جامعه، زاییده‌ی همین اندیشه و منطق است. منطقی که نتیجه‌ی آن تراکم ایدئولوژی و رقیق شدن اخلاق در جامعه است.