ترکان: هیچ اصلاح‌طلبی در انتخابات ۱۴۰۰ تائید صلاحیت نمی‌شود

پس از سخنان هفته گذشته رهبر جمهوری اسلامی درباره ضرورت "هر چه پر شورتر و با اقبال عمومی بیشتر" برگزار شدن انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۴۰۰ شخصیت‌های موسوم به اصلاح‌طلب و اعتدالگرای حکومت نسبت به حضور در این انتخابات خوش‌بین‌تر شده‌اند.

اکبر ترکان، از اعضای موسس حزب عدالت و توسعه و مشاور عالی پیشین رئیس جمهوری در گفت‌وگوی مفصلی با سایت خبری "انتخاب" که هشتم اسفند منتشر شد با اطمینان و قطعیت می‌گوید هیچ داوطلبی به جز اصولگرایان تائید صلاحیت نمی‌شود.

برخی تحلیلگران معتقدند با توجه به رد صلاحیت‌های گسترده در انتخابات دوره یازدهم مجلس شورای اسلامی که با کمترین مشارکت در تاریخ جمهوری اسلامی برگزار شد و با توجه به سخنان اخیر خامنه‌ای احتمال تغییر رویه شورای نگهبان منتفی نیست.

در انتخابات مجلس یازدهم کمتر از ۴۳ درصد دارندگان حق رای به پای صندوق‌ها رفتند. حاصل این انتخابات مجلسی با اکثریت قاطع از جناح‌های مختلف اصولگرا شده که به باور منتقدان ناکارآمدی خود را در موارد متعددی در همین ماه‌های نخست نشان داده است.

مجلس اقلیت مورد نظر خامنه‌ای

برخلاف کسانی که سخنان اخیر رهبر جمهوری اسلامی درباره مشارکت پرشور در انتخابات را ناشی از تجربه انتخابات دوم اسفند مجلس می‌دانند، علی خامنه‌ای تیرماه امسال در نخستین دیدار با اعضای مجلس جدید از "مشارکت قابل قبول" مردم در انتخابات سخن گفت و این مجلس را از "قوی‌ترین و انقلابی‌ترین" مجلس‌های چهار دهه گذشته توصیف کرد.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

ترکان با بیان این که جناحی که پیش از انتخابات مجلس حاکم بود هنوز در قدرت است گفت: «این شورای نگهبان در مجلس تجربه‌ای کرده که از نظر خودش نتایج مطلوب داشته. نتایج مطلوبش این است که الان یک مجلس است که مقبول شورای نگهبان است. این تجربه را اینها رها نمی‌‌کنند. ریاست جمهوری را هم روی همین مدل می‌روند.»

وزیر دفاع دولت اول اکبر هاشمی رفسنجانی احتمال تائید صلاحیت کسانی مانند اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهور و محمد جواد ظریف، وزیر خارجه را نیز منتفی می‌داند و بار دیگر تاکید می‌کند که "سرنوشت محتوم" انتخابات سال ۱۴۰۰ پیروزی یک اصولگرا است.

او می‌گوید اصولگرایان و شورای نگهبان "چنین ریسکی نمی‌کنند" که کسی را تائید صلاحیت کنند که "یک موج فراگیر همه را برانگیزد و پای صندوق بروند و به اصلاح‌طلب رای دهند".

مشاور سابق رئیس دولت یازدهم افزود: «آنها می‌گویند ما تا اینجا اینها را حسابی کوبیده‌ایم، له و لورده کرده‌ایم. یکهو اجازه دهیم یکی از آنها بلند شود و بقیه دورش جمع شوند؟»

اکبر ترکان در بخش دیگری از گفت‌وگو با انتخاب در پاسخ به این که به فرض محال صلاحیت کسی مانند ظریف تائید و او پیروز شد، بعدا چه می‌شود گفته است: «موتوری‌ها به خیابان می‌آیند.»

تازه‌ترین نمونه جولان موتورسواران در جریان مراسم ۲۲ بهمن بود که عده‌ای از آنها در اصفهان در حالی که پرچم‌های جمهوری اسلامی و حزب‌الله لبنان را در دست داشتند در ادامه شعارهای "مرگ بر آمریکا و اسرائیل" که از بلندگو پخش می‌شد شعار می‌دادند: "مرگ بر روحانی".

اعلام موضع برای همفکران روحانی

عباس مقتدایی خوراسگانی، نماینده اصفهان در مجلس ادعا می‌کند شعار دادن علیه حسن روحانی خارج از مسیر اصلی راهپیمایی ۲۲ بهمن رخ داده و احتمال می‌دهد این کار "در قالب شوخی" انجام شده باشد.

عباس عبدی، تحلیلگر سیاسی نظر دیگری دارد و با اشاره به سازمان‌یافته بودن حرکت موتورسواران اهانت‌کننده به روحانی تاکید کرده که وقتی آنها "با خنده و خیال راحت نیز محل را ترک كنند، چیزی فراتر از یک اقدام مجرمانه رخ داده است و كلیت  و حاكمیت قانون را به بازی گرفته‌اند".

اکبر ترکان مسئله را فراتر از توهین می‌داند و به انتخاب می‌گوید: «این اعلام مواضع موتورسواران بیشتر از اینکه برای روحانی باشد، برای همفکران روحانی است.»

ار انصار حزب الله تا لباس شخصی‌ها و موتورسواران

به گفته ترکان "اگر بخواهم جریانی نگاه کنیم" در دوره ریاست جمهوری رفسنجانی جریانی از مخالفان او از میان نیروهای مذهبی شکل گرفت که آن زمان انصار حزب‌الله بودند، در دولت محمد خاتمی تغییر اسم دادند و شدند لباس شخصی‌ها.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

او خاطر نشان کرد که در دوران ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد لباس شخصی‌ها دیگر وجود نداشتند چون "خودشان دولت شدند" و در دوره روحانی شده‌اند موتورسواران.

تا کنون از کسانی مانند محمد باقر قالیباف، رئیس مجلس، ابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضائیه، محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص و سعید محمد فرمانده قرارگاه خاتم الانبیا به عنوان نامزدان احتمالی اصولگرایان برای انتخابات ریاست جمهوری سال آینده نام برده می‌شود.

حسین دهقان، وزیر دفاع سابق و مشاور خامنه‌ای و مصطفی کواکبیان، دبیرکل حزب مردم سالاری از کسانی هستند که به طور رسمی حضور خود در انتخابات را اعلام کرده‌اند. علی مطهری، نماینده دوره دهم مجلس که برای انتخابات دوره کنونی رد صلاحیت شد نیز هفتم اسفند اعلام کرد که نامزد انتخابات می‌شود.

• پدیده‌ها و عجایب انتخابات ۹۶

  تبلیغات انتخاباتی در ایران به مرور زمان از بسترهای رسمی یا "ارزشی" فاصله گرفته‌اند. کارزار‌ها و شعارهای نامزدهای انتخابات ۹۶ را می‌توان نقطه عطفی در شکسته شدن کلیشه‌های معمول سیاسی دانست.

• پدیده‌ها و عجایب انتخابات ۹۶

  تبلیغات ادوار نخست انتخابات ریاست جمهوری به پوسترهایی سیاه و سفید با ادبیات مذهبی و ایدئولوژیک محدود بود. مثلا ابوالحسن بنی‌صدر مبشر اقتصاد توحیدی و علی خامنه‌ای، مرد محراب و جبهه معرفی می‌شدند. از دوره چهارم به بعد، دولت‌ها القابی عرفی چون سازندگی، اصلاحات، مهرورزی یا تدبیر و امید گرفتند. ابراهیم رئیسی نام دولت احتمالی خود را دولت کار و کرامت گذاشته است.

• پدیده‌ها و عجایب انتخابات ۹۶

  با رشد وسایل ارتباط جمعی و به موازات مشارکت مستقیم شهروندان در خبررسانی، تبلیغات انتخابات مجلس، شوراهای شهر و روستا و ریاست جمهوری از جنبه خشک و "انقلابی" فاصله گرفته‌ و در فرم و محتوا دگرگون شده است. شعارها زمینی‌، غلو‌آمیز و "پوپولیستی‌" شده‌اند.

• پدیده‌ها و عجایب انتخابات ۹۶

  دیده شدن: پدیده انتخابات دوازدهم از روز ثبت‌نام‌ها بروز کرد. هجوم و نام‌نویسی مردم عادی؛ نه برای نیل به دومین مقام سیاسی بلکه برای دیده شدن و به حساب آمدن. از میان ۱۶۳۶ نفر، شش داوطلب از فیلتر شورای نگهبان عبور کردند.

• پدیده‌ها و عجایب انتخابات ۹۶

  جنگ دو دستار: نام و کنیه و رنگ عمامه دو رقیب اصلی انتخابات ۹۶ دستمایه تبلیغات و شعارهاست. حامیان رئیسی او را "ابراهیم زمان" و "سید مظلوم" می‌خوانند و خبرهای مربوط به این دو با عباراتی چون رویارویی"شیخ و سید" تیتر می‌خورند. شعار برخی هواداران رئیسی: «ابراهیم بت شکن، بت بزرگ رو بشکن»

• پدیده‌ها و عجایب انتخابات ۹۶

  همسران در برابر همسران: ابراهیم رئیسی در بخشی از فیلم تبلیغاتی خود همسرش را معرفی کرد تا اصولگراها روی عضویت جمیله علم‌الهدی در هیات علمی دانشگاه بهشتی سرمایه‌گذاری کنند و استادیاری دانشگاه و تالیفات او را امتیازی در برابر خانه‌دار بودن همسر روحانی بخوانند. همسر رئیسی در همایش‌های مربوط به شوهرش نیز سخنرانی کرد و از جمله در همدان، حق برابری جنسیتی برای زنان را به معنای پرداخت حق نفقه آنها دانست.

• پدیده‌ها و عجایب انتخابات ۹۶

  حرف‌های جمیله علم‌الهدی پاسخی بود به روحانی که گفت برخی می‌خواهند در پیاده‌‌روها هم بین زن و مرد دیوار بکشند. حسین شریعتمداری در کیهان نوشت کسی چنین ادعایی را می‌کند که همسران رقیبانش استاد دانشگاه هستند اما همسر خودش خانه‌‌دار است.» صاحبه عربی فعالیت سیاسی ندارد. دیپلمه است و به گفته اطرافیانش در مسائل خیریه و نیکوکاری فعالیت می‌کند.

• پدیده‌ها و عجایب انتخابات ۹۶

  زنان و جوانان: روحانی در ورزشگاه شیرودی از جناح رقیب پرسید: «حاضرید حرف‌هایی را که در جلسات خصوصی در باره اشتغال زنان می‌زنید به زبان بیاورید؟» تمرکز رئیسی روی کرامت زنان و حقوق اسلامی آنهاست. هر دو کاندیدا وعده کرده‌اند در کابینه‌شان وزیر زن داشته باشند. وزیر ورزش وعده کرده که دولت بعدی روحانی فرصت حضور زنان در ورزشگاه‌ها را فراهم کند.

• پدیده‌ها و عجایب انتخابات ۹۶

  جلوه‌های ویژه: کاندیدای موتلفه در مناظره‌ها به تدریج تهاجمی‌تر شد اما ظاهر متفاوتش بیشتر مورد توجه بود. اگر کاپشن محمود احمدی‌نژاد به یک آرم داخلی و جهانی مبدل شد، کت مصطفی میرسلیم، لباس سیاستمداران هندی و پاکستانی را تداعی می‌کرد. مصطفی میرسلیم روز ثبت‌نام با کلاه ایمنی و لباس کار به وزارت کشور رفت و در اولین نشست مطبوعاتی خودش نیز پیامی به زبان فرانسه فرستاد.

• پدیده‌ها و عجایب انتخابات ۹۶

  کنسرت زنده در مشهد: ورود سلبریتی‌ها به کارزار حمایت از این یا آن کاندیدا. اکثر هنرمندان، ورزشکاران و نویسندگان از کاندیداتوری روحانی حمایت کردند. بخشی با بیانیه و برخی در همایش‌ها و میتینگ‌های انتخاباتی. سالار عقیلی در همایش مشهد آواز خواند. اجرای موسیقی با پیامی ویژه در شهری که کنسرت در آن ممنوع و مذموم اعلام شده بود.

• پدیده‌ها و عجایب انتخابات ۹۶

  موسیقی زیرزمینی: کمتر چهره‌ شناخته‌‌شده‌ هنری یا اجتماعی از رئیسی حمایت کرده و برای همین پشتیبانی امیر تتلو، خواننده جنجالی از او خبرساز شد. تتلو گفت انتخابش قالیباف بود اما «با اینکه همه چیزم و حتى پیج اینستامو از دست دادم، هنوزم به نظر ایشون احترام میذارم و راى بنده با وجود نداشتن اطلاعات کافى جناب آقاى رئیسى هستند.» تتلو نوشته که در نهایت نوکر منتخب مردم خواهد بود.

• پدیده‌ها و عجایب انتخابات ۹۶

  پاسخگویی مردمی: واکنش طرفداران رئیسی به انتقاد روحانی از جمع کردن مردم با اتوبوس و نهار دادن در پادگان‌ها. روحانی در مناظره سوم نیز به رئیسی گفته بود اگر نبات و پارچه سبز می‌خواهید برای روستاییان بفرستید بگذارید برای بعد انتخابات.

• پدیده‌ها و عجایب انتخابات ۹۶

  ناکامی سه باره: آرای قالیباف پس از آن که روحانی به تلاش او برای "لوله کردن" دانشجویان اشاره کرد، ریزشی جدی داشت و او از رقابت‌ها کنار کشید. اصولگراها اقدام قالیباف را عملی انقلابی خواندند اما حسام‌الدین آشنا، مشاور روحانی نوشت: «شمع ريخته‌ای نذر امام زاده‌ای شد. آبروی رفته‌ای فدای آينده‌ای مبهم شد ولی معادل‌های چندمجهولی حل شد. عمل انقلابی يعنی يا معاون اولی يا نايب توليتی».

• پدیده‌ها و عجایب انتخابات ۹۶

  دور زدن ممنوعیت‌ها: انتشار نام و تصویر خاتمی و یاد کردن از موسوی و رهنورد و کروبی در رسانه‌های رسمی قدغن است اما میتینگ‌های انتخاباتی روحانی در ورزشگاه شیرودی و آزادی، فرصتی برای طرح شعار رفع حصر، آزادی زندانیان سیاسی و حمایت از خاتمی بود. با این همه حتی رسانه‌های اصلاح‌طلب در پوشش خبری این میتینگ‌ها تصاویر افراد یاد شده را محو کردند.

• پدیده‌ها و عجایب انتخابات ۹۶

  تقدیر فرهنگی: ربنای شجریان و سرود ای ایران، در بحبوحه رقابت‌های انتخاباتی به عنوان میراث ملی ثبت شدند. همایون شجریان در اینستاگرام نوشت افرادی با روش خودجوش می‌کوشند من و پدرم را به اعلام موضع وادار کنند اما اجازه بدهید موضع من بماند برای خودم: «هرچند که مردم صلاح خود را بهتر می‌دانند زیرا این روزها و آن روزها هر آنچه که باید می‌دیدند و می‌شنیدند را دیده و شنیده‌اند و بر همان اساس تصمیم می‌گیرند.»

• پدیده‌ها و عجایب انتخابات ۹۶

  تیغ و تبلیغ: روحانی در میتینگ‌هایش با صراحتی غافلگیرکننده به کاسبان تحریم تاخته و از سپاه و بسیج خواسته که در انتخابات دخالت نکنند. او در آخرین سخنرانی در اردبیل به دستگیری عوامل پاره کردن عکس‌هایش در استان‌های مختلف اشاره کرد و گفت: «دو چیز می‌خواهم بگویم. این چاقو‌کش‌هایی که فرستادید عکس را پاره کنند، چرا نرخ را بالا بردید آخر یک ساعت عکس پاره کردن یک میلیون تومان؟»

  نویسنده: مهیندخت مصباح