هدف نهایی ایران از مذاکرات اطمینان از اجرای برجام توسط همه است

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو به نقل از صداوسیما، مجید تخت روانچی سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد در نشست شورای امنیت سازمان ملل درباره اجرای برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ این شورا اظهار داشت: پیام امروز این شورا به طور کامل روشن است و پیام این است که برجام باید اجرا شود و جایگزین بهتری نیز وجود ندارد.

نماینده کشورمان افزود: البته بر خلاف چنین اظهارات دلگرم کننده‌ای، ما این اواخر (از جمله در این جلسه)، اظهارات دلسرد کننده‌ای نیز از چند عضو شورا شنیدیم، آن‌ها به جای اینکه خواستار رفتار مسئولانه از سوی مقصر باشند، انگشت خود را به سمت قربانی نشانه رفتند. آن‌ها به طور عمد، این واقعیت را نادیده گرفتند که گام‌های ایران در کاهش اجرای برخی تعهداتش دارای ماهیتی جبرانی است.

وی گفت: آن‌ها از ایران خواستند که به طور کامل به اجرای تعهدات خود تحت برجام برگردد. انگار این ایران بود که از برجام خارج شد، انگار این ایران بود که تحریم‌های غیر انسانی بی شماری را با هدف آشکار اعلام شده یعنی گرسنگی دادن به کل یک ملت اعمال کرد، انگار این ایران بود که همه دولت‌ها را تهدید کرد یا قطعنامه ۲۲۳۱ را نقض کنند یا مجازات می‌شوند، انگار این ایران بود که سیاست فشار حداکثری را اعمال کرد، و انگار این ایران بود که از هیچ کوششی برای از بین بردن همیشگی برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ دریغ نکرد.

تخت روانچی ادامه داد: سابقه ما و آمریکا در ارتباط با برجام روشن است. چالش‌های اجرای برجام را نمی‌توان در خلأء ارزیابی کرد. این چالش‌ها زمانی به وجود آمد که ترامپ، حتی قبل از به قدرت رسیدن، شروع به بدگویی از برجام کرد؛ به آزار و اذیت شرکای تجاری ایران پرداخت؛ و سپس، در سال ۲۰۱۸، به صورت یکجانبه و غیرقانونی از برجام خارج شد؛ و با اعمال مجدد تحریم‌ها، جنگ اقتصادی همه جانبه‌ای را با هدف عمدی «گرسنگی دادن» به مردم ایران به راه انداخت.

وی تصریح کرد: استفاده از غذا و دارو به عنوان سلاح جنگی حتی در زمان جنگ نیز ممنوع است و این در واقع از مصادیق جنایت علیه بشریت به شمار می‌رود. با وجود این، ما به جای اینکه به سرعت به اقدامات جبرانی مجاز در برجام دست بزنیم، به مدت یک سال صبر استراتژیک پیشه کردیم که البته هیچ نتیجه‌ای نداشت. خویشتنداری حداکثری ما با سیاست به اصطلاح «فشار حداکثری» آمریکا و سیاست مماشات اروپا پاسخ داده شد.

نماینده ایران در سازمان ملل تاکید کرد: درست یک سال بعد از خروج آمریکا از برجام، ما برخی گام‌های جبرانی مجاز در بند‌های ۲۶ و ۳۶ برجام را اتخاذ کردیم که طبق آنها، در صورت «وضع یا اعمال مجدد تحریم ها» ایران از «حق توقف کلی یا جزئی اجرای تعهداتش» برخوردار است.

وی افزود: در عین حال، پاسخ ایران به شکلی منطقی و تدریجی اعمال شد تا فرصت بیشتری برای غلبه عقلانیت فراهم شود در حالی که گام‌های ایران برگشت پذیرند، اما رنج مردم ما نیست. به طور قطع ما نمی‌توانیم از صد‌ها میلیارد دلار خسارت وارده به اقتصاد ایران چشم پوشی کنیم و نخواهیم کرد. اما متأسفانه، جان‌های ارزشمندی که به علت تحریم‌ها از دست رفتند، باز نمی‌گردند.

مجید تخت روانچی تصریح کرد: درد، اندوه و مشکلات عاطفی در کل زندگی یک کودک که پدر یا مادرش را به خاطر فقدان دارویی خاص که تحریم‌ها مانع وارداتش شده، از دست داده است، چگونه جبران می‌شود؟ یا رنج‌های مادام العمر مادران و پدرانی که فرزندانشان را به خاطر نبود دارو‌های بیماری‌های نادر از دست داده‌اند، چگونه قابل تسکین و جبران است؟ این‌ها واقعیاتی است که باید وضعیت فعلی اجرای برجام را در چارچوب آن‌ها ارزیابی کرد.

وی خاطرنشان کرد: باید یادآوری کرد که برجام یک خیابان یک طرفه نیست. برجام بر دو رکن بنا شده است: تعهدات هسته‌ای ایران و تعهدات متقابل برای رفع همه تحریم‌های سازمان ملل، اتحادیه اروپا و آمریکا و نیز ارتقای روابط تجاری و اقتصادی عادی با ایران. همه این تعهدات به صورت خیلی دقیق و با جزئیات در برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ درج و تشریح شده است.

نماینده کشورمان گفت: از نشست قبلی شورا در خصوص قطعنامه ۲۲۳۱ تاکنون، جز آنکه آمریکا به صورت شفاهی عزم خود برای بازگشت به برجام را اعلام داشته، چیزی تغییر نکرده و تا این لحظه به طور عملی سیاست فشار حداکثری و تحریم‌های بی رحمانه علیه مردم ما ادامه یافته است و آمریکا نیز کماکان در حال نقض برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ می‌باشد. حتی بر خلاف قرار تأمین مورخ ۳ اکتبر ۲۰۱۸ دیوان بین المللی دادگستری که به اتفاق آرا صادر شد و آمریکا را موظف ساخت تا موانع تجارت بشردوستانه با ایران را رفع کند، تمام اقلام بشردوستانه از جمله دارو‌های ضروری و تجهیزات پزشکی مشمول تحریم بودند.

وی اضافه کرد: مجوز عمومی مورخ ۱۷ ژوئن ۲۰۲۱ وزارت خزانه‌داری آمریکا در خصوص برخی معاملات با ایران در ارتباط با کرونا، به طور واضح و قاطع ادعا‌های قبلی آمریکا مبنی بر معاف بودن این اقلام از تحریم‌ها را رد می‌کند. بر خلاف برخی اعضای باقیمانده در برجام که در سال‌های گذشته به طور صرف به حمایت زبانی از برجام بسنده کردند، کشوری که هزینه هنگفتی برای این توافق پرداخت، ایران بود. بنابراین، الآن نوبت آمریکا و البته اتحادیه اروپایی و سه کشور اروپایی است که تصمیمات سختی برای بازگشت به پایبندی کامل به برجام اتخاذ کنند.

تخت روانچی تاکید کرد: ما چه در زمان مذاکرات برجام و چه در زمان انعقاد و اجرای آن، صداقت کامل خود را اثبات کرده‌ایم. ما طی سالیان متمادی، عزم راسخ خود برای زنده نگه داشتن برجام را با صبر استراتژیک و خویشتنداری حداکثری خود نشان داده‌ایم. ما این اقدامات را در حالی انجام دادیم که نه در آن زمان و نه الآن، از منافع مورد انتظار از برجام بهره‌ای نبرده‌ایم. کسانی که عهدشکنی کردند باید صداقت و اراده سیاسی واقعی خود را اثبات کنند.

وی افزود: آن‌ها باید تصمیمات سختی بگیرند. بنابراین، آن‌ها در جایگاهی نیستند که از ایران به خاطر اتخاذ اقدامات جبرانی که در برجام به طور کامل مجاز شمرده شده است، انتقاد کنند؛ به ویژه در حالی که این اقدامات هیچ تناقضی با تعهدات ما ذیل پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای و موافقتنامه پادمان نداشته و دارای هیچ نگرانی اشاعه‌ای، آنگونه که برخی کشور‌های درصدد القای آن می‌باشند، نیستند، چون برنامه هسته‌ای ایران تحت قوی‌ترین سازوکار‌های نظارت و راستی آزمایی آژانس قرار داد.

نماینده ایران در سازمان ملل تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران به همکاری با آژانس طبق تعهدات بین‌المللی خود ادامه می‌دهد. گزارش‌های آژانس، از جمله در شش ماه گذشته، تأیید می‌کند که در برنامه هسته‌ای جاری ایران هیچ مسئله مرتبط با پادمان وجود نداشته و هیچ نشانه‌ای از انحراف مواد هسته‌ای به سمت اهداف غیرصلح‌آمیز دیده نمی‌شود. بایستی اضافه کرد که برخلاف آنچه گفته شده است، اورانیوم غنی شده تا سطح ۶۰ درصد و اورانیوم فلزی دارای کاربرد‌های مشروع غیرنظامی بوده و هیچیک از آن‌ها در چارچوب پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای ممنوع نیستند.

تخت روانچی گفت: قانون مصوب مجلس ما در حقیقت پاسخی حساب شده به اقدامات غیرقانونی آمریکا و بیش از سه سال ناتوانی اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی در مقاومت برابر چنین اقداماتی بود. هدف از این قانون، بازگرداندن توازن از دست رفته به برجام است و همانگونه که خود این قانون به روشنی بیان می‌کند، اگر برجام در عمل به طور کامل از سوی دیگران اجرا و تمام تحریم‌ها برداشته شوند، اقدامات جبرانی ایران قابل برگشت است.

نماینده کشورمان ادامه داد: در عین حال، با هدف ایجاد فرصت بیشتر برای دیپلماسی، در فوریه ۲۰۲۱ یک تفاهم فنی موقت بین ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی حاصل شد که در ماه می ۲۰۲۱ تمدید گردید. با این وجود، پس از چهار ماه مذاکره، به طور عملی هیچ تغییری حاصل نشده است و ملت ایران همچنان از تحریم‌های غیرقانونی رنج می‌برند.

وی افزود: طی چند ماه گذشته، برخی تلاش‌ها نیز برای ایجاد ارتباط احتمالی بین بند ۳ ضمیمه ب قطعنامه ۲۲۳۱ و پرتاب برخی موشک‌های بالستیک یا ماهواره بر از سوی ایران به منظور کسب نتیجه گیری دلخواه، صورت گرفت. بند ۳ ضمیمه ب به دلایل آشکار، از جمله طراحی متفاوت، ماهیت فنی و مأموریت ماهواره‌برها، ارتباطی به آن‌ها ندارد. به علاوه، موشک‌های بالستیک ایران برای حمل کلاهک‌های متعارف طراحی شده‌اند و «به گونه‌ای طراحی نشده‌اند که قابلیت حمل سلاح هسته‌ای را داشته باشند» و بنابراین خارج از شمول قطعنامه ۲۲۳۱ هستند.

تخت روانچی یادآور شد: براساس حقوق بین‌الملل، توسعه برنامه موشکی متعارف یک حق ذاتی است و قطعنامه ۲۲۳۱ نیز آن را ممنوع یا محدود نکرده است. جمهوری اسلامی ایران درباره امنیت و توانمندی دفاعی متعارف خود مصالحه نخواهد کرد، همچنانکه هیچ کشوری این کار را نمی‌کند.

وی افزود: ما به رغم همه توطئه‌ها، خرابکاری‌ها و اقدامات تروریستی، مصمم به احقاق حق مسلم خود در توسعه تحقیقات، تولید و استفاده از انرژی هسته‌ای برای اهداف صلح آمیز هستیم. جدیدترین مورد اینگونه اقدامات غیرقانونی، ترور شهید فخری‌زاده، دانشمند هسته‌ای برجسته ایران و همچنین اقدام تروریستی ۱۱ آوریل ۲۰۲۱ در تأسیسات غنی‌سازی نطنز بود که نشانه‌های آشکاری از دست داشتن رژیم صهیونیستی در هر دو مورد وجود دارد و این اواخر رئیس سابق موساد هم به آن اعتراف کرد. این شورا بایستی رژیم اسرائیل را به خاطر اینگونه اقدامات ماجراجویانه، پاسخگو سازد.

تخت روانچی تصریح کرد: تصمیم ایران برای مذاکره و به فرجام رساندن برجام مبتنی بر سیاست اصولی ما در استفاده از گفتگو و دیپلماسی به منظور پیشبرد اهداف سیاست خارجی‌مان بود. ما همیشه در اعمال این سیاست ثابت قدم بوده‌ایم اگر طرف‌های دیگر به طور کامل و بدون هیچ پیش شرط یا تأخیر بیشتر، به سیاست‌های قلدرمآبانه خود و نقض تعهدات و خلف وعده‌هایشان پایان دهند، ایران نیز در پیگیری این رویکرد در مورد برجام ثابت قدم و جدی خواهد بود.

سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل تشریح کرد: برجام توافقی است که برای تأمین منافع همه طرف‌ها منعقد شده است در حالی که ما در مذاکرات فعلی صادق و جدی هستیم، هدف نهایی ما تنها اطمینان از اجرای برجام توسط همه است، نه کمتر، نه بیشتر.

وی افزود: با توجه به نقض جدی برجام توسط طرف‌های دیگر طی چند سال، ارائه تضمین کافی که همه تحریم‌ها به صورت قابل راستی آزمایی برداشته می‌شوند؛ و آمریکا بار دیگر از برجام خارج نخواهد شد یا از سازوکار موجود در آن برای ایجاد بحران دیگری برای محروم کردن ایران از منافع برجام سو استفاده نخواهد کرد، ضروری است.

تخت روانچی ادامه داد: این تضمین‌ها برای ایجاد اعتماد به پایبندی کامل و مستمر آمریکا و اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی به تعهداتشان و در نتیجه ایجاد فضای آرام و باثبات مورد نیاز برای «تقویت و تسهیل همکاری‌های عادی اقتصادی و تجاری با ایران» که در قطعنامه ۲۲۳۱ تصریح شده، حیاتی است.

وی ادامه داد: این موضوع برای شرکای تجاری ایران برای انعقاد موافقتنامه تجاری با ایران با آرامش خاطر، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. همچنین این برای ایران نیز برای بهره‌مندی کامل از منافع برجام حیاتی است همچنین، نظرات ما در مورد گزارش دبیرکل در نامه من که پیشاپیش به شورا ارسال شده، منعکس شده است.

نماینده کشورمان در سازمان ملل در واکنش به آنچه که در جلسه شورای امنیت گفته شد، اظهار داشت: ما در یک منطقه بی ثبات زندگی می‌کنیم. چالش‌ها بسیار زیاد است و در عین حال، فرصت‌ها برای روابط بهتر بین کشور‌های منطقه نیز فروانند. با این وجود، برخی نمی‌خواهند روابط حسنه، آشتی و حسن همجواری در منطقه برقرار شود. آمریکا با سیاست‌های مداخله جویانه خود در خاورمیانه، از جمله صادرات لجام گسیخته تسلیحات پیشرفته به منطقه و حمایت کورکورانه از رژیم اسرائیل، این منطقه حساس را به هرج و مرج و آشفتگی کشانده است.

وی در پایان، تاکید کرد: آمریکا نمی‌تواند با ایراد اتهامات بی‌پایه به ایران به علت نقض قطعنامه‌های ۱۷۰۱ و ۲۲۱۶، که من آن‌ها را قاطعانه رد می‌کنم، اذهان را از ماجراجویی نظامی و نقش بی ثبات کننده خود در منطقه ما منحرف کند. من همچنین اظهارات سفیر انگلیس درباره حقوق بشر را رد می‌کنم، چون خارج از موضوع این جلسه و صلاحیت شورای امنیت است.