کرونا؛ آیا تزریق واکسن بی‌خطر است؟ و پاسخ به سوال‌های دیگر

کرونا؛ آیا تزریق واکسن بی‌خطر است؟ و پاسخ به سوال‌های دیگر۲ اسفند ۱۳۹۸ - ۲۱ فوریه ۲۰۲۰به روز شده در ۲۷ دی ۱۳۹۹ - ۱۶ ژانویه ۲۰۲۱

بیش از ۹۰ میلیون نفر در سراسر جهان به ویروس کرونا مبتلا شده‌اند و تا کنون بیش از ۲ میلیون نفر جان خود را از دست داده‌اند.

گروه بهداشت و سلامت بی‌بی‌سی به بعضی از پرسش‌های خوانندگان درباره‌‌ٔ این ویروس پاسخ داده است که در اینجا آنها را می‌خوانید.

منبع تصویر، Reuters

چطور می‌توانیم با این دوره آزمایشی کوتاه، اطمینان پیدا کنیم که تزریق واکسن بی‌خطر است؟

با اینکه جریان تولید واکسن به سرعت انجام شد اما در مسیر آن از هیچ‌یک از مراحل معمول تولید واکسن چشم‌‌پوشی نشده است.

• واکسن کرونا؛ هر آنچه لازم است شما بدانید
• جنبش ضد واکسن چیست؟ چرا با واکسیناسیون مخالف است؟

تفاوت در این است که بعضی مراحل با مرحلهٔ قبل از خود هم‌پوشانی زمانی داشتند، برای مثال مرحله سوم آزمایش واکسن که در آن واکسن به ده‌ها‌هزار نفر تزریق می‌شود زمانی شروع شد که مرحله دوم آن یعنی تزریق واکسن به چند صد نفر، هنوز در حال اجرا بود.

عوارض جانبی معمولا بلافاصله پس از تزریق آشکار می‌شوند و عوارض طولانی‌مدت بسیار نادر است، بسیار نادر‌تر از عوارض جانبی طولانی‌مدت ویروس.

به طور معمول آزمایش واکسن‌های جدید با دوره‌های طولانی انتظار برای درخواست مجوز و گرد‌آوری سرمایهٔ مورد‌نیاز و منابع کافی همراه است. این عوامل به دلیل همت جهانی برای به سامان رسیدن تهیهٔ واکسن سرعت بیشتری گرفت.

آیا حقیقت دارد واکسن بر باروری تأثیر می‌گذارد؟

متخصصان می‌گویند هیچ شواهدی مبنی بر تأثیر واکسن بر باروری وجود ندارد.

کسانی که قصد بارداری دارند لازم نیست پس از واکسیناسیون از بارداری خودداری کنند.

آیا اثر واکسن تا پایان عمر باقی می‌ماند یا باید مثل واکسن آنفلوانزا هر ۱۲ ماه یک بار آن را تجدید کرد؟

هنوز روشن نیست ایمنی این واکسن تا چه مدت باقی می‌‌ماند.

ممکن است برای ایجاد ایمنی نیاز به واکسیناسیون سالانه یا هر چند سال یک‌بار باشد.

آیا با وجود حساسیت به پنی‌سیلین، زدن واکسن برای برخی بی‌خطر است؟

حساسیت به پنی‌سیلین از دلایل بالینی برای پرهیز از تزریق واکسن کووید-۱۹ فایزر-بایوان‌تک یا آکسفوردـآسترازنکا نیست.

هر‌چند وقتی برای تزریق واکسن کووید فرا‌خوانده می‌شوید باید حساسیت‌های خود را به مسئول واکسیناسیون اطلاع دهید تا اطمینان پیدا کنید که دلیل دیگری برای پرهیز از تزریق واکسن وجود نداشته باشد.

پدر ۸۹ سالهٔ من واکسن زده است. آیا حالا بی‌خطر است که او را بغل کنم؟

با وجود تزریق واکسن باز بهتر است قوانین فاصله‌گیری اجتماعی را برای محافظت خود و دیگران رعایت کنید.

چرا که هیچ واکسنی، ایمنی ٪۱۰۰ ایجاد نمی‌کند و هنوز روشن نیست که این ایمنی باعث جلوگیری ازانتشار و انتقال ویروس کرونا شود، هرچند جلوی بیماری سخت و مرگ را می‌گیرد.

به یاد داشته باشید پس از واکسیناسیون چند هفته طول می‌کشد تا ایمن شوید. هر چند اگر با پدر خود در یک حباب خانوادگی باشید می‌توانید با او تماس نزدیک داشته باشید.

پس از تزریق واکسن کرونا باید چه کنیم؟ باید زندگی را به طور عادی همراه با زدن ماسک و رعایت فاصله‌گیری اجتماعی ادامه دهیم؟

واکسن تا حد زیادی جلوی ابتلای شدید به بیماری ناشی از ویروس کرونا را می‌گیرد اما هنوز روشن نیست که بتواند جلوی انتشار یا انتقال ویروس به دیگران را هم بگیرد.

رعایت فاصله‌گیری اجتماعی، استفاده از ماسک صورت و شستن دست‌ها را باید ادامه دهیم حتی اگر واکسن کرونا زده‌ باشیم.

منبع تصویر، NHSBT

آیا یک گروه خونی خاص بیشتر مستعد کووید-۱۹ است؟

یک مطالعه اولیه که در مقیاس کوچکی صورت گرفته، نشان می‌دهد احتمال ابتلای برخی گروه‌های خونی بیشتر است.

محققان، اطلاعات مربوط به ۲۱۷۳ بیمار در بیمارستانی در شنژن و در ووهان را که مرکز شیوع ویروس بود بررسی کردند.

آنها دریافتند که بیماران با گروه خونی A احتمال بیشتر از حد متوسطی برای بستری شدن در بیمارستان دارند، در حالی که بیماران با گروه خونی O احتمال کمتری دارند.

در جمعیت محلی، ۳۲ درصد گروه خونی A داشتند، در حالی که ۳۸ درصد بیماران بیمارستان دارای این گروه خونی بودند. در مقابل ۳۴ درصد از ساکنان محل گروه خونی O داشتند ولی ۲۶ درصد بیماران بیمارستان دارای این گروه خونی بودند.

باید در نظر داشت که این تحقیق هنوز مورد بررسی قرار نگرفته و فقط یک منطقه کوچک را پوشش داده است، بنابراین ممکن است این پیوندها تصادفی باشند.

مهم این است که همه افراد باید بدون توجه به گروه خونی خود، تمام تلاش خود را برای جلوگیری از ابتلا به ویروس کرونا و انتقال آن به دیگران انجام دهند.

منبع تصویر، Getty Images

منبع تصویر، Getty Images

کرونا؛ آیا سیگاری‌ها با خطر بیشتری مواجه‌اند؟

سیگاری‌ها احتمالا آسیب‌پذیری بیشتری در قبال ویروس کرونا دارند و دلیل آن این است که انگشتان دست افراد سیگاری و احتمالا سیگار آلوده با لب این افراد در تماس است که این باعث افزایش احتمال انتقال ویروس از دست به دهان می شود.

افراد سیگاری همچنین ممکن است بیماری ریوی داشته باشند یا ظرفیت ریوی کمتری داشته باشند که این مساله خطر ابتلا به بیماری را به شدت افزایش می‌دهد. دیگر محصولات دخانی مانند قلیان هم وضعیت مشابهی دارند و افراد اغلب آن را مشترکا استفاده می‌کنند که این می‌تواند انتقال ویروس در محیط‌های عمومی و اجتماعی را تسهیل کند.

شرایطی که نیاز به اکسیژن را افزایش می‌دهد یا توانایی بدن در استفاده صحیح از آن را کاهش می‌دهد، بیماران را در معرض خطر جدی‌تری مانند سینه‌پهلو قرار می‌دهد.

منبع تصویر، Getty Images

با میوه و سبزیجات چه باید کرد؟ خوردن آنها امن است؟

تحقیقاتی که تا کنون صورت گرفته نشان می‌دهد میوه و سبزیجات نمی‌توانند عامل انتقال باشند و ویروس به حامل انسانی یا حیوانی نیاز دارد. البته تحقیقات هنوز ادامه دارند.

پس از خرید میوه و سبزیجات اعم از بسته بندی شده یا نشده باید آنها را خوب شست و سپس آنها را خشک کرد. بعد از این کار حتما دستان خود را با آب و صابون بشورید.

در هنگام خرید سعی نکنید به هر چیزی دست بزنید. یادتان باشد در مغازه، فروشگاه و هر جایی که خرید می‌کنید، دستان خود را به سر و صورت خود نمالید.

منبع تصویر، AFP

آیا هوای گرم ویروس‌ها را می‌کشد و سفر به مناطق گرم اشکال ندارد؟

پس از شیوع ویروس کرونا در بیشتر کشورهای جهان، شایع شد در نقاط گرم یا در نقاط سرد، ویروس قابل انتقال نیست.

ویروس کرونا هم در مناطق سرد و مرطوب و هم در مناطق گرم و خشک قابل انتقال است.

سازمان جهانی بهداشت می‌گوید بر مبنای شواهد و مدارک، این ویروس در همه مناطق و در هر نوع آب و هوایی فعال است. این سازمان گفته است در هر نوع آب و هوایی باید اقدامات احتیاطی را رعایت کرد. این سازمان می‌گوید بهترین کار، شستشوی مرتب دستان با صابون است.

آیا شنا در استخرهای عمومی بی‌خطر است؟

آب اغلب استخرها دارای کلر است، ماده‌ای شیمیایی که ویروس‌ها را می‌کشد. برای همین شنا کردن در استخری که در آن از کلر استفاده شده باید امن باشد.

اما احتمال انتقال ویروس از فرد مبتلا در رختکن یا در محل در صورت دست زدن به سطوح آلوده مانند دستگیره درها وجود دارد.

منبع تصویر، Reuters

همچنین در چنین اماکنی احتمال انتقال ویروس از فرد مبتلا، با عطسه و سرفه در صورت تماس نزدیک وجود دارد.

آیا ویروس از طریق اسکناس و سکه منتقل می‌شود؟

دولت چین می‌گوید بانک‌ها باید تمامی اسکناس‌های دریافتی را پیش از آن که دوباره در اختیار مشتری قرار دهند، ضد عفونی کنند. دلیل این کار جلوگیری از پخش بیشتر ویروس کرونا است.

منبع تصویر، AFP

استفاده از کارت‌های اعتباری خطر تماس با پول را به حداقل می‌رساند اما این کارت‌ها هم خود می‌توانند میزبان ویروس و سایر جرم‌ها باشند.

بهترین کار این است که پس از دست زدن به کارت‌ها، اسکناس و پول خرد دست‌هایتان را به دقت بشورید.

آیا ویروس کرونا برای افرادی که آسم دارند خطرناک است؟

عفونت‌های تنفسی، مانند کروناویروس می توانند باعث تحریک نشانه‌های بیماری آسم شوند.

افرادی که آسم دارند باید روزانه اسپری آسم خود را طبق تجویز دکتر مصرف کنند. این امر به کاهش خطر حمله آسم ناشی از هر ویروس تنفسی از جمله ویروس کرونا منجر خواهد شد.

منبع تصویر، AFP

اگر در یک خانواده فردی به ویروس مبتلا شود، آیا حیوان خانگی هم در معرض ابتلا خواهد بود؟

نه. به گفته سازمان جهانی بهداشت هیچ سند و مدرکی وجود ندارد که نشان دهد ویروس می‌تواند از انسان‌ها به حیوان خانگی منتقل شود.

ویروس‌های کرونا تقریبا در همه گونه‌های جانوری، از جمله انسان اثر می‌گذارند. این ویروس‌ها اغلب مختص یک گونه واحد هستند و انتقال بین گونه‌ها بسیار نادر است.

اما کماکان باید پس از دست زدن به حیوان خانگی خود دست‌ها را مرتب با آب و صابون شست. حیوانات خانگی می‌توانند ناقل باکتری‌هایی مانند سالمونلا و ای‌کولی باشند و این باکتری‌ها می‌توانند از این حیوانات به انسان‌ها منتقل شوند.

چه خطری زنان حامله را در صورت ابتلا به ویروس تهدید می‌کند؟

دانشمندان می‌گویند دلیلی در دست نیست که نشان دهد زنان باردار نسبت به افراد دیگر بیشتر مستعد ابتلا به کرونا ویروس هستند.

رعایت نکات بهداشتی ساده برای محافظت از خود در برابر ویروس مهم است. شستن مرتب دست‌ها با صابون و آب، عدم لمس صورت، چشم و دهان با دست‌های کثیف و عدم تماس با افرادی که حالشان خوب نیست.

چرا دولت‌ها برای مقابله با ویروس کرونا دست به چنین اقدامات شدیدی زده‌اند در حالی که آنفولانزا کشنده‌تر است؟

اقدامات دولت‌ها برای مهار ویروس و جلوگیری از همه‌گیری و گسترش آن بین مردم سراسر جهان است.

منبع تصویر، EPA

قرنطینه شهرها و گفتن این که مردم در خانه بمانند ممکن است برای برخی اقدامی زیاده از حد به نظر باشد اما جایگزینش آن است که اجازه داده شود ویروس همه جا پخش شود.

در چین، اقدامات دولت آن کشور به نظر جواب داده چون موارد جدید ویروس رو به کاهش است.

آیا سفر کردن امن است؟

با شیوع و گسترش ویروس کرونا، توصیه شده که از سفر کردن به خصوص مناطقی که در آن افراد مبتلا وجود دارند، اجتناب شود. برای سفرهای کاری هم توصیه این است که اگر سفر، ضروری نیست از انجام آن خودداری شود. به توصیه دولت یا نهادهای مسئول در کشوری که در آن زندگی می‌کنید عمل کنید.

آیا ویروس کرونا از طریق حیات‌وحش هم منتقل می‌شود؟

تا جایی که می‌دانیم شروع وشیوع اولیهٔ این ویروس در چین از منشا‌ء جانوری بوده است.

اولین موارد این بیماری در بازار محصولات دریایی در جنوب چین دیده شده است، جایی که جانوران وحشی از جمله پرندگان و خفاش و مار در آن به فروش می‌رسند.

هر‌چند جانور، میزبانی که بیماری را به انسان انتقال داده، نبوده است.

و برای اهالی بریتانیا، احتمال اینکه این بیماری را از جانوری بگیرند، بسیار کم است.

اکنون ما در مرحلهٔ دیگری از واگیری و سرایت بیماری هستیم، با مواردی از انتقال فرد به فرد که خطری جدی است.

منبع تصویر، Getty Images

آیا ممکن است با خوردن غذایی که فرد مبتلا به این بیماری تهیه کرده است؛ دچار بیماری شوید؟

اگر مراحل و شیوهٔ تهیه‌ غذا بهداشتی نباشد، فرد مبتلا به ویروس کرونا ممکن است این بیماری را به دیگری منتقل کند. ویروس کرونا با ذراتی که بر اثر سرفه روی دست‌ها می‌ماند، منتشر می‌شود. شستن دست‌ها پیش از لمس و خوردن غذا توصیهٔ همگانی خوبی ‌ است تا جلوی گسترش میکروب‌ها گرفته شود.

منبع تصویر، Getty Images

اگر یک بار مبتلا به ویروس کرونا شوید، پس از آن نسبت به این بیماری ایمن خواهید شد؟

وقتی افراد از این بیماری نجات پیدا می‌کنند، بدن آنها تا حدودی چگونگی مقابله با آن را می‌شناسد و در صورت ابتلای دوباره می‌تواند ایمنی بیشتری داشته باشد. این ایمنی همیشگی نیست و کارایی کامل و مطمئنی هم ندارد و بر اثر مرور زمان کاهش هم پیدا می‌کند. هنوز روشن نیست بدن پس از ابتلا به این بیماری و بهبودی؛ تا چه مدت نسبت به ابتلای دوباره ایمن خواهد ماند.

درباره ویروس کرونا بیشتر بخوانید:

منبع تصویر، Getty

• گونه‌های جدید ویروس کرونا چقدر نگران کننده هستند؟
• از کاشت ریزتراشه تا دست‌کاری دی‌ان‌ای؛ چند شایعه نادرست درباره واکسن کرونا
• آینده کرونا؛ سیر همه‌گیری و سناریوهای احتمالی
• سکس و ویروس کرونا؛ آنچه باید بدانید

تفاوت میان ویروس کرونا و سرما‌خوردگی چیست؟

منبع تصویر، Shutterstock

ویروس کرونا و سرماخوردگی نشانه‌های مشابه زیادی دارند و بدون انجام آزمایش، تشخیص آن مشکل است. اصلی‌ترین نشانه‌های ویروس کرونا تب و سرفه است. سرما‌خوردگی معمولاً نشانه‌های دیگری هم دارد مانند درد‌های عضلانی و گلو‌درد، در حالی‌که مبتلایان به ویروس کرونا دچار تنگی‌نفس می‌شوند.

هرکس که فکر می‌کند دچار ویروس کرونا شده است، چه با فرد بیمار دیگری تماس نزدیک داشته است یا به مناطقی که این ویروس شیوع دارد سفر کرده است، باید با پزشک خود مشورت کند.

آیا دلیلی دارد که چنین ویروس‌هایی بیشتر در چین پدیدار می‌شوند؟

بله، در چین جمعیت‌های بزرگ انسانی در فاصلهٔ خیلی نزدیکی با حیوانات زندگی می‌کنند.

ویروس کرونا به احتمال زیاد از منشاء جانوری (خفاش) آمده است، هر چند ممکن است این جانور همان میزبانی نباشد که باعث انتشار بیماری در میان انسان‌ها شده باشد. سارس، بیماری دیگری از بیماری‌های خانوادهٔ ویروس کرونا که از چین شروع شد هم از خفاش‌ و زبّاد‌ (جانوری از خانوادهٔ گربه‌سانان) به انسان منتقل شد.

اولین موارد این بیماری جدید از بازارغذاهای دریایی در جنوب چین شروع شد، جایی که در آن جانوران وحشی به فروش می‌رسند از جمله مرغ و خفاش و مار.

کرونا؛ چه گروه خونی بیشتر مستعد کرونا است؟ و پاسخ به سوال‌های دیگر

خبرهای بیشتر را در کانال تلگرام بی‌‌بی‌سی فارسی دنبال کنید