عفو بین‌الملل: رژیم سوریه پناهجویان سوری را پس از بازگشت شکنجه و در مواردی ناپدید کرده است

سازمان عفو بین الملل سه‌شنبه ۷ سپتامبر/۱۶ شهریور در گزارشی اعلام کرد نیروهای امنیتی رژیم سوریه تعدادی از پناهندگان سوری را پس از بازگشت به این کشور تحت بازداشت و شکنجه قرار داده یا به صورت قهری ناپدید کرده‌اند. عفو بین‌الملل تاکید کرد این شواهد نشان از آن دارد که هیچ نقطه‌ای از سوریه هنوز برای بازگشت پناهجویان گریخته از جنگ، امن نیست.  

در گزارش مذکور که تحت عنوان «شما به سمت مرگ می‌روید» منتشر شده، عفو بین‌الملل برمبنای مصاحبه با ۴۱ تن از جمله پناهجویان بازگشته به سوریه، اقوام و دوستانشان، وکیلان، فعالان و کارشناسان سوری، نقض قوانین و حقوق بشری از سوی افسران اطلاعاتی رژیم سوریه را علیه ۶۶ تن از شهروندان سوری از جمله ۱۳ کودک مستند کرده است. این افراد از لبنان، اردوگاه الرقبان (محل غیررسمی استقرار پناهجویان بین مرزهای اردن و سوریه)، فرانسه، آلمان، ترکیه، اردن و امارات متحده عربی و در فاصله نیمه سال ۲۰۱۷ تا بهار ۲۰۲۱ به سوریه بازگشته‌اند. از این تعداد پنج نفر در بازداشت به قتل رسیده‌اند یا آنطور که گفته شده «جان خود را از دست داده‌اند». از سرنوشت ۱۷ تن از آن‌ها نیز خبری در دست نیست.

براساس گزارش عفو بین‌الملل مقام‌های سوری در مواردی مهاجران بازگشته به وطن را تنها به خاطر فرار از جنگ هدف قرار داده و آن‌ها را به «خیانت» یا «حمایت از تروریسم» متهم کرده‌اند. در برخی از موارد پناهجویان پس از بازداشت‌های خودسرانه یا غیرقانونی شکنجه شده و مورد بدرفتاری، تجاوز یا سایر اشکال خشونت جنسی قرار گرفته‌اند.

رژیم بشار اسد اتهام‌های نقض حقوق بشر را دروغین می‌خواند.

هشدار عفو بین‌الملل: سوریه امن نیست، پناهجویان سوری را اخراج نکنید

گزارش عفو بین‌الملل قویاً این ادعا را که برخی از استان‌های سوریه اکنون برای بازگشت پناهجویان امن هستند رد کرده و به طور خاص از کشورهای دانمارک، سوئد و ترکیه به خاطر محدود کردن حمایت‌ها و حفاظت از پناهجویان سوری و اعمال فشار بر آن‌ها برای بازگشت به «خانه» انتقاد کرده است.

این سازمان در ادامه نوک پیکان انتقاد را به‌سمت لبنان و اردن می‌گیرد؛ کشورهایی که بیشترین تعداد سرانه پناهندگان سوری را دارند. براساس گزارش‌های متعدد پناهجویان سوری که به لبنان و ترکیه پناه برده‌اند با شرایط بسیار بد زندگی می‌کنند و تحت تبعیض و احساسات ضد مهاجر ساکنان این کشورها قرار دارند. در چنین شرایطی دولت‌ها در کشورهای مذکور فشار فزاینده‌ای را برای برگرداندن آن‌ها به سوریه در پیش گرفته‌اند. گفته می‌شود ترکیه در دوسال گذشته بسیاری از پناهجویان سوری را اخراج کرده است.

دانمارک و سوئد هم از اوایل سال جاری با این استدلال که دمشق و مناطق همجوار آن امن است، لغو مجوز اقامت برخی از پناهندگان سوری را آغاز کردند.

رژیم اسد به نقض حقوق شهروندانش ادامه می‌دهد

سازمان عفوبین‌الملل هشدار داده این‌که رژیم بشار اسد توانسته به صورت نسبی شورشیان مخالف را سرکوب کرده و بسیاری از مناطق را به کمک سپاه قدس ایران و ارتش روسیه پس بگیرد، الزاما سوریه را برای پناهجویان امن نمی‌کند چرا که به گفته این سازمان همچنان گزارش‌ها حاکی از آن است که دولت اسد علاوه بر سربازی اجباری، به بازداشت‌های بی رویه و ناپدید کردن قهری مردم دست زده است. افزون برآن، بسیاری از مناطق مسکونی به کلی تخریب شده‌اند، دسترسی به خدمات اولیه مانند آب و برق به سختی صورت می‌گیرد و بسیاری از مردم خانه‌ای برای بازگشتن به آن ندارند.

ماری فورستیر، پژوهشگر حقوق پناهندگان و مهاجران در عفو بین الملل می گوید: «هر دولتی که ادعا کند سوریه اکنون امن است، عمداً واقعیت وحشتناک موجود را نادیده می گیرد و پناهندگانی که بیم از دست دادن جانشان را دارند، بار دیگر به حال خود رها می‌کند». او افزود: در حالی که درگیری‌های نظامی در اکثر مناطق سوریه کاهش پیدا کرده، «تمایل دولت سوریه به نقض شدید حقوق بشر کاهش نیافته است».

دولت سوریه و روسیه به‌عنوان یکی از پشتیبانان اصلی رژیم اسد، به طور علنی از پناهندگان خواسته‌اند که به کشور خود بازگردند و کشورهای غربی را متهم کرده‌اند که با ادعای اینکه سوریه هنوز ناامن است، پناهجویان را از بازگشت دلسرد می‌کنند.

عفو بین الملل در گزارش خود از دولت‌های اروپایی خواسته است که فوراً هرگونه اقدامی را که به طور مستقیم یا غیر مستقیم مردم سوریه را مجبور به بازگشت به خانه می‌کند، متوقف کنند. این سازمان همچنین از کشورهای همسایه یعنی لبنان، ترکیه و اردن که میزبان بیشترین جمعیت پناهندگان سوری هستند، خواسته تا مطابق با تعهدات بین‌المللی خود از آنها در برابر اخراج یا هرگونه بازگشت اجباری دیگر محافظت کنند.

ده سال جنگ در سوریه به کشته‌شدن نزدیک به نیم میلیون نفر از مردم این کشور منجر شد و دست کم ۵,۶ میلیون نفر را به اجبار آواره کرد.