مروری بر رویکرد مغرضانه و غیرحرفه‌ای آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در دوره رافائل گروسی

مروری بر رویکرد مغرضانه و غیرحرفه‌ای آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در دوره رافائل گروسی
خبرگزاری دانشجو

 به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، ادعا‌های «رافائل ماریانو گروسی» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره عدم دسترسی این سازمان به تجهیزات نظارتی مجتمع «تسا»‌ی کرج، اگرچه برای کسانی که اقدامات و مواضع این دیپلمات آرژانتینی را دنبال می‌کنند، غیرمنتظره نبود، اما نشانه‌ای تازه از علاقه مدیرکل به حاشیه‌سازی و پیگیری اغراض غیرسازمانی و خارج از حیطه وظایف حرفه‌ای توسط وی به دست داد.

به گزارش «وطن‌امروز»، گروسی در شرایطی پس از درگذشت یوکیا آمانو، مدیرکل سابق و فقید، مدیریت آژانس را عهده‌دار شد که پرونده هسته‌ای ایران متعاقب تحولات پردامنه و رویداد‌های پرفراز و نشیب پیرامون برجام، وارد دوران جدیدی از تقابل شده بود. ایالات متحده با فرمان دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا از برجام خارج شده و به مشارکت این کشور در توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ خاتمه داده و تروئیکای اروپایی هم شامل انگلستان، فرانسه و آلمان با وعده‌ها و قول‌های فراوان، اما غیرعملیاتی به دولت روحانی، تاکتیک اتلاف وقت و خرید زمان را در پیش گرفتند تا بلکه کارزار فشار حداکثری دولت ترامپ علیه ایران عمل کرده تا تهران تن به توافقی جامع‌تر بدهد که بند «غروب آفتاب» هم نداشته باشد، در مقابل، اما ایران یک سال پس از خروج آمریکا از توافق و با تاخیری که توسط تیم برجامی دولت «صبر راهبردی» خوانده می‌شد، گام‌های پنجگانه‌ای را در کاستن از تعهدات برجامی به دستور حسن روحانی آغاز کرده بود.

با وجود برخی اقدامات دولت - که کارشناسان آن را محتاطانه و فاقد بازدارندگی کافی می‌دانستند- ایران همچنان در حال اجرای پروتکل الحاقی بود. رافائل گروسی با درک این امر، از همان ابتدا، برنامه کاری خود را بر حفظ بازرسی‌های گسترده آژانس و تضمین اجرای پروتکل الحاقی از سوی ایران گذاشت. از سوی دیگر مدیرکل جدید آژانس که بیشتر از همتایان قبلی خود تلاش می‌کند در رسانه‌ها جلوه داشته باشد، با برخی مواضع جهت‌دار درباره برجام این آلارم را به صدا درآورد که احتمالا پرونده هسته‌ای ایران در دوران مدیریت او، به مسیری غیر از رویه معمول و با جنبه‌های فنی کشانده خواهد شد.

زمان زیادی برای وقوع این اتفاق لازم نبود و آژانس انرژی اتمی با گذاشتن موضوعات جدیدی روی میز، تابستان داغی را با ایران شروع کرد. خرداد 99 آژانس بر پایه گزارش‌ها و ادعا‌هایی که رژیم صهیونیستی بر مبنای آرشیو هسته‌ای ربوده شده از ایران مطرح کرده بود، درخواست بازرسی از ۲ سایت ایران را داد و طبق آن شورای حکام قطعنامه‌ای علیه ایران نیز تصویب کرد!

دولت دوازدهم درخواست این نهاد را پذیرفت و پس از نخستین سفر مدیرکل آژانس به ایران، اجازه دسترسی به این ۲ سایت را داد. این بازرسی‌ها در راستای هدف اصلی ماموریت گروسی که تضمین بازرسی‌های گسترده بود، بسیار اهمیت داشت.

همچنین دور جدیدی از عملیات خرابکارانه در تاسیسات ایرانی پس از شروع کار گروسی کلید زده شد. تیر 99 سوله مونتاژ سانتریفیوژ‌های ایران در نطنز هدف عملیات خرابکارانه قرار گرفت و خساراتی جدی به تجهیزات ایران وارد شد. واکنش مدیرکل، اما نه تنها سکوت کامل به این ماجرا و عدم محکوم کردن این اتفاق بود، بلکه رافائل گروسی یک ماه پس از این اتفاق در مردادماه با وزیر وقت خارجه آمریکا ملاقات کرد و پس از دیدار با «مایک پمپئو» در وین گفت: «آمریکا یک شریک بسیار مهم برای آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به شمار می‌آید و ما گفتگو‌های بسیار خوبی داشتیم». وال‌استریت ژورنال در آن مقطع نوشته بود مقام‌های آمریکایی از مدیر کل آژانس خواسته‌اند درباره مسأله دسترسی به سایت‌ها مقابل ایران سهل‌انگاری نکند.

آذر 99، تقابل هسته‌ای با ایران به اوج خود رسید و طی آن شهید دکتر محسن فخری‌زاده در آبسرد دماوند ترور شد و باز هم مدیرکل و مجموعه‌اش با سکوت از کنار این عملیات تروریستی گذشتند، اما این باز هم پایان کار نبود و فروردین امسال هم عملیات خرابکاری دیگری در نطنز گزارش شد و در تیرماه سال جاری به مجتمع تسا در کرج امتداد پیدا کرد.

پس از همکاری‌های ایران با آژانس درباره بهانه‌جویی‌ها نسبت به اماکن جدیدی که برای آن‌ها دسترسی گرفت، گروسی در گزارش راستی‌آزمایی و نظارت بر جمهوری اسلامی ایران در پرتو قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت توضیحات ارائه شده از سوی ایران درباره ۲ مکان تازه‌ای را که اخیرا در سفرش به تهران مجوز دسترسی و بازرسی آژانس به آن‌ها را دریافت کرده بود، رضایت‌بخش ندانسته و همچنین به لحاظ فنی نامعتبر ارزیابی کرده است و خواستار شفافیت بیشتر و اطلاعات تکمیلی‌تر از سوی تهران شده است. این در حالی بود که مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پس از سفرش به ایران در گفتگو با شبکه BBC WORLD بازرسی از 2 سایت مورد درخواست آژانس را نه پایان کار، بلکه آغاز یک «فرآیند تازه» توصیف کرده بود.

برای ایران وقوع این اتفاقات برای تجدیدنظر در تعهداتش کافی به نظر می‌رسید. پس از ترور شهید فخری‌زاده، مجلس قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت ایران را به تصویب رساند که یکی از بند‌های آن توقف تمام تعهدات فراپادمانی ایران از جمله اجرای پروتکل الحاقی را به دنبال داشت. این مساله سفر فوری و دوم مدیرکل آژانس را برای متقاعد کردن ایران در تجدیدنظر در توقف پروتکل الحاقی رقم زد، اما تهران تصمیم خود را گرفته بود و تنها دستاورد مدیرکل یک بیانیه مشترک و تفاهم فنی موقت 3 ماهه بود که برپایه آن آژانس حق دسترسی به دوربین‌های نظارتی خود در تاسیسات ایران را از دست داد. آخرین تفاهمی که آژانس با محمد اسلامی، رئیس جدید سازمان انرژی اتمی به دست آورد، تعویض کارت‌های حافظه دوربین‌هایش بود.

یکی دیگر از رویداد‌های تامل‌برانگیز دوران مدیریت گروسی، نشت گزارش‌های محرمانه آژانس درباره ایران به رسانه‌هاست. این مساله به قدری رایج شده که تقریبا هر گزارش تازه آژانس را رویترز و وال‌استریت ژورنال چند روز زودتر منتشر می‌کنند.

زمستان سال گذشته پس از آنکه رویترز با انتشار گزارشی اعلام کرد ایران به اطلاع نهاد دیده‌بان هسته‌ای سازمان ملل رسانده قصد نصب ۳ آبشار دیگر از سانتریفیوژ‌های پیشرفته IR-2m در تأسیسات غنی‌سازی نطنز را دارد، «کاظم غریب‌آبادی» سفیر و نماینده دائم ایران نزد سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین با واکنش نسبت به این موضوع اعلام کرد: قصد داریم بزودی عریضه‌ای حقوقی را در ۲ زمینه تنظیم و برای آژانس بفرستیم. وی درباره این عریضه حقوقی توضیح داد: یکی اینکه آژانس نباید جزئیات غیرضروری را که مرتبط با راستی‌آزمایی‌های تعهدات ایران است، در گزارشات خود منعکس کند، چون این گزارشات در اختیار کشور‌ها قرار می‌گیرد و بعد هم از طریق شورای حکام به صورت علنی منتشر می‌شود و دوم باید درباره نظام اطلاع‌رسانی این گزارش‌های محرمانه تا پیش از برگزاری اجلاس‌های شورای حکام به کشور‌های عضو یک مکانیسم بسیار دقیق را طراحی کند.

غریب‌آبادی با بیان اینکه حفاظت از اطلاعات محرمانه توسط آژانس از اهمیت بالایی برخوردار است، عنوان کرد: قویا انتظار می‌رود آژانس به رویه انتشار غیرضروری اطلاعات تفصیلی درباره برنامه هسته‌ای ایران در گزارشات خود خاتمه دهد.

***

تاریخچه غنی از جاسوسی

شاید مشهورترین گزاره درباره جاسوسی بازرسان آژانس اظهارنظر «جی کارنی» سخنگوی وقت کاخ سفید باشد که سال 1391 وقتی از زیر نظر بودن برنامه هسته‌ای ایران توسط آمریکا صحبت به میان آورد، گفت: «بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی چشم‌های ما هستند».

جالب اینجاست که حتی چند ماه قبل از انعقاد برجام، اندیشکده بروکینگز در گزارشی نوشت: «اطلاعات مخفی نقش عیانی در مذاکرات کنونی بر سر برنامه هسته‌ای ایران ایفا می‌کنند. اگر توافق در ژوئن نهایی شود، ایران به مدت بیش از یک دهه مجبور به پذیرش رژیم بازرسی‌های سرزده خواهد شد تا پایبندی‌اش مورد راستی‌آزمایی قرار گیرد».

در این گزارش همچنین آمده بود: «حضور بازرسان فرصت‌های جدیدی برای جمع‌آوری اطلاعات فراهم خواهد کرد. نه تن‌ها سازمان‌های اطلاعاتی از گزارش‌های بازرسی درباره برنامه هسته‌ای ایران سود خواهند برد، بلکه آزاد خواهند بود که دیگر حوزه‌های علمی و زیرساخت‌های صنعتی ایران را نیز بررسی کنند». موضوعی که نشان می‌دهد پذیرش بازرسی‌های غیرمعمول و فراتر از مراکز هسته‌ای نه تن‌ها کمکی به تضمین صلح و امنیت برای ایران نکرد، بلکه کارکردی عکس داشت و راه را برای اقدامات ضدامنیتی بعدی هموار کرد.

مورد بعدی درباره نقش کارکنان سازمان بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) در ارائه اطلاعات به سرویس‌های جاسوسی، گزارش سال 2008 واشنگتن‌پست است که طی آن می‌نویسد: کارکنان سازمان بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) به خبرنگار واشنگتن‌پست گفته‌اند آن‌ها چندین‌بار از محسن فخری‌زاده برای صرف چای و صحبت درباره برنامه اتمی دعوت به عمل آورده‌اند، اما طی ۲ سال گذشته این دعوت‌ها همه رد شده است. نکته حائز اهمیت اینکه در سال‌های گذشته بویژه پس از توافق هسته‌ای موسوم به برجام، حجم بازرسی‌های آژانس به طور فزاینده‌ای افزایش یافت به طوری که طبق گفته محمدجواد ظریف، 92 درصد فعالیت‌های بازرسی آژانس مختص ایران است. این بازرسی‌ها بر اساس یکی از تعهدات مهم ایران در برجام، یعنی اجرای پروتکل الحاقی انجام می‌پذیرد. گفتنی است در همین راستا یوکیا آمانو، مدیرکل سابق آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در سفر تیرماه سال 94 به ایران از مقامات ایرانی خواسته بود اجازه مصاحبه با 25 دانشمند هسته‌ای را بدهند. در صدر لیست درخواستی آمانو، نام شهید فخری‌زاده قرار داشت.

* خانم جاسوس در نطنز

آبان 98 خبرگزاری رویترز از ممانعت ایران از ورود یک بازرس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تاسیسات نطنز خبر داد و ساعاتی بعد از سوی ایران هم مورد تایید قرار گرفت. در اطلاعیه اداره دیپلماسی عمومی و اطلاع‌رسانی سازمان انرژی اتمی آمده بود: «هنگام ورود این خانم بازرس، تجهیزات کنترلی علامت هشدار را نشان داده است و به همین دلیل ضمن کنترل وسایل همراه بازرس، از ورود او به سایت جلوگیری و مراتب نیز به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی منعکس شده و از طرف ایران به آژانس اعلام شده پذیرش قبلی این بازرس لغوشده تلقی می‌شود». در پی این اتفاق، شورای حکام با تشکیل نشستی اضطراری موضوع را در دستورکار قرار داد. اتحادیه اروپایی ضمن ابراز نگرانی از این رویداد از ایران خواست در چارچوب تعهداتش اجازه دهد بازرسان کار خود را انجام دهند. نماینده آمریکا هم اقدام ایران را تحریکی بی‌دلیل و اقدامی گستاخانه خواند و با غیرقابل مدارا تلقی‌کردن آن، تصریح کرد باید پیامد‌هایی برای این اقدام تهران در نظر گرفته شود.

رویترز به نقل از یک دیپلمات اروپایی نوشت: «خطر جدی وجود دارد که این حادثه بر شیوه بازرسی‌های آژانس در آینده تاثیر منفی بگذارد». کاظم غریب‌آبادی، سفیر و نماینده دائم ایران در آژانس، اما در جریان این نشست، دلیل ممانعت از ورود بازرس این نهاد به سایت هسته‌ای نطنز را مثبت‌بودن وجود آثار «نیترات منفجره» عنوان کرد و گفت: «دستگاه‌های هشداردهنده یک فرد خاص را آلوده تشخیص دادند. این رویه بار‌ها تکرار شد و متاسفانه نتایج یکسان بود و همه به یک بازرس خاص اشاره داشت». وی اضافه کرد پس از به‌صدا درآمدن دستگاه‌های هشداردهنده در تاسیسات و شناسایی فرد مظنون، این زن به دستشویی رفته و زمانی که برگشته، تست دیگر مثبت نبوده، اما در پی نمونه‌برداری ماموران از دستشویی و نیز از کیف دستی وی، دستگاه‌ها باز هم آلارم دادند.

* حضور 2 جاسوس میان بازرسان پارچین

بهمن 94 خبری منتشر شد مبنی بر اینکه ۲ نفر از بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که بر اساس توافق میان علی‌اکبر صالحی و یوکیا آمانو موسوم به «نقشه راه» از سایت نظامی پارچین بازرسی کرده بودند، عضو سرویس‌های جاسوسی آمریکا و فرانسه بودند؛ خبری که سیدمحمود نبویان، نماینده تهران در مجلس آن را به نقل از یکی از معاونان وزارت اطلاعات رسانه‌ای کرد و گفت از 12 بازرس آژانس در این بازدید، یکی جاسوس سازمان سیا و دیگری نیز جاسوس سازمان اطلاعاتی فرانسه بوده است. «ارنست مونیز» وزیر انرژی ایالات متحده آمریکا صراحتا اعلام کرد بازرسان آژانس «تربیت‌شده آمریکا» هستند و تجهیزات بازرسی آژانس نیز از سوی آمریکا در اختیار آن‌ها قرار گرفته است.

چندی بعد ژنرال «فرانک جی‌کولتز» معاون مونیز با حضور در جلسه استماع کمیته روابط خارجی سنا آمریکا گفت: «ما بنا به درخواست آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، شماری از نیرو‌های خود (حدودا 80 نفر) را برای بخش پادمان‌های آژانس اختصاص می‌دهیم». کولتز با بیان اینکه آزمایشگاه‌های ملی ایالات متحده فناوری‌ها و فرآیند‌های بسیاری را طراحی می‌کنند، تصریح کرد: «بخشی از فرآیند آن‌ها برای استمرار بازرسی‌ها و پایش‌های مستمر است و فعالیت‌ها در این زمینه ادامه دارد». معاون وزیر انرژی آمریکا در نهایت گفت دوربین‌ها و تجهیزات پایشی بازرسان آژانس نیز در یکی از این آزمایشگاه‌ها ساخته می‌شود و در ایران مورد استفاده قرار می‌گیرد.

***

آخرین اظهارنظر مدیر کل: دسترسی کامل می‌خواهم

مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گفتگو با برنامه «هاردتاک» شبکه انگلیسی «بی‌بی‌سی» خواهان دسترسی کامل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تأسیسات هسته‌ای ایران شد.

«رافائل گروسی» در بخشی از این مصاحبه درباره گزارش اخیر درباره تجهیزات آژانس در سایت «تسا»‌ی کرج گفت: «شما قبلا گفتید این درخواست آمریکایی‌هاست، خیر! این درخواست آمریکایی‌ها نیست، این درخواست آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) است. آمریکایی‌ها درخواست نمی‌کنند، من درخواست می‌کنم. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از ایران درخواست می‌کند به آنچه با آن‌ها در روز یکشنبه ۱۲ سپتامبر (۲۱ شهریورماه) توافق کردم، احترام بگذارند. ما توافق کردیم بتوانیم تمام تجهیزات خود را در آنجا (تأسیسات هسته‌ای ایران) سرویس کنیم. شما به دوربین‌هایی که در آنجا نصب شده اشاره می‌کنید که این، همه تجهیزات نیست و بخشی از آن است و شامل تمام [تجهیزات]نمی‌شود و بخشی از آن است و بیشتر از این حرف‌هاست».

وی در بخشی از این گفتگو با تأکید بر لزوم گسترش دسترسی بازرسان آژانس به تأسیسات هسته‌ای ایران گفت: «احتمال بازگشت به توافق در صورت محدود شدن توانمندی‌های بازرسی آژانس بسیار دشوار خواهد بود، بنابراین ما تلاش می‌کنیم آن‌ها (بازرسان) را در آنجا حفظ کنیم، ما آن‌ها را در آنجا داریم».

گروسی همچنین درباره سفر اخیر خود به ایران و دیدار با «محمد اسلامی» رئیس سازمان انرژی اتمی ایران گفت: «ما برای دسترسی کامل فشار می‌آوریم. به عنوان بخشی از این سفر با ایران توافق کردیم که بزودی برای دیدار احتمالی با رئیس‌جمهور ایران و وزیر خارجه به ایران بازگردم».

وی در ارتباط با مواضع دولت جدید ایران درباره مسائل هسته‌ای گفت: «دولت جدید نظرات قاطعانه‌ای درباره مسائل هسته‌ای، همکاری با آژانس و به طور کلی جامعه بین‌الملل دارد، بنابراین من به آن‌ها گفتم و آن‌ها موافقت کردند که بزودی ملاقاتی با آن‌ها داشته باشم. ما نیاز داریم یکدیگر را بشناسیم. نیاز داریم گفت‌وگویی را آغاز کنیم».

مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره تمایل خود برای دیدار با مقام‌های فعلی دولت ایران گفت: «من با دولت قبلی ایران کار کردم و هم‌اکنون یک دولت جدید روی کار آمده است... می‌خواهم با آن‌ها نشست برگزار کنم و به حرف‌های آن‌ها گوش کنم و ببینم چه نظراتی دارند. امیدوارم آن‌ها نیز به حرف‌های من گوش کنند».

مجری شبکه «بی‌بی‌سی» در سوالی به اظهارات اخیر «نفتالی بنت» نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی اشاره کرد که گفته بود جامعه جهانی، سانتریفیوژ‌های ایران را متوقف نکرده است و گروسی در پاسخ به این سوال گفت: «قرار نیست سانتریفیوژ‌ها متوقف شوند، زیرا جامعه بین‌المللی موافقت کرد ایران بتواند تا یک سطح خاص غنی‌سازی اورانیوم انجام دهد. برخی دولت‌ها (رژیم صهیونیستی) نظرات متفاوتی دارند و آن‌ها می‌خواهند که ایران هیچ اقدامی انجام ندهد، اما چنین چیزی موضوع بحث من نیست».

***

برگ برنده ایران در چشمان آژانس است

آژانس در گزارش اخیر خود اعلام کرد ایران به آژانس دسترسی به سایت کرج را برای نصب دوربین‌های نظارتی جدید یا اطمینان حاصل کردن از اینکه تولید قطعات سانتریفیوژ در این کارگاه از سر گرفته شده، نداده است و در مقابل مقامات ایرانی گوشزد کردند اصرار آژانس برای نصب دوربین در مکان‌هایی که بر اثر عملیات تروریستی صدمه دیده است، در راستای همان عملیاتی است که علیه ایران انجام شده و هرگز آن را نمی‌پذیرند. به عنوان نمونه غریب‌آبادی اظهار کرد: هنگامی که تجهیزات نظارتی آژانس توسط رژیم صهیونیستی از کار می‌افتد، از ایران انتظار نداشته باشید مجددا آن را بدون هزینه‌ای برای این رژیم و بدون هیچ اقدامی از سوی آژانس و کشور‌های مدعی بازنصب کند.

رافائل گروسی پس از توقف پروتکل الحاقی از سوی ایران بار‌ها بشدت از اینکه توانایی‌های نظارتی آژانس محدود شده ابراز نگرانی کرده و صراحتا گفت تحت فشار قرار دارد. مدیرکل آژانس که پس از تفاهم فنی و موقت با ایران بیان کرده بود این توافقی قانونی نیست، بلکه یک تفاهم و نه یک توافق رسمی است، طی ماه‌های گذشته این تفاهم غیررسمی را مبنای درخواست‌های بیشتر و فراقانونی از تهران قرار داده است. این مساله باید مورد توجه مقامات کشورمان در اتخاذ راهبرد هسته‌ای قرار گیرد. آژانس در زمان مدیریت گروسی به جای آنکه رویه آژانس مبنی بر معتبر شمردن گزارش سرویس‌های جاسوسی کشور‌های دیگر درباره برنامه هسته‌ای ایران را تغییر دهد، با اتکای بیشتر بر آنها، برای بهانه‌جویی‌های بیشتر زمینه‌سازی کرده است.

این در حالی است که آژانس به عنوان نهادی تخصصی نباید اطلاعات خود را از سرویس‌های جاسوسی دریافت کند و باید اطلاعات دقیق را خودش بر اساس سند و مدرک قابل‌قبول به دست آورد. ایران باید در عمل مدیرکل آژانس را نسبت به این مورد توجیه کند که تفاهم موقت بر مبنای بیانیه مشترک، یک توافق رسمی و طولانی‌مدت نیست و این بیانیه‌های سیاسی هیچ حقی برای آژانس ایجاد نمی‌کند.

در حال حاضر پس از عملیات‌های خرابکارانه‌ای که در دوره کوتاه مدیریت گروسی رخ داده، ایران هیچ توجیهی برای گشایش و گشاده‌دستی در همکاری‌های بیشتر با آژانس ندارد. تهران هر آنچه از اثبات حسن‌نیت لازم بود را انجام داده و این گروسی است که باید اثبات کند آژانس و بازرسانش را در اختیار آمریکا و سرویس‌های جاسوسی برای وسعت میدان دید آن‌ها از نحوه فعالیت‌های کشورمان به منظور وارد آوردن ضربه‌های بعدی قرار نمی‌دهد.

اعمال قدرتمندترین رژیم نظارتی علیه ایران - که ظریف در نامه به مدیرکل سازمان ملل آن را «قدرتمندترین» رژیم بازرسی در تاریخ لقب داد - در جریان توافق هسته‌ای به صورت داوطلبانه پذیرفته شد که دسترسی‌های فراتر از پادمان و حتی فراتر از پروتکل الحاقی را در اختیار بازرسان آژانس قرار می‌داد. با این وجود آژانس نه تن‌ها این اقدام را در چارچوب حسن‌نیت ایران به حساب نیاورد، بلکه از آن به عنوان فرصتی برای ایجاد ابهام یا فشار بیشتر علیه ایران بهره گرفت.

گروسی باید به این ادراک برسد که اگر نظارت و بازرسی از تاسیسات ایران دستاویزی برای حمله خرابکارانه اسرائیل قرار گیرد، باعث می‌شود ماجرای نظارت به کلی تحت‌الشعاع قرار گیرد و این پرسش را به دنبال دارد که نظارت در چنین فضایی آیا موضوعیتی دارد؟ ضمن اینکه در موضوع قرارداد امنیتی اخیر موسوم به «اوکاس» میان آمریکا، انگلستان و استرالیا، آژانس و «ان‌پی‌تی» بشدت بی‌اعتبارتر شد. ایران با بهره‌گیری از دیپلماسی عمومی باید تحرک بیشتری از خود نشان داده و این مساله را به برگ برنده خود تبدیل کند.

***

فارین‌پالیسی: ایران در حال حاضر نوعی از رویکرد فشار حداکثری را در قبال آمریکا در پیش گرفته است برعکس شد!

نشریه آمریکایی فارین‌پالیسی در گزارشی به نقل از دیپلمات‌های سابق و کارشناسان بین‌المللی تصریح کرد سیاست «فشار حداکثری» آمریکا علیه ایران کاملا شکست خورد و ایران هیچ هراسی از آمریکا ندارد. بر اساس این گزارش «دنیس راس» مسؤول امور ایران در دستگاه دیپلماسی آمریکا در دوران ریاست‌جمهوری «باراک اوباما» با اشاره به سیاست‌های دولت «جو بایدن» رئیس‌جمهور آمریکا در غرب آسیا و خروج این کشور از افغانستان تصریح کرد: «ایرانی‌ها به وضوح دیگر هراسی از ما ندارند که این به خودی خود به مفهوم آن است که ما در حقیقت نه در موضوع هسته‌ای و نه در منطقه، دیگر سطحی از بازدارندگی نداریم». راس سیاست‌های اشتباه ایالات متحده در پیشبرد کارزار فشار حداکثری علیه جمهوری اسلامی را نتیجه وضعیت فعلی دانست که در برنامه هسته‌ای ایران به وجود آمده است. وی در این باره ادامه داد: «ایران در حال حاضر نوعی از رویکرد فشار حداکثری را در قبال ایالات متحده در پیش گرفته است و رویکرد ترامپ را در قبال ما به کار گرفته است و این انتظار وجود دارد که ما قبول خواهیم کرد».

* فشار حداکثری آمریکا کاملاً شکست خورد

نشریه آمریکایی فارین‌پالیسی در گزارش خود با اشاره به اظهارات راس نوشت: سال ۲۰۱۸ ترامپ با حمایت مشتاقانه «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر وقت اسرائیل به صورت یکجانبه از برجام خارج شد و سیاست «فشار حداکثری» را علیه ایران در پیش گرفت که شامل وضع تحریم‌های جدید علیه جمهوری اسلامی ایران نیز می‌شد، به این امید که ایران را مجددا برای پذیرش توافق مورد قبول ایالات متحده، به میز مذاکره بازگرداند که این تلاش کاملا شکست خورد و شرط‌بندی نتانیاهو مبنی بر اینکه ایران تحت فشار تحریم‌ها سقوط خواهد کرد یا ترامپ مجبور به حمله نظامی به ایران می‌شود، اشتباه از کار درآمد.

نشریه آمریکایی به بخشی از تلاش‌های آمریکا برای ادامه مداخله در منطقه غرب آسیا نیز اشاره کرد و نوشت: دوشنبه گذشته جاری، «جیک سالیوان» مشاور امنیت ملی آمریکا برای رسیدگی به مساله جنگ ریاض در یمن به عربستان سعودی رفت که نشان می‌دهد واشنگتن قصد دارد همچنان در منطقه تعامل و مشارکت داشته باشد. فارین‌پالیسی در ادامه با اشاره به توانمندی‌های هسته‌ای ایران نوشت: خواه ایران به نقطه ساخت آشکار یک سلاح اتمی برسد یا خیر، نگرانی مهم تری وجود دارد و آن این است که همچون ژاپن، دانش و اورانیوم غنی‌شده را برای ساخت سریع سلاح اتمی داشته باشد و این امر توازن قدرت در منطقه را به طرز چشمگیری تغییر می‌دهد.

* ایران در حال حاضر اولویت آمریکا نیست

این نشریه آمریکایی به افزایش بی‌اعتمادی صهیونیست‌ها، سعودی‌ها و دیگر همپیمانان آمریکا همچون امارات به واشنگتن اشاره کرد و به نقل از «عاموس هارل» ستون‌نویس روزنامه «هاآرتص» نوشت: «نگرانی زیادی درباره آنچه در افغانستان رخ داد، وجود دارد و برای اسرائیلی‌ها روشن شد اولویت‌های آمریکا در حال حاضر، چین و کووید و تغییرات اقلیمی است و ایران جزو ۳ اولویت برتر نیست». هارل در مصاحبه‌ای به خرابکاری‌های رژیم صهیونیستی علیه ایران اشاره کرد و گفت از آنجایی که «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر پیشین رژیم صهیونیستی، ارتش این رژیم را برای اقدام نظامی علیه ایران آماده نکرده است، کارشناسان امنیتی رژیم صهیونیستی با عجله در حال بحث درباره گزینه‌های جدید از جمله اقدامات خرابکارانه‌ای، چون ترور دانشمندان هسته‌ای ایران هستند. همچنین فارین‌پالیسی با اشاره به ناکارآمدی آمریکا در منزوی کردن ایران در جامعه بین‌الملل نوشت کشور‌های مهمی که زمانی به ائتلاف تحت رهبری آمریکا پیوسته بودند، هم‌اکنون در حال همکاری با ایران هستند، مثل چین که برای تجارت مجدد با تهران ابراز آمادگی کرده و خرید نفت از ایران را از سرگرفته است.

 

منبع: وطن امروز

منبع خبر: خبرگزاری دانشجو

اخبار مرتبط: مروری بر رویکرد مغرضانه و غیرحرفه‌ای آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در دوره رافائل گروسی