نقد دانشجویان به انتصابات در هیئت امنای دانشگاه‌ها/ تاکید بر لزوم بازیابی اقتدار وزارت علوم در مواجهه با شورای عالی انقلاب فرهنگی

به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، نمایندگان اتحادیه‌ها و تشکل‌های دانشجویی در نشست اخیر با زلفی گل وزیر علوم، تحقیقات و فناوری که به مناسبت گرامیداشت روز دانشجو برگزار شد به بیان نقد‌ها و مطالبات خود پرداختند.

در این نشست کاظمی دبیر کل اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان گفت: با توجه به اینکه دولت آقای رئیسی دولت تحول است دانشگاه هم به گفته بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی حضرت امام باید مبدا تحولات باشد برای شروع تحول در دولت باید نیرو‌های متخصص، توانمند و عملیاتی تربیت شوند و تربیت این نیرو‌ها وظیفه سنگین وزارت علوم و تحقیقات و فناوری است که در ابتدای کار برای وزیر علوم آرزوی توفیق داریم.

وی ضمن اشاره به برخی موضوعات و مسائل موجود در دانشگاه ها، افزود: موضوع اول حضور و غیاب اساتید است. اساتید باید تمام وقت در اختیار دانشگاه و دانشجو قرار داشته باشند وقتی هیئت علمی جذب دانشگاه می‌شود این تعهد را دارد که به صورت تمام وقت در دانشگاه حضور داشته باشد؛ و در خدمت دانشگاه و تولید علم و پژوهش باشد؛ از این رو بحث حضور و غیاب اساتید باید به طور جدی دنبال شود.

کاظمی بیان کرد: موضوع بعدی ایجاد انگیزه و مشوق برای اساتید استاد تمام است. اساتیدی که به مرحله استاد تمامی می‌رسند و سقف حقوق ۳۳ میلیون را دریافت می‌کنند عملاً انگیزه و اراده کافی برای ادامه کار را ندارند که می‌طلبد وزارت علوم با برنامه ریزی‌هایی و با استفاده از آیین نامه‌هایی این انگیزه را در اساتید برای ادامه کار ایجاد کند.

وی اظهار کرد: موضوع بعدی بحث ارتباط صنعت و دانشگاه است که در جلسه ریس جمهور به مناسبت روز دانشجو نیز مطالبه شد و یکی از مطالبات مهم از وزارت علوم تحقیقات و فناوری است که با توجه به اینکه این وزارتخانه یک طرف ماجرای ارتباط صنعت و دانشگاه است باید بتواند با تمهیداتی این ارتباط را شکل دهد. دانشگاه باید دانشجویان را با علم نافع و علمی که به درد جامعه و صنعت می‌خورد تربیت کند و این یکی از مطالبات اصلی از وزیر علوم تحقیقات و فناوری است.

نقد انتصابات در هیئت امنای دانشگاه‌ها

دبیر کل اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان با تاکید بر اینکه پایان نامه‌ها و مقالات دانشجویی باید مسئله محور باشند و به درد مردم و جامعه بخورند، اضافه کرد: پایان نامه‌ها و مقالات باید به سمت تقاضا محور بودن و رفع نیاز جامعه سوق یابند؛ البته با توجه به اینکه وزیر علوم خود از چهره‌های علمی با مقالات و ارجاعات بسیار است قطعا این موضوع را لمس کرده که پایان نامه و مقاله حاصل عمر و وقت گذاری بسیار دانشجویان است؛ اما خاک خوردن این پایان نامه‌ها در گوشه کنار دانشگاه‌ها درد بزرگی برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی است. وقتی وقت گذاری صورت میگیرد باید این پایان نامه‌ها هم به درد جامعه بخورد و برای صنعت و مراکز علمی کاربردی باشند از این رو تحقیقات و پژوهش باید در راستای تقاضا و نیاز صنعت انجام شوند.

وی افزود: موضوع بعدی موضوع هیئت امنای دانشگاه تهران است اینکه علاوه بر دیگر چهره‌ها شاهد حضور چهره‌هایی همچون قالیباف، زاکانی و میرکاظمی هستیم سوالی که مطرح می‌شود این است که آیا واقعاً این بزرگواران می‌توانند وظایف محوله در هیئت امنا را انجام بدهند آیا این تعهد وقت گذاری را می‌توانند به نحو احسن انجام بدهند یا نه؟ یا اینکه فقط صرفا انتصاب این بزرگواران انتصاب سیاسی است؟

کاظمی اظهار کرد: موضوع مهم بعدی تاخیر در انتصابات و انتصاب افراد مسئله‌دار در دانشگاه‌ها است که واقعاً پسندیده نیست در این دولت که دولت انقلابی و تحول خواه است افرادی در بدنه مدیریتی دانشگاه‌ها پست بگیرند که جوانان و دانشجویان ۸ سال از دست آن‌ها خون دل خورده باشند؛ همچنین بعد از گذشت چهار ماه از سالتحصیلی انتصاب روسا و معاونین دانشگاه‌ها باید سریعا صورت بگیرد تا برنامه‌ریزی‌های درست آموزشی، پژوهشی و فرهنگی انجام شوند.

وی بیان کرد: موضوع بعدی موضوع سربازی دانشجویان دکترا و بحث پیگیری وزیر علوم است که البته این مسئله نیازمند یک آسیب شناسی است. یکی از آسیب‌های این طرح این است که باعث می‌شود افراد و دانشجویانی که علاقه، انگیزه یا توانایی لازم برای ادامه تحصیل در مقطع دکترا را ندارند برای فرار از سربازی به سمت تحصیل در مقطع دکترا سوق داده شوند و این مسئله‌ای است که در آینده باعث می‌شود ما شاهد فارغ التحصیلان دکترای بیکار باشیم. در واقع این طرح باعث می‌شود که جوانان برای فرار از سربازی چهار سال عمر خودشان را صرف کنند و آخر سر یک پایان نامه رساله بنویسند که به درد جامعه نمی‌خورد.

کاظمی تصریح کرد: طرح وزیر علوم برای سربازی دانشجویان دکتر باعث ایجاد درآمد برای دانشگاه آزاد می‌شود و این بدان معناست که دانشجویان دکترا در این دانشگاه پول می‌دهند تا از سربازی فرار کنند و این همان فروش غیر مستقیم سربازی است.

دبیر کل جامعه اسلامی دانشجویان گفت: موضوع بعدی بحث عدم همخوانی جذب دانشجو با نیاز‌های جامعه و نیاز‌های بیرونی است وقتی یک رشته تحصیلی اقبال بیرونی ندارد و صنعت و مراکز علمی نیازی به آن رشته ندارند چه لزومی دارد که در آن رشته‌ها دانشجو پذیرش شود. سوال این است که ما وقتی نمی‌توانیم برای این رشته‌ها بازارکار فراهم کنیم چرا باید با سرنوشت جوانان بازی شود؟

وی به فروش صندلی دانشگاه‌ها از طریق جذب دانشجویان شبانه اشاره کرد و افزود: دانشگاه‌های سراسری که نیاز و اقبالی نسبت به آن‌ها وجود ندارد برای جذب مالی و درآمدزایی اقدام به پذیرش دانشجویان شبانه می‌کنند و این کار درستی نیست.

کاظمی با تاکید بر اینکه اتحادیه‌های دانشجویی باید به مرجعیت تعامل و حلقه وصل وزارت علوم با دانشجویان تبدیل شوند، اظهار کرد: اتحادیه‌های دانشجویی عصاره تشکل‌های دانشجویی در سراسر کشور هستند از این رو باید نقش مرجعیت داشته باشند و به عنوان بازو‌های مشورتی به کار گرفته شوند. در اتحادیه‌های دانشجویی، دانشجو بدون هیچ حب و بغضی به آسیب‌شناسی مسائل و ارائه نظرات و نقد‌های خود و مطالبه گری می‌پردازد. با این اوصاف از وزیر علوم می‌خواهیم که از دید دانشجویان انقلابی و تشکیلاتی به مسائل دانشجو، استاد و دانشگاه نگاه کند.


موافق یکی شدن آموزش پزشکی با وزارت علوم هستم، اما آیا زیرساخت‌های لازم وجود دارد؟

همچنین امیرحسین پناهی، دبیر اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان مستقل گفت: یکی از بحث‌هایی که باید مطرح شود درخصوص مسائل مالی و مشکلات پیش روی وزارتخانه است. وزیر علوم سابق گفته بود نزدیک به ۸۰ درصد بودجه این وزارتخانه به حقوق و دستمزد اختصاص می‌یابد، وقتی ۲۰ درصد از بودجه وزارت علوم باقی می‌ماند نمی‌توان از دانشگاه‌ها توقع داشت که از نسل دوم عبور کرده و به نسل سوم وارد شوند، حتی برای مقاله‌محوری که در دانشگاه‌ها وجود دارد بودجه کافی درخصوص پژوهش‌ها وجود ندارد.

وی افزود: بودجه برای پژوهش، آموزش، مسائل صنفی و… وجود ندارد و تورم ۶ برابر شده است و وام‌های دانشجویی در بهترین حالت دوبرابر می‌شود. در بحث حقوق و دستمزد علمی نیز باید گفت هم اکنون یک نوع مصونیت برای اعضای هیات‌علمی قائل هستیم که اگر یک استاد دانشگاهی عضو هیات‌علمی شد، حتی اگر هیچ‌خروجی‌ای برای کشور نداشته باشد، هیچ نوع پیش‌بینی و اقدامی برای تقلیل از مرحله هیات‌علمی برای او وجود ندارد.

پناهی اضافه کرد: عضو هیات‌علمی چه کار کند و چه نکند سقف حقوق خود را دریافت می‌کند. معتقدم مصونیت هیات‌علمی باید شکسته شود. شما رئیس شورای اسلامی شدن دانشگاه هستید و از سال ۹۲ تاکنون شاهد بوده‌ایم که این شورا هرسال تقریبا پنج مصوبه شورا داشته است. برنامه شما برای این شورا و دمیدن روحی دوباره در آن چیست؟

دبیر اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان مستقل گفت: بحث اولویت بخشیدن به علوم انسانی در وزارت علوم مبحث دیگری است که باید به آن پرداخته شود. یکی از معضلات کلان کشور بحث فقدان نظریه در حوزه علوم انسانی است که علاوه بر ارتباط حوزه و دانشگاه بحث اولویت بخشیدن به مسائل علوم انسانی مطرح است.

پناهی تصریح کرد: یکی شدن آموزش پزشکی با وزارت علوم از دیگر مباحث است. من موافقم که وزارت علوم، آموزش پزشکی را متقبل شود، اما باید پرسید آیا زیرساخت‌های لازم در این خصوص وجود دارد یا خیر؟»

دانشجویان باید به معنای واقعی کارآفرین شوند

در ادامه مهدی دشتبانی، عضو شورای مرکزی اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان مستقل درخصوص نظام مدیریتی دانشگاه گفت: مشخص نبودن نظام مدیریتی کشور ازجمله مسائلی است که باید به آن پرداخته شود، زیرا تکلیف دانشگاه‌ها از کشور مشخص نیست. اگر بخواهیم دانشگاه‌ها را در چند نسل خلاصه کنیم، نسل اول در حوزه رویکرد تامین و آموزش نیرو بوده است. نسل بعدی در حوزه تولید علم و پژوهش و مقاله محوری در نظر گرفته شده که همچنان دانشگاه‌ها در این مرحله متوقف شده‌اند.

این فعال دانشجویی اضافه کرد: کشور نیازمند تربیت دانشجو برای حل مسائلش است. من معتقدم دانشجویان باید به معنای واقعی کارآفرین شوند و این در حالی است که نظام مدیریتی کشور در بحث تولید علم، پژوهش و مقاله محوری متوقف شده است.

دشتبانی افزود: درخصوص تحول در نظام مدیریتی کشور چندین بحث مورد تاکید است؛ بحث اول درخصوص تحول در نظام پذیرش و جذب هیات علمی است و این درحالی است که این پذیرش امروز بسیار سختگیرانه و نامعقول است. محور دوم درخصوص حقوق و دستمزد اساتید است؛ این حقوق متناسب با میزان کارآمدی اساتید باید لحاظ شود. محور سوم بحث انعطاف‌پذیری سرفصل‌های تدریس است. شاهدیم که سرفصل‌های تدریس‌ها به‌روزرسانی نشده و نیاز است تغییراتی اساسی و متناسب با نیاز‌های کشور در آن دیده شود.

وی با تاکید بر اینکه پذیرش دانشجو باید بر اساس نیاز کشور است، اظهار کرد: تابویی ایجاد شده که هرسال یک تعداد مشخصی از دانشجویان در رشته‌های مختلف پذیرش شوند، اما پذیرش دانشجو براساس نیاز کشور نیست؛ از این رو هرسال شاهد بیکاری بسیاری از فارغ‌التحصیلان هستیم. مضاف بر این یکی از راهکار‌هایی را که باید در نظر گرفت، پذیرش پروژه‌هایی است که می‌توان با کسب درآمد از آن‌ها مشکلات مالی را رفع کرد که درحال‌حاضر دانشگاه‌ها با آن دست‌به‌گریبان هستند.

دشتبانی با بیان اینکه یکی از مسائلی که درخصوص آن ابهام وجود دارد مساله بازگشایی دانشگاه‌هاست به گونه‌ای که در این رابطه شاهد انتشار اخبار مختلف از سوی افراد مختلف هستیم، اظهار کرد: درخواست داریم یک ساختار مشخص و خبر موثق از سوی سخنگوی وزارتخانه در این زمینه داده شود که البته باید گفت جای خالی یک نفر به‌عنوان سخنگو نیز در وزارت علوم احساس می‌شود.

در شرایط کرونایی و آموزش مجازی، توانایی جذب حداکثری دانشجوی خارجی را داشته ایم
‌
در ادامه فاطمه علیزاده، دبیر کمیته بین‌الملل اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان مستقل نیز خطاب به وزیر علوم گفت: نسبت به انتصاباتی که درحال رخ دادن است گلایه‌ها و نقد‌هایی وجود دارد. با آنکه ریاست حدود ۵۰ درصد از دانشگاه‌های کشور مشخص است، اما حکم آن‌ها صادر نمی‌شود که در این خصوص باید پاسخگو باشید.

وی با بیان اینکه با توجه به عملکرد حوزه بین‌الملل وزارت علوم لزوم تغییر در این فضا احساس می‌شود، اضافه کرد: در شرایط کرونایی کشور که آموزش مجازی وجود داشت می‌توانستیم از این ظرفیت استفاده کرده و جذب دانشجوی خارجی را به حداکثر برسانیم.

علیزاده به ضعف دیپلماسی علمی وزارت علوم و لزوم برنامه ریزی برای تقویت این حوزه اشاره کرد و افزود: سه ماه از انتصاب شما به‌عنوان وزیر علوم گذشته است با این وجود علی رغم اینکه مشخص بود معاون فرهنگی وزارت علوم چه کسی است، اما حکم او دیر صادر شد؛ البته هم اکنون نیز مدیریت فرهنگی در وزارت علوم مشخص نیست.

اجرای عدالت در وزارت علوم مطالبه جدی تشکل‌های دانشجویی

همچنین شوندی، دبیر سیاسی اتحادیه نیز گفت: اجرای عدالت در وزارت علوم و توجه به بیانات رهبری در این زمینه مطالبه جدی تشکل‌های دانشجویی از وزارت علوم است.

سعید خلیفه، عضو شورای مرکزی جنبش عدالتخواه دانشجویی نیز گفت: جناب اقای زلفی گل امروز در مسئولیتی تکیه زدید که جریان دانشجویی پیش از کنش در هر مسئله اجتماعی در قدم اول تناقض‌های دانشگاه را به چشم می‌بیند و لمس می‌کند و به پرسشگری می‌پردازد. اگر اراده تحول و عبور از چالش‌های نهاد دانشگاه وجود دارد مطالبی را که عرض میکنیم اکثرا در بازه‌های زمانی کوتاه مدت و میان مدت قابل سنجش و رهگیری است.

چالش‌های آموزش عالی در کشور

وی با بیان اینکه دانشگاه تمدن ساز فقط به اقتضا دوبال علم و سیاست می‌تواند تجلی پیدا کند، تصریح کرد: در حوزه علوم انسانی یکی از مشکلات کشور این است که داعیه سوژه کردن عالم و آدم دارد، ولی کمتر به خود و روال‌ها و فرایند‌ها و ساختارهایش اندیشیده است. مهمترین نشانه اش این است که هنوز رشته هایی، چون فلسفه و جامعه شناسی آموزش عالی یا فلسفه و جامعه شناسی علوم انسانی جدی گرفته نشده اند.

لزوم بازیابی اقتدار وزارت علوم در تصمیم گیری‌ها

خلیفه با اشاره به اینکه پراکندگی در تولیت اولین و یا شاید مهمترین چالش وزارت علوم است، افزود: شورای عالی انقلاب فرهنگی که در یک عرف نانوشته صرفا قرار بود سیاست‌های کلان علمی و فرهنگی کشور را تنظیم کند بدون پاسخگو بودن و در قامت رقیب حتی در پایین‌ترین و اجرایی‌ترین سطوح ماموریت‌ها و فعالیت‌های وزارت علوم دخالت کرده است و حتی مجلس و کمیسیون آموزش مجلس را به حاشیه رانده است. تاسیس ساختار‌های موازی همچون معاونت علمی و فناوری و بنیاد نخبگان نیز بر این تشتت افزوده است. بازیابی اقتدار وزارت علوم در تصمیم گیری‌ها و تنظیم آیین نامه‌ها و روال‌ها مهمترین کاری است که تیم جدید وزارت علوم باید با شجاعت پیگیری کنند.

وی با بیان اینکه پراکندگی و عدم انباشت در فعالیت‌ها و برنامه‌های پژوهشی دانشگاه ها، دانشکده‌ها و اعضای هیات علمی یکی از موانع اصلی هویت یابی و یا سنت‌مند شدن مراکز پژوهشی ماست، اظهار کرد: موظف کردن واحد‌های دانشگاهی و اعضای هیات علمی به ارائه برنامه‌های پژوهشی بلند مدت ۵ ساله یا ۱۰ ساله شفاف و مراقبت مداوم و موثر از حرکت در آن مسیر در قالب پایان نامه، پروژه، پژوهش و آموزش از مهمترین کار‌هایی است که می‌تواند به هویت یابی واحد‌ها و مراکز پژوهشی و آموزشی منجر شود. به طور مثال صرفا مقالات و کتاب‌هایی در ارتقای اعضای هیات علمی موثر باشد که ذیل برنامه پژوهشی مصوب شان قرار گرفته باشد فقدان شفافیت و مساله تعارض منافع در تخصیص اعتبارات پژوهشی، ارتقای پژوهشی اساتید و جذب پروژه و دانشجو از عواملی است که این پراکندگی را تشدید می‌کند.

لزوم بازنویسی، اصلاح و اجرای سند آمایش آموزش عالی

خلیفه بازنویسی و اصلاح و اجرای سند آمایش آموزش عالی را از ضروری‌ترین نیاز‌های وزارت علوم، برشمرد و افزود: تا وقتی میان رشته‌های آموزشی و محتوا‌های آن‌ها با نیاز‌های محلی، منطقه‌ای و ملی تناسبی وجود نداشته باشد بحث کردن درباره بیکاری فارغ التحصیلان و فقدان مساله محوری دانشگاه بی فایده و عبث است.

وی با بیان اینکه از مهمترین چالش‌های دانشگاه امروز ما کمیت گرایی یا حتی واضح‌تر کمیت زدگی در آموزش، پژوهش و بروکراسی دانشگاهی و فرمالیسم منتج از آن است، تصریح کرد: بخش عمده‌ای از این مساله البته وجهی تاریخی و فرهنگی دارد و به تاسیس نمایشی و بیمار دانشگاه در دهه ۲۰ شمسی و اصالت ندادن و ارج ننهادن به اصل علم در دهه‌های اخیر برمی گردد و یا تحت تاثیر متغیر‌های کلان‌تر اجتماعی همچون مدرک گرایی در نظام اداری و سیاسی و اجتماعی ما قرار دارد، اما در هر حال وزارت علوم باید نقش خود برای مواجهه با این مساله را جدی بگیرد.

عضو شورای مرکزی جنبش عدالتخواه دانشجویی فرم گرایی در واحد‌های درسی، بی توجهی به آمایش سرزمینی و شرایط تاریخی، فرهنگی، محلی و منطقه‌ای در محتوا و عناوین واحد‌های درسی، نظریه محور بودن محتوای آموزشی و حافظه محور بودن برنامه آموزشی، جدی نگرفتن حوزه‌های میان رشته ای، مدرک فروشی و صندلی فروشی در دانشگاه‌ها برای کسب درآمد و سردرگمی در جذب و پرورش دانشجویان تحصیلات تکمیلی را از مهمترین دلایل فرم گرایی آموزشی برشمرد.

وی با بیان اینکه یکی از مهمترین راهبرد‌ها برای تحول در آموزش دانشگاهی تغییر مسیر در برنامه آموزشی از پر کردن ذهن دانشجو‌ها با اطلاعات و نظریه‌ها به سمت مساله‌مند کردن آنهاست، تصریح کرد: البته مساله‌مند کردن در قلمرو‌های مختلف فنی و علوم پایه و علوم انسانی مانند هم نیست و راهکار‌های متفاوتی دارند.

خلیفه اضافه کرد: سنجش بر اساس کمیت مقالات و کتاب‌ها به جای سنجش کیفیت بر اساس میزان اثربخشی و یا ارتباط با مسائل و اولویت‌های اجتماعی، بی ارتباطی مقالات و کتاب‌ها با برنامه‌های بلند مدت پژوهشی افراد و مراکز پژوهشی، فقدان آمایش آموزش عالی در جهت دهی به موضوعات پژوهشی در قلمرو‌های محلی، منطقه‌ای و ملی و... از مهمترین دلایل فرم گرایی پژوهشی است.

وی با اشاره به اینکه مهمترین نمود فرم گرایی دانشگاهی ابتنای سلسله مراتب اداری در دانشگاه بر مدارک و مراتب دانشگاهی است، افزود: شرط لازم و کافی وزارت و ریاست دانشگاه و معاونت فلان و بهمان، استاد تمامی در یک رشته علمی تخصصی است. اینکه فرد مورد نظر تخصص یا ایده جدی و منسجمی در حوزه فلسفه دانشگاه و پژوهش، فلسفه و تاریخ علم و سیاست گذاری و مدیریت علم و فناوری داشته باشد بی اهمیت است و همین که مثلا در حوزه دامپزشکی یا الکترونیک متخصص باشد برای پست‌های مدیریتی وزارت یا دانشگاه کفایت می‌کند. گویا سازمانی که خودش داعیه تخصص گرایی و تربیت متخصص دارد حداقل برای مدیریت خودش به "تخصص ویژه" احساس نیاز نمی‌کند.

خلیفه با طرح این سوال که فلسفه ایجاد نهاد موازی کارگروه تحول در علوم انسانی با وجود کارکرد مشابه شورای توسعه علوم انسانی و هنر سابق چیست؟، تصریح کرد: نکته حائز اهمیت دیگر نسبت انتصاب‌های شما با مواضعتان چیست؟ جایی از بهترین سرمایه گذاری روی علم و پژوهش دفاع می‌کنید، اما درواقع سابقه پژوهشی و تحقیقی معاون پژوهشی شما چیست؟ فردی که رشته نامرتبط و در حوزه تجاری سازی است بیشتر شبیه به معاونت علمی و حوزه کاری استارتاپ هاست تا امر پژوهش با چنین رویکردی دانشگاه هیچ زمان نسبتی با حل مسائل جامعه پیدا نخواهد کرد و هر فردی هم بر خلاف جهت ساختار حرکت کند پس زده خواهد شد.

وی از وزیر علوم درخواست کرد تا ترمز مسابقات چاپ مقالاتی که نه کاربردی اند و نه نسبتی با مسائل بومی، محلی، ملی و منطقه‌ای ما برقرار نمی‌کنند را بکشد.

خلیفه با بیان اینکه دانشگاه به دلیل غلبه نگاه تکنوکراسی تبدیل به بی خاصیت‌ترین کارکرد خود شده است به این معنا که نه توانسته است جایگاه علمی و پژوهشی خود را حفظ کند و نه در بسترسازی تربیت دانشجوی تراز انقلاب اسلامی موفق بوده، افزود: اصلاح‌طلب و اصولگرا به عنوان سردمداران بی‌روح و هویت کردن دانشگاه‌ها به عنوان بخشی از وضع موجود هستند. محافظه‌کارانِ راستگرا (اصولگرایان) از سیاسی‌شدنِ دانشگاه و دانشجو واهمه دارند و هرگاه بر مصدر امر بوده‌اند، فضای دانشگاه را کرخت و بی‌روح کرده‌اند تا سرِ دانشجو توی لاک خودش باشد. آن یکی محافظه‌کاران (اصلاح‌طلبان) هم به انسداد سیاسی در دانشگاه‌ها دامن زده‌اند. تفاوت این دو، در تاکتیک‌های قبضِ روح از دانشگاه است و نه در اصل قبض روح! اصولگرایان، نابلدانه و بی‌هنرانه به سیاست‌زدایی در دانشگاه دست می‌زنند و اصلاح‌طلبان، هنرمندانه و حق‌به‌جانب! موید این نگاه در دانشگاه تهران است که از هیئت امناء پروفسور حسابی و بدیع الزمان فروزانفر رسیده ایم به پروفسور زاکانی و قالیباف ظاهرا دکتر مصلی نژاد هم که در هر دوره پایه ثابت جمع هستند و در هیئت امناء دانشگاه شریف هم حضور دارند.

وی با اشاره به اینکه دولت‌ها می‌توانند بین احزاب مختلف پاسکاری شوند، اما این حد نزول کیفیت در دانش و تخصص در مدیران عالی رتبه جای نگرانی دارد، تصریح کرد: اگر شاخص‌های جذب و آموزش علمی دانشگاهی و ارتقای بروکراتیک و بدون تبعیض‌های ساختارمند، به قدر لازم شفاف و بر اساس شایسته گزینی بود این افراد تا این سطح می‌توانستند رشد کنند و فارغ التحصیل شوند؟ با این ترکیب‌ها بیش از هر چیز تقویت کننده این گزاره هستید که داشتن صلاحیت‌های علمی و تخصصی در مقابل خدمت به جبهه متحد و سیاسی کاری و لابی گری شانسی برای ظهور ندارد.

عضو شورای مرکزی جنبش عدالتخواه دانشجویی خطاب به وزیر علوم گفت: تا زمانی در مقابل حذف اساتید و دانشجویان دگر اندیش با همکاری برخی روسای دانشگاه‌ها در هموار کردن مسیر برای نهاد‌های امنیتی در برخورد با این‌ها مقاومت نکردید حرف از دانشجو سیاسی صرفا تداعی رانت طبقه‌ای از دانشجویان است که به خودی و غیر خودی تقسیم شده اند. پیشنهاد میدهیم اگر عزمی برای تغییر دارید اولا توضیح بفرمایید شاخص‌های تغییر روسای دانشگاه‌ها که عمدتا مهم‌ترین سابقه فرهنگی شان عضو بسیج اساتید بودنشان است چیست؟، البته میدانیم همانطور که وزرای قبل در این مسئله مقاومت نکردند شما هم احتمالا نتوانید، اما به عنوان راهکاری برای کاهش فشار‌ها پیشنهاد دوم این است که شورای نظارت بر تشکل‌های دانشجویی مانند شورای فرهنگی دانشگاه‌ها که ساختاری تبعیض آمیز و ضد دانشجویی دارد را تعدیل کنید.

بزرگخو دبیر دفتر تحکیم وحدت نیز گفت: منابع مالی وزارت علوم و آموزش عالی به شدت محدود است که از جمله دلایل آن می‌توان به اهمیت ندادن دولت، توجه به کمیت با افزایش ظرفیت پذیرش دانشجو به جای توجه به کیفیت در تربیت دانشجو و ثروت زا نبودن دانشگاه‌ها اشاره کرد.

وی با بیان اینکه ما با منابع محدود وزارت علوم نمی‌توانیم این منابع را با رویکرد صحیح و متوازن خرج کنیم، تصریح کرد: در بسیاری از برج‌های فناوری پول بدون حساب و کتاب و بدون آن که خروجی آن‌ها مورد توجه قرار بگیرد خرج می‌شود و سیستم هم به گونه‌ای است که وابستگی کسب و کار‌ها به منابع حاکمیتی باید وجود داشته باشد و این درحالی است که در هر کشوری منابع بین ۴ تا ۵ سال به حوزه فناوری و نوآوری اختصاص می‌یابد، اما در کشورمان همواره به حوزه فناوری و نوآوری پول تزریق می‌شود و این مدل صحیحی نیست.

دبیر تحکیم وحدت به وعده وزیر علوم به دانشجویان دکتری برای گذراندن خدمت سربازی در قالب پروژه، اشاره کرد و افزود: پیش از این نیز طرح‌هایی مانند سرباز استاد برای دانشجویان دکتری وجود داشته با این وجود طرح وزیر علوم مشکل اساسی را حل نمی‌کند. اتفاقا بنده معتقدم که مشکل اصلی این است که ما دانشجو را هل بدهیم که به خاطر سربازی درس بخواند.

همچنین منگلی عضو شورای مرکزی دفتر تحکیم وحدت، با بیان اینکه تحول در علوم انسانی و تولید علم دینی فقط ناظر به حوزه‌های علمیه و علوم انسانی نیست، اگر چه که این مجموعه‌ها به ریل گذاری و تولید نظریه در علوم انسانی می‌پردازند، گفت: بحث مورد نظر رهبر معظم انقلاب این است که اسلامی شدن دانشگاه‌ها شامل تمام دانشگاه‌ها می‌شود و لزوم شامل دانشگاه‌های علوم انسانی نمی‌شود.

وی با تاکید بر اینکه ما باید پیش فرض‌های دینی خود را به تمام دانشگاه‌ها تسری بدهیم، افزود: تحول در علوم انسانی و تولید علم دینی نباید فقط در حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌های علوم انسانی اتفاق بیفتد و به تبع آن هیچ تغییری را در مسیر علمی کشور به وجود نیاورد. معتقدم تمام دانشگاه‌ها و علوم باید در مسیر ریل گذاری تولید علم دینی قرار بگیرند.

منگلی بر افزایش نشاط علمی در دانشگاه‌ها از طریق حذف روزمره گی ها، پمپاژ روحیه ما می‌توانیم، از بین بردن مشکل معیشت پژوهشگران و کاهش هزینه تحقیقات تاکید کرد و گفت: مورد دیگری که باید مورد توجه قرار بگیرد نظارت بر اساتید است که باید از طریق حفظ شان و شایسته سالاری در رشد اساتید، حفظ و افزایش اساتید جهادی و انقلابی و حذف تعارض منافع در ارتقاء اساتید پیگیری شود و این رویکردی است که می‌تواند افزایش مشارکت اساتید در حل مسائل کشور را در پی داشته باشد.

دفتر اینانلو عضو شورای مرکزی دفتر تحکیم وحدت نیز ضمن اشاره به بیان برخی مسائل زنان در حوزه دانشگاه‌ها بر لزوم افزایش مبلغ وام‌های ازدواج، ارتقاء تعداد و بهبود شرایط خوابگاه‌های متاهلی، احداث مهدکودک در تمامی دانشگاه‌های سطح کشور در جهت حمایت از دانشجویان متاهل و تسهیل شرایط تحصیل برای دانشجویان متاهل به خصوص در مقطع ارشد و دکتری تاکید کرد.

وی بیان کرد: در تعدادی از دانشگاه‌ها و توسط برخی از اساتید با دانشجویان متاهل و بخصوص مادران دانشجو برخورد مناسبی صورت نمیگیرد و از قبول پروژه این دانشجویان امتناع میشود، که این نوع عملکرد‌ها شایسته دانشگاه‌های کشور ما نیست.

اینانلو به محدودیت‌های پیش رو برای جذب هیئت علمی در بین زنان اشاره کرد و افزود: یک بازه زمانی ویژه و مضاف بر محدوده سنی موجود، برای بانوانی که قصد عضویت در هیئت علمی دانشگاه‌ها را دارند، لحاظ شده است. این مسئله از آن جهت اهمیت پیدا میکند که در بحث ازدواج و بخصوص فرزندآوری بخشی از فرصت زنان برای کسب مدارک و مدارج علمی از بین می‌رود و فرصت هیئت علمی شدن برای زنان و مردان عادلانه به نظر نمی‌رسد. دراین صورت دو کفه ترازوی منصب و خانواده در مقابل یکدیگر قرار میگیرند، به این شکل که اگر به دنبال کسب کرسی هیئت علمی باشند ممکن است از خانواده غافل بمانند و اگر صرفاَ مشغول به خانواده شوند فرصت رشد علمی برای آن‌ها کمتر میشود.

وی با بیان اینکه مسئله نشاط دختران دانشجو در دانشگاه‌ها از مسائل مهم و ضروری است که نه تنها در محیط دانشگاه اثرگذار است بلکه ثمره آن در جامعه هم دیده خواهد شد، تصریح کرد: فراهم کردن امکانات رفاهی، تفریحی در بستر دانشگاه و خوابگاه‌ها از جمله اقداماتی است که میتواند کارگشا باشد. از طرفی دانشگاه‌های بومی هر استان باید از نظر سطح علمی ارتقاء پیدا کنند تا در صورت لزوم، دانشجویان مجبور به تحمل دوری از خانواده و دچار شدن به مشکلات عمده بعد از آن از جمله افسردگی، اعتیاد، تغییر شخصیت و فرهنگ و بسیاری از مسائل دیگر نباشند.

لزوم برخورد با دیدگاه‌های فمنیستی در دانشگاه‌ها

عضو شورای مرکزی دفتر تحکیم وحدت گفت: متاسفانه در برخی از دانشگاه‌ها دیده میشود که پرداختن به مسایل زنان از مرز ملی و دینی خود خارج و عملا به طور رسمی تشویق به دیدگاه‌های فمنیستی دیده میشود؛ که خواهشمندیم برخورد مناسبی با این دست از برنامه‌ها و تشکل‌های برگزار کننده صورت گیرد. از سوی دیگر متاسفانه شاهد آن هستیم که با وجود نیاز فعالیت صحیح در حوزه زنان و خلاء آن در فضای دانشجویی، از تشکل‌های انقلابی و فعالیت‌های آن‌ها حمایت کافی نمیشود. امید است که در دوره جدید، وزارت علوم نسبت به این مسئله توجه ویژه تری کند.

وی بیان کرد: مشاور امور زنان در دانشگاه‌ها نیز از جمله سمت‌هایی است که اکثرا تشریفاتی و به دور از قدرت اجرایی است که در صورت تغییر رویکرد آن‌ها میتوانیم شاهد تغییرات بسیاری در مشکلات دختران دانشجو و تسهیل شرایط تحصیل در دانشگاه‌ها برای آن‌ها باشیم.

الهه سادات قاسمی مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه الزهراء نیز با بیان اینکه برای زنان شاغل مرخصی زایمان وجود دارد، اما دانشجویان باردار شاغل محسوب نمی‌شوند، گفت: دانشجویان دختر وقتی که زایمان می‌کنند از مرخصی رایمان و شیردهی بی بهره هستند و این مسئله‌ای است که موجب سخت شدن شرایط برای این دانشجویان شده است.

وی به برخی محدودیت‌ها و شرط و شروط‌های برخی اساتید برای دانشجویان باردار اشاره کرد و افزود: در تمام دانشگاه‌ها امکاناتی مانند مهد کودک وجود ندارد و اگر مهد کودک هم باشد امکان استفاده رایگان برای دانشجویان وجود ندارد.