سیستم ایمنی مادر می‌تواند بیماری دوره بارداری را تشخیص دهد

بررسی جدید پژوهشگران نروژی نشان می‌دهد که سیستم ایمنی بدن مادر می‌تواند بیماری دوره بارداری را تشخیص دهد.

به گزارش ایسنا و به نقل از هندوستان تایمز، بارداری از ابتدای آن، یک چالش برای سیستم ایمنی مادر به شمار می‌رود زیرا نیمی از ژن‌های جنین برای بدن او بیگانه هستند.

سیستم ایمنی باید بین تحمل جنین و محافظت از مادر و جنین در برابر عفونت‌ها تعادل ایجاد کند. طی دوران بارداری، تعادل ایمنی میان مادر و جنین برقرار می‌شود.

گروهی از پژوهشگران "دانشگاه علم و فناوری نروژ"(NTNU) به بررسی التهاب در دوران بارداری پرداخته‌اند. یافته‌های آنها، نکاتی را در مورد رفتار سیستم ایمنی طی دوران بارداری آشکار کرده است.

در این پژوهش، ۷۰۷ زن با بارداری طبیعی مورد بررسی قرار گرفتند که نوزادانی کاملا سالم به دنیا آورده بودند.

"هاگن جارموند"(Hagen Jarmund)، از پژوهشگران این پروژه گفت: سیستم ایمنی بدن ما توسط گروهی از مولکول‌های سیگنال‌دهنده سلولی موسوم به "سیتوکین‌ها"(cytokines) تنظیم می‌شود. این مولکول‌های سیگنال‌دهنده می‌توانند واکنش‌های ایمنی را تحریک یا متوقف کنند. ما تعدادی از سیتوکین‌های گوناگون خون را با استفاده از یک نمونه خون ساده به دست آمده از مادر بررسی کردیم. ارتباط اندازه‌گیری‌ بسیاری از سیتوکین‌ها در چندین زمان از بارداری، نشانی از واکنش ایمنی مادر را به ما ارائه داد.

وی افزود: از آنجا که ما تعداد زیادی از زنان باردار سالم را در این پژوهش در اختیار داشتیم، توانستیم استاندارد مورد نظر را برای نحوه رفتار سیستم ایمنی بدن در دوران بارداری طبیعی پیدا کنیم.

نمونه‌های خون به دست آمده از مادر، اطلاعات دقیقی را در مورد شرایط التهابی بدن، فشار وارده بر جنین و نشانه‌های ابتدایی اختلال ایمنی ارائه داد.

پژوهشگران دریافتند که فعالیت ایمنی در بارداری‌های طبیعی، از الگوی خاصی پیروی می‌کند. سیستم ایمنی در سه ماه نخست بارداری با افزایش فعالیت همراه است اما روند آهسته‌تری در سه ماه بعدی دارد و فعالیت‌های بیشتری را در سه ماه آخر، به ویژه زمانی که زایمان قریب‌الوقوع است، نشان می‌دهد.

جارموند باور دارد که بررسی رفتار سیستم ایمنی در بارداری‌های طبیعی می‌تواند بسیار کارآمد باشد. وی افزود: پژوهش ما می‌تواند مرجعی برای بررسی آن چه در مراحل گوناگون بارداری طبیعی رخ می‌دهد، باشد. ما با مقایسه کردن نمونه‌های خون به دست آمده از زنان باردار می‌توانیم ناهنجاری‌ها را خیلی زود تشخیص دهیم. تشخیص زودهنگام می‌تواند به پزشک کمک کند تا بفهمد که آیا مادر در معرض خطر ابتلا به بیماری است و نیاز به پیگیری دقیق‌تری دارد یا خیر.

جارموند، چندین بیماری را در مادر یا جنین کشف کرد که به ایجاد ناهنجاری در واکنش ایمنی منجر می‌شوند. وی در این باره گفت: تغییرات ایمنی شناسایی‌شده مرتبط با سیتوکین آن قدر حساس هستند که اثرات چاقی و سیگار کشیدن را در مادر نشان می‌دهند. اگر جنین کوتاه‌قد باشد، سیستم ایمنی بدن نیز تحت تأثیر قرار می‌گیرد و حتی ممکن است نشان دهد که جنین پسر است یا دختر.

این پژوهش نشان داد زنانی که پیشتر زایمان کرده‌اند، در ابتدای بارداری خود به وضوح فعالیت ایمنی بالاتری دارند اما فعالیت ایمنی آنها با نزدیک شدن به زایمان، نسبت به مادرانی که نخستین بارداری را پشت سر می‌گذاشتند، کمتر بود.

"ماری استوکلند"(Marie Stokkeland)، از پژوهشگران این پروژه، گروهی از زنان را مورد بررسی قرار داد که به "سندرم تخمدان پلی‌کیستیک"(PCOS) مبتلا بودند.

سندرم تخمدان پلی‌کیستیک، نوعی اختلال هورمونی است که با افزایش سطح هورمون‌های مردانه و ایجاد تاول در تخمدان‌ها همراه می‌شود. حدود ۱۷ درصد از زنان در سنین باروری تحت تاثیر این اختلال قرار می‌گیرند.

زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک، اغلب قاعدگی نامنظم، اضافه‌وزن و افزایش رشد مو در صورت و بدن را تجربه می‌کنند و برای باردار شدن به مشکل دچار می‌شوند. خطراتی که زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک را در دوران بارداری تهدید می‌کنند، "پره اکلامپسی"(preeclampsia)، دیابت بارداری و زایمان زودرس را شامل می‌شوند.

استوکلند، نمونه‌های خون به دست آمده از ۳۵۸ زن مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک و گروهی از زنان سالم را تحلیل کرد. او دریافت که زنان مبتلا به این بیماری، فعالیت ایمنی بالاتری را نسبت به زنان سالم در دوره بارداری تجربه می‌کنند و واکنش‌های ایمنی آنها طی سه مرحله بارداری، متفاوت است. زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک که سیگار می‌کشیدند یا اضافه‌ وزن داشتند، فعالیت ایمنی قوی‌تری را نشان دادند.

هنگامی که پژوهشگران، تغییراتی را که مشخص‌کننده عوارض گوناگون بارداری هستند ترسیم کردند، دریافتند که باید به دنبال کدام ناهنجاری‌ها باشند تا بتوانند پیشرفت بیماری را هرچه زودتر تشخیص دهند.

استوکلند گفت: ما معتقدیم که افزایش فعالیت سیتوکین‌ها در زنان باردار مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک، واکنش نامطلوبی به شمار می‌رود که نشان‌دهنده فشار است و امکان دارد که عاملی موثر در افزایش خطر عوارض بیماری باشد. ما امیدواریم که بررسی بیشتر در مورد علل واکنش‌های نامطلوب و اقداماتی که می‌توان برای پیشگیری از آنها انجام داد، اطلاعات بیشتری به ما بدهد.

پروفسور "آن شارلوت ایورسن"(Ann-Charlotte Iversen)، سرپرست این گروه پژوهشی باور دارد که این بررسی‌ها، جنبه‌های هیجان‌انگیزی را آشکار می‌کنند.

ایورسن گفت: درک مشخصات سیتوکین، یک بررسی بسیار حساس در مورد سیستم ایمنی است و ما اکنون درک بهتری در مورد رشد طبیعی سیستم ایمنی طی بارداری و تأثیر آن داریم.

وی افزود: هنگامی که تغییرات مشخص‌کننده عوارض گوناگون بارداری را ترسیم کردیم، دریافتیم که باید به دنبال کدام ناهنجاری‌ها باشیم تا بتوانیم پیشروی بیماری را هرچه زودتر تشخیص دهیم. این روش حساس به ما امکان می‌دهد که به بررسی بارداری‌های پرخطر بپردازیم تا بتوانیم شرایط مادر و جنین را با دقت بیشتری پیگیری کنیم. هدف ما همین است.

این گروه پژوهشی هنوز نمی‌دانند که آیا هر بیماری، یک اثر منحصر به فرد در واکنش ایمنی به همراه دارد یا خیر. بررسی‌هایی که تاکنون صورت گرفته‌اند، سیتوکین غیرطبیعی را در موارد ابتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک و فشار خون بارداری در اوایل دوره بارداری نشان داده‌اند.

این پژوهش، در مجله "Frontiers in Immunology" به چاپ رسید.

انتهای پیام