چرا نام محمدرضا یزدانی خرم در ورزش ایران ماندگار می‌شود؟

خبر تلخ بامداد روز یکشنبه برای ورزش ایران خبر درگذشت محمدرضا یزدانی خرم بود. مردی که معمار والیبال ایران است و البته سنگ بنای ترمیم کشتی را هم بعد از یک دهه ناکامی گذاشته.
علت فوت آقای یزدانی خرم را نمی دانم اما هرچه هست او حق بزرگی به گردن ورزش ایران دارد. 
یزدانی خرم یک مدیر دولتی است با دسته بندی مدیران طیف بازار. یکی مدیران رده بالای بنیاد مستضعفان، از تیم اولیه نزدیک به رفیق دوست که البته رفقای زیادی در بازار داشت و می توانست اگر اراده کند با خود پول بیاورد. چیزی شبیه به محمد دادکان مثلا . او سال ها در جاهای مختلفی مدیریت کرده که با سرگرمی مردم در ارتباط بودند مثل مجموعه تله کابین توچال یا سال ها در دخانیات فعالیت هایی داشته و از آنجا کمک های بزرگی را تا وقتی بود برای ورزش جذب می کرد.
یزدانی خرم یکی از آن مدیرانی بود که در ایران بعد جنگ و در روزگار توسعه با کلید واژه سازندگی ماموریت یافت برای حضور در ورزش. یکی در کنار غفوری فرد، هاشمی طبا، عابدینی، میرسلیم، محلوجی، نیک کار اصفهانی و البته فرزندان مرحوم هاشمی که هر یک گوشه ای از ورزش قرار گرفتند و پیش از گسیل شدن سرداران به ورزش پایه شکل گیری تیم های صنعتی را در وزارت صنایع سنگین و معادن گذاشتند.

ماموریت مشخص یزدانی خرم رشته والیبال بود. او به واسطه روابط ایران با کشورهای چپ محور مقاومت ضد استکباری به سراغ توسعه والیبال با الگوی کوبا رفت و خودش روزی در کافه خبر خاطره ای روایت کرد از ماموریتی که برای تغییر والیبال بر عهده گرفت.
ماجرای سفر اواسط دهه ۶۰ کاسترو به ایران و تماشای تمرین تیم ملی؛«او آمد و بازیکنان ما را دید با نیشخند و تمسخر گفت با این افراد کوتاه قد می خواهید والیبال بازی کنید؟ حرفش برای ما سنگین بود.» این آغاز ماجراجویی حاجی یزدانی خرم در والیبال بود . 
چند مربی کوبایی و البته یک مربی پایه ای از اروپای شرقی، این برنامه ای بود که یزدانی خرم برای توسعه والیبال در نظر گرفت. تصمیم اولیه این بود:«هر کس نوجوان بالای ۱۹۰ سانتی متری به فدراسیون والیبال معرفی کند، سکه جایزه می گیرد.»

۶ یا ۷ سال پس از اولین گام ها ایران با نسل منظمی، افشاردوست و … اولین عنوان جهانی اش را در پایه ها گرفت. ایوان بوگانیکوف که شهر به شهر و روستا به روستا برای یافتن بلندقد ها رفته بود در این سال ها در یاد دادن پایه ای والیبال گامی بلند برداشت. 
روزها گذشتند و عنوان ها در رده های پایه بدست می آمدند. اگرچه همیشه این انتقاد وارد بود که این تیم ها صغر سن دارند و نوجوانان توی زمین ما خیلی های شان صاحب همسرو فرزند هستند!
ولی مسیر ریل گذاری شده بود و اواسط دهه ۷۰ دیگر به بار نشسته بود و نسل بهبودی، محمودی و بچه های جوان آن سال ها با قد هایی رشید و سنی واقعی افتخارات بزرگی را برای والیبال مان رقم زدند. نسلی مثل نسل باشکوه بسکتبال درست در همان سال های حوالی سال ۱۳۷۶.
یک دهه بعد وقتی دیگر یزدانی خرم در والیبال به سقفش رسیده بود به پیشنهاد محمود احمدی نژاد مامور به تحول در کشتی شد. کشتی که پس از مدال طلای دبیر در المپیک ۲۰۰۰ انگار طلسم شده بود.

او راهی امجدیه شد برای تحول در کشتی. کار با سرمایه گذاری روی کشتی فرنگی، تشکیل لیگ و ساختارسازی آغاز شد. محمد بنا اولویت پیدا کرد و کار استعدادیابی کلید خورد. چندی بعد اختلافش با علی آبادی این مسیر را نیمه تمام گذاشت اما مسیری که او پایه گذارش شد ، نتیجه اش شد شاهکار المپیک لندن شاگردان بنا.
یزدانی خرم البته در کنار همه این کارها یک آورده بزرگ برای ورزش داشت. او بود که تا سال ها اعتباری بزرگ برای ورزش ایران می گرفت. یک تومان به ازای هر سیگار تولیدی که همین حالا هم اگر قانونش احیاء و رقمش معادل سازی شود از این تجارت پر سود مافیای دود، رقمی چشمگیر عاید ورزش ایران برای تکمیل زیرساخت ها و توسعه ورزش های مادرخواهد شد.
یزدانی خرم تقریبا بعد از کشتی خیلی نقشی جدی در ورزش کشور نداشت و بیشتر در مقام یک کارشناس یا منتقد در محافل حاضر می شد. بی تردید او در گام برداشتن ورزش ایران از آماتور به حرفه ای در سال های بعد از انقلاب نقشی کلیدی داشته هرچند این انتقال با چالش های بسیاری روبرو شده و مسیر به درستی طی نشده است.

256 256