نمایش شاهکارهای هنری غرب پس از چند دهه در موزه هنرهای معاصر ایران

مجموعه‌ای از ارزشمندترین آثار هنر معاصر غرب برای نخستین بار پس از چندین دهه نگهداری در انبارهای موزه هنرهای معاصر تهران برای نمایش عمومی رونمایی شده است.

این نمایشگاه که از ۳۱ خردادماه برپاست ۱۳۱ اثر نفیس از ۳۴ هنرمند سده ۱۹ و ۲۰ میلادی، از جمله هنرمندان سبک مینی‌مالیسم و کانسپچوآل آرت را شامل می‌شود. کارشناسان ارزش این آثار را «میلیاردها دلار» برآورد کرده‌اند.

در سال‌هایی که به دلیل افزایش ناگهانی بهای نفت، ثروت ایران رو به فزونی گذاشت و همزمان اقتصاد اکثر کشورهای غربی در حال رکود بود، فرح دیبا، همسر آخرین پادشاه ایران، شمار قابل توجهی از آثار هنری و گرانبهای غربی را خریداری کرد.

در نخستین نمایشگاهی که پس از افتتاح موزه هنرهای معاصر در سال ۱۳۵۶ با تلاش و ابتکار شهبانوی ایران برپا شد، آثار با ارزشی از بزرگان هنر قرن بیستم از جمله پیکاسو، مارک روتکو، کلود مونه، جکسون پولاک و دیگر هنرمندان مشهور به نمایش درآمد و به این ترتیب، موقعیت ایران در نقشه هنر معاصر جهان تثبیت شد.

با وقوع انقلاب بهمن ۵۷ اما همه این آثار هنری به انبارهای موزه منتقل شدند و به دلیل هراس از توهین به ارزش‌های اسلامی و اشاعه فرهنگ غربی دیگر هیچ‌گاه به نمایش در نیامدند.

بیشتر در این باره:

فرح پهلوی از جمع آوری آثار هنر معاصر در ایران می گويد

یکی از جالب‌ترین آثاری که به نمایش گذاشته شده است، دیوارنگاره شفافی از مارسل دوشان، نقاش و مجسمه‌ساز فرانسوی (۱۹۶۸-۱۸۸۷) با عنوان «شیشه بزرگ» است که کارشناسان آثار هنری قرن بیستم آن را «کندوکاوی در کلافگی اروتیک» توصیف کرده‌اند.

از میان دیگر آثار هنری مهمی که در این نمایشگاه در معرض دید بازدیدکنندگان قرار دارد می‌توان به یک مجسمه بدون نام از دونالد جود، پیشگام مینی‌مالیسم آمریکایی و اثری از سول لویت، هنرمند آمریکایی، با عنوان «مکعب باز» اشاره کرد که او نیز از هنرمندان برجسته سبک‌های مینی‌مالیسم و کانسپچوآل آرت به‌شمار می‌رود.

به‌رغم نمایش آثار یاد شده در موزه هنرهای معاصر پس از چهار دهه، نقاشی‌های اندی وارهول از اعضای خانواده پهلوی و تابلوهایی که برهنگی را به نمایش می‌گذارند هنوز در انبار موزه محبوس هستند.

گزارش‌ها حاکی است که تاکنون بیش از ۱۷ هزار نفر از این نمایشگاه جدید بازدید کرده‌اند که تقریبا دو برابر تعداد بازدیدکنندگان نمایشگاه‌های گذشته بوده است.

بهروز صمدزادگان، کیوریتور نمایشگاه، استقبال گسترده مردم را نتیجه توجه مجدد به کانسپچوآل آرت می‌داند که در دهه ۶۰ میلادی بسیاری از هنردوستان را مبهوت کرد.

همچنین به گفته مسئولان موزه، از دیگر دلايل استقبال علاقه‌مندان کشف و تماشای آثاری است که برای چندین دهه پنهان بوده‌اند و تا ۲۷ شهریورماه امسال در معرض دید عموم قرار خواهند داشت.

به نوشته خبرگزاری آسوشیتدپرس، این استقبال گسترده در عین حال نشان‌دهنده میل فراوان نسل جوان ایران به شناخت آثار هنری خارجی است. حدود ۵۰ درصد از جمعیت ۸۵ میلیونی ایران زیر سی سال هستند.

برپایی این نمایشگاه در شرایطی است که مقام‌های جمهوری اسلامی از جمله ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری اسلامی، در هر مناسبتی از آن‌چه که «نفوذ فرهنگی غرب» می‌خوانند، انتقاد می‌کنند.

بیشتر در این باره:

گنجينه بی نظير موزه هنرهای معاصر تهران

در بیش از چهار دهه گذشته و از زمان تاسیس جمهوری اسلامی، نهادهای حکومتی به اشکال گوناگون و به بهانه «تهاجم فرهنگ غربی علیه ارزش‌های انقلاب اسلامی» هنرمندانی را که به ارزش‌های حکومت باور ندارند، «منحرف» و یا «غرب‌زده» خوانده‌اند.

در همین حال، طی سال‌های اخیر جمهوری اسلامی ایران با تسریع و گسترش برنامه‌های هسته‌ای خود، تخاصم با آمریکا و غرب را تشدید کرده است.

با وجود تحریم‌های شدید اقتصادی و انزوای ایران و هراس دائمی از عبور از خط قرمزهای حکومت در عرصه فرهنگ و هنر، نسل جوان با کمک اینترنت و شبکه‌های اجتماعی با هنر جهانی آشنا می‌شوند.

هم‌زمان تعداد گالری‌های هنری در ایران افزایش یافته است و دانشکده‌ها و مراکز آموزشی هنرهای تجسمی و معماری به فعالیت خود ادامه می‌دهند.

با استفاده از گزارش خبری آسوشیتدپرس و خبرگزاری مهر و گزارش‌های رادیو فردا/ ش.ر/ آ.ت- ک.ر