یدالله رویایی به دلیل اشعار سخت‌فهم مخاطبان کمی داشت

ایسنا/خراسان رضوی یک منتقد ادبی با اشاره به سخت‌فهم بودن اشعار یدالله رویایی گفت: چون تمرکز او بر شکل زبان است، شعرها را سخت‌فهم کرده و این باعث شده که مخاطبان او محدود یا خاص باشند.

مهدی آخرتی در گفت‌وگو با ایسنا درباره یدالله رویایی، شاعر سرشناس، که روز گذشته درگذشت، اظهار کرد: یدالله رویایی تقریبا هم‌نسل شاعران نخست معاصر بود. کاملا فلسفه‌ای که خود دریافت کرده بود را در شعرش داشت و دیگرباش زبان بود؛ یعنی تلاش می‌کرد در زبان شعر خود کارهایی انجام دهد که دیگران انجام نمی‌دادند و پیش از او وجود نداشت. به عنوان نمونه می‌توان به مانیفست شعر حجم اشاره کرد.

وی افزود: او در ابتدای شاعری‌اش چهارپاره می‌سرود و کتاب‌های شعر نخست او دارای شعرهای سپید حجم نیست بلکه اشعار کلاسیک را در بر می‌گیرد اما پس از چندوقت به سرودن شعر حجم مشغول شد و تا پیش از فوت درگیر همین نوع شعر بود. البته او منتقد ادبی نیز بود و کتاب‌هایی در این حوزه داشت.

این منتقد ادبی تصریح کرد: شعر یدالله رویایی از لحاظ زبانی با خیلی از اشعار سپید و نیمایی قبل خود تفاوت داشت. تمرکز او در شعر حجم بیشتر بر زبان است تا محتوا. به نوعی می‌توان گفت او به فرم اهمیت بیشتری می‌داده است.

آخرتی خاطرنشان کرد: هرچند به صورت کامل مخاطب صحه بر شعر و ادبیات نمی‌گذارد اما به هر حال مخاطب باعث ماندگاری شعر و شاعر می‌شود. یدالله رویایی مخاطب کمی داشت. اگر به ۱۰۰ شاعر گفته شود شعری از یدالله رویایی بخوانند، شاید چند شعر معروف او مانند «دوستت دارم» و «سکوت دست گلی بود میان حنجره من» را بخوانند.

وی با اشاره به شخصیت و سواد یدالله رویایی بیان کرد: او خیلی شخصیت حاشیه‌داری نبود. کتاب‌های خوبی داشت و هنرمند باسوادی نیز بود اما به هر حال سواد با خروجی ادبی ۲ مقوله متفاوت است. ممکن است یک شاعر باسواد باشد اما خروجی ادبی وی خروجی مطمئنی نباشد.

این منتقد ادبی عنوان کرد: اگر قرار باشد که ادامه‌دار و دامنه‌دار بودن را دلیل بر ماندگاری یک سبک ادبی بدانیم، باید بگوییم سبک حجم نه ادامه‌دار و نه ماندگار بوده است. در حال حاضر شاعران کمی هستند که به سبک یدالله رویایی شعر بگویند. شاید در هر استان یک شاعر باشد که اینگونه بسراید. در مشهد فقط جلال کیانی شعر حجم می‌گوید و خودش هم می‌گوید کاملا اصول آن را رعایت نمی‌کند.

آخرتی ادامه داد: در رمزگان زبان مقوله‌ای به نام تماس وجود دارد که می‌گوید کلام و اثر هنری باید با مخاطب تماس پیدا کند اما اشعار حجم یدالله رویایی دارای تماس نیست. موضوع مهم اینجاست اگر قرار باشد ما مخاطب را نادیده بگیریم، پس برای چه کسی شعر می‌گوییم؟ بر این اساس شعر او سلیقه من نیست.

وی در پاسخ به اینکه اگر شعر یدالله رویایی سخت‌فهم و دارای مخاطبان محدودی بوده، چگونه نام او مطرح شده، گفت: شاید یکی از دلایل اینکه نام یدالله رویایی مطرح شده، این باشد که او آغازگر یک جریان بوده است. خیلی از شاعران خود را پدر جریان‌های مختلف شعری معرفی کرده‌اند و نام‌های‌شان بزرگ شده اما کارهای‌شان در حد خیلی از شاعران دیگر است. بنابراین صاحب‌سبک بودن می‌تواند متمایزکننده باشد اما یک حسن حساب نمی‌شود. البته یدالله رویایی کتاب‌های نقد و سخنرانی‌های بسیاری داشت که خیلی‌ها آن را می‌پسندیدند. همچنین او هم‌زیستی با شاعران نسل اول معاصر چون شاملو داشته که این نیز بر محبوبیت او اثرگذار بوده است.

انتهای پیام