طول عمر زنبور‌ها ۵۰ درصد کم شده است

 پژوهش خیره‌کننده دو حشره‌شناس در "دانشگاه مریلند" نشان می‌دهد که طول عمر زنبورهایی که در شرایط آزمایشگاهی کنترل‌شده نگهداری می‌شوند، ۵۰ درصد کمتر از طول عمری است که در دهه ۱۹۷۰ مشاهده شده بود. فرضیه پژوهشگران این است که تغییرات ژنتیکی در زنبورها ممکن است مسئول کاهش طول عمر آنها باشند.

بررسی طول عمر زنبور‌ها می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. در شرایط واقعی، طول عمر یک زنبور کارگر بسته به پویایی ویژه کندو می‌تواند متفاوت باشد. درک کلی ما در مورد طول عمر زنبورها، از چندین پژوهش مهم در دهه ۱۹۵۰ نشات می‌گیرد. دانشمندان در این پژوهش‌ها، زنبور‌ها را پیش از بازگرداندن آن‌ها به کندو برچسب‌گذاری می‌کردند.

به نقل از نیو اطلس، دانشمندان حدود ۵۰ سال پیش، مطالعات کنترل‌شده‌تری را روی زنبور‌ها آغاز کردند و به بررسی طول عمر آن‌ها در محیط آزمایشگاهی پرداختند. اگرچه این آزمایش‌ها با تجربیات دنیای واقعی همبستگی ندارند، اما می‌توانند به عنوان یک زاویه دید استاندارد و ارزشمند در مورد طول عمر زنبور عمل کنند و توسط سایر متغیر‌های محیطی مختل نشوند.

تحقیقات جدید زمانی آغاز شد که "آنتونی نیرمن" (Anthony Nearman) و "دنیس ون انگلسدورپ" (Dennis van Engelsdorp)، حشره‌شناسان "دانشگاه مریلند" (UMD)، در حال انجام دادن پژوهشی بودند که نشان می‌داد قند موجود در آب چگونه بر طول عمر زنبور‌های محبوس‌شده تأثیر می‌گذارد. آن‌ها دریافتند که میانگین طول عمر زنبور‌ها در این پژوهش، نیمی از آن چیزی است که در مطالعات مشابه در دهه ۱۹۷۰ گزارش شده بود.

نیرمن و انگلسدورپ، تمام پروتکل‌های مطالعات قدیمی را تکرار کردند. شفیره زنبور از کندو‌ها جمع‌آوری شد و سپس، در شرایط قفس مشابه بزرگسالان نگهداری شد، اما زنبور‌های جدید آن‌ها در مقایسه با طول عمر ۳۴.۳ روزه گزارش‌شده در مطالعات قدیمی‌تر، تنها ۱۷.۷ روز زندگی کردند.

نیرمن گفت: وقتی نمودار طول عمر را به مرور زمان ترسیم کردم، متوجه شدم که این اثر زمانی قابل توجه در جریان است. پروتکل‌های استاندارد برای پرورش زنبور‌ها در آزمایشگاه، تا دهه ۲۰۰۰ رسمی نبودند. شما فکر می‌کنید که طول عمر آن‌ها طولانی‌تر یا بدون تغییر خواهد بود، زیرا ما در این زمینه بهتر شده‌ایم، اما ما شاهد دو برابر شدن میزان مرگ و میر بودیم.

پژوهشگران خاطرنشان کردند که یک مجموعه پژوهش وجود دارد که نشان می‌دهد طول عمر زنبور‌ها در چند دهه گذشته کاهش یافته است. در هر حال، این پژوهش در درجه نخست بر شرایط دنیای واقعی متمرکز شده است و عوامل استرس‌زای محیطی مانند قرار گرفتن در معرض بیماری‌ها و آفت‌کش‌ها را در بر می‌گیرد. این پژوهش جدید، نخستین پژوهشی است که تمام این متغیر‌ها را حذف می‌کند و نشان می‌دهد که ممکن است بدون توجه به عوامل محیطی، طول عمر زنبور کاهش یابد.

نیرمن ادامه داد: ما زنبور‌ها را درست پیش از اینکه به عنوان بزرگسال ظاهر شوند، از زندگی جمعی جدا می‌کنیم؛ بنابراین هر چیزی که باعث کاهش طول عمر آن‌ها می‌شود، پیش از آن زمان رخ می‌دهد. این ایده، یک مولفه ژنتیکی را معرفی می‌کند. اگر این فرضیه درست باشد، به یک راه حل احتمالی نیز اشاره می‌کند. اگر بتوانیم برخی از عوامل ژنتیکی را جدا کنیم، شاید بتوانیم تولید مثل زنبور‌هایی با عمر طولانی‌تر را ممکن سازیم.

"دیو گولسون" (Dave Goulson)، زیست‌شناس "دانشگاه ساسکس" (University of Sussex)، این پژوهش جدید را جذاب خواند، اما تعدادی اخطار را ذکر کرد که موجب می‌شوند نتیجه‌گیری آن قطعی نباشد. او باور دارد که مقایسه آزمایش‌های کنونی با داده‌های به دست آمده تا ۵۰ سال پیش دشوار است، زیرا هیچ تضمینی وجود ندارد که شرایط آزمایشگاهی بین چنین دوره‌های متفاوتی مشابه باشند. همچنین، گولسون احتمال می‌دهد که آفت‌کش‌ها به گرده‌هایی که لارو‌ها می‌خورند، نفوذ می‌کنند و از همان ابتدا بر طول عمر زنبور‌ها تأثیر می‌گذارند.

با وجود این، گولسون معتقد است که این نتایج باید جدی گرفته شوند، زیرا اگر درست باشند، نشان می‌دهند که چیزی واقعا نگران‌کننده در حال وقوع است. گولسون خاطرنشان کرد که نمونه‌های مشابهی از انتخاب طبیعی که به دنبال طول عمر کوتاه‌تر پدید می‌آیند، ممکن است در گونه‌های دیگر رخ دهند.

وی افزود: انتخاب مصنوعی توسط زنبورداران یا انتخاب طبیعی ممکن است به نفع زنبور‌هایی با طول عمر کمتر باشد. دانشمندان شاهد این اتفاق در سایر گونه‌ها هستند. به عنوان مثال، ماهی "کاد" (Cod) در حال حاضر زودتر و زمانی که کوچک‌تر است، بالغ می‌شود، زیرا صید بیش از اندازه بدین معناست که ماهی به ندرت آنقدر زنده می‌ماند که بزرگ شود. شاید عوامل استرس‌زا در دنیای مدرن مانند آفت‌کش‌ها و بیماری‌ها، دلیل این موضوع باشند که زنبور‌ها به ندرت برای مدت طولانی زنده می‌مانند. بنابراین، تکامل آن‌ها ممکن است به معنای یک سبک زندگی "سریع زندگی کن، جوان بمیر" باشد.

نیرمن و انگلسدورپ می‌دانند که فرضیه آن‌ها در مورد زنبور‌هایی که به دلیل تغییرات ژنتیکی عمر کوتاه‌تری دارند، هنوز در حد حدس و گمان است.

گام بعدی پژوهشگران این است که دامنه تحقیقات خود را گسترش دهند و طول عمر زنبور‌ها را در مناطق مختلف جغرافیایی بررسی کنند. اگر آن‌ها همچنان الگو‌های ثابت کاهش طول عمر را شناسایی کنند، مطالعات ژنتیکی می‌توانند تلاش کنند تا دقیقا آنچه را که در حال وقوع است، مورد بررسی قرار دهند.

باشگاه خبرنگاران جوان علمی پزشکی بهداشت و درمان