نسبت جنبش زن، زندگی، آزادی با گسترش زنانگی و سیاستِ زندگی، نصرالله لشنی - Gooya News

نصرالله لشنی - زندان رجایی‌شهر، ویژه خبرنامه گویا

زنانگی (femininity) به مجموعه‌ای از ویژگی‌ها، رفتارها و نقش‌هایی گفته می‌شود که عموماً با زنان مرتبط است؛ اما کمترین ارتباط مفهومی را با بیولوژی زن دارند و ساخته‌هایی فرهنگی و اجتماعی هستند. جامعه‌شناسان تمایز بنیادینی بین جنس (sex) و جنسیت (gender) قائل‌اند؛ از اصطلاح جنس برای اشاره به تفاوت‌های فیزیولوژیک و بیولوژیکی استفاده می‌کنند که بدن مرد و زن را تعریف و مشخص می‌کنند، حال آنکه از اصطلاح جنسیت برای بیان تفاوت‌های اجتماعی، فرهنگی و روان‌شناختی مذکرها و مونث‌ها بهره می‌برند. در واقع جنسیت به افکار و مفاهیمی درباره‌ی مردانگی و زنانگی مربوط است که به صورت اجتماعی ساخته می‌شوند و ضرورتآ محصول مستقیم جنس زیست‌شناختی فرد نیست. به دیگر سخن، زنانگی (و نیز مردانگی) ویژگی‌ها و نقش‌هایی‌اند که در فرایند اجتماعی شدن، متناسب با فرهنگ جامعه به زنان و مردان دیکته می‌شوند. یادگیری نقش‌های جنسیتی به کمک کارگزاران اجتماعی مثل خانواده، مدرسه، رسانه و ... انجام می‌شود.

نوزاد اگرچه با جنس به دنیا می‌آید اما جنسیت او تکوین می‌یابد. کودکان، از طریق ارتباط با کارگزاران گوناگون اجتماعی‌شدن، به تدریج هنجارها و توقعات اجتماعی متناسب با جنس خود را درونی می‌کنند. بنابراین آن‌چه در جوامع و فرهنگ‌های مختلف به عنوان صفات و نقش‌های زنانگی یا مردانگی شناخته می‌شوند هیچ ارتباطی به جنس نر و ماده ندارد و می‌تواند در هر دو جنس رشد و گسترش یابد. زنانگی و مردانگی کلیشه‌هایی‌اند که متاثر از بینش جنسیت‌گرای تاریخی در جوامع و فرهنگ‌های مختلف ساخته شده و تا به امروز تداوم یافته‌اند. اگرچه با این کلیشه‌های جنسیتی مخالفیم و معتقدیم که مبتنی بر ایستارها و انگاره‌های سلسله‌مراتبی و مردسالارانه ساخته شده‌اند اما ناگزیر از پذیرفتن موقتی این کلیشه‌ها و تمایز موجود میان زنانگی و مردانگی به عنوان یک واقعیت موجود اما نامطلوب هستیم تا بتوانیم هم در چارچوب این کلیشه‌ها بحث خود را پیش بریم و هم اینکه در عینیت اجتماعی با این تمایزات جنسیتیِ جنسی شده مبارزه کنیم.