سهیل احمدی: جوان امروز تشنه معنویت است، اما زبانی نیست تا با او سخن بگوید

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، اعراب به انقلاب ایران «ثورة‌الکواسیت» می‌گفتند؛ یعنی انقلاب نوار کاست‌ها و این حرف اشاره به سخرانی‌های امام و سایر متفکران انقلابی داشت که از طریق نوار بین مردم پخش می‌شد و آنان را با مفاهیم و ارزش‌ها آشنا می‌کرد. تفکر و اندیشه بالاخص حول محور دین، از اساسی‌ترین پایه‌های انقلاب اسلامی و ایرانِ مستقل است اما با این حال در دهه‌های گذشته برنامه‌های اندیشه‌ای و دین‌پژوهی نتوانستند بین مخاطبین، خودی نشان دهند و جذابیت خاصی داشته باشند. 

در این راستا با سهیل احمدی مدرس دانشگاه و پژوهشگر حوزه فرهنگ و اندیشه هم‌کلام شدیم که حاصل کار را در ادامه می‌خوانید. 

خاصیت جهان دنیازده دوری از موضوعات عرفانی و معنوی است

احمدی در ابتدا گفت: صحبت از این موضوع نیازمند بیان برخی مقدمات است. در گام اول باید گفت در جوامعی مثل جامعه حال حاضر ایرانی که تفکر «توسعه» و «رفاه» به معنای مرسومش شایع شده و عموم مردم با آن درگیر هستند بنا به غلبه و فراخور تفکر «این‌جهانی» و جذابیت مظاهر دنیای مدرن و در برخی موارد مظاهر جهان پست‌مدرن، طبیعی است که گرایش و مواجهه جدی و اندیشه‌ای با موضوعات دینی، فلسفی و عرفانی کم شود و چندان در اولویت قرار نگیرد. 

جهان رو به سویی می‌رود که دین و اندیشه به حاشیه خواهند رفت

وی افزود: این سیر به اشکال و انواع گوناگون دیگر در سایر نقاط جهان هم جاری و ساری است. مثلا در غرب برخلاف آن تکثر اندیشه‌ای قرن ۱۸ و ۱۹ که موضوعات فکری و اندیشه‌ای حول محور دین به شکل جدی پیگیری می‌شد، امروزه آب و تاب چنین موضوعاتی کم شده است و به طور کلی باید گفت، علامه‌ها و دانشمندان حوزه‌های فکری در چهارچوب‌ها و زمینه‌های مختلف فکری کم شدند. پس ما با یک سیر طبیعی در قبال کمرنگ شدن و به حاشیه رفتن مباحث دین‌پژوهی در دنیا روبه‌رو هستیم.  

افول اخلاق و فکر 

او اشاره کرد: اما با این حال باید در حد توان در مقابل این توفان خانه‌مان سوزی مقاومت کرد، چرا که ادامه این بی‌توجهی و کمرنگ شدن این مسأله موجب می‌شود ما با ابتذال اخلاقی در سطح بسیار گسترده‌تر مواجه شویم و اندیشه آدمی را در پایین‌ترین سطح ممکن مشاهده کنیم. حال باید چه کرد؟ باید گفت نسل تغییر می‌کند، اما چون ما این تغییر و ویژگی‌هایش را نمی‌شناسیم در بزنگاه‌ها روی کلیشه «گسست نسلی» انگشت می‌گذاریم. باید مفاهیم و موضوعات خود را به نحوی با نسل جدید انطباق دهیم تا درب ارتباط با اینان باز شود.

«فیلم» ورودی مناسب برای ارتباط با جوان امروزی 

این استاد دانشگاه اشاره داشت: من با طیف گسترده‌ای از جوانان و نوجوانان در ارتباط هستم و اگر بخواهم موضوعی را که جنبه فکری و دینی دارد با آنان درمیان بگذارم از ورودی «فیلم» استفاده می‌کنم، چرا که در عصر کنونی جوان ما مواجهه گسترده‌ای با فیلم دارد. در چنین فضایی یا آن شخص فیلمی که من از آن صحبت می‌کنم را دیده است یا اگر ندیده باشد چون در چنین قالبی بیان شده برایش جذابیت دارد. حال این را بگذارید کنار برخی کلاس‌های خشک تئوریک که سرتاسرش بحث است و معلوم نیست خروجی‌اش چه می‌شود. 

جوان امروز، تشنه معنویت است

احمدی گفت: در گام بعدی باید پرسید آیا جوان امروزی نیاز به بحث فکری دارد؟ جواب بدون تردید «بله» است. نیچه در سال ۱۸۸۰ گفت بشر در دو قرن دیگر به بی‌معنایی می‌رسد، پس برای جلوگیری از چنین رخدادی که این فیلسوف غربی آن را بیان کرده باید بیش و پیش از هرچیز موضوعات اندیشه‌ای، اخلاقی و دینی را برای جوان مطرح کرد. برخلاف بسیاری من معتقدم اتفاقاً جوان امروزی بسیار تشنه معنویت است، اما متأسفانه زبانی و روشی که مطابق خصوصیات جوان امروزی عمل کند و آنان را جذب کند در صحنه وارد نشده است. به نظر من برنامه «شوکران» و «سوره» دو فعالیت موفقی بودند که در چندسال اخیر توانستند گام‌هایی را در این راستا بردارند و باوجود اینکه موضوعات در قالب دیالوگ برقرار می‌شد توانست از نسل جوان مخاطب قابل توجهی را داشته باشد. 

وی افزود: وجود چنین برنامه‌هایی در رسانه ملی نیاز و ضرورت است و مع‌الاسف نبودشان یک خلأ جدی. باید تاب‌آوری شنیدن نظرات گوناگون در حول محورهای مختلف را داشته باشیم تا بتوانیم موضوعات را دقیق‌تر برای مردم تبیین کنیم. اخیراً برنامه «شیوه» هم که در موضوعات سیاسی و اجتماعی ورود کرده بود فعالیت مطلوبی بود؛ هرچند که دیر شروع شد! اما باید دقت داشت که این روش گفت‌وگو محور یکی از راهکارها است و نباید بیش از توان و ظرفیتش انتظار از او بُرد.

باید فکر و اندیشه را با ابزار نمایش منتقل کرد

او در انتها بیان داشت: به عقیده من همانطور که رهبری اشاره کرده‌اند و در کتاب «جهاد تبیین» هم آمده است، یکی از مهم‌ترین ابزارها برای انتقال مفاهیم نمایش است. جذابیت این هنر را نباید دست‌کم گرفت تقریباً می‌شود گفت نامزدهای اسکار امسال همگی دارای مظاهر همجنسگرایی بودند، چرا که از بالادستی‌ها فرمان صادر شده بود. عرضه نمایش و نقد و بررسی نخبگانی آن توسط اساتید که بازگویی و روایت دوباره آن است همگی در القای مفاهیم و ارزش‌ها مؤثر هستند، پس باید این موضوع را جدی گرفت.

منبع: خبرگزاری فارس