جایگاه اجتماعی و وضعیت اقتصادی تنها ۱۰ درصد در احساس شادی و خرسندی افراد اثرگذار است/ منفی‌نگری تاثیر فراوانی بر عملکرد و کارآمدی افراد دارد

مهرنسا شهابی در گفت‌وگو با میزان به مناسب هفته سلامت درباره راهکار‌های افزایش سلامت روان و امید در جامعه گفت: تعدادی از افراد عنوان می‌کنند که به سبب وضعیت معیشتی میزان خشنودی و شادی مردم کاهش پیدا کرده، اما پژوهش‌ها چنین چیزی را نشان نمی‌دهد که شادکامی و خشنودی افراد تا حد زیادی به شرایط بیرونی جامعه بستگی دارد. بر اساس پژوهشی که انجام شده و بررسی‌هایی که در افراد شاد و ناشاد صورت گرفته عواملی از جمله ژنتیک و وضعیت سلامتی حداکثر ۵۰ درصد و شرایط بیرونی نظیر جایگاه اجتماعی و وضعیت اقتصادی نیز ۱۰ درصد در احساس شادی و خرسندی افراد موثرند اما ۴۰ درصد از دلایل افزایش احساس شادی و خرسندی در زندگی به خود افراد مربوط می‌شود. 

وی ادامه داد: هنگامی که نگاهمان به زندگی خوش بینانه نباشد و مدام حرف‌های منفی بزنیم و بدبین باشیم و کلمات منفی در جامعه و فضای مجازی رواج پیدا کند، خلق پایین می‌آید که این مسئله بر احساس امیدواری و کفایتمندی و همچنین کارآمدی شغلی بسیار موثر است.

این روان‌شناس و استاد دانشگاه شهید مطهری افزود: پژوهشی در حوزه روان‌شناسی اجتماعی انجام شده که در آن در یک بازار به تعدادی از افراد خوراکی دادند و به تعدادی دیگر خوراکی ندادند، چند قدم بعد فرد دیگری درباره وسایل خانه‌‌شان از این افراد سوالاتی پرسید و نکته جالب در این پژوهش این است که افرادی که هدیه و خوراکی دریافت کرده بودند و خلقشان بالا رفته بود، از وسایل خانه‌شان راضی بودند و نگاه خوش‌بینانه‌تری به زندگی داشتند، اما آن‌هایی که هدیه‌ای دریافت نکرده بودند، این چنین نبودند و این مسئله نشان دهنده تاثیر خلق بالا در احساس خشنودی و رضایت است.

شهابی بیان کرد: در آزمایش دیگری که بین ۲ گروه از متخصصان کلیه در ۲ تالار کنار هم انجام شده برای گروهی از آن‌ها فیلم کمدی گذاشتند و در همان حین به آن‌ها شکلات نیز دادند و برای گروه دیگر فیلم غمناک گذاشتند و نه تنها به آن‌ها خوراکی ندادند بلکه به صورت ایستاده فیلم را نگاه می‌کردند و بعد بیماری برای معاینه نزد همه این متخصصان برده شد و آن دسته از پزشکانی که فیلم کمدی دیده بودند و خلقشان بالا رفته بود در کمتر از ۷ دقیقه بیماری را درست تشخیص دادند، اما متخصصانی که در گروه دیگر بودند و خقلشان پایین بود حداقل ۲۹ دقیقه طول کشید تا تشخیص درست داشته باشند و این امر نشان دهنده این است که منفی‌نگری بسیار بر روی عملکرد و کارآمدی افراد تاثیر دارد.

وی توضیح داد: افرادی که ناامیدی را به جامعه تزریق می‌کنند و در فضای مجازی مطالبی منفی منتشر می‌کنند و همچنین افرادی که وقت بسیاری را در فضای مجازی می‌گذرانند، سلامت روانشان بسیار کاهش می‌یابد چرا که در فضای مجازی شاهد زندگی عالی، بی نقص و مصنوعی بلاگر‌ها هستیم و مقایسه زندگی آن‌ها با زندگی خودمان بسیار می‌تواند حال روحیمان را بد کند. در پژوهشی دیگر ۲ گروه از افراد شاد و افراد ناشاد با معیار‌هایی شناسایی شدند و از آن‌ها در مورد مقایسه زندگیشان با افراد دیگر سوال پرسیده شد و در نهایت این نتیجه به دست آمد که افراد ناشاد بسیار خودشان را با سایر اشخاص مقایسه می‌کردند و افراد شاد خودشان را با دیگران مقایسه نمی‌کردند.

 این روان‌شناس و استاد دانشگاه شهید مطهری ضمن اشاره به اینکه مسئله دیگری که در احساس شادی بسیار نقش دارد، مسئولیت‌پذیری است، عنوان کرد: افرادی که به دیگران خدمت‌رسانی می‌کنند بسیار شادتر از افرادی هستند که خدمت دریافت می‌کنند چرا که خدمت‌رسانی زندگی را معنا می‌دهد و این در حالیست که هم اکنون بیشتر بر روی خود تاکید می‌شود و در فضای مجازی شاهد مطالبی هستیم که عنوان می‌کنند افراد سمی را حذف کنیم و اصلا به بردباری که یکی از شاخص‌های افزایش شادی و رضایت است، توجه نمی‌شود و این اقدام موجب می‌شود افراد تاب‌آوریشان را بالا نبرند و به سمتی کشیده شوند که راحت هستند و تحمل رنج را نداشته باشند و این درحالیست که بعد از تحمل رنج‌هاست که حس خوب را تجربه می‌کنیم.

شهابی گفت: فردی را در نظر بگیرید که طی یک چکاب پزشکی پزشکان به او می‌گویند، مشکوک به ابتلا به یک بیماری است و آن فرد بی‌تاب می‌شود و پس از ۲ هفته که جواب آزمایشش می‌آید، متوجه می‌شود که سالم است و بسیار خوشحال می‌شود و این در حالیست که آن فرد ۲ هفته قبل نیز سالم بوده و آنچه موجب شده هم اکنون احساس شادی بیشتری داشته باشد رنجی است که طی این ۲ هفته کشیده است. به‌نظر می‌رسد در پس رنجی که انسان‌ها متحمل می‌شوند و در قدر نعمت‌ها را دانستن شادکامی و خشنودی است و به همین دلیل یکی دیگر راه‌های افزایش شادکامی دیدن زیبایی‌ها و یادآوری نعمت‌ها به خود و دیگران است و این مسئله از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

وی افرود: در پژوهشی ۹۰  فرد سالمند را به ۲ گروه تقسیم کردند و به یک گروه کلمه‌های خرفت، فرسوده و ناتوان را در یک صفحه نشان دادند، این کلمات تنها در ۶۶ هزارم ثانیه از صفحه رد می‌شدند، به گروه بعدی کلمات فرزانه، خردمند و توانا را نشان دادند و بعد از آن از این سالمندان آزمون حافظه گرفته شد؛ گروه دوم که کلمات فرزانه، خردمند و توانا را دیده بودند، عملکرد بهتری داشتند. این پژوهش نشان می‌دهد دیدن زیبایی‌ها و مواهب زندگی نقش مهمی بر سلامتی و احساس شادی ما دارد و از این رو باید خوشبین باشیم و سعی کنیم حال دیگران در کنار ما خوب شود نه اینکه یاد مشکلاتشان بیفتند چرا که ما در قبال دیگران نیز مسئول هستیم.

این روان‌شناس و استاد دانشگاه شهید مطهری بیان کرد: حال خوب در جامعه مسری است و اگر به فردی خوبی کنیم او نیز به فرد دیگری خوبی می‌کنند و خوبی مانند گوی‌های شادی است که به یکدیگر می‌دهیم، اما عکس این امر نیز وجود دارد و حال بد نیز در جامعه رواج پیدا می‌کند چرا که ما با یکدیگر مرتبط هستیم.

انتهای پیام/