اوضاع ترکیه نتیجه بلند پروازی اردوغان است/ انشقاق عظیم میان اسلامگرایان ترک

سرویس سیاسی «فردا»: چندی است که ترکیه پس از افشای فساد مالی در این کشور دستخوش تغییر و تحولات بسیاری شده است. اولین موج این تغییر و تحولات شامل حال وزرای دولت این کشور شد و رجب طیب اردوغان مجبور شد تا برای خروج از تنگنایی که در آن دچار شده است، دست به ترمیم کابینه خود بزند .

از سوی دیگر اردوغان اعتقاد دارد که آمریکا در پس تحولات ترکیه قرار دارد و با هدایت برخی از گروه های اسلام گرای معتدل در این کشور به طور غیر مستقیم برای براندازی دولت وی برنامه ریزی کرده است. از این رو به نظر می رسد که تحولات اخیر ترکیه را نباید تنها از بعد داخلی دانست و باید نگاهی عمیق تر به این حوادث انداخت.

در همین راستا دکتر مهدی مطهرنیا، کارشناس مسائل خارجی در گفتگو با خبرنگار «فردا» اظهار کرد: آنچه که در تحلیل سیاست ترکیه در حال حاضر می توان ابراز داشت این است که این تغییر و تحولات نمایانگر اصل سوم از قانون نیوتون است که می گوید هر عملی را عکس العملی و به همان نسبت در جهت معکوس است.

"سرویس سیاسی «فردا»: چندی است که ترکیه پس از افشای فساد مالی در این کشور دستخوش تغییر و تحولات بسیاری شده است"باید بپذیریم حزب عدالت و توسعه در ترکیه توانسته است از منظر اقتصادی و سیاسی و منزلت بخشیدن به جایگاه ترکیه و معادلات بین المللی موفقیت های قابل توجهی را در دهه های گذشته به دست بیاورد.

وی افزود:  اما به دست آوردن این موفقیت ها و گرایش رجب طیب اردوغان بر موفقیت فرامنطقه ای و ایجاد فضای شکل دهی برای سرعت بخشیدن به جایگاه خودش در ترکیه و سپس منطقه موجب شده است یک نوع مقاومت در برابر حرکت رجب طیب اردوغان چه در درون حزب عدالت و توسعه و چه در درون پیرامونی یعنی گفتمان حاصل در شکل دهی رویکرد اسلام گرایی و یا اسلام خواهی و در لایه سوم در منطقه و نظام بین الملل موقعیت ها و تحرک هایی علیه رجب طیب اردوغان موجب شود.

این کارشناس امور خارجه کشورمان همچنین افزود:  نوعی بلند پروازی چه از منظر شخصی و شخصیتی و چه از نظر حزبی و یا دولتی  سبب شد مقاومت هایی را در لایه های مختلف چه از منظر درون حزب و چه از درون کشور ترکیه و حتی منطقه و فرا منطقه در مقابل اردوغان به وجود بیاورد. لذا اصل قضایا و هویت واقعی آنچه که در سیاست ترکیه دیده می شود پیامد همین امر است و اوضاع امروز ترکیه نتیجه همین بلندپروازی هاست.

وی در ادامه خاطر نشان کرد:  اینجاست که می بینیم اختلاف میان وی و دیگر همراهان او در درون حزب پیش می آید و در گفتمان حزب اسلامگرایان دیگر و گفتمان حاکم بر تشکیل حزب عدالت و توسعه و رویکرد اسلام خواهی در ترکیه شکاف ایجاد می شود و در بعد منطقه ای هم شاهد هستیم بعد از آنکه رجب طیب اردوغان تلاش کرد رهبری بهار عربی در مصر و سوریه و در تحرکات دیگر منطقه به عنوان بازیگر مرکزی، خود  را تثبیت کند این مقاومت ها در برابر تحرکات رجب طیب اردوغان شکل و محتوا بگیرد.

مطهرنیا معتقد است: آنچه مسلم است در ارتباط با سوریه یک ارتباط و هماهنگی منطقه ای در حال شکل گیری است و یک پل بسیار محکمی در جهت حل و فصل دیپماتیک سوریه از کشورهای فرامنطقه در حال محتوا سازی است.

این کارشناس سیاسی همچنین افزود: باید به این نکته تکیه کنیم که اساسا در ارتباط با مسئله سوریه و حل و فصل بحران سوریه به طور مجزا به بحث و گفتگو و یک تحلیل عامیانه اکتفا کرد. بحران سوریه در کنار پرونده هسته ای ایران و در کنار مبارزه با تروریسم و گروه های تکفیری در اعراب، سوریه،  لبنان و عربستان مسئله ای است که در یک پیوند معنادار قرار می گیرند و حل هر کدام می تواند در حل بحران های دیگر تاثیر و تاثر متقابل به جای بگذارد.

وی در ادامه خاطر نشان کرد:  از این جهت حل بحران سوریه به تغییر و تحول در نگرش های ترک ها و همچنین دیگر کشورهای دخیل در منطقه بستگی دارد. در این باره باید به یک وحدت نظر رسید تا بتوانند بحران سوریه و دیگر کشورهای فرا منطقه ای به یک وحدت نظر نزدیک برسند تا در چارچوب یک روند دیپلماتیک این بحران حل و فصل شود.

مطهرنیا در بخش پایانی اظهارات خود عنوان کرد: نه تنها این صحبت عبداله گل در ارتباط با تغییر و تحول نگرش های ترکیه نسبت به سوریه بلکه در نگرش های عربستان، قطر، ایران و دیگر کشورهای فعال در منطقه و کشورهای فرا منطقه ای باید به وجود بیاید که همه بتوانند در بازی حل و فصل بحران سوریه به حداکثر و حداقل های سیاسی خود دست یابند.