۱۵ تاثیر هدفمند کردن یارانه‌ها بر دانشگاهها از دیدگاه ۱۵ کارشناس

به گزارش خبرنگار مهر، تاثیر هدفمند کردن یارانه ها بر فضای دانشگاهها و دانشجویان غیرقابل انکار است. افزایش شهریه دانشگاههای غیردولتی در صورت عدم حمایت دولت،‌ افزایش قیمت خدمات دانشجویی برای جبران تاثیر هدفمندسازی یارانه‌ها، تاثیر هدفمندی یارانه ها بر دانشگاههای علوم پزشکی و بیمارستانهای آنها، اجبار خانواده ها به کاهش هزینه های ضروری خود برای ادامه تحصیل فرزندان، افزایش سیل تقاضا برای آموزش عالی دولتی و نامشخص بودن ظرفیت سازی در این بخش، مشکل دانشگاههای غیردولتی برای اداره دانشگاه با شهریه های کنونی، چالش در حذف کنکور با هدفمندسازی یارانه ها و ... از مشکلات طرح هدفمندسازی یارانه ها در آموزش عالی کشور است که امید می رود در اجرای این طرح این موارد مد نظر قرار گیرد تا دانشگاهها با قوت بیش از پیش در حوزه های آموزشی و پژوهشی فعالیت کنند. علی عباسپور تهرانی فردرئیس کمیسیون آموزش مجلسعلی عباسپور تهرانی فرد رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در گفتگو با خبرنگار مهر در نخستین واکنش در زمینه تأثیر لایحه هدفمند کردن یارانه ها بر دانشگاههای دولتی و غیردولتی گفت: در صورت عدم حمایت دولت از دانشگاههای غیردولتی این دانشگاهها مجبور به افزایش شهریه یا کاهش کیفیت خواهند شد. عباسپور با تأکید بر اینکه اجرا شدن لایحه هدفمند کردن یارانه ها به طور قطع بر دانشگاهها و موسسات آموزش عالی تأثیرگذار است، افزود: در صورت افزایش هزینه آب، برق، گاز و در کل انرژی، دانشگاهها نیز درگیر می شوند و دانشگاههای دولتی می توانند از ۲۰ درصدی که برای جبران هزینه ها در اختیار دولت قرار می گیرد استفاده کنند.

"به گزارش خبرنگار مهر، تاثیر هدفمند کردن یارانه ها بر فضای دانشگاهها و دانشجویان غیرقابل انکار است"وجود ابهام در جبران هزینه های ناشی از لایحه هدفمندکردن یارانه ها در دانشگاهها با وجود اینکه در لایحه آمده است ۲۰ درصد برای جبران هزینه های ناشی از افزایش قیمت انرژی برای دستگاههای دولتی که دانشگاهها و موسسات آموزش عالی نیز شامل آن هستند، اما این موضوع چندان در لایحه به روشنی مشخص نیست. افزایش شهریه دانشگاههای غیردولتی در صورت عدم حمایت دولت عباسپور معتقد است اگر این اعتبار به دانشگاهها و موسسات آموزش عالی غیردولتی پرداخت نشود، آنها مجبور هستند شهریه ها را افزایش دهند تا افزایش هزینه ها جبران شود و با توجه به اینکه از قشر مستضعف نیز در دانشگاههای غیردولتی حضور دارند این افزایش شهریه مشکلاتی را برای آنها به وجود می آورد. مسعود ابوالحلاج مدیرکل بودجه وزارت بهداشت تدبیری برای تاثیرات منفی آزادسازی قیمت انرژی بر دانشگاهها اتخاذ نشده است مسعود ابوالحلاج - مدیرکل بودجه و منابع وزارت بهداشت در گفتگو با خبرنگار مهر تاکید کرده است: آزاد شدن قیمت انرژی عمده ترین مشکل را در حوزه دانشجویی وزارت بهداشت ایجاد می کند و منجر به افزایش هزینه های خوابگاهی، تردد و غذای دانشجویی می شود. موضوع هدفمند کردن یارانه ها در مجلس شورای اسلامی هنوز به طور کامل مشخص نشده است و اینکه از چه دوره زمانی اجرایی می شود نیز هنوز مشخص نیست اما آنچه مشخص است این است که هزینه هایی را به حوزه دانشجویی وزارت بهداشت وارد می کند. وی اضافه کرد: آزادسازی قیمت انرژی و هزینه های آب، برق و گاز بر روی خوابگاههای دانشجویی و ایاب و ذهاب دانشجویان و غذای دانشجویان تاثیر می گذارد.

واقعیت این است که ما در مجموعه دانشجویی و در مجموع اعتبارات دانشگاههای علوم پزشکی با مشکل مواجه هستیم و کمبودهایی را هم داریم که با توجه به اینکه این کمبودها هنوز جبران نشده است. فرحناز ترکستانی معاون دانشجویی و امور فرهنگی وزارت بهداشت دانشگاهها در طرح هدفمند شدن یارانه ها مورد توجه قرار نگرفته‌اند در این میان دکتر فرحناز ترکستانی - معاون دانشجویی و امور فرهنگی وزارت بهداشت نیز به دلیل ابهام در طرح هدفمند شدن یارانه ها نیز معتقد است که دانشگاهها در این طرح مورد توجه قرار نگرفته‌اند و هنوز موضوع آموزش عالی در لایحه هدفمندکردن یارانه ها به طور مشخص مورد توجه قرار نگرفته است و از همین رو ما در وزارت بهداشت هنوز در این زمینه تصمیم خاصی اتخاذ نکرده ایم. معاون وزیر بهداشت اظهار داشت: فعلاً در برنامه های که عنوان شده وضعیت هزینه های آموزش عالی مشخص نیست از همین رو موضوعاتی مانند افزایش دریافت هزینه از دانشجو مشخص نیست و ما نیز در وزارت بهداشت هنوز طرح موضوع نکرده ایم. ما نیز در وزارت بهداشت باید ببینیم که چه اتفاقی در لایحه برای این قبیل هزینه ها رخ می دهد. سیدمحمد طبیبیان اقتصاددان و استاد دانشگاهنظرات اقتصاددانان در مورد تاثیر اجرای طرح هدفمند شدن یارانه ها بر فضای دانشگاه ها اقتصاد دانان نیز در گفتگو با خبرنگاران مهر بر این نکته تاکید کردند که افزایش شهریه و کاهش کیفیت غیردولتی‌ها و سیل تقاضا برای دانشگاههای دولتی تنها بخشی از تاثیر اجرای طرح هدفمند شدن یارانه ها بر فضای دانشگاه ها خواهد بود.

"از مشکلات طرح هدفمندسازی یارانه ها در آموزش عالی کشور است که امید می رود در اجرای این طرح این موارد مد نظر قرار گیرد تا دانشگاهها با قوت بیش از پیش در حوزه های آموزشی و پژوهشی فعالیت کنند"سیدمحمد طبیبیان - یکی از اقتصاددان های برجسته کشور در گفتگو با خبرنگار مهر با تاکید بر این موضوع گفت: اثر تورمی در آموزش عالی یکی از عواقب عملی شدن حذف یا هدفمند شدن یارانه های انرژی است و فشار آن به خصوص متوجه بخش غیردولتی آموزش عالی است. وی افزود: وقتی سیستم آموزشی غیردولتی که مبتنی بر دریافت شهریه از دانشجویان است با حذف یارانه انرژی مواجه شود و هزینه های خود را در زمینه تامین انرژی رو به فزونی ببیند مجبور به افزایش شهریه دانشجویان می شود که این افزایش نیز با توجه به نیازهای گسترده مجموعه های آموزشی و دانشگاهی به انرژی، افزایشی قابل توجه خواهد بود. به اعتقاد رئیس اسبق موسسه عالی پژوهش در برنامه ‌ریزی و توسعه، درصد قابل توجهی از مخاطبان بخش غیردولتی آموزش عالی که شامل دانشگاه آزاد اسلامی و دانشگاههای غیرانتفاعی می شود از میان جوانان طبقه متوسط و متوسط به پائین جامعه هستند که افزایش شهریه ها در پی گران شدن انرژی برای درصدی از آنها (که اکنون مشخص نیست چه درصدی هم باشند) غیر قابل جبران خواهد بود. خانواده ها مجبور به کاهش هزینه های ضروری خود برای ادامه تحصیل فرزندان می شوند معاون اقتصادی سازمان برنامه و بودجه سابق در ادامه به مهر گفت: آثار تورمی حذف یارانه انرژی در حوزه آموزش عالی غیردولتی در کنار میل شدید به تحصیل دانشگاهی در خانواده ها منجر به تبعات اجتماعی و حتی بحران می شود زیرا خانواده ها برای ادامه تحصیل فرزندانشان مجبور می شوند بخشهایی از هزینه های ضروری معیشت خود را بکاهند تا بتوانند افزایش هزینه تحصیل فرزندشان را تامین کنند. افزایش سیل تقاضا برای آموزش عالی دولتی و نامشخص بودن ظرفیت سازی در این بخش محمد طبیبیان افزود: تبعات اجتماعی این بحث اقتصادی در حوزه آموزش عالی تا جایی قابل پیگیری است که وقتی داوطلبان ورود به آموزش عالی در خود توان تامین شهریه موسسات غیر دولتی را نمی بینند نه تنها به محدود شدن جامعه مخاطبان دانشگاههای شهریه ای منجر می شود بلکه سیل تقاضا برای آموزش عالی دولتی را افزایش می دهد.

اینجاست که افراد حاضر در راس برنامه ریزی اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی باید ببینند که آیا آموزش عالی دولتی یارای پاسخگویی دارند. دانشگاههای غیردولتی توان اداره خود با شهریه های کنونی را هم ندارند این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: ممکن است دولت اعلام کند که دانشگاههای شهریه ای نمی توانند شهریه شان را اضافه کنند اما به نظر می رسد که دانشگاهی مانند دانشگاه آزاد با همین شهریه فعلی خود نیز با وجود فشارهایی که بر روی آن است به سختی کار را ادامه می دهد، حال چه برسد به اینکه قیمت انرژی برای آن چند برابر شود و نتواند شهریه خود را افزایش دهد. مسعود نیلی اقتصاددان و استاد دانشگاهایجاد شرایط اضطرار در دانشگاه و جامعه مسعود نیلی اقتصاددان نیز در حالیکه معتقد است هدفمندسازی یارانه ها منجر به کاهش جمعیتی می شود که می توانند هزینه آموزش را فراهم کنند ؛ هشدار می دهد در صورت بی انضباطی پولی و مالی در افزایش قیمت حاملهای انرژی، آموزش عالی و جامعه دچار اضطرار می شوند. نیلی در گفتگو با خبرنگار مهر به شاخص تکافو به عنوان شاخصی علمی اشاره کرد و با طرح معیاری با عنوان "تکافوی آموزش" گفت: آموزش یکی از حوزه هایی است که در جامعه ایرانی به دلایل متعدد تقاضای زیادی برای آن وجود دارد. آموزش عالی یکی از حوزه هایی است که کاهش قیمت محصولی مانند انرژی، تقاضا برای آن را افزایش داده است.

"وی اضافه کرد: آزادسازی قیمت انرژی و هزینه های آب، برق و گاز بر روی خوابگاههای دانشجویی و ایاب و ذهاب دانشجویان و غذای دانشجویان تاثیر می گذارد"مسعود نیلی که حضور در جایگاه معاونت سازمان برنامه و بودجه را در سابقه مدیریتی خود دارد در پاسخ به اینکه سرنوشت آموزش عالی خصوصی با عملیاتی شدن هدفمندسازی یارانه ها چه می شود، گفت: الآن همه چیز نامشخص است و مشخص نیست دقیقا قرار است چه اتفاقی بیافتد. اگر برنامه اجرایی راجع به انجام این کار (اصلاح قیمت حاملهای انرژی) مشخص شود آنگاه می شود وارد این بحث هم شد که چه اتفاقی برای آموزش عالی خصوصی می افتد. نیلی خاطرنشان کرد: تاثیر افزایش قیمت حامل های انرژی بر سرنوشت آموزش عالی خصوصی کشور بستگی به کیفیت اجرای این کار دارد. نمی توان گفت اصلاح قیمت حامل های انرژی منجر به محدود شدن آموزش عالی خصوصی می شود یا منجر به توسعه آن. زیرا این محدود شدن یا توسعه پیدا کردن بستگی به کیفیت اجرای اصلاح قیمت حامل های انرژی دارد.

این در حالیست که هنوز مشخص نیست قرار است چه اتفاقی بیافتد. دانشجویان دهکهای پایین هم یارانه می‌خواهند محمد هاشمی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام محمد هاشمی - عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در گفتگو با خبرنگار مهر در حالی که آثار تورمی حذف یارانه ها بر شهریه دانشگاهها مانند آثار تورمی این بحث در اقشار جامعه را امری گریز ناپذیر دانست خواستار تعریف پروژه ای مطالعاتی و آماری بر روی آثار حذف یارانه های انرژی بر میزان افزایش هزینه دانشگاهها و بالتبع آن افزایش شهریه دانشجویان شد. وی گفت: بحث آثار تورمی هدفمندسازی یارانه ها مشمول کل اقشار جامعه می شود، به همین ترتیب آثار تورمی این بحث را در دانشگاههای دولتی و غیر دولتی نیز می توان مشاهده کرد اما دولت ادعا می کند که می خواهد به هفت گروه در جامعه یارانه دهد بنابراین حتما مستضعفینی که می خواهند در سیستم آموزشی شهریه ای تحصیل کنند در یک جایی از یارانه دولتی بهره مند می شوند. مکانیسم دولت روشن نیست حجت الاسلام مجید انصاریعضو مجمع تشخیص مصلحت نظام حجت الاسلام مجید انصاری - عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در گفتگو با خبرنگار مهر افزایش شهریه دانشگاهها در نتیجه حذف یا هدفمندسازی یارانه ها را امری طبیعی مانند آثار تورمی حذف یارانه ها بر سایر بخشهای جامعه دانست و گفت: آثار تورمی حذف یارانه ها بر محیط های دانشگاهی در همان حدی است که بر خانواده ها تاثیر می گذارد. عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: تاثیر حذف یارانه های انرژی بر بخش آموزش عالی را بیش از تاثیری که بر زندگی مردم می گذارد، نمی بینم.

"واقعیت این است که ما در مجموعه دانشجویی و در مجموع اعتبارات دانشگاههای علوم پزشکی با مشکل مواجه هستیم و کمبودهایی را هم داریم که با توجه به اینکه این کمبودها هنوز جبران نشده است"قطعا تاثیر تورمی حذف یارانه های انرژی در خانواده ها بیشتر از محیط های عمومی خواهد بود و به نظر می رسد در نتیجه حذف یارانه ها، شهریه ها در حد کم افزایش یابند و دستخوش افزایش زیادی نخواهند شد. چالش در حذف کنکور با هدفمندسازی یارانه ها علیرضا سلیمی عضو کمیسیون آموزش مجلس علیرضا سلیمی - عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: عدم حمایت دولت از دانشگاههای غیر دولتی در لایحه هدفمند کردن یارانه ها ما را با چالش جدی در اجرای حذف کنکور مواجه می کند. یکی از اثرات هدفمند کردن یارانه ها افزایش تقاضا برای دانشگاههای دولتی و در نتیجه افزایش تراکم پشت کنکوریها برای ورود به دانشگاههای دولتی است. از طرف دیگر تقاضا برای ورود به دانشگاههای غیردولتی کاهش می یابد. این نماینده مجلس ادامه داد: اما دانشگاههای غیرانتفاعی، آزاد، پیام نور و دوره هایی مانند شبانه در دانشگاههای دولتی که به نحوی به شهریه متکی هستند خسارت زیادی خواهند دید.

دانشگاههای غیردولتی در صورت عدم حمایت در اجرای لایحه هدفمند کردن یارانه ها در منابع خود با کسری مواجه می شوند و باید شهریه را افزایش دهند که این موضوع مورد تأیید کمیسیون آموزش نیست و نمایندگان با آن موافق نیستند. افزایش هزار میلیارد تومانی هزینه سلامت حسینعلی شهریاری عضو کمیسیون بهداشت مجلس حسینعلی شهریاری - عضو کمیسیون بهداشت مجلس در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: بر اساس برآورد دو سال پیش وزارت بهداشت یک هزار میلیارد تومان به هزینه های حوزه سلامت در صورت آزاد شدن قیمت انرژی افزوده می شود که این افزایش هزینه باید به گونه ای جبران شود. دانشگاهها ازهدفمندسازی یارانه‌ها مستثنی شوند محمدرضا رضایی کوچی - عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار مهر تاکید کرده است که دانشگاههای علوم پزشکی با توجه به مسئولیتهای متعددی که دارا هستند در صورت اجرای لایحه هدفمندکردن یارانه با مشکلات جدی مواجه می شوند و باید از طرح مستثنی شوند. وی افزود: در حال حاضر که دولت به حاملهای انرژی در کشور یارانه می دهد وضعیت بهداشت و درمان و بودجه های مربوط به آنها وضعیت خوبی ندارند و در صورت آزادسازی قیمتهای انرژی و اجرای لایحه، هزینه تمام شده خدمات پزشکی نیز افزایش می یابد و این موضوع به طور کامل بر روی هزینه دانشگاههای علوم پزشکی که متولی اصلی خدمات پزشکی در حوزه دولتی هستند، تاثیر می گذارد. امیرحسین قاضی زاده هاشمیعضو کمیسیون بهداشت مجلسمبهم بودن میزان مشکلات دانشگاهها در صورت اجرای هدفمندسازی یارانه‌ها دکتر سید امیرحسین قاضی زاده هاشمی - عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به بالا رفتن تمامی هزینه ها در صورت اجرای قانون هدفمند کردن یارانه ها به ویژه خدمات دانشجویی برای دانشگاهها گفت: با وجود پیش بینی مکانیسم جبران هزینه از سوی دولت اما هنوز مشخص نیست در زمان اجرا با چه مشکلاتی مواجه شویم.

"ما نیز در وزارت بهداشت باید ببینیم که چه اتفاقی در لایحه برای این قبیل هزینه ها رخ می دهد"وی اظهار داشت: مجلس در لایحه هدفمند کردن یارانه ها به صورت جزئی نگاه نمی کند. مقرر شده است که در صورت تصویب در مجلس شورای اسلامی، ۲۰ درصد از منابع برای جبران افزایش هزینه های مرتبط با دولت در اختیار دولت قرار گیرد که این بخشها شامل حوزه هایی از جمله حوزه سلامت، دانشگاهها و بخشهای فرهنگی می شود. حال اینکه دولت به چه نسبتی به این مجموعه ها نگاه کند و یا به کدام یک از مجموعه ها نگاه ویژه تری داشته باشد، در زمان توزیع بودجه مشخص می شود. افزایش قیمت خدمات دانشجویی برای جبران تاثیر هدفمندسازی یارانه‌ها از سوی دیگر دانشگاهها نیز بر این باور هستند که هدفمندسازی یارانه ها منجر به افزایش هزینه های خدمات دانشجویی می شود. بهروز دری - معاون مالی اداری دانشگاه شهید بهشتی در گفتگو با خبرنگار مهر یادآور شد: در صورت عدم حمایت دولت از دانشگاههای سراسری که متعلق به دولت است دانشگاهها مجبور به افزایش هزینه خدمات دانشجویی می شوند.

وی گفت: به هر حال دانشگاههای سراسری وابسته به دولت هستند که هزینه هایشان در برنامه ریزی مالی دولت محسوب می شود. هزینه های هر دانشگاه بسته به میزان و نوع فعالیتهای علمی و پژوهشی و تعداد دانشجو متفاوت بوده و نمی توان برای تمامی دانشگاهها حکمی واحد صادر کرده و جایگزین یارانه ها کرد. وی افزود: دانشگاهها ممکن است مجبور شوند برای جبران هزینه های جاری در قیمتهای برخی خدمات خود مثل غذا و یا هزینه خوابگاه تجدید نظر کرده و با افزایش قیمت، بخشی از هزینه ها را توسط مصرف کننده که همان دانشجو است، تامین کنند. علیرضا رهایی رئیس دانشگاه امیرکبیرورود شوک به دانشگاهها با هدفمندی یارانه‌ها علیرضا رهایی - رئیس دانشگاه صنعتی امیرکبیر در گفتگو با خبرنگار مهر معتقد است: شوک افزایش هزینه ها در اثر هدفمند کردن یارانه ها، دانشگاهها را دربرخواهد گرفت که دانشگاه برای عبور از این وضعیت دو راهکار دارد. حذف یارانه ها به صورت یک حرکت اصولی و اساسی از گذشته مطرح بوده است که به مرور تحقق پیدا می کند.

"اینجاست که افراد حاضر در راس برنامه ریزی اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی باید ببینند که آیا آموزش عالی دولتی یارای پاسخگویی دارند"وی ادامه داد: تصورمان بر این است که با حذف یارانه ها به خصوص در ابتدای راه ممکن است روند افزایش هزینه ها در بخشهای مختلف سریع و بالا باشد که دانشگاه نیز با این افزایش روبرو خواهد بود. شاید به تدریج در ادامه این مسیر این سرعت تقلیل پیدا بکند اما در ابتدای امر یک شوک اساسی در قیمتها پیش می آید که این شوک برای موسسات آموزشی که درآمد خاصی ندارند و بخش عمده ای از بودجه آنها توسط دولت تامین می شود قطعا دشوار خواهد بود و من فکر نمی کنم ۲۰ درصد افزایش بودجه بتواند مشکل موسسات عالی را حل کند. نام فرهاد دانشجورئیس دانشگاه تربیت مدرسدولت نیاز دانشگاهها در هدفمندسازی یارانه‌ها را بپردازد فرهاد دانشجو - رئیس دانشگاه تربیت مدرس در گفتگو با خبرنگار مهر معتقد است : بودجه هزینه ای دانشگاههای کشور حتی پیش از هدفمندسازی یارانه ها نیز کم بوده و پاسخگوی نیاز دانشگاه نیست. وی ادامه داد: اگر اجرای طرح هدفمندسازی یارانه ها بار مالی بر دوش دانشگاه و بودجه جاری تحمیل کند دولت ما به تفاوت آن را به عهده می گیرد. رئیس دانشگاه تربیت مدرس از روسای دانشگاهی است که معتقد است این طرح در صورت اجرای صحیح مشکلی را برای دانشگاهها و دانشجویان ایجاد نخواهد کرد.

شاهین محمدصادقی رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی تاثیر هدفمندی یارانه ها بر دانشگاههای علوم پزشکی و بیمارستانهای آنها دکتر شاهین محمدصادقی - رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی در گفتگو با خبرنگار مهر نیز با تاکید بر این نکته که در حال حاضر تراز دانشگاه در کلیه امور آموزشی، دانشجویی و خدمات درمانی منفی است، گفت: تنها امیدواریم اعتبارات ناشی از ساماندهی یارانه ها به میزان مناسب در اختیار دانشگاههای علوم پزشکی قرار گیرد. وی افزود: همه ما امیدواریم که لایحه هدفمند کردن یارانه ها بتواند به گونه ای ساماندهی، تصویب و اجرا شود که مبالغی که از بابت آن به خزانه عمومی کشور وارد می شود به میزان مناسب در اختیار دانشگاههای علوم پزشکی هم به جهت خدمات بهداشتی و درمانی و هم به جهت انجام امور آموزشی و پژوهشی قرار بگیرد. محمدصادقی به مهر گفت: آموزش پزشکی همچون سایر بخشهای آموزش عالی با مشکلاتی مواجه است و ما فکر می کنیم که دولت باید در مورد تامین وسایل آموزشی، افزایش حقوق اعضای هیئت علمی، کمک هزینه هایی دانشجویان و امکانات رفاهی دانشجویان و اساتید، برنامه ریزی کند . به گزارش مهر، با توجه به اینکه شاهد آخرین بررسی لایحه هدفمند کردن یارانه ها در مجلس شورای اسلامی هستیم امید می رود موارد مطرح شده از سوی کارشناسان و مدیران دانشگاهی در این لایحه مورد نظر قرار گیرد تا دانایی محوری که محور برنامه های کشور است محقق شود