سوغاتی که اشتون با خود برد/ جای خالی «آرمیتا» و «علیرضا» در میان دیدارهای رسمی خانم اشتون در تهران

سرویس سیاسی «فردا»؛ حضور

مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا

در کشورمان به عنوان یک موضوع مهم در زمینه پرونده هسته ای کشورمان تلقی می شد. مساله ای که با حواشی بسیاری در داخل و خارج از کشور همراه بود. کاترین اشتون پس از ورود به کشورمان با مقامات بلند پایه ایران اعم از رئیس جمهور، رئیس مجلس شورای اسلامی، وزیر خارجه، دبیر عالی شورای امنیت ملی و ... دیدار و گفت وگو کرد. اما در این میان دیدار وی با یکی از محکومین اغتشاشات سال ۸۸ موضوعی است که نمی توان به سادگی از کنار آن گذشت و در این زمینه عملکرد دستگاه دیپلماسی کشورمان نیز زیر سئوال می رود.

"سرویس سیاسی «فردا»؛ حضور مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپادر کشورمان به عنوان یک موضوع مهم در زمینه پرونده هسته ای کشورمان تلقی می شد"چراکه بدون شک دیدار جنجالی اشتون بدون برنامه قبلی صورت نگرفته است و تحرکات سیاسی اشتون در تهران، نقض حاکمیت سیاسی ایران و دخالت در امور داخلی کشورمان با برچسب حقوق بشر تلقی می شود. زمانی که تیم دیپلماسی کشورمان سرگرم هماهنگ کردن دیدارهای فشرده رسمی و دیپلماتیک بود، کاترین اشتون برنامه خود را برای زیر سئوال بردن حقوق بشر در ایران و تهیه خوراکی برای سناریوی آینده مذاکرات هسته ای را اجرا می کرد.

عدم پویایی و ابتکار عمل تیم دیپلماسی کشورمان و طرح ریزی برنامه هایی صرفا رسمی که برای ورود مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در کشورمان تدارک دیده بود نشان داد که تیم دیپلماسی کشورمان برنامه راهبردی و تاکتیکی درستی در این موارد ندارد و چندان به طور حساب شده در مقابل سیاست های غرب عمل نمی کند. چه اینکه مساله حقوق بشر، سوژه تازه مقامات غربی در برخورد با مساله هسته ای کشورمان است و این چیزی است که پیشتر از این به خوبی در سخنان اکثر مقامات غربی مشهود بود اما دستگاه دیپلماسی کشورمان نه تنها اجازه تحرکات بیش از حد و دخالت در امور داخلی کشورمان را به نماینده غرب داد بلکه به طور انفعالی با این موضوع برخورد کرد.

اشتون در بیانیه ای که پس از پایان سفر دو روزه اش به تهران منتشر کرد ، اعلام کرده است: کسی نباید از اینکه در سفر من به تهران تمرکز زیادی بر موضوع حقوق بشر بود، تعجب کند، من با فعالان زن در ایران درباره شرایط زنان در این کشور گفت و گو کردم ،فعالیت‌هایی که از روزنامه‌نگاری تا کمک به پناهندگان افغان، بخش‌های مختلف جامعه مدنی را در بر می‌گیرد."

از این جهت به خوبی می توان دیدار اشتون با سعید جلیلی، مسئول سابق پرونده هسته ای کشورمان را نیز مورد ارزیابی قرار داد. غربی ها در این زمینه به خوبی می دانند که همواره در زمینه هسته ای تنها با مقامات نظام جمهوری اسلامی مواجه نیستند و مردم ایران در این زمینه نقش موثری را ایفا می کنند.

در این جهت نیز دیده شده است که هرگاه برخی از مقامات کشورمان به طور انفعالی در این زمینه حرکت کرده اند، حرکت جامعه به طور مداوم بر یک مبنا بوده است و ازاین جهت غربی ها در پی آن هستند که شاید بتوانند اینرسی جامعه ایران را با یک عامل خارجی بر هم زنند و همواره غرب به دنبال آن عامل خارجی بوده است و گاها این موضوع را در قلب جامعه ایران مورد بررسی قرار داده اما کماکان با بن بست در این زمینه روبرو شده است.

موضوع دیدار اشتون با جلیلی نیز در همین زمینه قابل تحلیل است. اشتون تنها برای دیدار رسمی و بازدید از آثار باستانی اصفهان به ایران نیامده است؛ بلکه بررسی شرایط و آرای مختلف در ایران برای مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و استفاده از پتانسیل هایی که منفعت غرب را تامین می کند، بیش از این موارد برای اشتون به عنوان یک دیپلمات جذابیت دارد. از این رو وی  سعی کرد پتانسیل‌های مختلف و آرای مختلف و فضای داخلی کشورمان را در این زمینه به خوبی بسنجد.

موضوع دیگر سادگی برخورد دستگاه دیپلماسی کشورمان با حضور اشتون در ایران است. دست‌کم اشتون با شکل و شمایلی موجه خود به خوبی نشان داد که این مساله که به هیچ عنوان نمی توان به غربی ها اعتماد کرد، نظریه ای اثبات شده است.

"کاترین اشتون پس از ورود به کشورمان با مقامات بلند پایه ایران اعم از رئیس جمهور، رئیس مجلس شورای اسلامی، وزیر خارجه، دبیر عالی شورای امنیت ملی و .."تیم دیپلماسی کشورمان اگر به فرامین رهبر معظم انقلاب در این زمینه به خوبی گوش فرا می داد امروز اینگونه مقهور حربه تازه غرب نمی شد. در این میان به خوبی می توان جای خالی آرمیتا و علیرضا فرزندان شهیدان هسته ای کشورمان را در میان دیدار کنندگان رسمی با کاترین اشتون را به خوبی مشاهده کرد. دست‌کم تیم دیپلماسی کشورمان می توانست به جای قرار دادن برنامه سفر اشتون به اصفهان و نشان دادن معماری اصیل اسلامی به یک فرد سیاسی و پر کردن چمدان های اشتون از پسته و گز، دیداری را با فرزندان و خانواده شهدای هسته ای کشورمان تدارک ببیند تا به غربی‌ها طعم تلخ نقض حقوق بشر را بچشاند.

به هرجهت به نظر می رسد که انفعالی که در کار تیم سیاست خارجی کشورمان در سفر اشتون به کشورمان دیده می شود با صدور بیانیه و گلایه سخنگوی وزارت خارجه کشورمان حل نمی شود. تعیین راهبرد و تاکتیک های مشخص در چنین مواردی کاملا ضروری است و دستگاه دیپلماسی کشورمان باید بداند که تنها مجری مراسمات رسمی نیست و باید در این زمینه از خود ابتکار عمل نشان دهد تا در آینده در پای میز مذاکرات با دست پر حاضر شود.

.