فاجعه در جاده قم ؛ ۴۴ کشته و ۴۴ زخمی

تعداد بازدیدها: ۷۸

فرهیختگان: در حالی که فقط ۱۳ روز تا پایان تعطیلات تابستانی باقی مانده بود بدترین سانحه رانندگ ۱۰ سال اخیر ایران در بزرگراه «قم- تهران» رقم خورد؛ دست‌کم ۴۴ کشته و ۴۴ زخمی در جولان آتشین اتوبوس اسکانیا.

در حالی که فقط ۱۳ روز تا پایان تعطیلات تابستانی باقی مانده بود بدترین سانحه رانندگ ۱۰ سال اخیر ایران در بزرگراه «قم- تهران» رقم خورد؛  دست‌کم ۴۴ کشته و ۴۴ زخمی در جولان آتشین  اتوبوس اسکانیا.

 فاجعه در نیمه شب دوشنبه
ساعت ۵۰/۲۲ دقیقه دوشنبه- هجدهم شهریور ۹۲ - اتوبوسی که از مسیر قم به سمت تهران در حرکت بود پس از شکستن گاردریل وسط بزرگراه به سمت مخالف منحرف شد. سپس این خودرو به اتوبوس مشابهی که از تهران رهسپار یزد بود برخورد کرد و آتش مهیبی به پا شد. چند دقیقه بعد کمک‌رسانان اورژانس، پلیس، هلال‌احمر، آتش‌نشانی، راهداری و... به کیلومتر ۳۰ بزرگراه «قم- تهران» رفتند و در محدوده پاسگاه «کوشک نصرت» عملیات دشواری را در تاریکی شب آغاز کردند. در حالی که هر دو اسکانیا آتش گرفته بودند و فریاد ده‌ها مسافر زخمی در محور «تهران- قم» پیچیده بود پیکرهای سوخته قربانیان، یکی‌یکی از لاشه اتوبوس‌های داغ بیرون کشیده شد.

"فاجعه در نیمه شب دوشنبه ساعت ۵۰/۲۲ دقیقه دوشنبه- هجدهم شهریور ۹۲ - اتوبوسی که از مسیر قم به سمت تهران در حرکت بود پس از شکستن گاردریل وسط بزرگراه به سمت مخالف منحرف شد"در آن بین، بزرگراه «تهران- قم» به‌طور موقت مسدود شد و ترافیک سنگینی شکل گرفت. پس از آنکه شمار قربانیان ده‌ها نفر اعلام شد ستادهای مدیریت بحران استان‌های قم و یزد، نشست اضطراری تشکیل دادند و برای کمک‌رسانی همه‌جانبه به حادثه‌دیدگان تصمیم‌گیری کردند.

 حضور رئیس پلیس راهور در قربانگاه
سرتیپ اسکندر مومنی- رئیس‌پلیس راهور کشور- نیز که در جریان بدترین سانحه رانندگی ۱۰ سال اخیر ایران قرار گرفته بود بدون فوت وقت به همراه سرتیپ محمدرضا میهماندار- فرمانده پلیس راه کشور- به قربانگاه رفت و پیگیر ماجرا شد.
سرتیپ «مومنی» گفت: طبق بررسی‌های مقدماتی، اتوبوسی که از مسیر قم به سمت تهران می‌رفت به علت نقص فنی و ترکیدگی لاستیک منحرف شده و با تخریب گاردریل به لاین مخالف منحرف شده بود.
وی اضافه کرد: به علت ضعف بدنه اسکانیا و نقص در سامانه برق‌رسانی، هر دو اتوبوس ‌آتش گرفتند. البته برخی از مسافران ردیف عقب با شکستن شیشه‌های اتوبوس از دل آتش‌ به بیرون پریدند و زنده ماندند.
رئیس پلیس راهور کشور تصریح کرد: در این حادثه ‌مرگبار، شرکت تولید‌کننده اتوبوس اسکانیا (عقاب نشان) ۵۰ درصد مقصر شناخته شد و گزارش کارشناسان در اختیار مقام‌های قضایی قرار گرفت.
همچنین سرهنگ جمشیدی راد- رئیس پلیس راه استان قم - اظهار داشت: نزدیکی سامانه برق و سوخت هر دو اتوبوس اسکانیا و همچنین افزایش ولتاژ هنگام استفاده از کولر در شدت این تصادف نقش اساسی داشت.
 عزای عمومی در یزد
بیشتر مسافرانی که زنده‌زنده در بزرگراه «قم- تهران» سوختند اهل یزد بودند و دیروز در این استان عزای عمومی اعلام شد.
نماینده مردم «اردکان» در مجلس شورای اسلامی گفت: درباره سانحه مرگبار در بزرگراه «قم- تهران» از وزیران راه، کشور، بهداشت و صنایع، سوال خواهد شد.
«محمدرضا تابش» افزود: طبق وظایف قانونی نمایندگی خود از وزیر راه درباره وضع جاده محل تصادف، وضع استحکام گاردریل‌ها، ایمنی اتوبوس و مهارت راننده، از وزیر کشور درباره زمان حضور آتش‌نشانان، عملکرد پلیس راه و اقدام‌های ستاد مدیریت بحران در قم و یزد، از وزیر بهداشت و درمان راجع به امداد جاده‌ای و زمان حضور آمبولانس‌ها و نیروهای امداد و از وزیر صنایع درباره علت آتش‌سوزی اتوبوس‌ها و به سرعت مشتعل شدن آنها و اینکه استانداردها و ضوابط لازم در ساخت آنها رعایت شده یا نه؛ سوال خواهم کرد.
وی ادامه داد: به دلیل شدت سوختگی، شناسایی تمامی قربانیان امکان‌پذیر نیست و نام‌های آنان از روی فهرست مسافران اتوبوس‌ها اعلام شده است. البته عوامل پزشکی قانونی تلاش می‌کنند با آزمایش DNA کشته‌شدگان را شناسایی کنند.
«تابش» با بیان اینکه شناسایی فوری مقصران این حادثه امکان‌پذیر نیست، اضافه کرد: من با سوال از وزیران مربوط می‌خواهم این موضوع را بررسی کنم که هر کس در حیطه مسوولیت خود چه اقدام‌هایی می‌توانسته انجام دهد که خدای نکرده در آن تعلل و کوتاهی صورت گرفته است.
نماینده مردم «اردکان» اظهار داشت: خوب نیست که ما هر سال به اندازه جمعیت یک شهر را در تصادف رانندگی از دست بدهیم. این یک فاجعه است که هر سال قریب به ۲۰ هزار نفر در ایران، قربانی تصادف می‌شوند.

البته کارهای خوبی از سوی وزارت راه و پلیس راهور انجام شده و خودروها به استانداردهای روز دنیا نزدیک شده‌اند اما هنوز شمار تلفات رانندگی در کشورمان بالاست.
«تابش» خواستار اهتمام دولت در افزایش ایمنی حمل‌ونقل شد و افزود: اگر هواپیماهای ما فرسوده است باید با قطار و اتوبوس امنیت حمل‌ونقل مردم را فراهم کرد.
همچنین عباس آخوندی - وزیر راه و شهرسازی- با ابراز تاسف از حادثه مرگبار  در بزرگراه «قم- تهران» اظهار داشت: باید بر ابزارهای الکترونیکی و عوامل انسانی کنترل بیشتری شود تا شاهد این اتفاق‌های تلخ نباشیم.
محسن اورجی- مدیرکل مدیریت بحران استان قم- نیز از اعزام روانشناسان سازمان بهزیستی به بیمارستان‌هایی که سرنشینان زخمی اتوبوس‌های اسکانیا در آنها بستری هستند، خبر داد: «بازگرداندن آرامش به این مسافران به‌ویژه کودکانی که نزدیکان خود را در این حادثه از دست داده‌اند، حائز اهمیت است.»
 زخمیان بستری شده در بیمارستان «شهید بهشتی» قم
فاطمه قربانزاده ۳۴ ساله
محمد اعرابی ۲۳ ساله
محمد اکبری ۳۴ ساله
سمانه بورقی ۲۵ ساله
زهرا بورقی ۲ ساله
فاطمه رمضانی ۵۸ ساله
سیدحسین حسینی ۲۷ ساله
علی پورمصطفوی ۳۰ ساله
مریم تقی‌نژاد ۳۴ ساله
نرگس عرب‌زاده ۹ ساله
نسرین عرب‌زاده ۲ ساله
بناپور ۶۱ ساله
محمدعلی فروزان ۷۸ ساله
 زخمیان بستری شده در بیمارستان علی‌ابن ابیطالب(ع) قم
سیدحسین روحانی ۳۴ ساله
علی موسی‌زاده ۲۱ ساله
زهره خان‌محمدی ۴۶ ساله
محمدحسین احمدی ۵۰ ساله
محمد کریم‌زاده‌اردکانی ۲۷ ساله
 زخمیان بستری شده در بیمارستان «نکویی» قم
مریم بلوری ۳۵ ساله
عبدالله‌کاظم محمد یاسین ۵۳ ساله
نازنین‌زهرا رحیمی ۳ ساله
حامد طاوسی ۳۰ ساله
محمد طحان ۵۲ ساله
علی بورقی ۵۵ ساله
رضا نجف‌پور ۲۷ ساله
معصومه بورقی ۵۰ ساله
سیدمحمدجواد حسنی ۳۲ ساله
مریم کریمی ۳۰ ساله
حسن یوسفی ۲۹ ساله
حسن پورمعصومی ۲۷ ساله
حسن مروتی ۴۳ ساله
هوشنگ عربی ۲۳ ساله
پرنیاز پورسعید ۲۶ ساله
آرزو بلوری ۳ ساله

  شناسایی ۵ نفر از قربانیان
تا ظهر سه‌شنبه، پنج نفر از قربانیان تصادف در بزرگراه «قم- تهران» شناسایی شدند.
۱- محمد امین میانجی
۲- فاطمه هاشمی
۳- عاطفه بناپورده‌آبادی
۴- زهراسادات کلوشانی
۵- عرفان امین‌الرعایا
دیروز برای شناسایی سایر قربانیان، یک گروه تخصصی از مرکز تشخیص آزمایشگاهی استان تهران (کهریزک) به پزشکی قانونی قم رفت. برای شناسایی پیکرها از بستگان خانواده‌ها خواسته‌شده براساس آثاری مانند دندان‌ها، جوشگاه جراحی‌های قبلی و وسایل همراه مثل انگشتر، ساعت، گردنبند و سایر مشخصه‌های ظاهری اقدام کنند. در صورت شناسایی نشدن جنازه‌ها از سوی خانواده‌ها، نمونه خون،  عضله و مغز استخوان یا دندان برای تشخیص هویت از روی DNA برداشته می‌شود. براساس پروتکل‌های بین‌المللی، حوادثی که در آن بیش از ۱۲ نفر کشته شوند در زمره مرگ‌های گروهی قرار می‌گیرند.

 تعیین ۳ قاضی ویژه
به گفته محسنی‌اژه‌ای- دادستان کل کشور - سه قاضی برای بررسی ویژه پرونده تصادف مرگبار در محور «قم- تهران» تعیین شده است. در این پرونده ممکن است شرکت سازنده اتوبوس‌ها یا راهدار، شرکت تعاونی صاحب اتوبوس‌ها و مدیریت‌کننده راننده‌ها مقصر باشند.

"سپس این خودرو به اتوبوس مشابهی که از تهران رهسپار یزد بود برخورد کرد و آتش مهیبی به پا شد"چنین حوادث مرگباری بارها برای اتوبوس‌های اسکانیا رقم خورده است و جا دارد وزارت صنایع، دقت بیشتری در این زمینه داشته باشد.
آمار نشان می‌دهد طی دو سال اخیر بیش از ۱۰۵ نفر در ایران در ۹ فقره تصادف اتوبوس‌های اسکانیا کشته شده‌اند. بر همین اساس، شاید بتوان اتوبوس‌های اسکانیا را هووی تریلرهای چینی «هوو» خواند. پارسال در یکی از بدترین تصادف‌های اتوبوس اسکانیا که در محور «ایذه- بروجن» شکل گرفت ۲۶ دختر دانش‌آموز جان سپردند.

 پمپاژ خون در جاده‌ها تا کی؟   
سالانه دست‌کم ۲/۱ میلیون نفر در سراسر دنیا قربانی رخدادهای رانندگی می‌شوند و سهم ایران از این پدیده تلخ به‌طور میانگین ۲۰ هزار نفر است. ضمن اینکه هر سال، افزون بر ۲۰۰ هزار ایرانی در تصادف‌ها زخمی یا قطع عضو می‌شوند.
یک بار دیگر به این آمار توجه کنید؛ سالی ۲۰ هزار کشته و ۲۰۰ هزار زخمی. این آمار، آنقدر تکان‌دهنده هست که برای ارائه راهکارهای کاهش آن، روزها و بلکه ماه‌ها وقت گذاشت.

طبق بررسی‌های دقیق کارشناسان،  قریب به ۸۰ درصد تصادف‌ها در کشورهای جهان سومی یا در حال توسعه، محصول علل انسانی است. با این روند و با توجه به میل روزافزون به مالکیت خودرو، شمار تلفات رانندگی تا ۲۰ سال دیگر، دست‌کم ۶۰ درصد افزایش می‌یابد؛ این را تازه‌‌ترین پژوهش‌های بانک جهانی نشان می‌دهد. باید به خاطر داشت وجود ساختارهای سازمانی متعدد در حوزه ترافیک و اقدام‌های جزیره‌ای و نیز نبود هم‌افزایی آنها در راستای اهداف مشترک، باعث شده مهار رخدادهای مرگبار رانندگی در کشورمان، حرکت لاک‌پشتی داشته باشد. در این راستا، ایجاد ساختارهای مناسب و پویا، یکی از اساسی‌ترین گام‌هاست. با اجرای طرح یکپارچه‌سازی مدیریت ترافیک، می‌توان سکان هدایت آن را به «شورای تخصصی ایمنی ترافیک» سپرد.

"به کیلومتر ۳۰ بزرگراه «قم- تهران» رفتند و در محدوده پاسگاه «کوشک نصرت» عملیات دشواری را در تاریکی شب آغاز کردند"حالا باید پرسید آیا تمام‌ نهادهای مسوول در ایران، ایمنی ترافیک را اولویت اصلی برنامه‌های خود قرار داده‌اند؟
سازمان‌ها و نهادهای مسوول در امر ترافیک در ایران شامل مجلس شورای اسلامی، شورای انقلاب فرهنگی، وزارت کشور، وزارت راه و ترابری، وزارت آموزش و پرورش، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، سازمان بهزیستی، وزارت نفت، سازمان حمل‌ونقل و ترافیک، وزارت صنایع، وزارت پست و تلگراف و تلفن، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی، سازمان گسترش نوسازی صنایع، راهنمایی و رانندگی، پلیس راه، آموزشگاه‌های راهنمایی و رانندگی، سازمان حمل‌ونقل و پایانه‌ها، شرکت‌های راهسازی، راهداری، حفاظت از محیط‌زیست، شرکت‌های خودروسازی، شرکت‌های تولیدکننده موتوسیکلت، سازمان‌های بیمه‌ای، شهرداری‌ها، هلال‌احمر، اورژانس، نهضت سوادآموزی، صداوسیما، سینما و تئاتر، رسانه‌های گروهی و بانک‌ها هستند. متاسفانه اما شماری از این سازمان‌ها و نهادها از مسوولیت خود در امر ترافیک، شانه خالی می‌کنند یا اینکه اصلا نمی‌دانند چنین وظیفه سنگینی برعهده دارند.
پیامدهای اجتماعی و اقتصادی رخدادهای ناگوار ترافیکی که گریبانگیر یک فرد یا یک خانواده آسیب‌دیده می‌شود از طیف وسیعی برخوردار است. این پیامدها شامل آسیب‌های جسمی، روانی، اجتماعی، اقتصادی و... است. به‌طور متوسط مصدومان حوادث ترافیکی ۱۳ تا ۳۰ درصد کل بستری‌شدگان مراکز درمانی را شامل می‌شوند و در برخی از کشور‌ها ۴۸ درصد تخت‌های جراحی را اشغال می‌کنند.

هزینه‌های پزشکی و کاهش توانایی مصدوم نمی‌تواند زیان‌ها و پیامدهای روانی اجتماعی ناشی از حوادث ترافیکی را خیلی تحت‌تاثیر قرار دهد. عوارض روانی و اجتماعی (در صورتی که به درستی سنجیده شوند) هزینه‌های پزشکی و کاهش کارایی (فرد مصدوم) را بیشتر نمایان می‌سازند. یک پژوهش در سوئد نشان می‌دهد هر تصادف، عوارض روانی - اجتماعی خاص خود را دارد. تقریبا نیمی از افراد تحت مطالعه، تا دو سال بعد از تصادف، وجود و تجربه اضطراب هنگام سفر را اعلام کرده‌اند. ترس، درد و خستگی نیز یافته‌های شایعی بوده‌اند.

"در حالی که هر دو اسکانیا آتش گرفته بودند و فریاد ده‌ها مسافر زخمی در محور «تهران- قم» پیچیده بود پیکرهای سوخته قربانیان، یکی‌یکی از لاشه اتوبوس‌های داغ بیرون کشیده شد"۱۶ درصد از افرادی که شاغل بوده، نتوانسته‌اند پس از حادثه به کار خود بازگردند. تصادف‌ها، بار سنگینی از هزینه‌های اجتماعی و اقتصادی را به افراد خانواده و دوستان مصدوم وارد می‌کند. پژوهشی درباره چگونگی اداره زندگی با حضور یک فرد آسیب‌دیده از تصادف، بیانگر این است که در بعضی خانواده‌ها اجبارا الگوی زندگی و کار روزانه تغییر کرده، حدود یک سوم آنها درآمدشان را از دست داده و حتی در بعضی موارد، حضور یک فرد آسیب دیده در خانواده باعث شده بچه‌ها از مدرسه رفتن باز بمانند. در اتحادیه اروپا یک تحقیق جامع پیرامون خسارات فیزیکی، روانی و مادی وارد شده به خانواده‌های قربانیان تصادف، صورت گرفت و مشخص شد ۸۵ تا ۹۰ درصد آنان در طولانی مدت، افت کیفیت زندگی داشته‌اند. همچنین در پیگیری علت این موضوع (افت کیفیت زندگی) مشخص شد اغلب مصدومان و خانواده‌هایشان سردرد، مشکلات خواب، خواب‌های آشفته و مشکلات عمومی سلامتی را تجربه می‌کنند و تا سه سال پس از حادثه هم این عوارض به‌طور مشخص کاهش نمی‌یابد.