مجله تایم: رمزگشایی از ارتش سری پوتین

مجله تایم: رمزگشایی از ارتش سری پوتین »
» نسخه قابل چاپ
» ارسال به بالاترین
» ارسال به فیس بوک »

ولادیمیر پوتین در جای جای چچن حضور دارد. از در و دیوار مدارس این ناحیه گرفته تا بلوکهای آپارتمانی، صورت رییس جمهور روسیه همچون خدایگانی که بر همه چیز واقف است، از بالا به شما می‌نگرد. چهرۀ او روی بیلبوردهای کنار جاده و بزرگراه، پیش چشم رانندگان و مسافران است. مسافرانی که با پروازهای هر روزه از مسکو به فرودگاه محلی چچن وارد می‌شوند، بالای گیت های خروجی شاهد عکسهای باشکوهی از پوتین هستند.

به گزارش فرادید به نقل از تایم، در سال ۲۰۰۰، یعنی اولین سال ریاست جمهوری پوتین، چچن یاغی‌ترین استان روسیه محسوب می‌شد و جنگ سالاران مسلمان بر آن حکومت می‌کردند. جنگ سالارانی که تنها زمانی تسلیم شدند که پوتین نیروی هوایی را برای با خاک یکسان کردن شهرهای چچن فرستاد.

"مجله تایم: رمزگشایی از ارتش سری پوتین » » نسخه قابل چاپ » ارسال به بالاترین » ارسال به فیس بوک » ولادیمیر پوتین در جای جای چچن حضور دارد"ده‌ها هزار غیرنظامی در این فرآیند کشته شدند، و اوضاع به حدی وخیم بود که سازمان ملل در گزارشش، گروزنی، پایتخت چچن را "ویرانترین شهر در کرۀ زمین" نامید.

با این وجود، چچن امروز تنها جایی در روسیه است که پوتین در آن آشکارا و علناً پرستیده می‌شود. خیابان مرکزی شهر نام او را بر خود دارد، و نیروهای امنیتی محلی که اعضای آن را عمدتاً جنگجویان سابق تشکیل می‌دهند، حالا قسم خورده‌اند تا فرامین او را اجرا کنند و در راه اجرای دستوراتش شهید شوند.

رمضان قدیرف، رهبر ۳۸ سالۀ چچن اخیراً در جریان یک مانور نظامی گفته است: "ما به همۀ جهان اعلام می‌کنیم که پیاده‌نظام ولادیمیر پوتین هستیم. ما هر فرمانی را که او به ما بدهد را در هر کجای جهان که باشد اجرا می‌کنیم."

این عهد وفاداری نشان می‌دهد که پوتین تا چه حد توانسته چچن را تغییر دهد. او نه تنها موفق شده که شورشیان اسلامگرای این ناحیه را سر جای خود بنشاند، بلکه آنها را به مخلصترین نیروهای خود بدل کرده است. آنها به خصوص در سال پیش، در میانۀ جنگ در شرق اکراین به کار پوتین آمدند و به جدایی‌طلبان طرفدار روسیه کمک کردند تا قسمتهای بزرگی از کشور را به اشغال خود دربیاورند.

حال، در حالیکه آمریکا و متحدانش به اعمال تحریم برای مجازات روسیه برای این اقدامات ادامه می‌دهند، نیروهای مسلح در چچن به خطرناکترین و غیرقابل پیش‌بینی‌ترین ابزارهای دست روسیه در مقابله با غرب بدل شده‌اند.

یکی از مشاوران باتجربۀ پوتین که نخواست نامش فاش شود، در مسکو به تایم گفت: "آنها خیلی کاربردی هستند." این مشاور می‌گوید که وقتی که کرملین با یک دشمن سرسخت رو به رو است، با استفاده از چچنی‌ها نشان می‌دهد که "اگر نمی‌خواهید با ما مذاکره کنید، مشکلی نیست. حالا سر و کارتان با این ده هزار اوباشی است که ما برای روز مبادا نگه داشته بودیم. شاید بعدش دلتان خواست که مذاکره کنید."

از زمان شروع درگیری‌ها در اوکراین در بهار سال ۲۰۱۴، ایالات متحده چنان خطری را از جانب چچنی‌ها احساس کرد که علیه قدیروف و زیردستان ارشدش، تحریم وضع کند. اتحادیۀ اروپا در شرح علل تحریم و ضبط دارایی‌های قدیرف به تهدید تابستان گذشتۀ او اشاره کرد، زمانی که او گفته بود ۷۴۰۰۰ جنگجوی تحت امرش را برای جنگ در اکراین خواهد فرستاد. دولت اوکراین نیز در دسامبر گذشته، تحقیقاتی جنایی را علیه قدیرف، در مورد دستور او برای گروگان گرفتن چند نمایندۀ مجلس اوکراین و انتقال آنان به چچن، صادر کرد.

طبق گفته‌های وزیر کشور اکراین، این دستورها "نشان‌دهندۀ این است که تهدید به قتل یا آسیب زدن به اعضای پارلمان اکراین، تهدیدی جدی است." اگرچه واکنش قدیرف نسبت به این تحریم‌ها به سخره گرفتن آنها بوده است، اما در تابستان سال گذشته، او نیز در اقدامی متقابل ورود باراک اوباما و چندین مسئول ارشد اروپایی را به چچن منع کرد.

با این حال بسیاری در کرملین با اضطراب نظاره‌گر تحرکات قدیرف هستند و لابی کردن نزد پوتین برای محدود کردن او را آغاز کرده‌اند.

"از در و دیوار مدارس این ناحیه گرفته تا بلوکهای آپارتمانی، صورت رییس جمهور روسیه همچون خدایگانی که بر همه چیز واقف است، از بالا به شما می‌نگرد"در عوض به نظر می‌رسد که پوتین بیش از همیشه دست قدیرف را برای حمله به مخالفان کرملین در داخل و خارج باز گذاشته، و نیروی خودسری را وارد معادلات روسیه کرده که خود پوتین هم ممکن است به زودی نتواند کاملاً آن را کنترل کند. گلب پاولوسکی، که در دهۀ اول حکومت پوتین مشاور او بود، می‌گوید: "واقعیت این است که پوتین در حال حاضر قادر نیست قدیرف را حذف کند، چنین کاری نیازمند دخالت نظامی، آن هم در ابعاد گسترده است."

پوتین به خوبی می‌داند که چنین دخالتهای نظامی‌ای تا چه حد می‌توانند پیچیده شوند. در اوایل دهۀ نود، اوکراین، گرجستان و ارمنستان جزو کشورهایی بودند که به صورت مسالمت آمیز از مسکو جدا شدند. بوریس یلتسین، اولین رییس جمهور روسیۀ پس از شوروی، چچن را خط قرمز خود می‌دانست.

از زمان تزار پتر کبیر در قرن هیجدهم، تسلط بر ناحیۀ استراتژیک میان دریای سیاه و دریای خزر، مایۀ افتخار حاکمان روسیه بوده است. از دست دادن چچن می‌توانست زنجیره‌ای از واکنشها را رقم بزند که در نهایت به پایان تسلط کرملین بر کل قفقاز شمالی منجر شود.

قفقاز شمالی ناحیه‌ای عمدتاً مسلمان نشین است که چچن نیز بخشی از آن است. بنابراین، یلتسین در سال ۱۹۹۴، تانکهای روسی را برای سرکوب جدایی‌طلبان چچنی فرستاد و با ناباوری شاهد کشتار هزاران داوطلب روس به دست شورشیان بود. یلتسین در سال ۱۹۹۶، خواهان صلح شد و عملاً به چچن استقلال اعطا کرد. اما کم شدن آتش جنگ، موقتی بود.

تا سال ۱۹۹۹، چند جنگ سالار تندروتر در چچن، تصمیم گرفتند تا یورشی را به داغستان روسیه ترتیب دهند، و بدین ترتیب دلیل را برای جنگ به دست مسکو دادند. پوتین که در آن زمان نخست وزیر بود، تمام نیروی نیروهای هوایی کشور را علیه شبه نظامیان چچنی به کار گرفت.

چچنی‌ها دفاع ضدهوایی نداشتند.

"جنگ سالارانی که تنها زمانی تسلیم شدند که پوتین نیروی هوایی را برای با خاک یکسان کردن شهرهای چچن فرستاد"بنابراین تا شروع سال ۲۰۰۰، و زمانی که پوتین ریاست جمهوری روسیه را در اختیار گرفت، اغلب چچنی‌ها به وضوح دریافته بودند که امکان پیروزی در این جنگ را نخواهند داشت.

در چنین وضعیتی، و در حالی که فرماندهان چچنی به جان یکدیگر افتاده بودند، پوتین با یک پیشنهاد برای رهبر مذهبی چچن وارد شد. او مفتی میانه‌رویی به نام اخمد قدیرف بود. پوتین دو راه پیش روی او گذاشت: قدیروف می‌توانست بنشیند و شاهد نابودی مستمر هموطنانش باشد، یا اینکه می‌توانست تغییر جبهه دهد و به روسیه کمک کند تا عناصر تندروتر شورش را شکست دهد. قدیرف این معامله را پذیرفت.

این تصمیم به قیمت جان اخمد قدیروف تمام شد. در جریان یک رژۀ نظامی که در ورزشگاهی در گروزنی برگزار می‌شد، تروریست‌ها بمب بزرگی را که زیر صندلی قدیروف کار گذاشته شده بود منفجر کردند و او را به همراه چندین تن دیگر کشتند.

رمضان، پسر او که تنها ۲۷ سال داشت، مستقیماً به مسکو پرواز کرد و با چشمانی اشک آلود تایید پوتین را برای حاکم شدن بر چچن دریافت کرد.

رمضان قدیروف، با حمایتهای مالی و معنوی کافی از سوی کرملین (و حداقل در آغاز کار، با کمک سرویسهای اطلاعاتی روسیه)، اولین هدف خود را تشکیلی نیرویی وفادار قرار داد که تنها به خودش پاسخگو باشند. برای این کار نیاز بود تا جدایی طلبان بیشتری متقاعد به تغییر موضع شوند.

اپتی علائدینوف، سرلشکری که در آن زمان مسئول متقاعد کردن جنگجویان شورشی به ترک استحکامات اصلیشان در جنوب چچن بود، می‌گوید: "ما به آنها توضیح می‌دادیم که "خوب، شما در جنگل پنهان شده‌اید و دیر یا زود کشته خواهید شد. خیلی سال دیگر، قبلیه‌تان خواهد گفت که به خاطر شما منقرض شده است. آیا می‌خواهید این اتفاق بیافتد؟"" بسیاری از شورشیانی که همچنان ایستادگی می‌کردند، به این استدلال تن دادند. آنهایی که راضی نشدند، تحت تعقیب قرار گرفتند و معمولاً کارشان با مرگ به انتها می‌رسید.

تا سال ۲۰۰۹ که قانون نظامی در چچن لغو شد و محلی‌ها اجازه یافتند تا خودشان امنیت محل زندگیشان را تامین کنند، اکثر شورشی‌ها معامله‌ای که پوتین به پدر قدیرف پیشنهاد داده بود را پذیرفته بودند.

"ما هر فرمانی را که او به ما بدهد را در هر کجای جهان که باشد اجرا می‌کنیم."این عهد وفاداری نشان می‌دهد که پوتین تا چه حد توانسته چچن را تغییر دهد"هر چند که یک دهه طول کشید، اما پوتین بالاخره موفق شد تا از سرسخت ترین دشمنانش، خادمانی وفادار برای خود بسازد. آنها به زودی به پیاده‌نظامی حیاتی برای یکی از جنگهای دیگر پوتین بدل می‌شدند.

سال پیش، چند روز مانده به سال نوی مسیحی، علائدینف، بخشنامه‌ای به هزاران مرد تحت فرمانش صادر کرد: صبح روز بعد، ۲۸ دسامبر، در استادیوم فوتبال در مرکز گروزنی حاضر شوید. در این دستور آمده بود که افراد باید با خود جیرۀ غذایی، لباس رزمی، لباس گرم و هر سلاحی که می‌توانند حمل کنند، را بیاورند. فرمانده می‌گوید: "کاری کردیم که باورشان شود قرار است همان روز اعزامشان کنیم."

آن شب، بخش‌های خبری تلویزیون روسیه، سخنرانی قدیروف در مقابل سربازانش در استادیوم را نشان دادند. او در سخنرانیش اذعان کرد که ارتش روسیه دارای کشتی‌های جنگی، هواپیماها و سلاحهای هسته‌ای بسیاری است که با استفاده از آنها می‌تواند از مام میهن در برابر متجاوز خارجی دفاع کند.

او گفت: "اما بعضی از ماموریتها، تنها به دست داوطلبان قابل انجام است. و ما قصد داریم که این ماموریتها را به انجام برسانیم." سپس فریاد تکبیر "الله اکبر" از جمعیت بلند شد.