کالاهایی که در شبکه‌های اجتماعی "تحریم" شدند

به گزارش خدمت به نقل از جام نیوز؛ کمپین خرید خودرو ممنوع هرچند کمپینی تکراری است اما تفاوتی ماهوی با کمپین‌های پیشین دارد. این‌بار کار از نیاز روزمره فراتر رفته است.

در حالی مردم قیمت خودروهای تولیدی در ایران را بالا می‌دانند و معتقدند نباید نسبت به خرید خودرو اقدام کرد که تمام مذاکرات و نشست و برخاست‌ها و نامه‌نگاری‌های خودروسازان حول محور افزایش قیمت خودرو دور می‌زند. بازار خودرو در رکودی سخت به سر می‌برد، کاهش محسوس خرید و فروش خودرو در بازار اما ربطی به خودروهای صفر کیلومتر نداشت. به نظر می‌رسد کاربران شبکه‌های اجتماعی این‌بار درصدد آزار تولید‌کننده برآمده‌اند و می‌خواهند پای رکود را به تولید گیر بدهند. کمپین خرید خودروی صفر ممنوع می‌تواند حالا بازار خودروسازانی که در ماه‌های اخیر با افزایش ٧٠ درصدی تولید روبه‌رو شده‌اند کساد کند و زنگ خطری را برای‌شان به صدا در بیاورد.

داستان اول؛ پسته
جرقه تحریم خرید را پسته زد.

"به گزارش خدمت به نقل از جام نیوز؛ کمپین خرید خودرو ممنوع هرچند کمپینی تکراری است اما تفاوتی ماهوی با کمپین‌های پیشین دارد"پسته ٧٠ هزار تومانی، آن هم دو سال قبل، در آستانه نوروز ٩٢. پسته‌هایی که با قیمت ٢٥ تا ٣٠ هزار تومان در اسفند ماه سال ١٣٩٠ به فروش می‌رسیدند، در اسفند ١٣٩١ رکورد ٧٠ هزار تومان را شکستند. زمزمه‌های تحریم پسته دهان به دهان چرخید و اتفاقا پای این تحریم به صدا و سیما نیز باز شد. درست وقتی افکار عمومی مطالبه می‌کردند که مقامات دولت درباره چرایی گرانی توضیح دهند، رییس‌جمهور وقت در گفت‌وگو با خبرنگاران، تحریم پسته را اتفاق خوبی توصیف کرد. کم‌کم پای بازاری‌ها به میان آمد.

عسگراولادی، تاجر معروف پسته چند باری تلاش کرد، بگوید چرا پسته صادراتی از پسته وارداتی ارزان‌تر است. می‌گفت پسته‌های در بسته و کوچک صادر می‌شود نه پسته‌های خندان و درشت و مورد‌پسند مردم ایران اما این توضیحات افاقه نکرد و بررسی‌ها نشان داد میزان فروش پسته ٦٠ درصدی کاهش داشت.
حتی برگزاری نمایشگاه‌های متعدد و عرضه پسته به قیمتی حدود ٥٠ تا ٦٠ هزار تومان نیز نتوانست ایرانی‌های خو گرفته با گرانی را راضی کند که پسته نخرند. داستان تحریم پسته اگر با موفقیت به پایان رسید اما سبب کاهش قیمت‌ها نشد. نتیجه کمپین این بود که مصرف پسته در ایران رو به کاهش نهاد و برآوردها نشان می‌دهد این کاهش مصرف همچنان ادامه دارد. مردم ایران کمتر از قبل پسته می‌خورند هر چند پسته امروز در بازار ایران ارزان‌تر از اسفند سال ١٣٩١ است و با حدود ٥٠ اسکناس هزار تومانی در هر کیلو معاوضه می‌شود.

کمپین خرید لبنیات
فصل اول داستان شیر را گرانی ننوشت.

"بازار خودرو در رکودی سخت به سر می‌برد، کاهش محسوس خرید و فروش خودرو در بازار اما ربطی به خودروهای صفر کیلومتر نداشت"پرده‌برداری از یک تخلف جرقه اعتراض را زد. وزیر بهداشت صراحتا از استفاده صنایع لبنی از روغن پالم انتقاد کرده بود. آن روزها، مرداد سال گذشته همه رسانه‌ها پر بود از مطالبی درباره مضرات روغن پالم. می‌گفتند گرفتگی عروق را سبب می‌شود و بیماری‌های قلبی را افزایش می‌دهد. آمارهای گمرک نیز نشان می‌داد میزان واردات روغن پالم به‌شدت افزایش یافته است.

لبنیات در دو سال قبل از آن نیز به‌شدت گران شده بود.

حالا آمارها نشان می‌داد جامعه‌ای که کمتر از سرانه استاندارد جهانی شیر مصرف می‌کند، باز هم تن به کاهش مصرف داده و از ترس پالم ترجیح می‌دهد به پوکی استخوان پناه ببرد. قبل از آنکه نام کارخانه‌های متخلف اعلام شود مردم دست از خرید لبنیات پرچرب کشیدند. تحریم شیر دهان به دهان چرخید و هنوز هم آمارها حکایت از آن دارد که میزان مصرف به استانداردهای قبلی بازنگشته است. تحریم خرید شیر هر چند موفق بود و موجب کاهش فروش شیر شد اما در عمل اطمینانی در افکار عمومی ایجاد نکرد که شیر و سایر محصولات لبنی دیگر پالم ندارد و استاندارد به دست مصرف‌کننده می‌رسد.

تحریم مرغ؛ نخرید تا بگندد
درست اسفند ماه سال گذشته بود که کمپین تحریم خرید مرغ به راه افتاد. مرغ به کیلویی ٩ هزار تومان نیز رسیده بود.
این بدان معناست که یک مرغ متوسط حدود ٢٥ هزار تومان قیمت داشت.

"به نظر می‌رسد کاربران شبکه‌های اجتماعی این‌بار درصدد آزار تولید‌کننده برآمده‌اند و می‌خواهند پای رکود را به تولید گیر بدهند"کمپین خرید مرغ با شعار نخرید تا بگندد به راه افتاد و سبب کاهش فروش مرغ درست در روزهای اوج مصرف شد. برخی دست‌اندرکاران این صنعت اعلام می‌کردند با کاهش خرید تنها تولیدکننده متضرر می‌شود اما با این حال خریداران راضی نشدند که تن به مصرف مرغ بدهند. این‌بار نتیجه تحریم فرق داشت. قیمت مرغ در نیمه فروردین رو به کاهش نهاد و حتی روی پنج هزار تومان را نیز دید. هر چند بهای مرغ اخیرا افزایشی اندک را تجربه کرده و به قیمتی حدود شش هزار تومان رسیده است اما مصرف‌کنندگان این تحریم را موفق می‌دانند.

و اینک خودرو
هرچند تحریم‌های پیشین تولیدکنندگان این مواد غذایی را مورد تهدید قرار داد و تاحدی به زیان مقطعی آنها نیز منجر شد اما تحریم اخیر، یعنی تحریم خرید خودروی صفر کیلومتر ویژگی‌هایی دیگر دارد.

شبکه‌های اجتماعی حالا مردم را آماده نخریدن کالایی می‌کنند خارج از دایره تحریم‌های پیشین. اگر تا پیش از این مواد غذایی مورد تحریم قرار می‌گرفت، این‌بار کالایی ساخته‌شده را مورد تحریم قرار داده‌اند. خودرو، چشم و چراغ صنعت ایران که سال‌هاست مورد حمایت‌های بی‌دریغ دولت قرار گرفته است.

اعتماد: واکنش اولیه دست‌اندرکاران این صنعت هر‌چند عصبانیت بود اما شاید فراگیر شدن آن بتواند مشکلاتی را برای دو غول خودروسازی ایران پدید آورد. حالا دیگر توضیحاتی از این دست که دو سال دیگر قراردادهای فعلی به نتیجه می‌رسد چندان ثمر‌بخش نیست. کمپین خرید خودروی صفر هر روز بیش از گذشته در گوشی‌های هوشمند جای می‌گیرد.

شاید گوشی‌های هوشمند را بتوان جایگزینی برای نهادهای مدنی دانست که سال‌هاست در ایران حضور ندارند اما در غیاب‌شان مصرف‌کنندگان جایی را برای یافتن هم پیدا کرده‌اند