شعر باید در خدمت تعالی، رهایی و معرفت اسلامی باشد

به گزارش خبرگزاری مهر، عزیزالله سالاری، پژوهشگر فلسفه عاشورا با حضور در برنامه سوفیا رادیو گفتگو با بیان اینکه دین اسلام با شعر مشکلی ندارد، گفت: آیه شعرا هم همراه با آمنوا و عمل صالح آمده است و ما در پی شاعرانی هستیم که شعرشان در خدمت تعالی، رهایی و معرفت اسلامی است.

وی با بیان اینکه عده‌ای صرفاً شعر می‌گویند تا لذت ببرند و در مقابل حکیمی و عارفی چونان مولانا را داریم، ادامه داد: او می‌فرماید رستم از این بیت و غزل / از شه سلطان ازل / مفتعلٌ مفتعلٌ مفتعلٌ کشت مرا… پس کسی مانند مولانا می‌فرماید من درپی الفاظ نیستم و او در حقیقت شاعر نبوده بلکه در پی آتشفشان عشق و عاشقی بود که در عرصه شعر و شاعری رخ نموده است.

سالاری با بیان اینکه این بزرگان شعر را برای مسائلی فراتر از الفاظ و لذت‌های حسی می‌خواستند، افزود: در شعر این بزرگان عرفان و حکمت و هنر عجیب است، لذا اقبال لاهوری می‌فرماید: شاعر راهزن قلب و ابلیس نظر است.

این پژوهشگر فلسفه اسلامی گفت: ایرانی‌ها اسلام شیعی و حقیقی را پذیرفتند و در این بین بحث اعراب مطرح نبود؛ چونان که در حمله رومیان و مغول‌ها، ایرانیان دین این دو قوم وحشی را نپذیرفتند و حتی مغول‌ها را مسلمان کردند.

همچنین پرویز عباسی داکانی، پژوهشگر فلسفه اسلامی با طرح این سوال که آیا ایدئولوژی اسلامی نسبت به ادبیات و هنر موضعی اتخاذ کرده است، گفت: هر مکتبی که از هنر و ادبیات در جهت تبیین ایده‌های خود سود نمی‌جوید، در حق خود جفا کرده است.

وی افزود: مرحوم علامه جعفری سخنان گران‌سنگی در این باب دارد و می‌فرماید اسلام با نفس شعر مخالف نیست و در فلسفه اسلامی این پرسش آمده است که هنر باید در خدمت هنر باشد یا تعهد؟!

داکانی ادامه داد: علامه جعفری تاکید دارد که اسلام نخواسته هنر را در مرز و تنگنا قرار دهد؛ بلکه می‌خواهد شاعر تربیت شود و در این صورت، خود به خود سمت و سوی اثر هنری به سوی رویه‌های انسانی حرکت می‌کند.

وی با بیان اینکه این نگاه اسلامی هنر را در مرزهای خود دچار محدودیت نمی‌سازد، افزود: اسلام و قرآن ثقل مطلب را بر تربیت هنرمند قرار داده است؛ خاصه روح او و در اینجا می‌بینیم هنرمند در صورت تربیت یافتن، اثر هنری او خود به خود اسلامیزه می‌گردد.

داکانی اضافه کرد: قرآن هنرمندان را به دو نوع متعهد و غیر متعهد تقسیم‌بندی کرده است؛ پس اسلام در نفس هنر را مثبت ارزیابی نمی‌کند؛ بلکه سمت و سوی اثر هنری و ادبی ارزش هنر را معین می‌نماید.

این پژوهشگر حوزه اسلام گفت: هنر اسلامی متن محور، عقل محور، رسول محور و عقلِ الهی محور است؛ لذا در سخن پیامبر (ص) می‌بینیم به سحر بیان و حکمت شاعرانه اشاره دارند؛ پس هنر با حکمت پیوند خورده و این حکمت شامل کلام، فلسفه و عرفان است.