ایران فاز سوم جنگ قدرت روسیه و آمریکا/ آیا قرداد ایران و روسیه می‌تواند از فشار تحریم‌ها کم کند؟

سرویس سیاسی «فردا»؛اختلاف روسیه و آمریکا بعد از بحران سوریه و متعاقب آن اوکراین اینک بر سر قرارداد نفتی ایران و روسیه شدت گرفته است. در ماجرای الحاق شبه جزیره استراتژیک کریمه به روسیه، آمریکا با شکست سختی مواجه شد. با حسابی سرانگشتی نیز می‌توان دریافت که آمریکا در چند محوری که با روسیه تقابل داشته، موفق نبوده و مسکو توانسته است که منافع خود را در قبال ایالات متحده حفظ کند. اینک نیز مساله قرارداد ۲۰ ‌میلیاردی تهاتر نفتی تهران و مسکو، نقطه چالش برانگیز میان این دو قدرت جهانی شده است.

این موضوع چند ماه پیش حساسیت آمریکا را برانگیخت و اینک که شکل گیری این قرارداد جدی شده است، آمریکایی‌ها نگران هستند که نظام تحریم‌هایی که علیه ایران تنظیم کرده‌اند به نوعی شکسته شود.

"سرویس سیاسی «فردا»؛اختلاف روسیه و آمریکا بعد از بحران سوریه و متعاقب آن اوکراین اینک بر سر قرارداد نفتی ایران و روسیه شدت گرفته است"آمریکا در زمینه لغو تحریم‌ها به شرکای اروپایی خود همواره این هشدار را داده است تا به یکباره به فکر لغو تحریم‌ها نباشند و روش قطره چکانی را در این زمینه اعمال کنند. اما به نظر می‌رسد روسیه چندان هماهنگ با سیاست‌های آمریکا در این راستا حرکت نمی‌کند و بیش از مسائل دیگر منافع خود را در نظر می‌گیرد.

از این رو سران ایالات متحده بر آن شدند که با استفاده از ابزار تهدید روسیه را سر به راه کنند. در همین راستا «جک لو» وزیر خزانه‌داری آمریکا روز پنج‌شنبه در گفت‌وگو با همتای روسی خود، مسکو را به اعمال تحریم در صورت انعقاد قرارداد تهاتر نفتی با تهران تهدید کرد.

در بیانیه‌ وزارت خزانه‌داری آمریکا در مورد دیدار لو و «آنتون سیلوانوف» وزیر دارایی روسیه، آمده است: «وزیر لو بر نگرانی جدی ما در مورد گزارش‌های منتشر شده مبنی بر احتمال معامله پایاپای ایران و روسیه برای نفت در برابر غذا، تاکید کرد.»

وی افزود: «وی تصریح کرد که چنین قراردادی... می‌تواند موجب اعمال تحریم‌ علیه هر مجموعه یا نهاد دخیل در این مبادلات شود.»

آمریکایی‌ها در این زمینه مدعی هستند که موضوع قرارداد تهاتر نفتی ایران با روسیه ناقض نظام تحریم‌ها و توافقنامه ژنو است.

این در حالی است که ‹‹آژانس بین‌المللی انرژی»، روز گذشته گزارش داد که «صادرات نفت خام ایران برای سومین ماه متوالی بالاتر از صادرات ماهانه در سال ۲۰۱۳ (حدود یک‌میلیون بشکه در روز) بوده» همچنین طبق گزارش ماه مارس (اسفند و فروردین) آژانس بین‌المللی انرژی، صادرات نفت ایران در ماه فوریه (بهمن و اسفند) با افزایش قابل توجه نسبت به ماه گذشته، به یک‌میلیون‌و۴۰۰‌هزار بشکه در روز رسیده است.

البته نگرانی آمریکا تنها به مساله نقض تحریم‌های ایران باز نمی‌گردد. به گفته کارشناسان آمریکا و روسیه جنگ سرد جدیدی را آغاز کرده‌اند.

بر اساس این جنگ سرد جدید حرکت هر یک از طرفین برای دیگری دارای حساسیت بیشتری شده است. از این رو آمریکا که بعد از الحاق کریمه به روسیه، مانند مار زخم خورده است سعی دارد روسیه پوتین را کنترل کند چراکه با توجه به پیشروی وی در خاک اوکراین روسیه توانسته نسبت به آمریکا در موقعیت برتری قرار بگیرد که این موضوع برای کاخ سفید قابل تحمل نیست.

البته اینکه قرارداد نفتی ایران و روسیه چقدر به نفع ایران است و در این قرارداد تهاتری چه تجهیزاتی قرار است توسط روسیه به ایران داده شود هنوز مشخص نیست. اما همین موضوع نیز سبب نگرانی آمریکایی‌ها شده اند و آنها که با دیدی امنیتی به این مساله نگاه می‌کنند مدعی هستند که در این قرارداد نفت در ازای کالا ممکن است ایران از روسیه تجهیزات جنگی وارد کند.

البته نزدیکی ایران و روسیه نیز نگرانی دیگر آمریکا در این زمینه است. با توجه به موقعیت استراتژیک ایران در جهان که به عنوان چهارراه استراتژیک جهان شناخته می‌شود، نزدیکی دو کشور موجب نگرانی آمریکایی‌ها می‌شود. البته به نظر می‌رسد که ایرانیان نیز نباید زیاد به مساله قرارداد تهاتری نفت و کالا با روسیه خوش بین‌ باشند و از این لحاظ نمی‌توان روسیه را شریکی مطمئن برای ایران دانست.

البته  این موضوع هشداری بر غرب نیز به حساب می آید و نشان می‌دهد که ایران تمام تخم مرغ‌های خود را در سبد غرب قرار نداده است و از این رو ایران می‌تواند بر اساس این قرارداد فشار تحریم‌های غرب علیه خود را کاهش دهد و شاید بتواند گره ناگشوده تحریم‌‌ها را باز کند.