مرگ یک‌صد هزار نفر در بریتانیا در اثر کرونا؛: چرا تعداد جان‌باختگان اینقدر بالاست؟

مرگ یک‌صد هزار نفر در بریتانیا در اثر کرونا؛: چرا تعداد جان‌باختگان اینقدر بالاست؟۴ ساعت پیش

منبع تصویر،

Getty Images

آمار تلفات ویروس کرونا در بریتانیا شش رقمی شده.

بیش از ۱۰۰ هزار نفر در بریتانیا بر اثر ابتلا به ویروسی جان خود را از دست داده اند یعنی یک بیماری که سال گذشته در همین زمان، برای بسیاری از مردم این کشور فقط یک خطر در خارج مرزها بود.

اما چگونه یکی از ثروتمندترین کشورهای جهان از جمله کشورهایی است که بدترین آمار تلفات را دارد؟

در حال حاضر پاسخ ساده و سریعی برای این سوال نداریم و مطمئناً با پایان این ایپدمی و در پی تحقیقات طولانی و مفصل به چنین جوابی خواهیم رسید. اما سرنخ های زیادی وجود دارد که وقتی آنها را کنار هم بگذاریم به دستیابی به تصویری کلی از دلایلی کمک می کند که باعث شده بریتانیا به این رقم تکان دهنده برسد.

منبع تصویر،

Getty Images

برخی انگشت اتهام را به سوی دولت نشانه رفته و تصمیم دیرهنگام برای محدودیت فعالیت و قرنطینه عمومی در مقایسه با سایر کشورهای اروپایی، آغاز مترلزل برنامه تست و ردیابی آن و عدم محافظت از ساکنان مراکزی مانند خانه های سالمندان و اقامتگاه های بیماران ویژه را مقصر می دانند.

بعضی دیگر مشکلات ریشه دارتر در جامعه بریتانیا از جمله وضعیت نامناسب بهداشت عمومی مانند درصد بالای افراد چاق را عامل این وضعیت توصیف می کنند.

و کسانی نیز با اشاره به امتیازات عمده بریتانیا، مانند موقعیت آن به عنوان قطب پر جنب و جوش سفرهای هوایی بین المللی، جمعیت شهری متراکم و برخوردار از تنوع قومی و نژادی، گفته اند که حضور این افراد در نزدیک هم باعث شده که ویروس بیماری بتواند به آسانی پخش شود.

از نظر برخی دیگر از کارشناسان، برعکس، وضعیت جغرافیایی جزیره بریتانیا شاید می توانست به آن کمک کند. سایر کشورهای جزیره ای مانند نیوزیلند، استرالیا و تایوان موفق شدند جلوی ورود ویروس را تا حد زیادی بگیرند و تلفات را به حداقل ممکن برسانند. استرالیا در تمام طول شیوع کرونا در مقایسه با بریتانیا تعداد تلفات روزانه کمتری را ثبت کرده است.

"سایر کشورهای جزیره ای مانند نیوزیلند، استرالیا و تایوان موفق شدند جلوی ورود ویروس را تا حد زیادی بگیرند و تلفات را به حداقل ممکن برسانند"

این کشورها بلافاصله پس از شیوع بیماری محدودیت های شدید مرزی و قرنطینه سراسری را به اجرا گذاشتند اما بریتانیا چنین نکرد.

فقط در ماه ژوئن بود که قوانین قرنطینه برای همه مسافران ورودی به این کشور وضع شد اما حتی پس از آن هم کریدورهای مسافرتی برای مسافران بعضی کشورها منظور و فقط در ماه جاری بود که اینها نیز مسدود شدند.

در همان روزهای نخست شیوع بیماری، وزیران و مشاوران اصلی آنها متهم شدند که استراتژی مصونیت عمومی "یا گله ای" را دنبال می کنند.

این اتهام تنها در اواخر ماه مارس که یک محدودیت کامل برقرار شد تغییر یافت اما به گفته پروفسور نیل فرگوسن، مسئول گروه مدلسازی شیوع بیماری در دولت، این هم با یک هفته تاخیر به اجرا گذاشته شد که نتیجه آن دو برابر شدن میزان عفونت در آن مرحله بود که هزینه آن بیش از ۲۰ هزار نفر ابتلای جدید بود.

البته این نظر با اتکای به اطلاعاتی ابراز شده که در حال حاضر در دست ماست.

خود مدلسازان دولتی اذعان می کنند که در آن زمان اطلاعات "واقعاً بسیار ضعیف" بود و اتخاذ تصمیم هایی با تبعات قابل توجه را دشوار می کرد.

این نکته ای است که پروفسور کریس ویتی، مشاور ارشد پزشکی انگلستان تأیید کرده است. او در سخنانی در تابستان امسال گفت که در اوایل ماه مارس "اطلاعات بسیار محدودی" در مورد این ویروس وجود داشت.

در آن زمان، ویروس در مراکز مراقبت از بیماران خاص و سالمندان شیوع داشت و حدود ۳۰ درصد مرگ و میر در موج اول بیماری در این مراکز روی داد. اگر ساکنان این مراکز را که بعد از بستری شدن در بیمارستان درگذشتند، به این رقم اضافه کنید، ۴۰ درصد از تلفات در آن زمان از این گروه از جمعیت بود.

"استرالیا در تمام طول شیوع کرونا در مقایسه با بریتانیا تعداد تلفات روزانه کمتری را ثبت کرده است"

در ماه مه، دولت به تدریج محدودیت ها را کاهش داد اما آیا این اقدام خیلی زود نبود؟

دولت از کاهش نسبی در موارد ابتلا و تلفات استفاده کرد و نخست وزیر قول داد یک سیستم تست و ردیابی کم نظیر "جهانی" مورد استفاده قرار می گیرد. نظر بر این بود که می توان با ردیابی جامع توسط گروه ردیاب، مانع از شیوع مجدد بیماری در کشور شد.

اما صرف این واقعیت که این روش چند ماه پس از شیوع ویروس انجام می شد، عامل دیگری در تعداد بالای مرگ و میر تلقی می‌شود. واقعیت ساده این است که بریتانیا آن نوع آمادگی برخی از کشورهای آسیایی را برای رویارویی با چنین بیماری فراگیری نداشت. کشورهایی مانند کره جنوبی و تایوان پیشاپیش روش های تست و ردیابی را ایجاد کرده بودند و آن را به سرعت فعال کردند.

بریتانیا در تابستان فرصتی برای تثبت روش تست و ردیابی داشت اما با مشکلات ناشی از راه اندازی یک روش جدید مواجه بود.

ردیاب ها برای ارتباط با افراد آلوده به ویروس مشکل داشتند و ظرفیت تست هم پاسخگوی افزایش تقاضا نبود.

در این میان، سطح پایین ابتلا در تابستان باعث ایجاد احساس امنیت کاذب شد.

موج دوم

در اواخر ماه اوت، تست روزانه حدود ۱۰۰۰ نفر مثبت بود اما این رقم در اواسط سپتامبر سه برابر و بعد پنج برابر شد و در اواسط ماه اکتبر به ۱۵۰۰۰ مورد در روز رسید. متوسط روزانه تست مثبت از آن زمان تا کنون هرگز ​​کمتر از ۱۰ هزار نفر در روز نبوده است.

در ماه نوامبر که بار دیگر محدودیت قرنطینه در انگلستان به اجرا گذاشته شد قرار بود این محدودیت فقط چهار هفته برقرار باشد در حالی که اعضای هیئت علمی مواجهه به شرایط اضطراری در دولت - سیج - از تاخیر در برقراری محدودیت ابراز نگرانی می کردند. سر جرمی فرار، مدیر موسسه دارویی ولکام می گوید: "خودداری از تصمیم گیری به نوبه خود یک تصمیم است."

اما حتی قبل از لغو این محدودیت ها، شمار مبتلایان در جنوب شرق انگستان رو به افزایش گذاشته بود. طی چند هفته مشخص شد که چه وضعیتی بروز کرده است.

"این کشورها بلافاصله پس از شیوع بیماری محدودیت های شدید مرزی و قرنطینه سراسری را به اجرا گذاشتند اما بریتانیا چنین نکرد"ویروس کرونا جهش یافته و نوع جدیدی با قابلیت سرایت سریعتر رو به گسترش بود.

در اواسط ماه دسامبر، تقاضا برای برقراری مجدد محدودیت قرنطینه ای در حال افزایش بود، اما دولت برنامه ای را برای کاهش محدودیت ها در ایام کریسمس اعلام کرده بود. وزیران دولت های محلی در سراسر بریتانیا در انتظار تصمیم نهایی بودند.

در آغاز سال ۲۰۲۱ و همزمان با افزایش سریع تعداد افراد نیازمند به بستری شدن در بیمارستان، مقام های ارشد پزشکی چهار دولت محلی بریتانیا وارد عمل شدند و با صدور بیانیه ای مشترک هشدار دادند که سازمان ملی خدمات درمانی در معرض "فشار شدید" قرار دارد. چند ساعت بعد، محدودیت قرنطینه ای بار دیگر در سراسر بریتانیا به اجرا گذاشته شد.

علل اساسی‌تر

در همانحال باید قبول کرد که عواملی خارج از کنترل دولت از لحاظ واکنش به شیوع بیماری هم وجود داشته که به افزایش مرگ و میر کمک کرده است.

یکی از دلایلی که ویروس توانست به سرعت کشور را تسخیر کند و گسترش یابد موقعیت جغرافیایی و این واقعیت این بوده است که کشور بریتانیا - و به ویژه لندن - یک مرکز مهم جهانی است. تجزیه و تحلیل ژنتیکی عامل ابتلا نشان داده است که تا پایان ماه مارس، حداقل در ۱۳۰۰ مورد جداگانه این ویروس عمدتا از فرانسه، اسپانیا و ایتالیا به بریتانیا وارد شده بود.

عامل مهم دیگر تراکم جمعیت است. در میان کشورهای پرجمعیت جهان، یعنی کشورهای دارای جمعیت ۲۰ میلیون نفر یا بیشتر، بریتانیا در میان ۱۰ کشور با تراکم زیاد قرار دارد. در مقایسه با بسیاری دیگر از کشورهای جهان، شهرهای بریتانیا به جای داشتن ارتباط با یکدیگر غالبا به هم وصل هستند.

"فقط در ماه ژوئن بود که قوانین قرنطینه برای همه مسافران ورودی به این کشور وضع شد اما حتی پس از آن هم کریدورهای مسافرتی برای مسافران بعضی کشورها منظور و فقط در ماه جاری بود که اینها نیز مسدود شدند"

پیری جمعیت نیز باید مورد توجه قرار گیرد. با این اوصاف و پس از منظور کردن تمامی این عوامل و تعدیل نتایج بر اساس میزان مرگ و میر طبیعی جمعیت نتیجه این می شود که گرچه تلفات ویروس در بریتانیا زیاد بوده اما نه به آن حدی که عناوین خبری تاکید دارند.

سطح بهداشت و سلامت ملت نیز عاملی مهم بوده است. جمعیت بریتانیا دارای یکی از بالاترین سطح چاقی در جهان است و براساس گزارش اداره بهداشت عمومی انگلستان، چاقی باعث شدت بیماری بیماران مبتلا به ویروس کرونا می شود و نیاز به بستری شدن در بیمارستان و مردن در آنجا را افزایش می دهد.

خطر مرگ برای افراد چاق تقریبا دوبرابر افراد با وزن معمولی است.

منبع تصویر،

Getty Images

وضعیت بریتانیا در مقیاس جهانی چیست؟

در بهار گذشته، بریتانیا از کشورهایی بود که بیشترین آسیب را از شیوع کرونا دید.

اما مقایسه وضعیت کشورهای مختلف در موج دوم دشوارتر است زیرا ادامه این اپیدمی دارای الگوهای بسیار متفاوتی در کشورهای مختلف جهان است.

کشورهایی مانند استرالیا بدون شک با موج اول و دوم ملایم تری مواجه بوده اند اما برخی از کشورهایی که بهار سال گذشته وضعیت بهتری نسبت به بریتانیا داشتند دیگر چنین وضعیتی ندارند.

در ایالات متحده هرگز میزان تلفات در تابستان به شکل بریتانیا کاهش نیافت و آمار مرگ و میر ناشی از شیوع ویروس همچنان رو به افزایش است.

در مقابل، کشورهایی مانند آلمان یا لهستان که تلفات در آنان در موج اول مرگ بسیار کم بود، اکنون شاهد جهش در میزان تلفات و افزایش مرگ و میر به سطوح بسیار بالاتر از حد طبیعی هستند.

و در حالی که تلفات همچنان رو به افزایش بوده و واکسیناسیون نیز به تازگی آغاز شده، برای تهیه جدول نهایی رده بندی تلفات کشورها در موج دوم هنوز خیلی زود است.

"در همان روزهای نخست شیوع بیماری، وزیران و مشاوران اصلی آنها متهم شدند که استراتژی مصونیت عمومی "یا گله ای" را دنبال می کنند"

اما پروفسور دوی سریدار، متخصص بهداشت عمومی در دانشگاه ادینبورگ، از جمله کسانی است که از همان ابتدا منتقد رویکرد بریتانیا برای مقابله با این بیماری بود.

خانم سریدار معتقد است که بریتانیا هم مانند بسیاری از کشورهای اروپایی در مورد تهدید ناشی از شیوع بیماری های عفونی "بیش از حد اعتماد به نفس داشت و در نتیجه تصمیم گرفت با ویروس کرونا هم 'مانند آنفولانزا ' برخورد کند و در نتیجه، اجازه دهد این ویروس خطرناک شیوع یابد".

آنچه بیش از هرچیز مورد توجه قرار گرفته این است که اشتباهاتی که در دور اول محدودیت قرنطینه ای وجود داشت در دور بعدی هم تکرار شد.

دکتر نیل استون ، متخصص بیماری های عفونی و استاد یونیورسیتی کالج دانشگاه لندن می گوید "سالها طول می کشد تا مشخص شود چرا روند شیوع کوید-۱۹ در بریتانیا چنین بد بوده "و می افزاید: "آنچه که در هر حال بیش از هرچیز توجه را به خود جلب می کند این است که از موج اول بیماری درس لازم گرفته نشد."

بسیاری دیگر از کارشناسان هم نظر مشابهی دارند.

اما درس هایی هم آموخته شده است.

اگر موج اول و دوم را مقایسه کنیم، کاهش در مرگ و میر در مراکز مراقبتی مانند خانه سالمندان به دلیل استفاده گسترده از تست و همچنین کاربرد بهتر وسایل حفاظتی کاملا چشمگیر است.

البته در آینده و پس از در دسترس بودن همه اطلاعات قضاوت در مورد همه این موارد ساده تر خواهد بود.

اخیرا سر پاتریک والنس، مشاور علمی ارشد دولت گفت: "درسی که آموخته ایم فراتر از آن است که فکر می کنیم، سخت تر از آن است که می خواهیم و بیش از آنچه که تصور می کنیم در مورد استفاده از محدودیت های مختلف آموزنده است."