قرار ومدار احمدی نژاد و زرداری به کجا رسید

علی ماجدی معاون بین الملل و بازرگانی وزارت نفت ایران پاکستان را متهم کرده که در قرارداد صادرات گاز "تخلف" کرده و افزوده است که "تردیدی در این زمینه وجود ندارد."

آقای ماجدی گفته است پاکستانی ها دلیل تاخیر در تکمیل خط لوله را تحریم های خارجی علیه ایران عنوان می کنند در حالیکه، به گفته او، زمانی که پاکستان قرارداد صادرات گاز را امضا کرد "تحریم ها وجود داشت."

اسفند ماه سال ۱۳۹۱ و چند ماه پیش از آنکه محمود احمدی نژاد رئیس جمهور وقت ایران قبای ریاست از تن درآورد آصف علی زرداری رئیس جمهور وقت پاکستان را به مرز ایران وپاکستان در منطقه چابهار دعوت کرد و طی مراسمی با حضور دو رئیس جمهوری، عملیات ساخت خط لوله گاز صادراتی ایران به پاکستان با اسم رمز "الله اکبر" آغاز شد.

در این مراسم، تعدادی کبوتر هم به نشانه صلح و دوستی در آسمان رها شد و گروهی هم رقص محلی سیستان و بلوچستان را در حضور مقامات ارشد دو کشور اجرا کردند. آقای احمدی نژاد ضمن تشکر از همتای پاکستانی اش گفت" شهادت می دهم که آقای زرداری به صورت استثنایی و ویژه این موضوع را پیگیری می کردند."

حالا نه آقای احمدی نژاد بر سر کار است ونه آقای زرداری. هر دو رفته اند و پروژه ای خط لوله موسوم به "صلح" در مرز ایران و پاکستان هم همانجایی که شروع شده بود، متوقف مانده است.

"حالا نه آقای احمدی نژاد کاره ای هست ونه آقای زرداری. هر دو رفته اند و پروژه ای خط لوله "صلح" در مرز ایران و پاکستان همانجایی که شروع شده بود، متوقف مانده است."

طرح خط لوله صلح که قرار بود گاز صادراتی ایران را به پاکستان و از آنجا به هند برساند، دو دهه پیش مطرح شد ولی هندی ها ابتدا به دلیل بدگمانی نسبت به پاکستان و بعدها به خاطر بروز برخی اختلافها در زمینه قیمت گذاری و بالاخره تحت فشار تحریمهای خارجی علیه جمهوری اسلامی، از مذاکرات سه جانبه کنار کشیدند و ایران ماند وپاکستان.

پیش بینی اولیه این بود که خط لوله ای ۲۷۰۰ کیلومتری ساخته شود و روزانه ۱۵۰ میلیون متر مکعب گاز ایران را به هند و پاکستان صادر کند. براساس این طرح، قرار بود۹۰ میلیون متر مکعب گاز سهم هند و ۶۰ میلیون متر مکعب سهم پاکستان باشد.

ایران برای قراردادی که تا به حال دو میلیارد دلار برایش آب خورده و برای تکمیلش یک میلیارد دلار دیگر لازم دارد، خیلی هم به آینده این پروژه نصف و نیمه دل نبسته و برای آن سرو دست نمی شکند.

"آقای احمدی نژاد ضمن تشکر از همتای پاکستانی اش گفت" شهادت می دهم که آقای زرداری به صورت استثنایی و ویژه این موضوع را پیگیری می کردند."حالا نه آقای احمدی نژاد بر سر کار است ونه آقای زرداری"شاید برای این است که بیژن زنگنه وزیر نفت ایران پیشتر گفته بود که "امیدی به قرارداد گاز پاکستان ندارم و اجرای خط لوله صلح بدون کشورهایی همچون چین و هند توجیه اقتصادی ندارد."

اگر چه وزیر نفت ایران می گوید که به قرارداد خرداد سال ۱۳۸۸ با پاکستان برای صادرات روزانه ۲۱.۵ میلیون مترمکعب گاز طبیعی پایبند است اما به نظر می رسد که دولت حسن روحانی دیگر مثل دولت آقای احمدی نژاد فقط به فکر شکست دادن آمریکا در صحنه جهانی و بی ثمر نشان دادن تحریم های بین المللی نیست و مزایا اقتصادی را بر تبلیغات سیاسی صرف ترجیح می دهد.

آن زمان آقایان احمدی نژاد و زرداری به همراه مقامات ارشد دو کشور در میان کلی ماشین آلات و لوله های عظیم در مرز ایران و پاکستان دست در دست یکدیگر جشن گرفته بودند و صداهایی از آمریکا و دیگر نقاط جهان بلند بود که پاکستان دارد تحریم ها را نادیده می گیرد. در سوی دیگر اما ایران از این که رئیس جمهور پاکستان با نادیده گرفتن تحریم ها رسما در مراسم حاضر شده بود به خود می بالید و آن را یک پیروزی بزرگ سیاسی در صحنه بین المللی به خصوص در مقابله با آمریکا می دانست.

احمدی نژاد در مراسم شروع ساخت خط لوله صلح گفت"شهادت می دهم که آقای زرداری به صورت استثنایی و ویژه این موضوع را پیگیری می کردند."

شاید برای همین بود که ایران به رسم قدرشناسی حتی حاضر شد ۵۰۰ میلیون دلار برای ساخت خط لوله اختصاص بدهد اگر چه حالا می گوید که به دلیل تحریم ها نمی تواند کمکی به پاکستان بکند.

کارگران قرارگاه خاتم الانبیاء سپاه پاسداران که خط لوله دو میلیارد دلاری را از عسلویه به ایرانشهر ساخته بود، در میدانی پر از لوله و ماشین آلات مراسم نمادین جوشکاری لوله ها را آغاز کردند که بر روی آنها پرچم دو کشور نقش بسته بود.

آن موقع چند سالی از امضای قرارداد صادرات گاز ایران به پاکستان می گذشت و قرار بود دو سال بعد، طی مراسم رسمی در نقطه مرزی شیرهای گاز صادراتی ایران به پاکستان باز شود.

یک سال و اندی بعد از آن مراسم نمادین، حالا وزارت نفت ایران می گوید که ۹۰۰ کیلومتر از خط لوله گاز صادراتی در داخل ایران را برای همین منظور ساخته اما کشور همسایه به بهانه تحریم ها حتی یک متر هم از ۷۸۰ کیلومتری در خاکش را نساخته است. طبیعتا، وصل و باز کردن شیر گاز در مرز دو کشور هم موضوعیت ندارد.

زمانی بود که مقامات دو کشور دم مرز خوش و بش می کردند و وعده می دادند که دو سال بعد، یعنی تا همین چند ماه دیگر کار تمام شده باشد ولی حالا همه چیز ظاهرا هنوز در نقطه صفر است همان نقطه مرزی که جشن جوش دادن لوله ها با حضور مقامات دو کشور برگزار شد.

ایران حالا امیدوار است تا چند روز دیگر که نواز شریف نخست وزیر پاکستان به تهران می آید بتواند در باره خط لوله گاز صادراتی با و مذاکره و شاید طرف پاکستانی را متقاعد کند تا به قراردادی که بسته عمل کند و کار به شکایت و داوری نکشد.