بازندگان و برندگان معادله سوریه را بشناسید/ روزهای تلخ آل سعود و اردوغان ادامه می‌یابد؟

گروه سیاسی «فردا»؛ اوضاع کنونی سوریه بخوبی نشان می‌دهد که ورق در این کشور برگشته است و ارتش سوریه در بسیاری از مراحل توانسته برتری خود را نسبت به تروریست‌ها نشان دهد. البته مساله مهم در این زمینه چرخش بعضا ۱۸۰ درجه‌ای ارتش آزاد و برخی از تروریست‌ها نسبت به دشمن اصلی خود یعنی بشار اسد است.

سایت اینترنتی النشره در گزارشی در این رابطه نوشته است: «پس از اینکه حمله نظامی با سکانداری آمریکا به سوریه ناکام ماند و محافل بین‌المللی روی باز به دمشق نشان دادند، معادله‌ها در تمام سطوح تغییر کرد، مخالفان سوری احساس کردند که آخرین فرصت را برای حمله به نظام از دست داده‌اند و بدین ترتیب پایبند به مشارکت در ژنو ۲ شدند، اما تک‌روی‌ها و دودستگی‌ها میان گروه‌های مسلح به حدی رسید که ارتش آزاد، "دولت اسلامی عراق و شام” و جبهه النصره به عنوان دو گروه وابسته به القاعده رو در روی هم ایستادند. افراد آگاه بر این باورند که اختلاف‌ها از رویکرد شخصی این گروه‌ها پا فراتر گذاشته و به تنش در میان کشورهای حامی گروه‌های مخالف انجامیده است.

روزنامه السفیر به نقل از یک منبع ارتش آزاد نوشت: گردان هایی که فرماندهی آن را افسرانی جدا شده از نظام در مناطق قلمون، الغوطه و حمص برعهده دارند در سایه درگیری های بین این گردان ها با گروه های جهادی طی یک سال اخیر تصمیم گرفته اند که در موضع گیری خود علیه نظام بشار اسد تجدید نظر کنند.

گروه های جهادی داعش و جبهه النصره، اعضای این گردان های مسلح را تهدید کرده‌اند در صورتی که به گروه های جهادی ملحق نشوند کشته خواهند شد.

این منبع ارتش آزاد افزود: از سال گذشته دیدارهایی بین ارتش آزاد با یک افسر ارتش سوریه برگزار شده است تا به دور از هر گونه دخالت خارجی به راه حل سوری-سوری دست یابند.

بیش از ۶۰۰ افسری که از ارتش سوریه جدا شده بودند آمادگی خود را برای راه حل داخلی و تبدیل شدن به پلیس محلی در مناطق مختلف سوریه اعلام کرده اند.

تغییر صحنه نبرد سوریه از جنگ نظامی به میز مذاکرات

با این اوصاف به نظر می‌رسد پیش از برگزاری نشست ‍ژنو مساله سوریه تا حدود زیادی به نفع حکومت بشار اسد حل و فصل شود و سوریه با دست پر وارد مذاکرات ژنو شود.

چند عامل اساسی معادلات سوریه را به نفع حکومت بشار اسد تغییر داد.

"گروه سیاسی «فردا»؛ اوضاع کنونی سوریه بخوبی نشان می‌دهد که ورق در این کشور برگشته است و ارتش سوریه در بسیاری از مراحل توانسته برتری خود را نسبت به تروریست‌ها نشان دهد"یک اینکه مردم سوریه در برابر کشتار و ترورهای بیرحمانه تروریست‌های سوریه احساس ناامنی کردند و از آینده تحولات سوریه و اینکه سوریه به دست تروریست‌های سوری بیفتد بیمناک شدند. مردم کردستان سوریه در این روند با توجه به دیدگاه منفی که به ترکیه دارند نیز با حکومت بشار اسد همراه شدند.

اپوزیسیون سوریه که اغلب خارج نشین هستند مانند «برهان غلیون» و «جرج صبرا» در میان مردم سوریه جایگاه خاصی ندارند و به شکلی که مطرح می‌شود در وقایع سوریه تاثیرگذار نیستند. از این نظر سوری‌ها امروز بیشتر از همه به بشار اسد اعتماد دارد و همین اعتماد سبب شده است که در مقابل معارضین و تروریست‌های تکفیری بیاستند.

سیاست ایران در سوریه نیز نقش مهمی در تحولات داخلی این کشور داشته است. استواری ایران در حمایت از حکومت سوریه در برابر تروریست‌های تکفیری به اطمینان خاطر مردم نسبت به حکومت بشار اسد افزوده است. البته معادلات سوریه که به صحنه جدال قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای تبدیل شده است امروز ثمره خود را داده و باز هم استرات‍ژی مقاومت توانسته است دشمن غربی را مغلوب کند.

البته به نظر می‌رسد روند معادلات سوریه از صحنه جنگ به میز مذاکره کشیده شود و مذاکرات ژنو نیز به نوعی بازی قدرت دیگری در حیطه نبرد دیپلماتیک است که ایران نیز قطعا یک سر این بازی است و به عنوان یک مهره مطرح در این معادلات به حساب می آید. البته روند دیپلماتیک شدن موضوع سوریه خود یک پیروزی دیگر برای جناح مدافع سوریه است؛ چراکه از اوائل امر این جناح حامی بود که اصرار داشت باید سلاح‌ها را کنار گذاشت و در روند یک راه حل سیاسی مساله سوریه را بررسی کرد. در این روند نیز کافه‌نشینانی چون اپوزیسیون سوریه با توجه به شکست‌هایی که خوردند و از سوی دیگر عدم هماهنگی و یکپارچگی چندان در معادلات دیپلماتیک سوریه نمی گنجند و این حکومت سوریه است که به همراه قدرت‌های منطقه‌ای مثل ایران و روسیه و چین به عنوان قدرت‌های فرامنطقه‌ای در این بازی در مقابل کشورهای مخالف حکومت سوریه قرار می‌گیرند.

معادلات سوریه درواقع نقشی مستقیمی بر تغییرات منطقه‌ای دارد و در این زمینه باید گفت که خط‌‌کشی‌هایی که پیش از این در خاورمیانه بر اساس منافع امریکا صورت گرفته بود امروز برهم خورده است و ‍ژنو می‌تواند تغییراتی در این خط‌کشی‌های بین المللی ایجاد کند.

خانم کاندالیزا رایس، وزیر سابق امور خارجه آمریکا، در تابستان ۲۰۰۶ در بیروت و در توصیف جنگ ۳۳ روزه اعلام کرد که این ها ناشی از درد زایمان خاورمیانه جدید است و باید این دردها را تحمل کنیم تا خاورمیانه ی جدید زاده شود. حال موجودی که از معادلات سوریه زاده می‌شود نوید بخش یک خاورمیانه جدید ورای تفکرات آمریکا است.

برندگان و بازندگان بین المللی معادلات سوریه

بازندگان:‌

ترکیه:‌ قطعا یکی از بزرگترین شکست خوردگان معادلات سوریه کشور همسایه این کشور ترکیه است.

"البته مساله مهم در این زمینه چرخش بعضا ۱۸۰ درجه‌ای ارتش آزاد و برخی از تروریست‌ها نسبت به دشمن اصلی خود یعنی بشار اسد است"ترک‌ها که حامی دسته اول اخوان المسلمین است نه تنها در سوریه بلکه در مصر از شریک خود رودست خورد و قافیه را در سوریه به ایران و در مصر به عربستان باخت. مردم ترکیه نیز با توجه به اینکه اغلب مردم سوریه علوی هستند و اقدامات دولت اردوغان سبب شد علوی‌های بیشتری در سوریه کشته شوند به مقدار بسیار زیادی در زمینه سیاست خارجی نسبت به اقدامات دولت این کشور معترض هستند و گاها جرقه این اعتراضات در پارک‌ها و معابر عمومی ترکیه زده می‌شود.

عربستان:‌عربستان سعودی و قطر نیز از دو جهت هم از لحاظ سیاسی و هم از لحاظ مالی در سوریه شکست خوردند. این موضوع که آل سعود حامی دست اول تروریست‌های تکفیری در سوریه، عراق و سایر نقاط جهان است ضربه غیر قابل جبرانی بر وجهه این کشور وارد ساخته است. عربستان که خود را ام القرای جهان اسلام قلمداد می‌کند. امروز به « مادر ترور» در جهان بدل شده است و همه بر این موضوع که ماشین جوجه کشی تروریست‌های تکفیری توسط عربستان تغذیه می شود، توافق نظر دارند.

کشوری که به جای آبادانی به نابودی دستاوردهای کشورهای اسلامی دیگر برای اثبات برتری خود می‌اندیشد.

امریکا:‌ امریکا نیز در معادلات سوریه بیش از هر چیز وجهه خود را باخت. تهدیدات نظامی آمریکا علیه سوریه که با عقب‌نشینی مضحک این کشور همراه شد، درواقع وجهه این کشور را به مقدار بسیار زیادی از بین برد. آمریکایی‌ها پس از این تهدیدات دچار مشکلات داخلی بی‌سابقه‌ای شدند که بعد از شکست مفتضحانه در سوریه ضربه جبران ناپذیری به حیثیت سیاسی و بین المللی این کشور وارد کرد. از این نظر آمریکایی ها امروز دچار بحران داخلی شده‌اند و همین موضوع سبب شده است راضی به حضور ایران برای حل معادلات سوریه در مذاکرات ژنو شوند.

برندگان؛

ایران:‌ ایران اما در این روند با توجه به سیاست راهبردی ثابتی که دارد توانست پس از جنگ ۳۳ و ۲۲ روزه شکست مفتضحانه‌ای را به آمریکایی‌ها و غرب تحمیل کند. شاید این روزها این مساله که پشت هر شکست در خاورمیانه ایرانی‌ها ایستاده اند به عنوان ضرب المثلی در آمریکا تبدیل شده باشد که صحت آن را تا به اینجا در هر قدم اثبات شده است و البته همین موضوع سبب شود که آمریکا بیشتر برای حل مشکلاتش‌ در خاورمیانه به ایران و احیای روابط با آن بیاندیشد.

روسیه و چین:‌ این دو کشور قدرتمند، بخصوص روسیه توانستند در خاورمیانه به هژمونی آمریکا پایان دهند.

"یک اینکه مردم سوریه در برابر کشتار و ترورهای بیرحمانه تروریست‌های سوریه احساس ناامنی کردند و از آینده تحولات سوریه و اینکه سوریه به دست تروریست‌های سوری بیفتد بیمناک شدند"اتحاد استراتژیک این دو کشور در جریان سوریه و وتو قطعنامه‌ها به طور همزمان در شورای امنیت توسط این دو کشور نوید ایجاد بلوک شرقی جدید در برابر غرب را می‌دهد. شاید بتوان گفت که بحران سوریه یک جنگ جهانی نیابتی بود که بلوک شرق توانسته تا به اینجا شکست سنگینی به طرف مقابل وارد کند. روسیه توانست سوریه را حفظ کند و این موضوع سبب می‌شود که روسیه و پوتین بیشتر به آینده در مقابله با آمریکا امیدوار باشند و دیگر توسط آمریکایی‌ها با عنوان تمسخرآمیز «شاگرد تنبل» خطاب نشوند.

البته باید ادامه معادلات سوریه را بر روی میز مذاکرات ‍ژنو دنبال کرد اما قطعا پیروزی‌هایی که نسیب ملت سوریه و حامیان این کشور در مقابل تروریست‌ها و حامیان آنها شد می‌تواند تاثیر بسزایی در شکل گیری توافقات در این مذاکرات داشته باشد.