واکنش‌ها نسبت به ابراز پشیمانی پادشاه بریتانیا از حق‌کشی دوران استعمار در کنیا

چارلز سوم، پادشاه بریتانیا و همسرش ملکه کامیلا روز چهارشنبه ۱۰ آبان در دومین روز سفر رسمی به کنیا با گروهی از کهنه سربازان این کشور که در جنگ جهانی دوم زیر پرچم امپراطوری بریتانیا جنگیدند دیدار کردند. همزمان، قربانیان و جان به دربردگان از حق کشی‌های دوران استعمار کنیا توسط بریتانیا از عدم عذرخواهی رسمی و پرداخت غرامت از سوی چارلز سوم انتقاد کردند.

چارلز سوم غروب سه شنبه در سخنان خود در ضیافت رسمی شام به خاطر آنچه که آن را اعمال خشونت ناعادلانه و انزجار برانگیز علیه مردم کنیا در دوران مبارزه برای استقلال این کشور نامید «پشیمانی عمیق» خود را بیان کرد.

ویلیام روتو، رئیس جمهور کنیا، سخنان پادشاه بریتانیا را به عنوان اولین گام برای فرارفتن از «اقدامات موردی و نیم بند در سال‌های گذشته» ستود و در‌عین حال تاکید کرد که گام‌های بیشتری باید برداشته شود.

در فاصله سال‌های ۱۹۵۲ تا ۱۹۶۰ در جریان شورش مردم کنیا علیه استعمار بریتانیا که به جنبش «مائو مائو» شهرت دارد حدود ۹۰ هزار نفر کشته و معلول و بیش از ۱۶۰ هزار نفر در اردوگاه‌های بزرگ زندانی شدند. به گفته کمیسیون حقوق بشر کنیا بسیاری از اسرا مورد آزار جسمی و شکنجه قرار گرفتند.

سازمان ملل در تحقیقات خود اعلام کرده است که استعمارگران بریتانیایی مرتکب موارد فاحش نقض حقوق بشر شده اند و به عنوان نمونه به مصادره اراضی و اموال مردم، کشتار، تجاوز و خشونت جنسی علیه صدها هزار نفر از ساکنان غرب کنیا در طول چندین دهه اشاره می کند.

دولت بریتانیا در سال ۲۰۱۳ در توافقی برای پرهیز از صدور حکم دادگاه در مورد شکایت بیش از پنج هزار قربانی استعار با پرداخت ۲۰ میلیون پوند (معادل ۲۴ میلیون دلار) توافق کرد. ولی تاکنون عذرخواهی رسمی را نپذیرفته و شکایات سایر گروه‌ها و تشکل‌های مدافع حقوق قربانیان استعار را رد کرده است.

نیل ویگان، کمیسر عالی دولت بریتانیا در کنیا، هفته گذشته در مصاحبه با یک رادیوی محلی گفت صدور عذرخواهی رسمی بریتانیا را وارد یک «حوزه قضایی دشوار» خواهد کرد.

گیدئون مونگای، یکی از پیکارجویان استقلال کنیا در مورد سخنان پادشاه بریتانیا گفت:«ابراز پشمانی بدون عذرخواهی یعنی او هنوز واقعیت را نپذیرفته است. آنچه که پیرمردی مثل من را خوشحال خواهد کرد بازگرداندن اراضی است که آنها مصادره کردند.»

پل مویته، وکیل بازماندگان شورش استقلال‌طلبانه کنیا که به جنبش «مائو مائو» شهرت دارد می گوید در توافق سال ۲۰۱۳ به بیش از دو هزار قربانی دیگر هیچ غرامتی پرداخت نشد.

سفر چارلز سوم به کنیا در شرایطی روی می‌دهد که دولت بریتانیا برای پذیرفتن و جبران حق کشی‌های دوران استعمار تحت فشار بیشتری قرار گرفته است.

برخی از مستعمره‌های سابق که اکنون از اعضای کشورهای مشترک المنافع هستند، به خصوص جامائیکا و باربادوس، از بازنگری در مناسبات خود با پادشاهی بریتانیا صحبت می‌کنند.

دیوید نگاسورا، مورخ که اجداد او از قبیله «تالای» ساکن غرب کنیا هستند و در دهه ۱۹۳۰ میلادی اراضی آنها مصادره و افراد قبیله به اردوگاه‌های کار اجباری فرستاده شدند، معتقد است که سخنان چارلز سوم در اعتراف به جنایات دوران استعمار «کافی» نیست.

کیپچوگه چومو، نواده یکی از پادشاهان کنیا که در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم شورشی علیه بریتانیا را رهبری کرد، سخنان چارلز سوم را کافی نمی داند. او گفت: «چارلز سفسطه کرد و به موضوع اصلی نپرداخت. حرف او این بود که مصیبت شما را قبول داریم ولی گذشته را نمی توان تغییر داد.»

چارلز سوم و همسرش صبح روز چهارشنبه با گروهی از کهنه سربازان کنیایی که در جنگ جهانی دوم زیر پرچم بریتانیا جنگیدند دیدار کردند. در این مراسم به چهار تن از کهنه سربازان که در جریان شورش علیه بریتانیا مدال‌های دوران جنگ خود را دور ریخته بودند مدال‌های جدیدی اهدا شد.

پس از این مراسم پادشاه بریتانیا در دفتر سازمان ملل در پایتخت کنیا در مورد تغییرات اقلیمی سخنرانی کرد و پس از آن همراه الیود کیپچوگه، دونده کنیائی و یکی از سریع‌ترین دوندگان ماراتون در جهان برای «دیدار طبیعت» به پارک جنگلی در حومه پایتخت رفت.