خریدهای تسلیحاتی همسایگان جنوبی ایران

گزارش‌های سالیانه خرید و فروش تسلیحات در جهان نشان می‌دهد که همسایگان عرب ایران در جنوب خلیج فارس، از بزرگ‌ترین خریداران سلاح در جهان به شمار می‌روند. عمده این خرید‌ها از آمریکا، آلمان، بریتانیا و فرانسه صورت می‌گیرد. بزرگ‌ترین خریدار نیز عربستان سعودی است که مهم‌ترین صادر کننده نفت جهان به شمار می‌رود.

عمده خریدهای تسلیحاتی همسایگان جنوبی ایران در خلیج فارس بر روی خرید هواپیما، بالگردهای تهاجمی و سیستم‌های دفاع ضد هوایی متمرکز است. این کشورها در کنار خرید‌های تسلیحاتی، تلاش کرده‌اند تا با آمریکا، بریتانیا و فرانسه پیمان‌های امنیتی امضا کنند و از این طریق در منطقه ای که ایران و عراق قدرت‌های مهم آن به شمار می روند، منافع امنیتی خود را تامین کنند. برگزاری مانورهای نظامی مشترک بین اعضای شورای همکاری خلیج فارس و نیز برگزاری چنین مانورهایی با نیروهای فرامنطقه ای در خلیج فارس، از دیگر راهبردهای دفاعی –نظامی این کشورها برای دفاع از امنیت ملی خود بوده است.

عربستان بزرگ‌ترین خریدار سلاح از آمریکا است.

"گزارش‌های سالیانه خرید و فروش تسلیحات در جهان نشان می‌دهد که همسایگان عرب ایران در جنوب خلیج فارس، از بزرگ‌ترین خریداران سلاح در جهان به شمار می‌روند"اکتبر ۲۰۱۰ بزرگ‌ترین قرارداد تسلیحاتی ایالات متحده آمریکا با عربستان منعقد شد. بر اساس این قرار داد در یک روند بیست ساله آمریکا انواع مختلف تسلیحات را به ارزش ۶۰ میلیارد دلار در اختیار عربستان قرار خواهد داد.

در اوایل سال ۲۰۱۲ نیویورک تایمز گزارش داد که در چارچوب اجرای مرحله اول این قرارداد که ارزش آن معادل ۳۰ میلیارد دلار است، عربستان ۸۴ جنگنده جدید اف ۱۵ ساخت کارخانه بوئینگ را با سیستم رادار پیشرفته از آمریکا تحویل خواهد گرفت و ۷۰ جنگنده این کشور از همین نوع، مدرن و نوسازی خواهند شد.
سازمان همکاریهای دفاعی – امنیتی وزارت دفاع آمریکا نیزاعلام کرده پنتاگون قصد دارد ۳۰۰ فروند موشک پیشرفته پدافند هوایی "پاتریوت" متعلق به عربستان را مورد بازبینی و ارتقا قرار دهد. این قرارداد که ارزش آن ۱۳۰ میلیون دلار برآورد شده در برگیرنده فروش سیستم هدایت موشکی و تجهیزات و قطعات جانبی آن، آموزش کاربران سعودی و دیگر پشتیبانی‌های لجستیکی است.
عربستان قصد دارد تا سال ۲۰۲۰ نیروی هوایی خود را به نخستین نیروی منطقه تبدیل کند و در راستای این راهبرد و بر اساس قرارداد تسلیحاتی با ایالات متحده آمریکا، برای خرید ۷۰ فروند "بالگرد آپاچی"، ۷۲ فروند "بالگرد بلاک هاوک" و ۳۶فروند "بالگرد لیتل برد" ابراز تمایل کرده است. به گفته مقام‌های رسمی آمریکا این قرار داد شامل تامین مهمات نظامی، قطعات یدکی جنگنده‌ها، و نیز آموزش نگهداری و تدارکات لازم خواهد بود .

یکی دیگر از شرکای تسلیحاتی عربستان، آلمان است.

روزنامه "گلف نیوز"، ژوئن ٢٠١٢ اعلام کرد عربستان برای خرید ۶۰۰ تا ۸۰۰ تانک "لئوپارد ۲" از آلمان ابراز تمایل کرده است. پیش از این عربستان برای خرید ۳۰۰ تانک لئوپارد قراردادی را با آلمان به امضا رسانده بود. ارزش این قرار داد ۱۰ میلیارد یورو برآورد شده است، اگر چه فروش این تانک‌ها به عربستان با مخالفت‌هایی در درون آلمان مواجه شده است.
عربستان همچنین اخیرا از آلمان تقاضای خرید صد‌ها دستگاه نفربر موسوم به "باکسر" کرده است. نشریه انگلیسی "ایندیپندنت" در دسامبر ۲۰۱۲ گزارش داد که این خودرو زرهی توانایی حرکت در جاده‌های آسفالته با سرعتی نزدیک به یکصد کیلومتر در ساعت را دارد. این نفربر‌ها برای مقابله با تظاهرات‌ها و شورش‌های خیابانی خودروهای مناسبی ارزیابی شده‌اند و این در حالی است که عربستان در برخی مناطق شرقی خود در ماه های گذشته با نارضایتی‌های شیعیان روبرو بوده است.

"به گفته مقام‌های رسمی آمریکا این قرار داد شامل تامین مهمات نظامی، قطعات یدکی جنگنده‌ها، و نیز آموزش نگهداری و تدارکات لازم خواهد بود "

از سوی دیگر خالد بن سلطان، معاون وزیر دفاع عربستان آذر ماه گذشته اعلام کرد که ریاض ۲۶ جنگنده تایفون از انگلیس دریافت کرده و محموله دوم از این نوع جنگنده‌ها نیز به عربستان تحویل داده خواهد شد. شبکه تلویزیونی سی.ان.ان نیز در گزارشی اعلام کرد که این قرارداد در واقع بخشی از قراردادی محسوب می‌شود که عربستان در سال ۲۰۰۷ با شرکت انگلیسی "بی‌.ای.ای" امضا کرده و بر اساس آن در مجموع ۷۲ هواپیمای جنگی به عربستان تحویل داده خواهد شد. جنگنده "تایفون یورو فایتر" از پیشرفته‌ترین جت‌های جنگنده در جهان است که بر اساس تحقیقات مشترک بریتانیا، آلمان، ایتالیا و اسپانیا در سال ۲۰۰۳ میلادی ساخته شده است.

معاملات نظامی سالهای اخیر امارات متحده عربی با آمریکا این کشور را از پانزدهمین وارد کننده تسلیحات نظامی در ده سال گذشته به سومین خریدار بزگ اسلحه در سالهای اخیر بدل کرده است. امارات بعد از عربستان دومین کشور دارای معاملات نظامی با آمریکا است.

آمریکا در دسامبر ۲۰۱۱ یک قرار داد به ارزش سه میلیارد و ۴۵ میلیون دلار با ابوظبی امضا کرد که بر اساس آن شرکت "لاکهید مارتین" قرار است دو سامانه موشکی پیشرفته موسوم به "تاد" را در اختیار امارات قرار دهد. این سیستم که جزو تکنولوژی‌های دفاعی محسوب می‌شود، برای رهگیری و نابود کردن موشکهایی با برد کوتاه و متوسط در داخل و خارج از جو زمین ساخته شده است.

به این ترتیب امارات اولین کشوری خواهد بود که سامانه تاد را از آمریکا خریداری می‌کند.
به گزارش فایننشال تایمز، امارات همچنین قصد دارد ناوگان هوایی نظامی خود را پس از گذشت ۲۸ سال از خرید هواپیماهای جنگی میر‌اژ ۲۰۰۰ با خرید ۶۰ هواپیمای جنگی از نوع "رافائل" نوسازی کند.
هواپیماهای رافائل که ساخت شرکت فرانسوی "داسو" است، از مهم‌ترین هواپیماهای جنگی فرانسه از سال ۱۹۸۰ تاکنون به شمار می‌رود که در عملیات نیروهای نظامی فرانسه در جنگ اخیر لیبی هم مورد استفاده نیروهای ناتو قرار گرفت.
فرانسه و امارات از سال ۲۰۰۸ تاکنون مشغول چانه زنی برای معامله بر سر هواپیماهای رافائل هستند. فرانسوا اولاند، رئیس جمهوری فرانسه در سفر دی ماه گذشته خود به امارات قصد متقاعد کردن مقامات این کشور برای خرید جنگنده‌های رافائل را داشت، اما اختلاف نظر دو طرف بر سر قیمت این جنگنده‌ها ادامه دارد.
از سویی بریتانیا نیز قصد دارد تا امارات را برای خرید جنگنده‌های تایفون متقاعد سازد. سفر دیوید کامرون نخست وزیر بریتانیا در نوامبر ۲۰۱۲ به امارات و عربستان در این راستا بود.

فرماندهی مرکزی آمریکا "سنتکام" به عنوان مهم‌ترین مرکز نظامی آمریکا در خاورمیانه، شمال آفریقا و آسیای مرکزی در قطر مستقر است. آمریکا همچنین یکی از تامین کنندگان اصلی تسلیحات مورد نیاز قطر است.
آژانس همکاری امنیتی – دفاعی، وابسته به وزارت دفاع آمریکا تابستان گذشته اعلام کرد که قطر قصد دارد ۲۲ فروند بالگرد تهاجمی "سیکورسکی" از آمریکا خریداری کند.

"روزنامه "گلف نیوز"، ژوئن ٢٠١٢ اعلام کرد عربستان برای خرید ۶۰۰ تا ۸۰۰ تانک "لئوپارد ۲" از آلمان ابراز تمایل کرده است"به گزارش روزنامه القدس العربی میزان قرارداد این بالگرد‌ها دو و نیم میلیارد دلار است.
این بالگرد برای اولین بار درسال ۱۹۷۹ به بازار عرضه شد و در نیروی هوایی آمریکا نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. وزارت دفاع آمریکا همچنین به دنبال کسب مجوز فروش بسته ۶ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلاری به قطر است که شامل ۲۴ هلیکوپتر تهاجمی آپاچی، بالگرد های بلک هاوک و ۲۲ بالگرد سی هاوک است.
به نوشتهٔ نشریهٔ آلمانی اشپیگل، دولت قطر هم چنین تمایل خود را نسبت به خرید حدود ۲۰۰ فروند تانک "لئوپارد ۲" ابراز داشته است. حجم این معاملهٔ تسلیحاتی می‌تواند به ۲ میلیارد یورو برسد.

آمریکا قرار است با کویت قرارداد تسلیحاتی به ارزش چهار میلیارد دلار امضا کند. خبرگزاری فرانسه در ژوئیه ۲۰۱۲ اعلام کرد که پنتاگون برنامه فروش ۶۰ موشک پاتریوت و ۲۰ سکوی پرتاب موشک و نیز ۴ رادار را به کویت به ارزش بیش از چهار میلیارد دلار دارد.
کویت پیش از این در سال ۱۹۹۲ اقدام به خرید ۲۱۰ موشک پاتریوت و ۲۵ سکوی پرتاب کرده بود.

کویت سال ۲۰۰۷ نیز مجددا اقدام به خرید ۱۴۰ موشک پاتریوت کرد. خبرگزاری فرانسه دلیل خرید این موشک‌ها از سوی کویت را مقابله با تهدید احتمالی ایران اعلام کرد.
کویت همچنین درصدد است ۴۹ میلیون دلار برای خرید ۳۰۰ موشک هلفایر ۲ که امکان شلیک آنها از هلیکوپتر و هواپیمای بدون سرنشین وجود دارد بپردازد. فروش این موشک‌ها در انتظار تصویب نهایی کنگره است و بعید است با مشکل روبرو شود.

سلطان قابوس

بنا بر گزارش فایننشال تایمز انتظار می‌رود که عمان ۲۱ میلیارد دلار برای جایگزینی و ارتقا هواپیماهای جنگنده، فرماندهی جدید و سیستم کنترلی خود هزینه کند. آسوشیتدپرس نیز از امضا قراردادهای جدیدی میان ایالات متحده و عمان خبر داده است.
با توجه به اینکه عمان کنترل بخشی از تنگه هرمز را بر عهده دارد، تجهیز نیروی دریایی آن برای آمریکا اهمیت دارد.

"پیش از این عربستان برای خرید ۳۰۰ تانک لئوپارد قراردادی را با آلمان به امضا رسانده بود"رویترز از فروش احتمالی تسلیحات نظامی آمریکایی به ارزش سه و نیم میلیارد دلار به عمان خبر داده است. شرکت "لاکهید مارتین" به دنبال این است که ۱۸ فروند از هواپیمای جنگی اف ۱۶ را به عمان بفروشد. چنین قراردادی شامل فروش هجده فروند هواپیمای اف -۱۶ ونیز تجهیزات مربوطه، قطعات یدکی، آموزش و پشتیبانی لجستیکی است.
سایت "دیفنس تاک" هم در ژوئن ۲۰۱۲ گزارش داد که عمان به دنبال خرید بسته ۸۶ میلیون دلاری از آمریکاست که شامل ۵۵ موشک سایدویندر است.

بحرین مرکز فرماندهی ناوگان پنجم نیروی دریایی آمریکا است و از جمله کشورهایی است که آمریکا توسعه تجهیزاتی آن را درپیش گرفته است و همچنان سرگرم افزایش شمار ناوهای جنگی خود در این منطقه است.
پادشاهی بحرین با ۷۵۰ هزار نفر جمعیت ۳ هزار نیروی نظامی آمریکا را میزبانی می‌کند و ارتش آمریکا در سال های گذشته سرمایه گذاری های قابل توجهی را برای توسعه امکانات بندری و پشتیبانی دریایی بحرین انجام داده است.