تنها این گرانی به شیرینی ختم شده است!

با پایان یافتن تعطیلات نوروزی، دولتمردان جشنی به نام تقدیر از ستاد سفرهای نوروزی در استادیوم آزادی تدارک دیدند که از فرط سیاسی بودن، مانع از دیدن نکات خرسند کننده ای شد که در نوروز رقم خورده بودند؛ نکاتی که برخلاف آمارهای نوروزی، با برنامه ریزی محقق شده و انشا الله تداوم خواهند یافت!

به گزارش «تابناک»، در میان آمارهای نامطلوبی که از شرایط کشورمان در قیاس با دیگر کشورهای جهان منتشر می‌شود، در میان مباحثی همچون مصرف نوشابه، مصرف نمک، آمار تلفات ناشی از سقوط هواپیما، آمار جان باختگان حوادث طبیعی و غیره، به جرات می‌توان گفت که آمار تصادفات جاده‌ای و به تبع آن، میزان مرگ و میر این نوع حوادث طی سالیان طولانی همواره بدترین رتبه اول کشورمان در جهان را به خود اختصاص داده بود اما آمارهای ارائه شده در یکی دو سال اخیر حکایت از آن دارد که دیگر رتبه اول تصادفات و به تبع آن، آمار جان باختگان حوادث جاده‌ای متعلق به کشور ما نیست.

این مهم که ماه‌ها پیشتر در سخنان رئیس پلیس راهور ناجا مورد تاکید قرار گرفته بود، در تعطیلات نوروزی اخیر و به رغم گسترش سفرهای جاده‌ای -که هر ساله با افزایش مواجه می‌شود به بوته آزمایش گذاشته شد و در نهایت به گواه آمار و ارقام، بار دیگر مورد تایید قرار گرفت؛ کاهش ۷ درصدی تصادفات در نوروز که البته آنقدر ملموس است که بسیاری از هموطنانمان که تجربه سفر جاده ای در نوروز را داشته اند، می توانند تاییدش کنند.

هرچند این کاهش که فرجامی نیک‌تر چون حفظ جان عده ای از هموطنانمان را به همراه آورده است، هنوز تا رسیدن به وضعیت مطلوب فاصل زیادی داشته باشد اما از این رو درخور تقدیر خواهد بود که بدانیم تبدیل به روند شده است چراکه تقریبا بعد از گران شدن نرخ جرایم رانندگی، هم در نوروز ۹۱ کاهش آمار تصادفات و جان باختگان را رقم زد، هم در طول سال گذشته استمرار یافت و در نهایت بار دیگر در آمار حاشیه‌ای نوروز امسال نشان داد که نه با یک اتفاق، بلکه با نتیجه قطعی یک برنامه ریزی مواجه هستیم.

قطعا این رویداد می تواند حاصل مولفه های مختلفی باشد اما با نگاهی به مثلثی که کارشناسان در شکل گیری تصادفات رانندگی موثر می دانند (عامل انسانی، خودرو و راه)، برای ارزیابی موفقیت حاصل شده باید به همین عوامل رجوع کرد. این در حالی است که بیش از یک سال از تصویب قوانین جدید راهنمایی و رانندگی نیز می گذرد که نمی توان از کنار نقش موثر آن بر عامل انسانی –که به عقیده بسیاری، بیشترین سهم در تصادفات را نسبت به دو عامل دیگر دارد،- به سادگی گذشت.

بدین ترتیب، نظرسنجی درباره «مهم‌ترین دلیل کاهش تصادفات جاده‌ای» با سه دخیل کردن تمامی مولفه هایی که می توانند در کاهش تصادفات جاده ای موثر باشند در معرض انتخاب کاربران «تابناک» قرار گرفت.

به عقیده نیمی از کاربران شرکت کننده در نظر سنجی (به طور دقیق ۴۹.۱۱ درصد)، «افزایش نرخ جریمه و نظارت بر اجرای قوانین» موثر ترین عامل شکل گیری این اتفاق خرسند کننده است؛ به عبارتی بهتر، نیمی از کاربران بر این باور هستند که گران شدن نرخ جریمه ها عاملی برای کاهش تصادفات و در نتیجه، حفظ جان هموطنان مان بوده است تا جایی که با یک استقرای ریاضی می توان گفت تنها این گرانی است که نیمی از مردم از وقوع آن خرسند شده اند چراکه نتایج شیرین آن را می توانند به طور ملموس درک کنند.

البته پر واضح است که اگر جدیت پلیس برای حضور در جاده ها و اعمال قانون وجود نمی داشت، تنها تکیه بر گران شدن نرخ جریمه ها، به راه عبثی می‌مانست که نه تنها هرگز به مقصد نمی رسید بلکه می توانست همه چیز را به حاشیه رانده و راه اصلاح آمار فاجعه بار جان باختگان سوانح رانندگی در کشورمان را کیلومترها از مسیر صحیح دور کند. با این تفاسیر، شاید پر بیراه نباشد که رای مردم به این گزینه را به نوعی تایید عملکرد مسئولان در اتخاذ تصمیم افزایش نرخ جرایم بدانیم.

اما از این گرانیِ ختم به شیرینی -که البته در نوع خود نادر است- که بگذریم، ۳۶ درصد کاربران «بهبود فرهنگ رانندگی» را مهم ترین عامل کاهش تصادفات جاده ای دانسته اند که می تواند متاثر از چند عامل باشد.

به عبارتی بهتر، اینکه فرهنگ رانندگی صحیح تا اندازه ای در جامعه رواج یافته که کاهش تصادفات را به همراه آورده است، اتفاق رضایت بخشی است که اگر قصد موشکافی دلایل وقوع آن را داشته باشیم، می توان به عواملی همچون بهبود وضعیت آموزشی، اتخاذ تصمیمات نیکی همچون طرح "همیار پلیس"، ساماندهی آموزشگاه های راهنمایی و رانندگی و حتی گران کردن هزینه تخلف از قوانین اشاره کرد.

این مولفه بیش از پیش ثابت خواهد کرد که برای بهبود یک رفتار غلط اجتماعی، می بایست از چند بعد به آن نگریسته و به دنبال مجموعه عوامل شکل دهنده یک عارضه اجتماعی گشت که دست کم نتایج بدست آمده در عرصه رانندگی هموطنانمان در جاده ها و طی فصول مختلف، می تواند موید دور اندیشی خوبی مسئولان در این زمینه باشد چراکه کاهش آمار تصادفات تبدیل به روندی شده است که نتایج آن روز به روز شکوفا تر می شود.

اما نکته ای که می بایست به عنوان هشدار به مسئولان گوشزد کرد، سهم بسیار اندک بهبود راه و خودرو، به عنوان دو عامل موثر در شکل گیری تصادفات است که ایجاد نکردن تغییر در آن، می تواند در آینده رشد مثبت آمار کاهش تصادفات را کند کرده و در مرز خاصی متوقف کند چراکه وقتی شیب رشد فرهنگ رانندگی کاهش پیدا کرده و گرانی های روز افزون، نرخ سنگین جرایم را تبدیل به اعداد معمولی کند، برای کاهش هر چه بیشتر تصادفات تنها می توان به بهبود جاده ها و خودروها دل بست که هر چند تا حدودی به وقوع پیوسته (به رای ۱۴ درصدی کاربران به گزینه سوم توجه کنید) و به عنوان مثال، با سخت گیری های پلیس در شماره گذاری منجر به ارتقا سیستم ترمز خودروها به نوع ضد قفل و تجهیز بسیاری از خودروهای تولیدی به کیسه هوا شده است، اما هنوز تا رسیدن به شرایط مطلوب فاصله زیادی دارد.

مولفه هایی که اگر مورد کنکاش قرار دهیم، تکمیل نشدن طرح هایی مانند اتوبان تهران شمال، مهلت دادن به خودروسازان برای تجهیز محصولاتشان به کیسه هوا آن هم در شرایطی که نرخ محصولاتشان گاه تا چند برابر افزایش یافته و غیره، نگران کننده به نظر رسیده و جای تعمل خواهد داشت.