انتخابات سوریه؛ مردم خسته و ناامید

در میانه جنگ داخلی که تاکنون حدود ۱۵۰ هزار کشته داده، سوریه خود را برای برگزار کردن انتخابات ریاست جمهوری آماده می‌کند. این نشانه‌ای است از اعتماد بشار اسد به اینکه حکومتش ماندنی است.

یک دوست سوری برای تصمیم گرفتن در مورد اینکه فرزندش را در کدام مدرسه ثبت نام کند تردیدهای جدی داشت. همه پدر و مادرها می دانند که انتخاب مدرسه برای فرزندشان گاه ممکن است تصمیم دشواری باشد، ولی تا شخصی در سوریه زندگی نکند، دقیقا نمی داند که این تصمیم برای پدر و مادرهای سوری تا چه حد مشکل است.

اولین سئوالی که به ذهن دوست من خطور می کرد این بود:" آیا این مدرسه بمباران خواهد شد؟"

سئوال بعدی این بود:"بین منزل تا این مدرسه مشخص چند پست بازرسی وجود دارد و اگر اتفاقی بیافتد من با چه سرعتی می توانم خود را به مدرسه برسانم؟"

چند روز بعد من این دوست سوری را دیدم و به من گفت که اکنون مشکل بزرگتری دارد. او از من، یا به عبارتی از خودش، می پرسید که آیا ماندنشان در سوریه تصمیم غلطی بوده است؟

ما درست در روزی همدیگر را دیدیم که خبر برگزاری انتخابات ریاست جمهوری سوریه اعلام شد. بشار اسد برای سومین دور پیاپی نامزد اصلی این انتخابات خواهد بود.

"در میانه جنگ داخلی که تاکنون حدود ۱۵۰ هزار کشته داده، سوریه خود را برای برگزار کردن انتخابات ریاست جمهوری آماده می‌کند"هر دوره ریاست جمهوری سوریه هفت سال است.

برای دوست من و افراد تحصیلکرده دیگری که هنوز در دمشق باقی مانده و زندگی می کنند اعلام این خبر مثل آخرین میخ بر تابوت بود.

به نظر می رسد که هیچ راه مسالمت آمیزی، هر چند دشوار و طولانی، برای پایان دادن به این جنگ و حرکت به سمت اصلاحات و تغییرات سیاسی وجود ندارد.

او با تاسف می گفت:"بشار اسد به این شکل دارد به همه ما می گوید که او به حکومت بر کشور ادامه خواهد داد و به تغییر و یا پذیرش اصلاحات علاقه ای ندارد."

دوست دیگری با سکوت به مکالمه ما گوش می داد. من به خوبی می دانم که مردم در دمشق به راحتی دیدگاه‌های خود در مورد مسایل سیاسی را بیان نمی کنند. ولی با این وجود از او نظرش را پرسیدم.

او در جواب من فقط این جمله کوتاه را گفت:"من با تندروها مخالفم."

معمولا حکومت بشار اسد و طرفدارانش از عبارت تندرو برای گروه‌های شورشی اسلام گرا استفاده می کنند. از او پرسیدم که با چنین دیدگاهی قاعدتا از بشار اسد و حکومتش دفاع می کند. او با چنان قاطعیتی سر خود را به نشانه تایید تکان داد که برای من مشخص شد او خود را در سمت پیروز در جنگ به حساب می آورد.

البته این انتخابات ریاست جمهوری قرار است به رای دهندگان سوری حدی از حق انتخاب بدهد.

در این انتخابات برای اولین بار پس از چندین دهه فقط یک نامزد معرفی نخواهد شد.

ولی همه مردم می دانند که از میان هر تعداد نامزدی که شرکت کنند فقط یک نام اهمیت دارد.

یک روزنامه نگار با سابقه سوری به من گفت که مقامات دولتی به تمام رسانه ها گفته اند که در این انتخابات باید به تمام نامزدهای شرکت کننده امکانات کاملا برابری بدهند. در عین حال تلویزیون دولتی نیز قرار است با پخش برنامه های ویژه ای قانون جدید انتخابات را برای مردم تشریح کند.

ولی این روزنامه نگار به من گفت که در آن ملاقات به نماینده دولت گفته است:" بی خود وقت خود را تلف نکنید."

به گفته او سوریه امروز کاملا به دو بخش تقسیم شده است: بخشی که به بشار اسد رای خواهد داد و بخش دیگری که به او رای مخالف می دهد که در عالم واقعیت یعنی رای ندادن.

در حقیقت این رای گیری یک رفراندوم در مورد ادامه حکومت فعلی است و شاید اعلام نظر د رمورد این واقعیت باشد که حکومت بشار اسد برخلاف انتظار بسیاری به بقا خود ادامه داده است.

هیچکس تردید ندارد که در آن مناطقی که در کنترل شورشیان نیست و یا به طور کلی در دوره جنگ ویران نشده اند، بشار اسد در رای گیری پیروز خواهد شد. در عین حال به اعتقاد بسیاری این رای گیری را به هیچ شکل نمی توان یک انتخابات مشروع تلقی کرد.

اما این شرایط سوریه امروزی است که بین دو دیدگاه کاملا مختلف و دو واقعیت کاملا متضاد گرفتار و تقسیم شده است. در یک چنین شرایطی بسیاری از مردم سوریه دقیقا نمی دانند که چه باید بکنند و به کجا روی بیاورند. در حال حاضر در چند منطقه شورشیان در حال مذاکره با حکومت هستند.

رسما به این مذاکرات می گویند روند آشتی ملی.

"این نشانه‌ای است از اعتماد بشار اسد به اینکه حکومتش ماندنی است.یک دوست سوری برای تصمیم گرفتن در مورد اینکه فرزندش را در کدام مدرسه ثبت نام کند تردیدهای جدی داشت"اما در عالم واقعیت در مناطقی که مدت ها تحت محاصره نیروهای دولتی بوده اند مردم گرسنه، مصیبت زده و خسته اند. هیچکس فکر نمی کرد که این جنگ تا این حد طولانی شود و یک چنین مصایبی به بار بیاورد.

فردی که در این مذاکرات بین حکومت و شورشیان شرکت دارد به من گفت که حتی برخی از شورشیان با سابقه اکنون می گویند :" اگر ما می دانستیم که به یک چنین قیمتی تمام خواهد شد سه سال پیش جنگ مسلحانه را شروع نمی کردیم."

حتی بعضی از فعالان سیاسی و مدنی که با برگزاری تظاهرات خواستار یک راه حل مسالمت آمیز بودند، اکنون خسته و ناامید شده و به شدت در مورد آینده خود و کشورشان نگران هستند.

در این شرایط بحرانی حکومت سوریه با برگزاری انتخابات ریاست جمهوری می خواهد نشان دهد که بر تمام مشکلات فایق آمده و زندگی در این کشور به هر بهایی و با وجود هر مشکلی ادامه خواهد یافت. برای شورشیان نیز که تاکنون به جنگ ادامه داده اند برگزاری انتخابات نشانه آشکاری است از ادامه جنگ.

از یک مقام ارشد دولتی پرسیدم که آیا به نظر او برگزاری انتخابات کار خوبی است؟ در جواب گفت:" نمی دانم." پرسیدم آیا به پیشرفت کمک خواهد کرد و یا ضربه خواهد زد؟ باز هم سرش را تکان داد و گفت:"نمی دانم."

این شرایط واقعی سوریه امروز است: کسی نمی داند چه تصمیمی باید بگیرد و کسی نمی داند که گزینه ها واقعا کدامند.