ظریف: مذاکرات ژنو بر اساس توافق و اجماع مسئولان عالیرتبه نظام است
تعداد بازدیدها: ۱۲۱
مریم سالاری / خبرنگار اعزامی روزنامه ایران به ژنو/ ایران و ۱+۵ بعد از مذاکرات فشرده در روزهای پنجشنبه و جمعه در آستانه توافقی قرار گرفتهاند که رسانهها عمدتاً از آن به عنوان توافقنامه بزرگ هستهای یاد کردهاند. محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه و رئیس تیم هستهای ایران که از فرانسه عازم سوئیس شده بود، در گفتوگوی اختصاصی با ایران به محل مذاکرات هستهای، روند طی شده تا رسیدن به مرحله توافق با ۱+۵ را تشریح و تأکید کرد آنچه در مذاکرات از سوی هیأت ایرانی ارائه میشود، بر اساس توافق و اجماع داخلی بین مسئولان عالیرتبه نظام است. این گفتوگو در هتل اینترکنتیننتال و قبل از دیدارهای ظریف با همتایان خود انجام شده است.
آقای دکتر! قبل از مذاکرات اخیر، هیأتهای کارشناسی ایران و گروه ۱+۵ در وین مذاکرات رضایتبخشی را برگزار کردند البته توافق امضا نشد اما به گفته آقای عراقچی رایزنیهای فشرده وین قطعاً بر مذاکرات اخیر ژنو تأثیرگذار بوده است تا جایی که دو طرف به توافقنامهای مهم رسیدند. درخصوص این توافقنامه بفرمایید در چه شرایطی این توافقنامه به امضای ایران و گروه ۱+۵ رسید؟
مذاکراتی که در چند هفته گذشته برگزار شد براساس چارچوبی بوده که ایران تعیین کرده بود. این چارچوب، شامل اهداف، وضعیت نهایی و قدم اول از سوی دو طرف است که هم ایجاد اعتماد کرده و هم جدیترین نگرانیهای طرف مقابل را مورد توجه قرار دهد و بعد امکان پیشرفت به مراحل بعدی را فراهم کند.
"درخصوص این توافقنامه بفرمایید در چه شرایطی این توافقنامه به امضای ایران و گروه ۱+۵ رسید؟ مذاکراتی که در چند هفته گذشته برگزار شد براساس چارچوبی بوده که ایران تعیین کرده بود"این چارچوبی که ایران تعیین کرده بود، پذیرفته شد و در جلسه کارشناسی هفته گذشته که قبل از ژنو برگزار شد، تا حدودی راجع به موضوعاتی که باید در چارچوب گنجانده شود و همچنین جزئیات مربوط به آن بحث شد. مذاکرات اخیر هم ریسک درباره این موضوعات بود تا توافق حاصل و وزن و جایگاه هر کدام تعیین شود. در حقیقت در مذاکرات ژنو تلاش کردیم به متنی توافق شده برسیم که فعلاً طرح موضوع، نگرانیها و امکانهای رسیدن به راه حل بوده است. اما الان باید وارد نگارش شویم زیرا نهایتاً اگر قرار است متنی مورد توافق قرار گیرد باید در قالب یک متن مدونی باشد که وظیفه گروه مذاکرهکننده ایران و طرف ۱+۵ است که این متن را تدوین کنند زیرا قرار است با هم این کار را انجام دهیم نه اینکه یک طرف متنی را تهیه کند و به طرف دیگر ارائه دهد بلکه روندی است که طرفین با هم این اقدام را انجام دهند به همین دلیل با توجه به بحثهایی که درباره جزئیات شده این احتمال وجود دارد که ما به نتیجه برسیم. از طرفی این احتمال هم وجود دارد که در روی بعضی موضوعات وقتی به جزئیات میرسیم رسیدن به تفاهم قدری دشوارتر شود در آن صورت فاجعهای اتفاق نیفتاده چرا که ما در مسیر درست حرکت میکنیم.
شاید نیاز باشد یک جلسه یا بیشتر باز هم در این زمینه حرف بزنیم و مذاکره کنیم و همچنین نیاز باشد کشورهای عضو ۱+۵ یا حتی ما با پایتختهای خود مشورت کنیم و بعد از مشورت بتوانیم به نتیجه برسیم. همه اینها قابل پیشبینی است.
آیا با این توافقنامه احتمال رفع اختلافات در مدت کوتاه وجود دارد؟
یک احتمال همین است یا ممکن است در بعضی موارد اختلاف نظر آنقدر باشد که زمان بیشتری طول بکشد. مهم این است که بتوانیم پیشرفت کنیم و این امکان را داشته باشیم در روند مذاکره ایجاد اعتماد کنیم زیرا مردم نسبت به روند مذاکرات نگرانیهایی دارند. سابقه رفتاری ۱+۵ همواره سابقه رفتاری مثبتی نبوده و فقط در این دو سه جلسه گذشته است که در واقع یک نگاه نسبتاً روشنتر و آینده نگرانه تری را از اینها دیدیم. شاید هم به این دلیل باشد که روش غلطی که در طول ۸-۷ سال گذشته دنبال کردند پاسخ نداده و نتوانسته مشکلاتشان را حل کند و اهدافشان را تأمین نکرده است.
"این چارچوب، شامل اهداف، وضعیت نهایی و قدم اول از سوی دو طرف است که هم ایجاد اعتماد کرده و هم جدیترین نگرانیهای طرف مقابل را مورد توجه قرار دهد و بعد امکان پیشرفت به مراحل بعدی را فراهم کند"لذا این امید هم است که این دفعه با یک اراده سیاسی جدی برای رسیدن به راه حل وارد کار شده باشند و اگر این رویکرد باشد احتمال اینکه یا به نتیجه برسیم یا به نتیجه خیلی نزدیک شویم در پایان دو روز مذاکرهای که الان وجود دارد زیاد است.
در جریان چند دور مذاکرات اخیر این کشورمان بوده که طرح تازهای را روی میز گذاشته و دو طرف قرار است براساس این طرح گفت وگو کنند و کار را پیش ببرند. به نظر میرسد که برای نخستین بار در چند سال اخیر تهران در این دور از مذاکرات ابتکار عمل را در دست گرفته است آیا با این نظر موافقید؟
باید در پاسخ به این سؤال گفت این مردم بودند که ابتکار عمل را در دست گرفتند. مردم ایران در جریان انتخابات با حضور گسترده و هوشمندانه خود فضایی را به وجود آوردند که فضای جهانی را تغییر داد و الان دنیا در تلاش است تا به این شرایط پاسخ دهد. ما هم در جهت منویات مردم عمل میکنیم. مهم این است که این مذاکرات که ۸ سال بدون هیچ گونه نتیجهای ادامه داشته است سمت و سوی مثبت پیدا کرده است و این برداشت هر دو سوی مذاکرات است از مذاکره وجلسات ژنو هم احساس میکنم حداقل توقعی که ما از این نشستها داریم این است که بسیاری از موضوعات را حل کنیم و به سمت گفت وگو پیش رویم.
ممکن است موضوعاتی حل نشده بماند و ممکن هم هست حل شود. در هر صورت، هر دوی اینها نشانه موفقیت مذاکرات است.
اگر بتوانیم همه موضوعات را حل کنیم به یک توافق میرسیم و میتوانیم برخی از موضوعات را حل کنیم و این نشاندهنده آن است در بسیاری موارد پیشرفت کردیم و چند موضوع دیگر مانده است که آن هم اتفاق بدی نخواهد بود لذا اینکه امکان این را میبینیم که به نتیجه برسیم به این معنا نیست که حتماً به نتیجه برسیم و به این معنا نیست که اگر به نتیجه نرسیم شکست خوردهایم بلکه به این معناست که یک احتمال و فرصتی است که میتوان از آن استفاده کرد. فکر میکنم همه طرفها قصد دارند از این فرصت استفاده کنند، احتمال دارد به نتیجه برسند و احتمال دارد نیاز به فرصت بیشتری باشد.
پاشنه آشیل موضعگیریهای گروه ۱+۵ درخصوص پذیرش اصل غنیسازی از سوی ایران و در عین حال لغو همه تحریمها علیه کشورمان است. ضمن اینکه گفته میشود که موضوع تعلیق ۶ ماهه غنیسازی ۲۰ درصد در ازای لغو قابل توجهی از تحریمها گزینه روی میز غربیهاست در این خصوص قبلاً هم موضع مذاکراتی ایران را بیان کردید، اگر ممکن است توضیحات بیشتری در این خصوص بفرمایید. بویژه که نماینده امریکا از لغو هدفمند و محدودی از تحریمها در ازای رفع ملاحظات غرب سخن گفته است.
ما نیازی نمیبینیم که وارد جزئیات شویم.
"این چارچوبی که ایران تعیین کرده بود، پذیرفته شد و در جلسه کارشناسی هفته گذشته که قبل از ژنو برگزار شد، تا حدودی راجع به موضوعاتی که باید در چارچوب گنجانده شود و همچنین جزئیات مربوط به آن بحث شد"بحثهای تخصصی بر سر میز مذاکره میگذرد اما تأکید میکنم آنچه ما درباره آن مذاکره میکنیم حتماً تعلیق غنیسازی در ایران نیست و ضرورت دارد که هر گامی که برداشته میشود گام متوازن باشد و در ازای آن، اقدام جدی از سوی طرف مقابل انجام شود. این نکتهای است که بسیار روی آن تأکید داریم. نکته دیگر آنکه ما هر اقدامی را که انجام میدهیم براساس توافق و اجماع داخلی بین مسئولین عالی رتبه نظام است و بدون آن هیچ توافقی صورت نمیگیرد. همان طور هم که مشاهده کردید مقام معظم رهبری که از جزئیات کار ما اطلاع دارند با بزرگواری خودشان مذاکره کنندگان را مورد حمایت قرار دادند و همان روشی را که ما دنبال کردیم، ایشان از آن حمایت کردند. بنابراین همان روش را ادامه میدهیم مردم هم میتوانند اطمینان داشته باشند حقوق ایران کاملاً مد نظر ما قرار دارد و از حقوق ایران ذرهای عقب نشینی نمیکنیم.
تلاش ما این است ضمن اینکه حقوق ایران در زمینههای مختلف هستهای از جمله غنیسازی مورد احترام قرار میگیرد ضمناً مشکلات مردم هم کاهش یابد، مشکلات اقتصادی کشور کاهش یابد و با مذاکره سازنده، معقول و هدفمند ما به جایگاهی برسیم که بتوانیم هر دو را با هم داشته باشیم.
آقای وزیر! از مهمترین اتفاقاتی که در دوران مذاکرات شما تحت هدایت شما صورت گرفت رایزنیهای دوجانبه است. در جریان این دور از مذاکرات هم شاهد بودیم این اتفاق در سطح وسیعتر و متفاوت تری افتاد، بفرمایید آیا این طرح به پیشنهاد تهران بوده و چه هدفی را دنبال کرده است؟
زمانی که آقای دکتر جلیلی هم در مذاکرات هستهای مسئولیت داشتند در حاشیه جلسات مذاکرات رایزنیهای دوجانبه بود اما اتفاقی که الان افتاده این است که ایران دیگر مذاکره را برای مذاکره نمیخواهد و این تحولی است که در گفت وگوها اتفاق افتاده، البته در دورهای گذشته نمیدانم چه وضعیتی حاکم بوده ولی راجع به الان میتوانم بگویم اگر تصور جدیدی در دنیا هست نه به خاطر اینکه مذاکره دوجانبه قبلاً در حاشیه اجلاسها نبوده حتی با امریکا هم در گذشته مذاکره صورت گرفته ولی نتیجه بخش نبود. الان مذاکرات به صورت هدفمند دنبال میشود. ما در همه جلسات چند دور مذاکرات اخیر، در کنارش رایزنیهای دوجانبه داشتیم. البته در این دور این دفعه خانم کاترین اشتون این مسأله را در برنامه قرار داد و پیشنهاد کردند اما ما هم برای مذاکره آمادگی داشتیم یعنی حتی اگر در برنامه کاری اجلاس قرار نمیگرفت ما خودمان یک فرصتی را پیدا میکردیم با هیأتهای مختلف مذاکره میکردیم کمااینکه قبل از شروع مذاکرات، دوستان با هیأت روسیه، چین و آلمان گفت وگو کردند و در این دور هم این اتفاق افتاد.
البته در این مذاکرات، این گفتوگوهای دوجانبه، به بخشی از زمان مذاکرات تبدیل شد.
"مذاکرات اخیر هم ریسک درباره این موضوعات بود تا توافق حاصل و وزن و جایگاه هر کدام تعیین شود"برای اینکه رسیدیم به مرحلهای که باید روی کلمات کارکنیم و جلسات کوچکتر برای رسیدن به نقطه نظرات مشترک مناسبتر است به همین دلیل از این روش استقبال کردیم و بعد از جلسه مقدماتی دور اول مذاکرات اخیر، این روش را قبول کردیم.
آقای دکتر! در نهایت بفرمایید آیا میتوان در این دور از مذاکرات ژنو گفت که ایران و گروه ۱+۵ یک گام به هم نزدیکتر شدند؟
این دور ازمذاکرات ژنو میتواند یا گام آخر در مرحله اول کار ما باشد یا یک حرکت بسیار عمده به سمت گام آخر. البته این تازه مرحله اول کار است اما برای نخستین بار است که دو طرف توانستهاند به یک توافق برسند و این توافق را اجرایی کنند.
این نخستین بار است که لااقل در هشت سال گذشته اتفاق میافتد. بعد از یک دوران تلخ تقابل و تلاش برای پیشگیری از رسیدن به راه حل، ایران و غرب میتوانند با زبان مشترک با یکدیگر حرف بزنند لذا حتماً این نشست در نزدیکی ایران و غرب تأثیرگذار است. امید هم داریم که به نتیجه نهایی برسد اما این امکان هم هست که یک گام دیگر هم برای نتیجه نهایی نیاز باشد.
منبع: روزنامه ایران ۱۸ آبان
اخبار مرتبط
دیگر اخبار این روز
حق کپی © ۲۰۰۱-۲۰۲۴ - Sarkhat.com - درباره سرخط - آرشیو اخبار - جدول لیگ برتر ایران