محمد رضا اعلامی، فیلمسازی با استعداد از نسل اول سینمای پس از انقلاب

محمد رضا اعلامی، فیلمسازی با استعداد از نسل اول سینمای پس از انقلاب تهران-سینمای نوپای ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن ۱۳۵۷ نیاز بسیار به نیروهای جوان و مستعد در زمینه سینما داشت تا بتواند سینمایی متکی بر ارزش های اخلاقی و پرهیز از فرمول های تماشاگرپسند سابق بسازد.

به گزارش روز جمعه خبرنگار فرهنگی ایرنا، از جمله این جوانان که در نخستین تجربه سینمایی اش بسیاری از اهل فن را حیرت زده کرد، می توان به 'محمدرضا اعلامی' اشاره کرد. این کارگردان جوان آن روزها، به سال ۱۳۳۵ در تهران متولد شده و پس از گذراندن تحصیلات متوسطه، به انگلستان رفته و در رشته سینما در کالج رویال آرت لندن مشغول تحصیل شد که تحصیلاتش بنا به دلایلی نیمه تمام ماند.

وی در اواسط دهه ۱۳۵۰ به ساخت فیلم های کوتاه برای کودکان و نویسندگی در تلویزیون مشغول شده و با فیلم 'خط قرمز' ساخته مسعود کیمیایی کار در سینما را در سمت دستیار کارگردان تجربه کرد.

وی برای ساخت نخستین اثر سینمایی اش (نقطه ضعف) به سراغ رمانی از 'آنتونیس ساماداکیس' یونانی رفته و فیلمی بی زمان و مکان ساخت.

"به گزارش روز جمعه خبرنگار فرهنگی ایرنا، از جمله این جوانان که در نخستین تجربه سینمایی اش بسیاری از اهل فن را حیرت زده کرد، می توان به 'محمدرضا اعلامی' اشاره کرد"فیلم در رابطه با فردی مظنون به فعالیت های سیاسی است که همراه با دو مامور برای مواجهه با زندانی دیگربه مرکز اعزام می شود.

اعلامی در این فیلم داستانش را در زمان و مکانی مجهول روایت کرده و در این مسیر تلاش زیادی کرده تا چیزی از ایران آن سالها که درگیر جنگ تحمیلی بوده در تصاویر فیلمش به چشم نخورد. اعلامی در بیست و هفت سالگی کار درخشانی را ارائه کرد که بسیار مورد توجه منتقدین قرار گرفته و گام بلندی را در سینمای ایران برداشت.

البته فیلم در گیشه چندان موفق نبود که عمده آن به فضای نا آشنای فیلم برای تماشاگرعام بازمی گشت. از نقاط قوت فیلم می توان به بازی درخشان 'حسین پرورش' و 'جواد گلپایگانی' در کنار فیلمبرداری 'علیرضا زرین دست' اشاره کرد.

همچنین باید به چهره خاص 'جمشید هاشم پور' در نقطه ضعف با سر تراشیده، اشاره کرد که تا سال ها بعد نیز منبع درآمد بزرگی برای تهیه کنندگان فیلم های حادثه ای به شمار می رفت.

اعلامی در نیمه دهه ۱۳۶۰ با دو فیلم 'ترنج' و 'شناسایی' نتوانست موفیقت های فیلم نخستش را تکرار کند. وی در ترنج به سراغ قصه ای بومی با محوریت قالی بافان رفت که با وجود بازیگران توانمندی همچون 'علی نصیریان' و 'پروانه معصومی' با شکست سختی مواجه شد.

شناسایی نیز که کاری روشنفکرانه در زمان خود به حساب آمده و 'محمدعلی سپانلو'ی شاعر را به عنوان بازیگر در خود داشت، به چنین وضعیتی دچار شده و در گیشه با شکست مواجه شد. شکست تجاری دو فیلم یاد شده که واکنش سرد منتقدین را نیز به همراه داشت، اعلامی را بشدت دچار مشکل کرده و بدهی فراوانی بر جای گذاشت.

"وی در اواسط دهه ۱۳۵۰ به ساخت فیلم های کوتاه برای کودکان و نویسندگی در تلویزیون مشغول شده و با فیلم 'خط قرمز' ساخته مسعود کیمیایی کار در سینما را در سمت دستیار کارگردان تجربه کرد"'عشق و مرگ' دیگر فیلم ملودرام اوست که با فروش نسبتا مناسبی روبرو شده و تهیه کنندگان سینما را متوجه وی کرد.

در اواخر دهه ۱۳۶۰ اوایل دهه ۱۳۷۰ برادران شایسته که در راس هدایت فیلم کارهای پرفروشی را روانه اکران کرده و اسم خود را بر سرزبانها انداخته بودند، به سراغ اعلامی آمده و رمبوی وطنی را روانه اکران کردند. فروش بی سابقه فیلم در کنار نقدهای تند و گزنده منتقدین، نام اعلامی را پس از یک دهه مطرح ساخت.

فروش بالای فیلم هم نتوانست وی را به کارگردانی پرکار تبدیل کند؛ چرا که با آرمان های سینمایی اش در تضاد کامل بود. وی در این دهه به ساخت دو فیلم 'آن سوی آینه' و 'ساقی' اکتفا کرد که دومی به شکل ویدیویی ساخته شده بود که به دلیل فضای جوان پسندانه اش با فروش نسبتا خوبی مواجه شد.

اعلامی در این فیلم از 'بهرام رادان' که در آن زمان در دومین فیلمش ظاهر می شد، بازی خوبی گرفته و نشان داد که در این امر توانایی های بسیار دارد.

ساخت فیلم 'آشوبگران در هندوستان' یکی دیگر از اشتباهات حرفه ای اعلامی به حساب می آید که نتیجه کار نه برای خودش خوشایند بوده و نه در اکران گیشه پررونقی داشت. در این بین تنها هنگام فیلمبرداری خبرهایی از حضور ستارگان بالیوود در آشوبگران به گوش می رسید که در نهایت هیچ یک از آنها به سرانجام نرسید.

اعلامی در دهه ۱۳۸۰ تنها به ساخت فیلمی در ژانر وحشت با عنوان 'رازها' اکتفا کرد که این فیلم نیز با استقبال سرد مردم و نویسندگان سینمایی مواجه شده و بار دیگر اعلامی را از سینما دور ساخت. وی در یکی دو سال گذشته در تدارک ساخت فیلمی براساس کتاب 'ماشا الله خان در دربار هارون الرشید' بود که متاسفانه با فوت ناگهانی وی ناتمام ماند.

"وی برای ساخت نخستین اثر سینمایی اش (نقطه ضعف) به سراغ رمانی از 'آنتونیس ساماداکیس' یونانی رفته و فیلمی بی زمان و مکان ساخت"

محمدرضا اعلامی به عنوان یکی از چهره های جوان و مستعد سینمای پس از انقلاب در همان نخستین تجربه سینمایی اش رگه های پررنگی از استعداد ناب سینمایی را از خود بروز داد که متاسفانه در گذر زمان به دست فراموشی سپرده شده و اعلامی را از مسیر درستی که آغاز کرده بود، دور کرد.

فراهنگ**9173**م.ج**