قیام ۱۷ شهریور۵۷؛ آغاز فصلی نوین در مبارزه های انقلابی

قیام ۱۷ شهریور۵۷؛ آغاز فصلی نوین در مبارزه های انقلابی تهران- ایرنا- قیام ۱۷ شهریور ۱۳۵۷ از مهم ترین مقاطع حساس مبارزه های ملت مسلمان ایران علیه رژیم پهلوی است، خیزشی که جدایی میان مردم و حکومت را عمیق تر کرد و امکان هر نوع پیوستگی و سازش را از میان برد و این رژیم را به روزهای پایانی حیات خویش نزدیک تر ساخت.

ملت مبارز ایران با رهبری هوشمندانه امام خمینی(ره) در ۱۷ شهریور ۱۳۵۷ خورشیدی یک گام به پیروزی نهضت انقلاب اسلامی نزدیک تر شدند. پیش از آن در ۱۳ شهریور، راهپیمایی عید فطر در تپه های قیطریه تهران به تظاهراتی گسترده علیه رژیم پهلوی تبدیل شده بود و به دنبال آن در ۱۶ شهریور همان سال نیز گردهمایی بزرگی در تهران شکل گرفت که شرکت کنندگان خواستار سرنگونی حکومت وقت شدند. در این روز تصمیم بر آن شد تا روز بعد نیز در میدان ژاله تظاهرات دیگری انجام دهند اما دولت برای جلوگیری از به وقوع پیوستن این مهم در ۱۲ شهر حکومت نظامی اعلام کرد. بدین شکل مردم غافل از حکومت نظامی در ۱۷ شهریور در میدان ژاله و اطراف آن تجمع کردند و رژیم پهلوی با تانک، مسلسل و بالگرد به سرکوب و کشتار مبارزان انقلابی این مرز وبوم پرداخت و اینگونه میدان ژاله به نماد مقاومت مردم انقلابی ایران و این واقعه به نقطه عطفی در مبارزه های انقلاب اسلامی ایران تبدیل شد.امام خمینی در ۱۸ شهریور در پیامی به مناسبت این قیام خونین فرمودند:«...جهان باید بداند که این است فضای باز سیاسی ایران و این است رژیم دموکراسی شاه و این است عمل به دین مبین اسلام در منطق شاه و دولت او.

" ملت مبارز ایران با رهبری هوشمندانه امام خمینی(ره) در ۱۷ شهریور ۱۳۵۷ خورشیدی یک گام به پیروزی نهضت انقلاب اسلامی نزدیک تر شدند"اکنون به بهانه های پوچ دست به حبس و تبعید تازه زده اند و می زنند، باید علما و روشنفکران ملت در زیر چکمه دژخمیان خرد شوند تا کسی خیال آزادی به خود راه ندهد...ارتش وطنخواه ایران! شما دیدید که ملت با شما دوست و شما را گلباران می کند و میدانید که این چپاولگران برای ادامه ستمگری شما را آلت قتل برادران خود قرار داده اند، به دیگر برادران ارتشی خود که شاه را رها کرده اند و در پشتیبانی مردم، به دشمن حمله نموده اند بپیوندید و به پاخیزد و نگذارید ملت شما نابود و برادران و خواهران شما به خاک و خون کشیده شوند، نام خود را در تاریخ که به سود ملت ایران به راه خود ادامه می دهد، هر چه زودتر ثبت کنید و ریشه خیانت و ظلم را بکنید. شما ای علمای بزرگ اسلام و سیاسیون بزرگ که از فشار شاه هراسی به دل راه نمی دهید، نشانه اعتماد و قوت روحیه ملت هستید و در این موقع حساس نه تنها باید استقامت کنید، بلکه روحیه عالی مقاومت جامعه را هر چه بیشتر باید تقویت کنید و هر چه بیشتر صفوف خود را برای مقابله با دشمن مردم ایران متشکل تر کنید.» پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا به مناسبت سالروز قیام تاریخی ۱۷ شهریور به گفت وگو با «جواد منصوری» مورخ و پژوهشگر مرکز اسناد انقلاب اسلامی پرداخته است. منصوری ریشه های وقوع قیام ۱۷ شهریور را خشم و نارضایتی مردم ایران از رژیم پهلوی دانست و گفت: قیام عمومی مردم از ۱۳۵۶ خورشیدی آغاز شد و به تدریج گسترش یافت. این نهضت، تمام دستگاه ها و نهادهای وابسته به رژیم پهلوی را درگیر این مساله کرد. اینگونه در ماه های منتهی به پیروزی انقلاب اسلامی، حکومت وقت مجبور شد در شماری از شهرهای کشور حکومت نظامی اعلام کند با این تصور که شاید مردم بترسند و از مبارزه های خویش دست بکشند اما این موضوع تحقق نیافت و انگیزه مردم بشتر شد و به مرور مبارزه ها رنگ جدی تری به خود گرفت.

این پژوهشگر و مورخ معاصر با اشاره به قیام ۱۳۴۲ خورشیدی به وسیله مردم انقلابی و تاثیر آن در شکل گیری رویداد ۱۷ شهریور، بیان داشت: رژیم پهلوی یک بار حضور مردم را در مخالفت های جدی با حکومت وقت در ۱۳۴۲ خورشیدی تجربه کرده بود و تکرار حادثه مشابه آن را به ضرر خود می دانست، بنابراین در شهریور ۱۳۵۷ خورشیدی با این تصور که ادامه این وضعیت و حضور معترضان در خیابان ها موقعیت رژیم را تهدید می کند و با توجه به تجربه گذشته، تصمیم گرفت تا همان برخورد را برای سرکوب مبارزان تکرار کند اما آنان از تغییر موقعیت و شرایط سیاسی جامعه غافل بودند زیرا حضور فعال و گسترده مردم در صحنه مبارزه با آگاهی بیش از پیش همراه شده بود. رژیم پهلوی تصمیم گرفت که برای رویارویی با مردم دست به کشتار وسیعی بزند تا بدین ترتیب بتواند حس ترس را در جامعه القا کند اما اینگونه نشد و موج خشم و نفرت مردمی علیه رژیم و مقاومت در برابر رفتارهای سرکوب گرانه آنها شدت یافت و عزم مردم برای براندازی حکومت پهلوی بیشتر شد. این کارشناس سیاسی به تاثیر حادثه خونین ۱۷ شهریور در ماه های پس از این واقعه تا زمان پیروزی انقلاب پرداخت و توضیح داد: پس از واقعه ۱۷ شهریور به مرور مدرسه ها، دانشگاه ها، اداره ها و بسیاری از دستگاه های اجرایی کشور به دلیل اعتصاب و اعتراض تعطیل شدند، به گونه ای که در روزهای نزدیک به پیروزی انقلاب، بیشتر دستگاه های کشور به فعالیت نمی پرداختند و اینگونه رژیم، تمام امید خود را برای بقا از دست داده بود. در واقع بازه زمانی کشتار ۱۷ شهریور تا پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی، دوره انتقال و گذار از سلطنت به انقلاب اسلامی به شمار می رفت و به عبارتی دیگر ۱۷ شهریور در واقع هنگامه ای محسوب می شد که رژیم پهلوی محکوم به شکست شد و آنچه در فاصله میان این ۲ تاریخ اتفاق افتاد، تنها مقاومت حکومت وقت بود، با این تصور که شاید بتواند شرایط را تغییر دهد. پژوهشگر مرکز اسناد انقلاب اسلامی با اشاره به مشخص نبودن شمار دقیق شهیدان این قیام ۱۷ شهریور، اظهار کرد: نمی توان آمار دقیقی از تعداد کشته شدگان و مجروحان این قیام ارایه داد زیرا اجازه انتشار این آمار را رژیم پهلوی نداده بود.

"در این روز تصمیم بر آن شد تا روز بعد نیز در میدان ژاله تظاهرات دیگری انجام دهند اما دولت برای جلوگیری از به وقوع پیوستن این مهم در ۱۲ شهر حکومت نظامی اعلام کرد"همچنین بسیاری از مجروحان و آسیب دیده های این واقعه در خانه های مردم و خیابان های اطراف مداوا شدند و این مساله سبب می شد تا آمار دقیقی از مجروحان در دست نباشد. در ارتباط با آمار شهیدان «جمعه خونین» نیز نمی توان عدد خاصی را بیان کرد. آماری که منابع دولتی در آن مقطع اعلام کردند نیز به طور قطع نمی تواند درست باشد اما بنیاد شهید نام ۵۰۰ تن را به عنوان شهیدان آن روز ثبت کرده است. وی در پایان در ارتباط با نقش تاثیرگذار امام خمینی(ره) در قیام مردم در ۱۷ شهریور گفت: هدایت و ارشاد امام راحل در تقویت روحیه، عزم و اراده مردم و ادامه مبارزه تاثیر بسزایی داشت به گونه ای که رژیم پهلوی در عمل نتوانست به هدف های خود دست یابد و در برابر انگیزه مردم انقلابی، شکست سختی را متحمل شد. قیام مردم در روزی که به وسیله محمدرضا پهلوی و عواملش حکومت نظامی اعلام شده بود، نشان دهنده نقش ارزشمند و بی بدیل رهبری امام خمینی(ره) ه شمار می رفت که در نهایت به پیروزی نهضت انقلابی مردم ایران انجامید.

*گروه اطلاع رسانی خبرنگار: عشرت کراری**انتشار دهنده: شهربانو جمعه پژوهشم**ع ک**2002**9131 ایرنا پژوهش، کانالی برای انعکاس تازه ترین تحلیل ها، گزارش ها و مطالب پژوهشی ایران وجهان، با ما https://t.me/Irnaresearch همراه شوید.

انتهای پیام /*

برچسب ها

سیاسی

مناسبتها

سالروز قیام ۱۷ شهریور

مبارزه های مردمی و رژیم پهلوی

باشگاه مخاطبان ایرنا برای ارسال نظرات از فرم پایین صفحه استفاده کنید.

فرستنده

*

*

پست الکترونیک کد امنیتی ارسال یادداشت ارسال نظر

*

موضوع از شما گزارش از ما

سخن شما با مسئولین

دیدگاه شما با موفقیت ارسال شد.

ارتباط با سردبیر newsroom@irna.ir

تماس بی واسطه با مسئولین

گالری تصاویر پربیننده ترین ها

اندیشکده آمریکایی: تحولات خاورمیانه جایگاه منطقه ای ایران را ارتقا داده است

در پاسخ به سوال خبرنگار ایرنا:

وزیر خارجه پاکستان: به زودی به تهران می روم/ دوستی ایران و عربستان را آرزو داریم

معاون رئیس جمهوری در امور زنان درگذشت شهلا حبیبی را تسلیت گفت

خبرهای تایید نشده از حمله هوایی رژیم صهیونیستی به منطقه ای درخاک سوریه

برخورد اتوبوس با کامیون در محور بجنورد- جنگل گلستان سه کشته داشت جدیدترین مطالب سایت

رئیس سازمان بسیج جامعه زنان کشور: بازسازی واقعه غدیر در ۱۵۰ نقطه کشور انجام می شود

قدردانی رئیس کمیته المپیک از اقدام انسان دوستانه سرمربی ایرانی فوتسال میانمار

یک کشته و پنج زخمی بر اثر انفجار نارنجک در کشمیر

ترافیک سنگین در جاده کرج – چالوس

به مناسبت سالروز قیام ۱۷ شهریور؛

قیام ۱۷ شهریور۵۷؛ آغاز فصلی نوین در مبارزه های انقلابی موضوعات مرتبط

• پژوهش
• سیاسی