نیاز مبرم بوئینگ به قرارداد با ایران‌ایر

دیپلماسی ایرانی: شرکت هواپیمایی ایران ایر سفارش ساخت ۸۰ هواپیما را به بوئینگ داده است اما دولت جدید می تواند خیلی ساده این معامله را به هم بزند. بوئینگ و پرچمدار شرکت های هواپیمایی ایران یعنی "ایران ایر"، در ماه ژوئن تفاهمنامه ای را برای خرید ۸۰ هواپیمای جت امضا کردند. بوئینگ روز یکشنبه اعلام کرد که ایران ایر این سفارش را پس از اعمال تغییراتی نسبتاً اندک تایید کرده است.

با این حال، در ایالات متحده آمریکا مخالفان بسیار زیادی علیه تجارت با ایران وجود دارد. در واقع «دونالد ترامپ»، رئیس جمهور منتخب آمریکا یکی از منتقدین اصلی تصمیم اوباما مبنی بر کاهش تحریم ها علیه ایران است. این بدان معنی است که شرکت هواپیمایی بوئینگ از سوی دولت جدید آمریکا با تهدیدات قابل توجهی روبرو است و این احتمال وجود دارد حتی پیش از آن که یکی از این هواپیماهای مذکور به ایران تحویل داده شود، دولت جدید آمریکا راهی را برای لغو این توافق پیدا کند.

سفارش ایران ایر تکمیل می شود

براساس گزارش «وال استریت ژورنال»، اولین تفاهم نامه بین بوئینگ و ایران ایر شش ماه پیش امضا شد.

"دیپلماسی ایرانی: شرکت هواپیمایی ایران ایر سفارش ساخت ۸۰ هواپیما را به بوئینگ داده است اما دولت جدید می تواند خیلی ساده این معامله را به هم بزند"این تفاهم نامه شامل ساخت ۸۰ هواپیما بود که تحویل آنها از سال ۲۰۱۷ آغاز می شد. این سفارش شامل ۴۶ فروند هواپیمای بوئینگ ۷۳۷ (شامل ۴۰ فروند مدل ۷۳۷ مکس)، چهار فروند جمبوجت بویینگ ۸-۷۴۷، ۱۵ فروند نسل فعلی بوئینگ ۷۷۷ و ۱۵ فروند هواپیمای پهن پیکر (نسل بعدی) 777X بود.

اما سفارش رسمی اعلام شده توسط شرکت بوئینگ در روز یکشنبه تاحدودی متفاوت بود. بر اساس اعلام جدید این شرکت، اولین تحویل هواپیماها تا سال ۲۰۱۸ به تعویق افتاده است. علاوه بر آن، ایران ایر دیگر خواهان خرید S747 یا نسل فعلی مدل بوئینگ ۷۳۷ نیست و به جای آن، به دنبال خرید ۵۰ فروند هواپیمای مدل مدل ۷۳۷ مکس ۸ است. از سوی دیگر، طرح ایران ایر برای خرید ۳۰ فروند هواپیمای بوئینگ ۷۷۷ شامل ۱۵ فروند مدل ۷۷۷-۳۰۰ ای آر و ۱۵ فروند مدل 777X همچنان دست نخورده باقی مانده است.

به این ترتیب، تغییری در  تعداد کل جت های سفارش داده بوجود نیامده است.

مشکلی در کار است

ترامپ قول لغو توافق هسته ای ایران را داده است؛ توافقی که برای ایالات متحده و دولت های اروپایی به معنای کاهش تحریم ها علیه ایران در اعمال محدودیت هایی بر فعالیت های هسته ای ایران بود. به طور خاص، ترامپ و جمهوریخواهان کنگره هرگز در طی این مدت مخالفت خود را با فروش هواپیما به ایران مخفی نکرده اند. شواهدی وجود دارد که نشان می دهد، ایران با استفاده از پروازهای تجاری به صورت مخفیانه برای دشمنان ایالات متحده، همانند حزب الله و دولت سوریه، تسلیحات ارسال کرده است. لذا مخالفان کاهش تحریم ها این گونه استدلال می کنند که فروش هواپیما به ایران معادل مسلح کردن یک کشور دشمن است.

این مساله چه برای بوئینگ و چه برای رقیب اروپایی اش یعنی شرکت هواپیمایی ایرباس، مشکل ساز است. دولت آمریکا این قدرت را دارد که از صادرات این هواپیماها توسط هر دو شرکت جلوگیری کند، چرا که این هواپیماها مجهز به تکنولوژی های بسیار حساسی هستند که ایالات متحده آنها را توسعه داده است.

بوئینگ برای حفظ این قرارداد فشار بیشتری به دولت وارد می کند

شرکت هواپیمایی بوئینگ به خوبی می داند که دخالت دولت آمریکا به راحتی می تواند هر گونه معامله هواپیمایی با ایران را به هم بزند.

"بوئینگ و پرچمدار شرکت های هواپیمایی ایران یعنی "ایران ایر"، در ماه ژوئن تفاهمنامه ای را برای خرید ۸۰ هواپیمای جت امضا کردند"این شرکت اخیراً در بیانیه ای اعلام کرد که توافق موجود حاوی بحث های گسترده درباره تمامی موارد و موضوعات قابل قبول به منظور ساخت هواپیما برای ایران است. در بخشی از این بیانیه آمده است: «توافق امروز، برای ده ها هزار نفر در ایالات متحده شغل ایجاد می کنند. مشاغلی که به طور مستقیم با تولید و تحویل هواپیماهای ۷۷۷-۳۰۰ ای آر مرتبط هستند و دوره کامل تحویل آنها نزدیک به ۱۰۰هزار شغل در حوزه هواوفضای ایالات متحده ایجاد می کند.»

بوئینگ قطعا با استفاده از حربه ایجاد اشتغال و نیز از طریق لابی های خود با ترامپ و قانوگذاران جمهوریخواه تلاش خواهد کرد از لغو توافق با ایران ایر جلوگیری کند. همچنین بوئینگ می تواند نشان دهد که در صورت لغو توافق فروش هواپیما به ایران، مجبور خواهد شد تا دست به برنامه های تعدیل نیرو بزند و به نظر می رسد این موضوع تنها اهرم فشار واقعی بوئینگ در برابر رفتار خصمانه قانونگذاران است.

این سفارش از اهمیت بالایی برخوردار است

بوئینگ هزاران سفارش برای تولید هواپیماهای مدل ۷۳۷ مکس دارد پس در مقابل سفارشاتی از این دست تولید ۵۰ فروند هواپیما برای شرکت هواپیمایی ایران ایر چندان معامله بزرگی به حساب نمی آید. اما از آن جائی که شرکت هواپیمایی بوئینگ در حال حاضر با رکود تقاضا در زمینه هواپیماهای پهن پیکر خود روبروست، سفارش تولید هوپیمای بوئینگ مدل ۷۷۷ بسیار مهم محسوب می شود.

در پایان ماه نوامبر، بوئینگ تنها ۱۵۰ سفارش برای نسل فعلی هواپیمای بوئینگ ۷۷۷ داشت. این کمپانی در حال حاضر برای آن که میزان خروجی و تولیداتش با سفارشات سال ۲۰۱۷ تطابق داشته باشد، تولید محصولات خود را از ۳.۸ در ماه به ۷ فروند کاهش داده است. از آن جا که بوئینگ در حال حاضر ساخت مدل های آزمایشی هواپیمای پهن پیکر (نسل بعدی) 777X را آغاز کرده، قرار است تا تحویل ماهانه سفارشات این شرکت در سال ۲۰۱۸ به ۵.۵ فروند در ماه کاهش پیدا کند.

حتی با وجود کاهش عظیم میزان تولیدات شرکت هواپیمایی بوئینگ، این شرکت برای سال های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ همچنان با کسری بودجه مواجه است، در نتیجه انتظار می رود که این شرکت ماه آینده کاهش تولیدات خود در زمینه مدل دیگری از بوئینگ ۷۷۷ را نیز اعلام کند. سفارش ایران ایر برای هواپیماهای ۷۷۷-۳۰۰ ای آر کمک خواهد کرد تا بوئینگ شکاف به وجود آمده در سفارشات خود را پر کند. در صورتی که این معامله شکست بخورد، خریداران جایگزین زیادی برای بوئینگ وجود نخواهد داشت.

از آن جایی که بوئینگ از ژوئن سال ۲۰۱۵ تاکنون حتی یک سفارش هم برای تولید این مدل از هواپیماهای جدید خود ثبت نکرده، سفارش هواپیمای بوئینگ مدل 777X از اهمیت به سزایی برای این شرکت برخوردار است.

"بوئینگ روز یکشنبه اعلام کرد که ایران ایر این سفارش را پس از اعمال تغییراتی نسبتاً اندک تایید کرده است.با این حال، در ایالات متحده آمریکا مخالفان بسیار زیادی علیه تجارت با ایران وجود دارد"بوئینگ با داشتن ۳۰۶ سفارش قطعی و تحویل برنامه ریزی شده این سفارشات تا سال ۲۰۲۰ دیگر نیاز فوری چندانی برای فروش تعداد زیادی از مدل 777X ندارد اما با این حال، سرمایه گذاران هنوز هم از عدم تمایل خطوط هوایی مختلف نگران هستند. بوئینگ مثال خوبی از منافع اقتصادی تجارت با ایران ایر است. در واقع اگر دستور کار تولید هواپیماهای ۷۷۷-۳۰۰ ای ار سفارش ایران ایر قطع شود، بوئینگ مجبور خواهد شد تا میزان تولیدات خود را به شدت کاهش دهد. با این وجود، نگرانی های سیاسی و امنیتی موجود هنوز هم می توانند تلاش های بوئینگ را تضعیف کنند.

منبع: نیوز ریپابلیک/ مترجم: زهره شهریاری