آیا نمی‌شد به جای صد هزار نفر، به چند ده میلیون نفر فکر کنیم؟!

«قدردانی از دست‌اندرکاران سفرهای نوروزی» حتما اقدام درخور احترامی است چراکه ممکن نیست کسی در نوروز به جاده زده باشد اما حضور نیروهای امدادی، پلیس راهنمایی رانندگی، راهنمایان گردشگری و ... را ندیده باشد؛ کسانی که گاه تفریح ما در حال انجام وظیفه بوده و به تبع آن، بهره بسیار اندکی از تعطیلات باستانی داشتند. اما اینکه چگونه می توان با دعوت این عزیزان به استادیوم یکصد هزار نفری از ایشان تقدیر به عمل آورد، سوالی است بی پاسخ که چه بسا در مقام قیاس با ابهامات بزرگتر ماجرا، حتی جای طرح نداشته باشد!

به گزارش «تابناک»، با پایان یافتن تعطیلات طولانی مدت نوروز امسال، بار دیگر -به روال سالهای گذشته- بازار ارائه آمار و ارقام عجیب و غریب از طرف برخی مسئولان رونق گرفت اما این بار ماجرا یک تفاوت مهم با سالهای گذشته داشت؛ نزدیکی به انتخابات –چه بخواهیم و چه نخواهیم- موجب شده که همه چیز رنگ و بوی تازه ای پیدا کند.

به عنوان مثال، اینکه محمد شریف ملک زاده، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در کنار آمارهای شگفتی آوری که ارائه می دهد، از "رشد ۹۱ درصدی سفر به مناطق ناشناخته (!) و افزایش چشمگیر گردشگری دریایی" سخن بگوید آنقدر عجیب نیست که بدانیم با بالاگرفتن غائله شعار زنده باد بهار رئیس جمهور، همین آقای معاون گفته بود: «پس از نوروز اخبار مهمی درباره بهاری شدن خواهید شنید.» و حالا همین فرد جشنی تدارک دیده که عنوان "قدردانی" را یدک می کشد.

به عبارتی بهتر، وقتی این مولفه ها را کنار یکدیگر بگذاریم، لاجرم احتمال سیاسی بودن جشنی که قرار است پنج شنبه همین هفته (۲۸ فروردین) در استادیوم آزادی برگزار شود، بسیار بالا خواهد بود اما شاید بد نباشد که تحلیل های سیاسی ماجرا را کنار گذاشته و تنها از منظری به این همایش بزرگ بنگریم که دست اندرکاران و برگزار کنندگانش عنوان می کنند؛ «قدردانی از دست‌اندرکاران سفرهای نوروزی».

با این حساب، در گام نخست با طیف گسترده ای از مشاغل گوناگون مواجه خواهیم بود که تفکیک سهم ایشان در سفرهای نوروزی به راحتی مقدور نیست چراکه به عنوان مثال، تعطیلات نوروزی بزرگترین عملیات میدانی پلیس راهور در طول سال به شمار آمده و سهم بسیاری از ایمنی این ایام بر عهده ایشان نهاده شده است اما از یک سو تعیین سهم این عزیزان در کاهش مخاطرات این سفرها به سادگی مقدور نیست و از سوی دیگر، اصولا پلیس راهور زیر مجموعه نیروی انتظامی بوده و اگر قرار به تقدیر از ایشان باشد، این مهم کمتر ارتباطی با سازمان میراث فرهنگی و گردشگری خواهد یافت؛ مگر آنکه تقدیر به صورت نمادین و از فرماندهان این نهاد صورت بگیرد که آن هم با موضوع این همایش (تقدیر از دست اندرکاران) همخوانی چندانی نخواهد داشت.

اکنون کافی است زحمت کشان دیگری (مانند امدادگران هلال احمر) که در زیر مجموعه سازمان میراث فرهنگی و یا حتی دولت نیستند (مانند فعالان رسانه، نیروی انتظامی و ...) را به این جمع افزوده و یا پای هزینه های این همایش را به میان کشیده و حتی از برگزاری یک همایش تقدیری در استادیوم ورزشی گلایه کنیم اما هیچ کدام اینها به آن اندازه مهم نیست که سهم برگزار کنندگان این همایش از اتفاقات خوب نوروز را مشخص کنیم.

با این رویکرد، بد نیست که در پی یافتن پاسخ به این سوال باشیم که آیا دولت مردان تدارک ویژه ای برای نوروز دیده بودند که اکنون بخواهند مثمر ثمر واقع شدن آن را جشن بگیرند یا نه؟ پر واضح است از تدارکی سخن می گوییم که اگر نگوییم می بایست فراتر از سالهای قبل باشد، بلکه دست کم باید قابل اندازه گیری باشد تا بتوان بر مبنای آنها، تحقق اهداف را سنجیده و احتمالا با وقوع ۹۹ درصدی پیش بینی ها، پایکوبی تجویز کرد؛ پاسخ این سوال بر عهده شما.

البته اگر قصد رعایت تمامی جوانب امر را داشته باشیم، این فرض متضمن در نظر گرفتن دو رویکرد بلند مدت و کوتاه مدت خواهد بود؛ رویکردی که در بلند مدت می بایست با تبدیل مناطق مستعد گردشگری به جاذبه های گردشگری آمیخته شده و بیشتر با زیرساخت ها در ارتباط خواهد بود که قضاوت درباره آن چندان دشوار به نظر نمی رسد چراکه از جمله شاخصه های این برنامه ریزی بلند مدت، گستردگی و پراکندگی آن است که فرصت قضاوت برای تمامی هموطنانمان فراهم خواهد آورد؛ برای این امر کافی  است رشد جاذبه های گردشگری در شهر محل زنگی مان را در قیاس شرایط سابق و فعلی ارزیابی کنیم.

اما در کوتاه مدت، این برنامه ریزی می تواند شامل موارد بسیاری شود که در فصل گردشگری نوروز، غالبا مبتنی بر آیین های باستانی بوده و به عنوان مثال در قالب سیزده بدر قابل تجلی است؛ به زبان ساده تر، همانگونه که هر ساله قابل پیش بینی است، بسیاری از هم وطنانمان سیزدهمین روز بهار را به طبیعت رفته و اگر نگوییم آیین باستانی شان را زنده نگاه می دارند، دست کم بزرگترین پیک نیک کشور و حتی کم سابقه ترین پیک نیک جهان را رقم می زنند. اینجاست که با علم به این موضوع می توان برای این جمعیت چند ده میلیون نفری امکاناتی تدارک دید تا از بدی هایی این روز کاسته شده و بر نیکی های آن افزوده شود.

شاید یک مثال ساده برای نشان دادن کل ماجرا کافی باشد؛ در سیزده به در هر سال به طور میانگین چه درصدی از مردم شهر شما از خانه بیرون می زنند؟ آیا قابل حدس است که مقصدهای احتمالی این عده کجاست؟ آیا نمی توان برای این عده رفاه بیشتری تدارک دید و به عنوان مثال با تعبیه چند سرویس بهداشتی سیار، چند تانکر آب، تعدادی سطح زباله و ...

کاری کرد که سیزده به در بهتری پیش روی این هموطنان قرار داد؟ تدارک مایحتاج این اقدام در بلند مدت و کوتاه مدت چگونه خواهد بود؟ آیا می توان به این نیازهای اولیه چند ده میلیون نفری بی تفاوت بود اما مثلا آمار تفریح کنندگان سیزده به در را از افتخارات خود خواند و برای تقدیر از کار نکرده جشن برگزار کرد؟!