شمقدری: مجوز دادن ما به فیلم های مساله دار، عمدی بود

سینمای ایران سالهاست که از دوران اوج خود فاصله گرفته ونتوانسته است به جز چند اثر فاخر همپای انقلاب اسلامی و آرمانهای مردم ایران حرکت کند. سرمنشا این روند نزولی چیست و به کجا برمی گردد؟ سینمای ایران تا چه مقدار بازتاب دهنده عزت و افتخارات ایرانی بوده است؟

به گزارش باشگاه خبرنگاران، گفتگوی ویژه خبری یکشنبه شب شبکه دو سیما به بررسی مشکلات سینمای ایران پرداخت و پاسخ متولیان امر سینما را جویا شد.آیا سینمای ما به سمت واقعیت ها و افتخارات ملی ایران حرکت می کند یا به سمت گیشه و انعکاس خلاف واقعیتها؟

جواد شمقدری معاون سینمایی وزارت ارشاد وسعید مستغاثی منتقد سینما با حضور دراستودیوی گفتگوی ویژه خبری به سوالات مجری برنامه پاسخ دادند و حبیب الله کاسه ساز تهیه کننده سینما نیز از طریق تلفن دربحث شرکت کرد.

مجری برنامه در ابتدای برنامه با طرح این سوال که چرا سینمای ما از لحاظ محتوا و پیام نتوانسته است هم سطح انقلاب اسلامی حرکت کند از معاون سینمایی وزارت ارشاد خواست تابه بررسی مشکلات بپردازد.

شمقدری درپاسخ به این سوال مجری برنامه به مستندی که درابتدای برنامه پخش شد اشاره کرد و گفت مردم و مخاطبین درمستندی که پخش کردید نظر دیگری را مطرح کردند و معتقد بودند سینمای ما نسبت به سینمای دهه ۶۰نزول داشته است ولی شما معتقدید سینمای ما پس از انقلاب در خدمت آرمانهای انقلاب نبوده است.

وی تصریح کرد به عقیده من هردو موضوع واقعیت سینمای ماست و سینمای ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی نتوانسته است همپای آرمانها و تحولات جامعه حرکت کند.ضمن اینکه پس از انقلاب فیلمسازانی بودند و هستند که درمقابل نظام ایستادند والبته از آنسوی مرزها نیز مورد حمایت قرار گرفتند.

"سینمای ایران سالهاست که از دوران اوج خود فاصله گرفته ونتوانسته است به جز چند اثر فاخر همپای انقلاب اسلامی و آرمانهای مردم ایران حرکت کند"

وی خاطرنشان کرد: جشنواره های جهانی به فیلم های این فیلم سازان جایزه دادند که با نگاهی به لیست این فیلم ها می توان فهمید چه تعدادشان از ایران و انقلاب اسلامی حمایت می کردند.

شمقدری افزود: متاسفانه جریانی از فیلم سازی توصیه ،حمایت و ساماندهی شد که افتخارش همراهی نکردن با نظام اسلامی است. به شکلی که برخی از این فیلمها درمقابل تحولات جامعه سکوت کردند و برخی تصویر بدی از ایران به نمایش گذاشتند.

دراین هنگام مجری برنامه این سوال را مطرح کرد که نظارت دستگاههای ناظر به خصوص معاونت سینمایی دراین برهه چه می شود که معاون سینمایی وزیر ارشاد در جواب گفت:یکسوی اتفاقات شرایط را به جایی رسانده است که خواسته مردم محقق نشده و این داستان به ۳۰سال قبل مربوط می شود و کار امروز و دیروز نیست. ما در معاونت سینمایی سعی کردیم این جریان را تضعیف کنیم.

وی ادامه داد: شاید از این صحبت من معاونت های سینمایی پیشین عصبانی شوند. وی در بخش دیگری از صحبتهای خود اذعان کرد حضور فیلم سازان ما در جشنواره های بین المللی لزوما سیاه نمایی نبوده است و فیلم سازان انقلابی هم حرفهایی از انقلاب را دراین جشنواره ها زده اند.

معاون سینمایی وزارت ارشاد درپاسخ به این سوال کوتاه که آیا سیر نزولی سینمای ایران را قبول دارید یا خیر اظهار داشت:سی ویا بیست و پنج سال قبل مردم برای دیدن فیلم و آثار سینمایی گزینه ای به جز رفتن به سینما نداشتند. اما امروز شرایط با گذشته فرق کرده است. امروز شبکه های ماهواره ای تعداد زیادی فیلم در اختیار بینندگانشان قرار می دهند.

"مجری برنامه در ابتدای برنامه با طرح این سوال که چرا سینمای ما از لحاظ محتوا و پیام نتوانسته است هم سطح انقلاب اسلامی حرکت کند از معاون سینمایی وزارت ارشاد خواست تابه بررسی مشکلات بپردازد"حتی نقل وانتقال فیلم هم سهل شده و مردم به راحتی از طریق دی وی دی و یا فلش مموری می توانند به منابع سینمایی دسترسی پیدا کنند.

مجری برنامه درمقابل اظهار نظر شمقدری به تولید برخی آثار سینمایی درداخل کشور اشاره کرد که با همین شرایط مردم را به سالنهای سینما می کشانند. وی از معاون سینمایی خواست دراین خصوص نیز اظهار نظر کند که شمقدری درپاسخ گفت:چنین چیزی صحیح نیست به عنوان مثال فیلم اخراجی ها به عنوان پرفروش ترین فیلم تنها موفق به جذب سه میلیون نفر مخاطب شد که درمقایسه با جمعیت ۷۵میلیون نفری ایران رقمی ناچیز است.

وی افزود: یک خانواده ده نفره ترجیح می دهد به جای رفتن به سالن سینما دی وی دی فیلم را به قیمتی به مراتب ارزان تر تهیه کند و درمحیط خانه تماشا کند.شمقدری بالارفتن فهم دانش بصری واطلاعات عمومی جوانان این نسل را از دیگر مولفه های موثر در خلوت شدن سالنهای سینما دانست و گفت: قوه تخیل نسل جوان به حدی بالارفته که نسل گذشته حتی به گرد پایش هم نمی رسد،نسل جدید درفضای سایبری زندگی می کند.

مجری نیز درپاسخ به اظهارات شمقدری به پیشرفت همزمان فن آوری در تمامی کشورهای دنیا اشاره کرد و گفت:این اتفاقات برای تمامی کشورها رخ داده اما آنچه اینجا مطرح است این است که ما برای مقابله با آن چه کرده ایم؟ سوالی که معاون سینمایی را به بیان راه حل واداشت و سبب شد معاون سینمایی وزیر ارشاد راه حل ارائه کند.

وی درپاسخ گفت: یکی از راهها ایجاد پیوند مستحکم بین سوژه ها و تحولات غرور آفرین است و البته سیستم مدیریتی وظیفه تبلیغ این کار را برعهده دار است.

مجری برنامه از شمقدری پرسید شما از عملکرد خود راضی هستید؟ شمقدری نیز پاسخ داد:امسال برای اولین بار اعلام کردیم و از فیلم سازان خواستیم تا برای حوادث پس از انقلاب فیلم بسازند ده ها بار هم گفتیم ،شیوه ها را هم اعلام کردیم ولی کسی استقبال نکرد.

وی خاطرنشان کرد همین امسال به یکی از فیلم سازان خوب کشورمان فیلم نامه ای را در ارتباط با سینمای دفاع مقدس پیشنهاد دادم ولی استقبال نکرد. وی راه حل این مشکل را پای کار آمدن فیلم سازان متعهد دانست و گفت: اگر هم چنین فیلم سازانی نداریم باید برای آینده چنین فیلم سازانی که زبان سینما را نیز بلد باشند تربیت کنیم.

مجری برنامه علت عدم تشکیل اتاق فکر برای پیشنهاد سوژه به فیلم سازان را از معاون سینمایی جویا شد که جواد شمقدری درپاسخ گفت:مقام معظم رهبری نیز بر ارتباط بیشتر با نخبگان تاکید ویژه دارند و ما نیز به عنوان متولی امر دربخش داوری جشنواره فیلم فجر سال گذشته از استاتید دانشگاهی این حوزه استفاده کردیم.

"وی خاطرنشان کرد: جشنواره های جهانی به فیلم های این فیلم سازان جایزه دادند که با نگاهی به لیست این فیلم ها می توان فهمید چه تعدادشان از ایران و انقلاب اسلامی حمایت می کردند"حتی برای بخشهای تربیتی از اساتید به نام حوزه و دانشگاه دعوت کردیم که متاسفانه به جز عده محدودی به درخواست ما لبیک نگفتند.

شمقدری در ادامه گفت: بنده از زمان حضورم به عنوان معاون سینمایی وزارت ارشاد سعی کردم ماهیت سینمای ایران را بیرون بریزم و بر خلاف سیاستهای قبلی که سعی داشت آشغال را زیر فرش پنهان کند عمل کردم. من در ابتدای کار سعی کردیم به فیلمهای مساله دار هم در جشنواره فیلم فجر به عنوان جشنواره ای که مخاطبان آن بیشتر نخبگان سینمایی هستند اجازه اکران دهیم تا نخبگان فیلم ها را ببینند و خود قضاوت کنند. ما پانسمان این زخم کهنه را باز کردیم تا همگان آنرا ببینند. با اینکار عده ای متوجه شدند وبا ما همدلی کردند ولی عده ای فکر کردند این زخم را ما به وجود آورده ایم.

در ادامه بحث مجری برنامه به شمقدری گفت به اذعان بسیاری از کارشناسان سینما معاونت سینمایی به برخی سینماگران باج می دهد نظر شما دراین خصوص چیست؟ شمقدری نیز ضمن رد این موضوع به اتفاقات خانه سینما اشاره کرد و گفت: من اگر اهل باج دادن بودم به خانه سینما باج می دادم که مشکلاتی را هم برایمان به وجود آوردند.

وی تاکید کرد من افقی دارم و معتقدم راه نجات سینمای ما پای کار آمدن آرمانهای انقلاب است.

مجری برنامه صحبتهای شمقدری را قطع کرد و گفت:ما افتخارات بسیاری داریم از جمله انرژی هسته ای که تا به حال فیلمی درمورد آن ساخته نشده است. کشور ما ۱۶هزار و ۴۰۰شهید ترور دارد و ما تابه حال اثر فاخری در ارتباط با این موضوع تولید نکرده ایم درصورتی که امریکا درباره ترور کندی بیش از ۱۵فیلم ساخته است دراین باره چه توضیحی دارید؟ شمقدری در پاسخ گفت: اگر به گذشته برگردیم با فیلمهایی مواجه می شویم که با وجود مساله دار بودن مورد حمایت بنیاد فارابی هم قرار گرفته اند درصورتی که ما این روند را متوقف کردیم.

در مقایسه فیلمهای راه یافته به بخش مسابقه جشنواره فیلم فجر درسال گذشته با سالهای ۷۹و ۸۳شاهد کاهش ملموس فیلمهای مبتذل و فیلمهای منتقد به نظام خواهیم بود و آنچه مهم است اینکه ظرف یک یا دوسال نمی توان به نقطه مطلوب دست یافت.

وی درخاتمه اذعان داشت اتفاقات بزرگی درحال رخ دادن است و ما نیز کار خود را در این حوزه شروع کرده ایم.

"شمقدری افزود: متاسفانه جریانی از فیلم سازی توصیه ،حمایت و ساماندهی شد که افتخارش همراهی نکردن با نظام اسلامی است"

سعید مستغاثی منتقد سینما نیز که دراستودیو حاضر بود درپاسخ به سوال مجری برنامه که از او پرسید آیا سینمای ایران از نظر شما موفق بوده است یا خیر گفت: سینمای ما در سه سال گذشته به این حال و روز دچار نشده است. برای بررسی بهتر این مشکل باید به سیر تاریخی ورود سینمابه ایران اشاره کنیم و ببینیم سینما در چه مقطع تاریخی و توسط چه افرادی وارد ایران شد؟ سینما توسط اسلام زداها و سنت زداها به ایران راه یافت و پیش از انقلاب توسط کانون های ماسونی اداره می شود که البته پس از انقلاب دستشان از سینما قطع شد.

وی تاکید کرد متاسفانه از همان ابتدای کار تفکر انقلاب اسلامی به سینما وارد نشد و سینما با خشت کج رشد کرد تا به این مرحله رسید.

وی در ارزیابی سینمای ایران پس از انقلاب به خصوص دوران معاونت سینمایی جواد شمقدری گفت:بعد ازدوم خرداد و آغاز به کار دولت اصلاحات سینمای ما بیش از گذشته به ورطه ابتذال غلطید چراکه شرایط تصویب فیلمنامه و شرایط حضور درجشنواره حذف شدند تا جاییکه بیشترین سیر نزولی را درسال ۸۳شاهد بودیم.

وی اظهار داشت تعریف معاونت سینمایی گرداندن سینماست و عده ای براین باورند که سینمای ما نیاز به تحول دارد.

وی اشاره ای نیز به سخنی از شهید مرتضی آوینی کرد و گفت:ایشان معتقد بودند چون ما ظرف را از آن خود نکردیم آنچیزی که می خواهیم نمی توانیم از سینما بیرون بکشیم. ما باید فرهنگ انقلاب را نهادینه کنیم تا به نتیجه دلخواه دست یابیم.

وی درخصوص کافی بودن یا نبودن اقدامات انجام گرفته طی سالهای گذشته نیز گفت: در آمریکا به دلیل اینکه سینما از مراکز دینی و شبه دینی بیرون آمده است همسو با اهداف دولتشان کار می کند اما درکشور ما به دلیل وارداتی بودن سینما مشکلاتی داریم که معاونت سینمایی برای حل آن باید ابتدا اقدام به ایجاد اتاق های فکر کند.

وی تاکید کرد هنرمندان ما تخصص فکری ندارند و مانند کشورهای غربی باید ایده را فرد دیگری به آنها ارائه کند.

وی در ادامه اظهار داشت: متاسفانه زخمی را که اقای شمقدری بازکرده اند باعث ایجاد نوعی بی اعتمادی شده است ما باید فضایی برای جذب نخبگان ایجاد کنیم.

"به شکلی که برخی از این فیلمها درمقابل تحولات جامعه سکوت کردند و برخی تصویر بدی از ایران به نمایش گذاشتند"وی اذعان داشت از سال ۸۸که زخم سینمای ایران به گفته معاون سینمایی بازشد شاهد رشد فیلمهای مبتذل بودیم به شکلی که درسال گذشته تعداد این فیلمها از ۳۰درصد مجموع آثار به نمایش درآمده درجشنواره فیلم فجرسال ۸۸ به ۷۰درصد آثار درسال گذشته افزایش یافت.

وی افزود متاسفانه ارتباط برقرار کردن معاونت سینمایی به باج دادن به برخی افراد که اهل انقلاب و اسلام نیستند و خود هم به آن اذعان دارند بدل شده است. باید تعارفات را کنار گذاشت، چه لزومی دارد با فردی معتقد به فرهنگ لمپنی ۴۰سال قبل تعامل کرد؟

وی خاطرنشان کرد آیا فیلم گزارش یک جشن مساله دار نیست؟ آیا نباید در جشنواره ای به نام فجر آثاری هم سو با آرمانهای انقلاب عرضه شود؟ این درحالی است که سال گذشته بالغ بر ۷۰درصد فیلم ها با پرداختن به اومانیسم، بی بند وباری، لاابالیگری، فحاشی و بی اخلاقی با آرمانهای انقلاب در تضاد بوده اند.

حبیب الله کاسه ساز تهیه کننده سینما هم از طریق تلفن دراین بحث شرکت کرد و در پاسخ به این سوال که آیا اقدامات صورت گرفته برای بهبود بخشی وضعیت سینما کافی بوده است یا خیرگفت: در ابتدای امر باید به سخنرانی امام خمینی دربهشت زهرا اشاره کنم که ایشان درآن سخنرانی فرمودند ما با سینما مخالف نیستیم ما با فحشا مخالفیم. ایشان از همان ابتدای انقلاب خط مشی انقلاب درخصوص سینما را تبیین کردند و راه را برای ما روشن کردند که سینما تا چه اندازه مهم است.

درهمین رابطه مقام معظم رهبری نیزبارها درجمع سینما گران سینما را به عنوان یکی از دغدغه ها مطرح کرده اند. اما اینکه ما پس از انقلاب چه کرده ایم و آیا توانسته ایم انقلاب را از طریق سینما صادر کنیم جای بحث دارد وبه نظر می رسد دراین زمینه موفقیتی حاصل نشده است.

وی تاکید کرد معاونت سینمایی وقت می خواهد سینمای انقلابی را پی گیری کندو انقلاب را از طریق سینما صادر کند.فیلم های این سالها مشخص هستند و معلوم است سینما درمسیر انقلاب قرار گرفته است اما آنچه مشخص است اینکه راه طولانی است.