تداوم عقب نشینی دولت روحانی در مقابل جناح مخالف اش؛ لغو سفر معمار آمریکایی به ایران در پی اعتراض تندروهای منکر هولوکاست

بی بی سی : با فشار تندروها در تهران یک همایش معماری که قرار بود پیتر آیزنمن معمار برجسته آمریکایی در آن سخنرانی کند، لغو شده است.

برگزارکنندگانش می‌گویند پلیس ایران چند روز مانده به این همایش، مجوز آن را صادر نکرده است.

آن‌چه از پوستر این همایش پیداست، قرار بوده در روزهای ۲۳ و ۲۴ اردیبهشت برگزار شود و دانشگاه تهران و دانشگاه شهید بهشتی نیز از حامیان آن بوده‌اند.

در هفته‌های گذشته برخی افراد و گروه‌های تندرو در ایران، با حضور پیتر آیزنمن به خاطر یکی از بناهای معروفی که ساخته است، مخالفت کرده بودند.

اشاره آنان به "یادبود یهودیان کشته‌شده در اروپا"ست که این معمار آمریکایی در برلین آلمان ساخته است.

اما خود آقای آیزنمن در گفت‌وگو با بی‌بی‌سی فارسی این تصور را رد می‌کند و می‌گوید برای او به عنوان طراح، این بنا ربطی به هولوکاست ندارد.

این معمار می‌گوید چشم‌انتظار سفرش به ایران بوده است چون خیلی علاقه داشته اصفهان و شیراز را ببیند.

'صهیونیست نیستم'

موضوع هولوکاست، کشتار گسترده‌ای در جریان جنگ جهانی دوم که از جمله یهودیان اروپا از قربانیان عمده آن بودند، در سال‌های اخیر و به خصوص پس از آن در ایران مهم شد که محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهوری سابق ایران آن را زیر سوال برد.

پس از انتخاب حسن روحانی به ریاست جمهوری، وزیر خارجه او محمدجواد ظریف توییت کرد "مردی که گمان می‌رفت هولوکاست را انکار می‌کند، رفته است" ولی بحث و دعواها درباره هولوکاست، هنوز در سیاست داخلی ایران قربانی می‌گیرد.

از جمله خود آقای ظریف اخیرا به مجلس احضار شد تا توضیح بدهد چرا هولوکاست را انکار نمی‌کند. او در آن جلسه از موضع خود در این باره دفاع کرد ولی کسان دیگری هستند که فرصت چندانی برای دفاع از خود در این باره پیدا نمی‌کنند.

نشستی که گزارش شده است صدها معمار ایرانی برای حضور در آن ثبت‌نام کرده بودند تا از پیتر آیزنمن بشنوند، به خاطر حضور خود او لغو شده است.

این معمار برجسته آمریکایی در واکنش به علت اصلی اعتراض تندروها در تهران که او را "صهیونیست" خوانده بودند، می‌گوید نه تنها صهیونیست نیست که اصلا در گروه معماران سیاسی هم قرار نمی‌گیرد.

پیتر آیزنمن این‌طور به من گفت: "این بنای یادبود یهودیان کشته‌شده در اروپاست. هیچ نمادی از هولوکاست یا هرچیزی مرتبط به آن در این یادبود نیست. هیچ نماد یهودی یا هر نماد دیگری در آن نیست.

"این بود که امیدوار بودم با رفتن به اصفهان و شیراز، خیلی از جنبه دیگری از جهان مسلمان یاد بگیرم"یک مکان خیلی خنثی است. جایی برای تعمق و تجربه. برای من که معمار این یادبود ام، هیچ ربطی به هولوکاست ندارد. من هیچ‌وقت درباره هولوکاست حرف نمی‌زنم."

سفر برای دیدن اصفهان و شیرازگروه "جمعیت دانشجویان حامیان عدالت اسلامی" و چند چهره محافظه‌کار در هفته‌های گذشته درباره حضور پیتر آیزنمن در ایران هشدار داده بودند. روزنامه کیهان هم بر آتش این مخالفت‌ها دمید.

ایمان انصاری، معمار ایرانی و استادیار دانشگاه شهری نیویورک، یک سال پیش برای مجله همشهری معماری وابسته به شهرداری تهران، با پیتر آیزنمن مصاحبه مفصلی کرد.

در آن مصاحبه آقای آیزنمن از علاقه‌اش به سفر به ایران و دیدن اصفهان و شیراز گفت.

آقای انصاری در یادداشتی که در این باره منتشر کرده، نوشته است پس از آن به صرافت افتاد با توجه به علاقه این معمار آمریکایی برای دیدن ایران و از سوی دیگر علاقه معماران ایرانی برای آشنایی با چهره‌های برجسته این حوزه، پیتر آیزنمن را به ایران دعوت کند.

معمار آمریکایی خودش هم می‌گوید سفر به ایران برایش آموزنده می‌شد و برای همین حاضر شده بود ده روز کار و زندگی‌اش را در نیویورک رها کند به ایران برود؛ کاری که به‌ندرت می‌کند.

پیتر آیزنمن می‌گوید: "خیلی مهم است که فرهنگ ایرانی درک کند چه‌قدر برای غرب اهمیت دارد. من در تدریس‌هایم هم به تقدم تاریخی توجه می‌کنم. این بود که امیدوار بودم با رفتن به اصفهان و شیراز، خیلی از جنبه دیگری از جهان مسلمان یاد بگیرم. این دلیل اصلی سفر من بود."

'تبعات منفی' همایش معماریایمان انصاری که برای برگزاری این همایش و سفر پیتر آیزنمن به ایران پیگیری کرده است، می‌گوید "اداره نظارت بر اماکن نیروی انتظامی" تنها یک هفته مانده به برگزاری همایش، از صدور مجوز برای آن سر باز زد چون به گفته آنها "این همایش تبعات منفی برای کشور خواهد داشت".

برگزاری مراسم عروسی، اقامت زنان تنها در هتل‌ها، کنسرت‌های موسیقی و همچنین برگزاری همایش‌های علمی همچون سخنرانی پیتر آیزنمن منوط به اجازه این "اداره اماکن" است.

در میان اعتراض‌هایی که به حضور این معمار نام‌آور شد، عبدالحمید نقره‌کار، معمار و چهره نزدیک به تندروها، در این باره در روزنامه وطن امروز نوشته بود که پیتر آیزنمن، یک "معمار پوچ‌گرا"ست و" سرباز شبیخون فرهنگی دشمن".

آقای نقره‌کار که پس از اعتراض‌های سال ۱۳۸۸ مصاحبه‌هایی کرد و به باجناق خود میرحسین موسوی تاخت، این بار از "مسئولان" خواسته بود جلوی ورود پیتر آیزنمن را بگیرند.

پیتر آیزنمن می‌گوید این حرف‌ها به او نمی‌چسبد: "من سخنرانی‌هایم را نوشته بودم؛ درباره این که معماران ایرانی باید به ریشه‌های خودشان نگاه کنند؛ نه به ایده‌های ماتریالیستی غربی.

نگاه کنند که فرهنگ خودشان چه چیزی در تاریخ خودش ارائه کرده و امروز چه می‌تواند بکند."

هم برگزارکنندگان و هم این سخنران دعوت‌شده می‌گویند دولت ایران و نهادهای مربوطه، به سفر او روی خوش نشان داده بودند و کارها روی غلتک پیش می‌رفت و مشکل پیش‌آمده، آنان را غافل‌گیر کرده است.

پیتر آیزنمن می‌گوید همچنان امیدوار است به‌زودی این غبارها بخوابد و بتواند به ایران برود.

اما اضافه می‌کند: "این‌طور گفته می‌شود که ایران رویش را به غرب گشوده ولی به نظرم اگر کسی مثل پیتر آیزنمن، یک معمار، نتواند به اصفهان برود، این گشایش خیلی کم بوده است."