دریاچه ارومیه نسخه ساده ندارد

به گزارش خدکت؛ کاوه مدنی گفت: احیای دریاچه ارومیه مسیر سختی است که ستاد احیای دریاچه می‌گوید ۱۰ ساله طی می‌شود؛ اما من فکر می‌کنم ۱۰ سال هم برای احیا و تثبیت کافی نیست؛ زیرا به‌جز تثبیت آب دریاچه، تثبیت نظام مدیریتی حاکم بر آن نیز ضروری است که خیلی دشوارتر است و زمان بیشتری می‌برد. من همیشه درباره موانع ساختاری احیای دریاچه ارومیه صحبت کرده‌ام که باعث می شوند ستاد احیا هم در خیلی مسائل نتواند کاری بکند.

وی افزود: در مسئله دریاچه ارومیه هم مثل خیلی از مسائل دیگر همچون آلودگی هوا، مشکل زاینده رود و... مسائل ساختاری داریم و جایی که ما کم‌کاری کرده‌ایم همین است که بنیاد های مدیریتی را چطور و چگونه باید تغییر دهیم. دریاچه میدان آزمایش ما است و نمونه‌ای است از آنچه در کل کشور اتفاق می‌افتد؛ اما آن‌قدر بزرگ است که در چشم همه است. موانع عمده ساختاری هم داریم که چشممان را به رویشان بسته ایم و انگشت اتهام را هر بار به سویی مثلا به تغییر اقلیم یا به سمت ستاد احیای دریاچه ارومیه نشانه می‌رویم.

مدنی افزود: همه مواردی که درباره دریاچه ارومیه گفته می شود اجزاء مختلف پیچیدگی مسئله ما است.

"مسائل ساختاری داریم و جایی که ما کم‌کاری کرده‌ایم همین است که بنیاد های مدیریتی را چطور و چگونه باید تغییر دهیم"ما الان نمی‌خواهیم بینی بیمارمان را عمل زیبایی کنیم، بلکه با مریضی طرف هستیم که که تمام بدنش درگیر بیماری شده است. دستگاه‌هایی داریم مثل وزارت جهاد که فقط می‌خواهد تولیدش را بالا ببرد یا وزارت نیرو که می‌خواهد به هر روش آب را تامین کند؛ در حالی‌که مسئله دریاچه ارومیه نسخه ساده ندارد و به راه حل تلفیقی نیاز دارد.

استاد امپریال کالج لندن در پاسخ به این‌که این مسئله پیچیده را چطور می‌توان حل کرد گفت: در واقع مسائل پیچیده هیچ‌گاه به طور کامل حل نمی‌شود و هر چه بیش پیش می‌رویم تنها بیشتر می‌فهمیم که نمی‌دانیم؛ اما حداقل می‌توانیم بفهمانیم که آن کس که زیر پایش قایق را سوراخ می‌کند همه را غرق خواهد کرد. باید روشنگری کرد و سطح دانش عمومی را بالا برد. اگر الان فقط قانون بگذاریم که مثلا چاه غیر مجاز نباشد، افراد می‌روند چاه می‌زنند و قانون‌گذار را هم ضایع می‌کنند؛ اما کاری که هنرمندی مثل آقای کیانیان می‌تواند بکند آن است که روی فرهنگ مردم و حتی روی نماینده مجلس اثر بگذارد.

مدنی تاکید کرد: ما همیشه می‌خواهیم مسائل را ضربتی حل کنیم و دنبال راه حل کوتاه‌مدت می‌رویم تا طی ۴ سال دوره خودمان مشکل را حل کنیم؛ اما مشکلی که طی سال‌ها ایجاد شده را اگر بخواهیم ضربتی حل کنیم، بیشتر در گل فرو می رویم. ما امروز کمپین‌های احساسی زیاد داریم؛ اما بسیاری حتی نمی‌دانند برای چه چیزی فعالیت می‌کنند.

وقتی ندانیم دریاچه ارومیه را برای چه می‌خواهیم احیا کنیم، وقتی اصلا نمی‌دانیم به چه دردمان می‌خورد یا چه جایی در زیست بوم یا اقتصاد ما خواهد داشت، موفق نخواهیم شد. نکته این نیست که فقط مردم ما بعضی مسایل پیچیده و تخصصی را نمی‌دانند؛ بلکه مسئولان هم نمی‌دانند؛ اما متاسفانه اعتماد به نفس همه ما بالا است.

وی در پاسخ به پرسشی درباه تداوم عملکرد ستاد احیای دریاچه ارومیه گفت: ما در مملکتی زندگی می‌کنیم که شبانه یک وزارتخانه اقدام و یک سازمان منحل می‌شود؛ پس به جایگاه حقوقی ستاد نمی‌شود دلخوش بود. چیزی که ادامه راه ستاد را ضمانت می‌کند، افزایش دانش عمومی و تبدیل شدن محیط زیست به دغدغه ملی است. وقتی همه مسائل کشور عنوان بحران می گیرد مسئول باید تصمیم بگیرد که کدام بحران را در اولویت بگذارد. آیا قیمت دلار اولویت باشد یا بحران آب؟ رسانه می‌تواند به آب اولویت بدهد؛ اما آیا ما خبرنگار حرفه‌ای محیط زیست داریم؟ اگر الان صفحه محیط زیست در رسانه‌ها داریم، به‌دلیل آن است که الان این موضوع جذاب است؛ نه به این خاطر که مطبوعات در زمینه محیط زیست سرمایه‌گذاری کرده‌اند.

مدنی در پایان گفت: ما روایت مشترکی از نحوه ایجاد مشکلاتمان نداریم.

"دریاچه میدان آزمایش ما است و نمونه‌ای است از آنچه در کل کشور اتفاق می‌افتد؛ اما آن‌قدر بزرگ است که در چشم همه است"خیلی به‌دنبال شناسایی حقیقت‌ها نبوده‌ایم. تاریخ توسعه آب را فراهم نکرده‌ایم و حتی در سطح دانشگاهی بر سر راه حل به توافق نرسیده‌ایم. توسعه را در برج و ماشین و موبایل می‌دانیم و حالا که فعلا با سدسازی چپ افتاده‌ایم، دنبال انتقال آب هستیم؛ بعد با این هم که بد شویم، به‌دنبال آب‌شیرین‌کن و آب‌های ژرف می‌رویم.

منبع: مهر