گفتگو با جان لیمبرت درباره احتمال موفقیت مذاکرات استانبول

بالاخره پس از مدت ها بحث و گمانه زنی، کشورهای گروه ۱+۵ و ایران روز شنبه در استانبول پای میز مذاکره خواهند نشست. این در حالی است که بر خلاف آنچه ممکن است در ابتدا به نظر برسد، تنها دو موضع در این مذاکرات مطرح نیست و پیچیدگی بحث بیش از این هاست.

به گزارش «تابناک»، به باور برخی تحلیلگران، کشورهای گروه ۱+۵ با یک موضع واحد وارد مذاکرات استانبول نخواهند شد، بلکه در واقع «طیفی از گزینه ها» در این مذاکرات مطرح خواهد بود.

در همین رابطه، نشریه آمریکایی «تایم» با انتشار تحلیلی به بررسی مواضع گوناگون موجود در مذاکرات آتی پرداخته و ویژگی های هر یک از این دیدگاه ها را معرفی کرده است. این مواضع و دیدگاه ها عبارتند از:

۱- موضع روسیه و چین: هر دوی این کشورها تحریم های ایالات متحده و اتحادیه اروپا را ناخوشایند و به طرز خطرناکی نامربوط به برنامه هسته ای ایران ارزیابی می کنند. آن ها درصددند این دو موضوع را از هم تفکیک کرده و یا حداقل تحریم ها را کاهش دهند. هرچند هیچ یک از این دو کشور با دستیابی ایران به سلاح هسته ای موافق نیستند، اما بر این باورند که راه پیش رو مبتنی بر مذاکرات مستقیم و نیز استفاده از ابزارهای اعتمادساز است.

۲- موضع انگلیس، فرانسه و آلمان: این سه کشور، همگی بیش از ایالات متحده مایلند باور کنند که ایران در پی دستیابی به سلاح هسته ای است.

"بالاخره پس از مدت ها بحث و گمانه زنی، کشورهای گروه ۱+۵ و ایران روز شنبه در استانبول پای میز مذاکره خواهند نشست"آن ها همچنین تجربه بیشتری در مذاکره با ایران دارند و معتقدند این تجربه به آن ها آموخته که نباید هیچ گونه فضای مانوری در اختیار ایران گذاشت. در این میان، به ویژه فرانسه موضع سفت و سختی دارد و معتقد است ایران باید برنامه هسته ای ایران را به طور کامل متوقف کرده و همه اورانیوم خود را تحویل دهد. در مجموع، این سه کشور معتقد نیستند که ابرازهای اعتمادسازی در مورد ایران کارآمد باشند، یا حداقل بر این باورند که چنین ابزارهایی به ایران فرصت تأخیر اندازی و مانور زیادی می دهد. در حقیقت آن ها یک رهیافت «همه یا هیچ» را در مورد ایران دنبال می کنند.

۳- موضع رژیم اسرائیل: هرچند اسرائیل در مذاکرات شرکت ندارد، اما دیدگاه هایش به طور بالقوه بر مذاکرات تأثیرگذار است. همانند سه کشور اروپایی، اسرائیل نیز به طور کامل باور دارد ایران در مسیر دستیابی به بمب هسته ای است و چنین امری برای اسرائیل یک «تهدید وجودی» به شمار می رود.

اسرائیل نگران است که هدف ایران از مذاکرات، درگیر شدن جدی در فرایند دیپلماسی نیست، بلکه قصد دارد با خرید زمان، فرصت خود را برای دستیابی به بمب باز نگه دارد.

۴- موضع آمریکا: آمریکا میان چند دیدگاه متناقض گیر افتاده است. برخی اخبار حاکی از آن بود که دولت آمریکا با رویکردی سخت، خواهان بسته شدن «فردو» و توقف غنی سازی ۲۰ درصد است. اما موضع آمریکا در حقیقت به موضع چین و روسیه نزدیک تر است: پس از این مذاکرات اولیه که خود به مثابه ابزار اعتمادساز است، موضع آمریکا نرم تر خواهد شد. این حقیقت که آن ها توقف کامل فعالیت های هسته ای ایران را خواستار نشده اند، نشان دهنده موضعی نرم تر از قطعنامه های شورای امنیت است. به این ترتیب، آمریکا حق ایران در غنی سازی ۳.۵ درصد را می پذیرد.

"این مواضع و دیدگاه ها عبارتند از:۱- موضع روسیه و چین: هر دوی این کشورها تحریم های ایالات متحده و اتحادیه اروپا را ناخوشایند و به طرز خطرناکی نامربوط به برنامه هسته ای ایران ارزیابی می کنند"با این حال، ارتباط نزدیک «بنیامین نتانیاهو»، نخست وزیر اسرائیل با «میت رامنی»، کاندیدای جمهوری خواهان در انتخابات آمریکا برای اوباما به مسئله ای تبدیل شده، زیرا جمهوری خواهان در حال  حاضر اوباما را به نرمش در مقابل ایران متهم می کنند.

تحلیلگر تایم در نهایت به این نکته اشاره می کند که مهمترین موضع در این میان، موضع ایران است؛ زیرا ایران تاکنون بارها نشان داده که توان بر هم زدن استراتژی های از پیش تعیین شده دیگر دولت ها را در مذاکرات دارد. اما به هر حال ایران نیز به دنبال راهی است تا طرف های مقابل را به پایان دادن تحریم ها علیه خود متقاعد کند.