اپراتور سوم تلفن همراه، ایرانی است

انتخاب اپراتور دوم موبایل در ایران هم بی مناقشه نبود انصراف شرکت‌های خارجی موبایل در مزایده اپراتور سوم تلفن همراه ایران، تصمیم‌گیران کلان حوزه ارتباطات کشور را به این نتیجه رسانده است که برای به سرانجام رساندن این پروژه باید از توان شرکت‌های داخلی استفاده کنند. نتیجه‌گیری استفاده از توان داخلی اشاره مستقیم یکی از این تصمیم‌گیران تلفن همراه ایران در گفت و گو با خبرگزاری فارس بود. محمود خسروی رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی ایران گفت: "بهترین حالت برای اپراتور سوم حضور شرکت‌های داخلی است." آقای خسروی- این جملات را در حالی بر زبان راند که همانند بسیاری دیگر از مقامات تصمیم‌گیر، معتقد است انتخاب اپراتور سوم در شرایط فعلی منوط به تجدید مزایده است؛ ولی اکنون تنها دولت است که باید پایان این سناریو را بنویسد.خسروی چند روز پیش با اعلام اینکه سازمان تنظیم مقررات به عنوان مرجع اصلی تصمیم‌گیری در صنعت ارتباطات ایران و برگزار کننده مزایده اپراتور سوم، با عدم حضور دو کنسرسیوم اول عملا امکان انجام مسئولیت خود را ندارد، تاکید کرد که "تعیین تکلیف وضعیت اپراتور سوم با توجه به شرایطی که پیش آمده به دولت واگذار شده است."سازمان تنظمی مقررات و ارتباطات رادیویی در حالی بهترین حالت در شرایط فعلی را حضور شرکت‌های داخلی برای اپراتور سوم می‌داند که پیش از این حضور اپراتورهایی از کشورهای روسیه، امارات متحده عربی و کویت را پاسخی دندان‌شکن به منتقدانی می‌دانست که از عدم حضور اپراتورهای درجه یک بین‌المللی در این مزایده گله می‌کردند. بازار جذاب اما ناامن تصمیم‌گیران ارتباطات ایران به این نتیجه رسیده اند که برای به سرانجام رساندن اپراتور سوم تلفن همراه باید از توان شرکت‌های داخلی استفاده کنند بیش از یک‌سال از نخستین روزهایی که دولت ایران پروژه سومین اپراتور تلفن همراه را آغاز کرد می‌گذرد.از همان روزهای نخست مشخص بود که تحریم‌های سنگین اقتصادی بر علیه ایران اجازه نخواهد داد اپراتورهای درجه یک موبایل دنیا در این پروژه مشارکت کنند و این موضوع وقتی تشدید می‌شد که به رغم مواجهه اپراتور سوم با بازاری تشنه به خدمات مدرن موبایل، اما شرایط پر ریسک کسب‌وکار در ایران علاقمندان بی‌توجه به تحریم‌ها را نیز از نزدیک شدن به این پروژه باز می‌داشت. اپراتورهای بین‌المللی هنوز بلایی که بر سر ترک‌سل در مزایده اپراتور دوم آمده بود فراموش نکرده بودند و می‌دانستند وارد فضایی می‌شوند که حتی ترکیب برنده منتخب ایرانسل، یعنی شرکت آفریقایی MTN، صاایران، بنیاد مستضعفان هم در ارائه خدماتی مثل پیام چندرسانه‌ای (MMS) به مشکلات عدیده‌ای برخورد و برای عدم ارائه این سرویس به مدت یک سال از سوی نهادهای امنیتی کشور تحت فشار بود و طبیعتا حضور به عنوان تنها اپراتور نسل سوم موبایل در ایران، که درآمد اصلی‌اش بر پایه خدمات مبتنی بر دیتا و اطلاعات چندرسانه‌ای تعریف شده است، پر ریسک به نظر می‌رسید. در چنین شرایطی بود که حضور اپراتور روسی مگافون و اعلام تصمیم این شرکت برای سرمایه‌گذاری سه میلیارد دلاری در صنعت مخابرات ایران بسیاری از تصمیم‌گیران دولتی را خشنود ساخته بود، تا بدانجا که در مراسم افتتاح دفتر مگافون در تهران چند مقام دولتی از جمله معاون وزیر ارتباطات حضور داشتند. حضوری که آن روزها از سوی ناظران به معنی قطعی بودن برد این شرکت روسی در مزایده اپراتور سوم ایران قلمداد می‌شد. اما ادامه داستان مگافون آنطور که دولت ایران انتظار داشت پیش نرفت و این شرکت روسی پس از مطالعه اسناد مزاید با اصرار اعلام کرد که تنها با شرطی حاضر به شرکت در این پروژه است که دولت ایران حق‌السهم خود را از درآمد ناشی از ترافیک (دقایق مکالمه) از شرایط مزایده حذف کند. طرح درخواست روس‌ها بر این نظر استوار بود که بازار مکالمه صوتی از طریق موبایل در ایران اشباع شده است. رگولاتور ایران نیز این درخواست را نپذیرفت و به این ترتیب مگافون از دور رقابت اپراتور سوم کنار رفت. طلسم اپراتورهای موبایل ایران نشکست گفته می شود اپراتور سوم تلفن همراه با گوشی های ایرانی راه اندازی می شود بالاخره پس از کش و قوس‌های فراوان مهلت قانونی مزایده به پایان رسید و سازمان تنظیم مقررات کنسرسیومی متشکل از اپراتور اماراتی اتصالات و شرکت تامین‌تله‌کام از زیرمجموعه‌های شرکت سرمایه‌گذاری سازمان تامین اجتماعی ایران را برنده مزایده اعلام کرد.بلافاصله پس از اعلام تامین اتصالات به عنوان برنده، اعتراضات گسترده‌ای از سوی برخی سیاست‌مداران ایرانی به این مزایده صورت گرفت که معتقد بودند دادن چنین فرصتی به امارات متحده عربی که در سال‌های اخیر مشکلاتی دیپلماتیک در مورد حق حاکمیت بر جزایرسه‌گانه خلیج‌فارس با ایران دارد و از سوی دیگر در بسیاری از عرصه‌ها به رقیب تجاری ایران در منطقه بدل شده تصمیم درستی نیست. در همان‌روزها بود که وزیرارتباطات در یک برنامه تلویزیونی از بردن نام اتصالات به عنوان برنده مزایده اپراتور سوم خودداری کرد و همین موضوع شایعاتی در محافل مخابراتی ایجاد کرد که وزیر اطلاعات، به عنوان یکی از مقامات مسئول در تایید اعتبار شرکت‌کنندگان در این مزایده، موافقت خود را با حضور اتصالات اعلام نکرده است و به این ترتیب بعد از چند ماه بلاتکلیفی، وزارت ارتباطات «اتصالات» را به دلیل "عدم اجرای تعهدات خود" کنار گذاشت و اتصالات نیز در بیانیه‌ای رسمی موضوع عدم انجام تعهدات را مشکل در تعامل با شریک ایرانی‌اش تامین‌تله‌کام دانست.طبق قانون در این حالت نوبت به دومین برنده مزایده می‌رسید و این فرصت خوبی برای زین‌تله‌کام کویت بود که با قیمتی نسبتا معقول وارد بازار مخابرات ایران شود؛ اما حتی زین‌تله‌کام نیز از پروژه کنار کشید تا سازمان تنظیم مقررات با بلاتکلیفی ناشی از این وضعیت عجیب پروژه را برای تصمیم‌گیری به هیات‌دولت بازگرداند و به این ترتیب اپراتور سوم نیز همچون اپراتور دوم مسیر عادی خود را طی نکرد.مطابق اسناد مزایده اپراتور سوم تلفن‌همراه چنانچه برنده اول و دوم از دور مزایده کنار بکشند، مزایده ابطال خواهد شد و سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیوئی نمی‌تواند در مورد حضور برنده سوم تصمیمی ‌اتخاذ کند و باید آن را به هیئت دولت واگذار کند.در چنین شرایطی است که شرکت‌های مخابراتی ایرانی، که عمدتا خاستگاه نظامی-دولتی دارند، یکی پس از دیگری برای حضور در پروژه اپراتور سوم اعلام آمادگی می‌کنند و اتفاقا حضور شرکت‌های ایرانی در این پروژه یک الزام برای استفاده از حداکثر توان داخلی قلمداد می‌کنند.از سوی دیگر مجلس شورای اسلامی ایران نیز در چند روز اخیر کمیسیون ویژه‌ای با عنوان "کارگروه ساماندهی وضعیت اپراتور سوم تلفن همراه" ایجاد کرده است که در آن نمایندگان دولت، مرکز پژوهش‌های مجلس و نمایندگانی از کمیسیون صنایع مجلس عضو هستند و به نظر می‌رسد اکثر آنها خواستار ابطال مزایده و تجدید آن با حضور رقبای جدید هستند.