پارلمان‌نیوز: اظهارنظر كارشناسی مركز پژوهش‌های مجلس درباره «طرح عدم لزوم بیمه مجدد اجباری شاغلین فصلی و ساكنین شهرهای با جمعیت كمتر از بیست‌هزار نفر كه نزد صندوق بیمه اجتماعی روستائیان و عشایر بیمه می‌باشند» اعلام شد. به گزارش پایگاه خبری فراکسیون خط امام(ره)مجلس«پارلمان‌نیوز»، متن این گزارش به شرح ذیل است: تا پیش از سال 1374 هیچ بیمه‌ای برای روستاییان و عشایر به اجرا درنیامده بود. با اجرای قانون بیمه همگانی خدمات درمانی از سال 1374، امكان پوشش بیمه اختیاری برای روستاییان و عشایر از طریق سازمان بیمه خدمات درمانی، در ازای پرداخت بخشی از حق بیمه فراهم شد و از سال 1376 با توزیع كارت به‌صورت رایگان و فراگیر به اجرا درآمد. از سال 1385 (به موجب بند «الف» تبصره «15» قانون بودجه كل كشور) این بیمه علاوه‌بر روستاییان به شهرهای زیر بیست هزار نفر نیز تعمیم یافت. از سوی دیگر با آغاز به‌كار صندوق بیمه اجتماعی روستاییان و عشایر از شهریورماه 1384، روستاییان امكان یافتند كه به صورت اختیاری از نظر بیمه‌های بازنشستگی، ازكارافتادگی و فوت زیر پوشش این صندوق قرار گیرند. این صندوق فقط ساكنان روستاها و مناطق عشایری را پوشش می‌دهد و بیمه درمانی ارائه نمی‌كند. علاوه‌براین، سازمان تأمین اجتماعی به موجب قوانین و مقررات تأمین اجتماعی، افرادی را كه در كارگاه‌های شهری یا روستایی شاغل باشند، به‌طور اجباری بیمه می‌كند. طرح یادشده به‌منظور رفع همپوشانی‌های احتمالی بین صندوق بیمه اجتماعی روستاییان و عشایر و سازمان تأمین اجتماعی ارائه شده است. یادآوری می‌شود طرح مشابهی نیز در مورد رانندگان مشمول بیمه درمان روستاییان و عشایر و شهرهای زیر بیست هزار نفر جمعیت و برخوردار از بیمه اجتماعی روستاییان و عشایر قبلاً در قالب استفساریه مطرح و در تاریخ 7/11/1386 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده است. ارزیابی كلی طرح به نظر می‌رسد بین بیمه درمان روستاییان و شهرهای كمتر از بیست هزار نفر كه از طریق سازمان بیمه خدمات درمانی ارائه می‌شود با بیمه اجتماعی روستاییان و عشایر، كه از طریق صندوق بیمه اجتماعی روستاییان و عشایر ارائه می‌شود و بیمه درمان را شامل نمی‌شود، تداخل موضوعی به‌وجود آمده است. از آنجا كه ساكنان شهرهای كمتر از بیست هزار نفر زیر پوشش صندوق بیمه اجتماعی روستاییان و عشایر نیستند، عملاً همپوشانی در مورد ساكنان این شهرها وجود ندارد و طرح موضوع «بیمه اجباری مجدد» در مورد آنان منتفی است. از سوی دیگر، در متن پیشنهادی ممكن است این ابهام مطرح شود كه آیا منظور از شاغلین فصلی، شاغلین فصلی روستایی و عشایری نیز هست یا آن‌كه فقط شاغلین فصلی شهرهای زیر بیست هزار نفر مدنظر است. با توجه به وجود «و» بعد از شاغلین فصلی، ممكن است این‌طور استنباط شود كه طرح پیشنهادی منحصر به شهرهای زیر بیست هزار نفر است و شاغلین روستایی را دربرنمی‌گیرد. بنابراین، این جمله نیاز به رفع ابهام دارد. با وجود این، در صورت تسری موضوع به شاغلین فصلی روستایی و عشایری و شهرهای زیر بیست هزار نفر جمعیت، می‌توان آثار و پیامدهای زیر را در مورد آن مطرح كرد: آثار مثبت معافیت كارفرمایان كارگاه‌های واقع در نقاط روستایی و شهرهای كمتر از بیست هزار نفر از شمول مقررات بیمه اجباری تأمین اجتماعی ممكن است تا حدودی به بهبود فضای كسب‌وكار كمك كند. آثار منفی 1. ساكنان شهرهای كمتر از بیست هزار نفر در حال حاضر فقط از مزایای بیمه درمان روستاییان استفاده می‌كنند و معاف كردن شاغلان این شهرها از بیمه تأمین اجتماعی، آنان را از بیمه‌های بازنشستگی (و سایر خدمات بیمه‌ای تأمین اجتماعی) محروم می‌سازد. 2. به‌دلیل اختیاری بودن بیمه روستاییان، با معافیت از بیمه اجباری تأمین اجتماعی عملاً بخش زیادی از كارگران از پوشش بیمه اجتماعی خارج می‌شوند. 3. بخش چشمگیری از شاغلان فصلی و ساكنان شهرهای كمتر از بیست هزار نفر در شهرهای بزرگتر شاغل هستند و از این طریق مشمول بیمه تأمین اجتماعی قرار گرفته‌اند. این طرح این گروه از افراد را نیز از پوشش بیمه تأمین اجتماعی خارج می‌سازد. 4. از آنجا كه تعهدات بیمه اجتماعی روستاییان برمبنای حق بیمه كمتر، سن بالاتر (65 سال) و مزایای كمتر است، اجرای این طرح عملاً سطح برخورداری بخشی از بیمه‌شدگان را كاهش داده و آنان را در بلندمدت به سوی فقر سوق می‌دهد. 5. با بزرگتر شدن شهرهای یادشده و یا مهاجرت روستاییان و ساكنان شهرهای یادشده به شهرهای بزرگ‌تر، این افراد قانوناً از پوشش بیمه اجتماعی روستاییان و عشایر خارج می‌شوند. در این صورت انتقال سوابق آنان به سازمان تأمین اجتماعی هزینه سنگینی را بر آنان تحمیل می‌كند و یا این‌كه سوابق آنان عملاً بلااستفاده می‌ماند. نتیجه‌گیری با توجه به نكات مطرح شده، به نظر می‌رسد این طرح مشكلی را از جامعه هدف حل نخواهد كرد بنابراین، تصویب طرح توصیه نمی‌شود. با وجود این، چنانچه تصویب طرح مدنظر قرار گیرد، لازم است از مواردی كه در آن ابهام وجود دارد، رفع ابهام شود. در این صورت، پیشنهاد می‌شود متن ماده واحده به شرح زیر اصلاح شود: «شاغلین فصلی و ساكنین مناطق روستایی و عشایری كه نزد صندوق بیمه اجتماعی روستاییان و عشایر بیمه می‌باشند، بیمه مجدد آنان به استناد اشتغال در كارگاه‌های واقع در مناطق روستایی و عشایری نزد سازمان تأمین اجتماعی لازم نیست».