پله برقی در ایستگاه های عمیق خط یک مترو به بهره برداری رسید

اوقات فراغت- عليرضا هنرمنش: شهروندان شمال تهران توقع داشتند به همان سرعتی که مسافر دايمی ایستگاه‌های تازه‌تاسیس میرداماد، دكترشریعتی و قلهک شدند به همان سرعت نیز شاهد تجهیز و تکمیل ایستگاه‌ها باشند البته این خواسته، توقع زیادی نیست، اما باید به این نکته هم توجه داشت که راه‌اندازی ایستگاه‌های جدید آن هم با وجود محدودیت‌های مالی شرکت مترو کار چندان آسانی نخواهد بود. این گزارش،روایتی است از واکنش های «مسافران» به ایستگاه های جدیدی که حالا می توان گفت، جای خود را در برنامه ریزی سفر ده‌ها هزار تهرانی پیدا کرده اند. ایستگاه‌های جدید خط یک مترو در حالی راه‌اندازی شدند که هنوز بخش‌های مهم این پروژه  به‌طور کامل اجرا نشده بود.  عدم راه‌اندازی کامل پله‌های برقی و سیستم تهویه هوای ایستگاه‌ها مسايلی بود که هر مسافری به آن اشاره می‌کرد. مجریان پروژه معتقدند تاکنون اکثر مشکلات موجود برطرف شده، اما نظر شهروندان نشان می‌دهد که تا تکمیل نهایی ایستگاه‌های جدید این خط راه نسبتا طولانی باقی است. شمالی‌ترین ایستگاه‌های متروخط يك مترو از ابتداي سال84  در حالی گشايش يافت که عمليات تکمیلی و توسعه اين خط هم‌اکنون نیز در جریان است. پروژه توسعه شمالی این خط دارای 3فاز بود که فاز اول آن با راه‌اندازی 3ایستگاه جدید میرداماد، دكترشریعتی و قلهک به اجرا درآمد. تونل این مسیر به صورت زیرزمینی و با روش ایرانی-اتریشی احداث شده که از شمال ایستگاه شهیدحقانی در انتهای خط یک آغاز و تا ایستگاه قلهک در خیابان دكترشریعتی ادامه می‌یابد.  البته قرار است در قسمت بعدی پروژه شاهد رسیدن این خط به ایستگاه قیطریه باشیم که مدیران مترو قول دادند این کار را تا اواخر شهریورماه و مصادف با روز عید فطر به انجام رسانند. عملیات توسعه و راه‌اندازی تجهیزات جدید اين خط با سرمايه‌گذاري طرف خارجي و با قراردادي 275ميليون‌ توماني تكميل شد که در بخش اجرا با توان مهندسان و پيمانكاران داخلي ادامه یافت.  ضمن این‌که 28مشاور و 15پيمانكار در 6كارگاه از 11جبهه ‌كاري در توسعه اين مسير فعاليت داشتند که بیشتر اقدامات اجرايي اين خط با همت و توان متخصصان داخلي، بومي‌سازي شد. هم‌اکنون ایستگاه‌های میرداماد، دكترشریعتی و قلهک به طور تمام‌وقت از ساعت5ونيم ‌الی 22 و 30 دقيقه با سرفاصله 15دقیقه فعالیت می‌کنند که شهروندان خیابان میرداماد و خیابان‌های دكترشریعتی، ظفر، یخچال، زرگنده و دولت می‌توانند به راحتی از طریق این 3ایستگاه وارد شبکه مترو شوند. با توجه به عدم تجهیز کلی ایستگاه‌های جدید و وجود مشکلاتی از قبیل پله‌برقی و سیستم تهویه هوا، اما مدیران مترو بر این باورند که  در حال حاضر هم حجم قابل‌توجهی از ترافیک شمال شهر به این طریق کاهش یافته است.  جزيیات ایستگاه‌های جدید خط یکطبق اعلام شركت بهره‌برداري مترو تهران تاکنون   14دستگاه پله‌برقي از مجموع 20دستگاه پله‌برقی در 3ايستگاه‌های دكترشريعتي، ميرداماد و قلهك راه‌اندازي شده و البته  مسئولان مترو وعده دادند تا پايان تيرماه تمامی ‌پله‌های برقي‌ تکمیل و به بهره‌برداري برسد. از مجموع کل پله‌های برقی ایستگاه‌های جدید تعداد  3دستگاه پله‌برقي در ايستگاه قلهك، 7دستگاه در ايستگاه دكترشريعتي و  4 دستگاه در ايستگاه ميرداماد نصب و راه‌اندازي شده است. ایستگاه میرداماد با مساحت 4050مترمربع یکی از کوچک‌ترین ایستگاه‌های راه‌اندازی شده در طرح توسعه شمالی خط یک محسوب شده و تا تکمیل کامل پروژه فاصله زیادی ندارد.  در مقابل باید به ایستگاه دكترشریعتی اشاره کرد که با مساحت 10500مترمربع بیشترین وسعت را در بین ایستگاه‌های جدید دارد و هم‌اکنون با بیش از 90درصد پیشرفت اجرایی به مراحل پایانی نزدیک می‌شود، اما شلوغ‌ترین ایستگاه جدید طرح توسعه شمالی، ایستگاه قلهک است که به دلیل نقطه پایانی خط یک در هر دو سمت رفت و برگشت مسافران زیادی را جابه‌جا مي‌كند.  این ایستگاه با مساحت 8210مترمربع و اختصاص 2500مترمربع به فضای تردد مسافر، روزانه به تعداد زیادی از شهروندان سرویس‌دهی می‌کند. ایستگاه قلهک هم‌چنین در حال راه‌اندازی چندین دستگاه پله‌برقی باقی‌مانده است تا دسترسی مسافران از مسیر ورودی به سکوی قطار و مسیر بالعکس هموارتر شود. البته جالب است بدانید تاکنون در کل ایستگاه‌های راه‌اندازی شده مترو در خطوط يك، 2، 4 و 5 به ترتیب  ۷۷ ، ۹۷،  ۱۲ و ۲۹ دستگاه پله‌برقي نصب و راه‌اندازی شده است. افزایش مسافران ایستگاه‌های جدیداز همان روزهای نخست تمام‌وقت شدن ساعت کار ایستگاه‌های میرداماد، دكترشریعتی و قلهک تعداد مسافران این ایستگاه‌ها نیز تقریبا 6برابر شد و طبیعتا فشار شهروندان جهت تکمیل ایستگاه‌ها نیز بیشتر شد. پیش از تمام‌وقت شدن ایستگاه‌ها روزانه بیش از 3هزار مسافر در 3ایستگاه جدید تردد داشتند که از اواسط تیرماه این تعداد فقط در ایستگاه قلهک به5هزار نفر در روز رسید. در ایستگاه دكترشریعتی نیز وضعیت به همین شکل است. به طوری‌که پیش از تمام‌وقت شدن ساعت کار، میزان تردد روزانه مسافران حدود 1500نفر بود که هم‌اکنون با پیشرفت عملیات اجرایی و تکمیل و شناخته شدن بیشتر ایستگاه تعداد مسافران روزانه  به  7000نفر رسیده است. ایستگاه میرداماد نیز وضعیت مشابهی داشته و تعداد مسافران روزانه آن از 2هزار نفر به بیش از 10هزار نفر افزایش داشته است. البته تکمیل شدن این 3ایستگاه و نصب کامل پله‌‌های برقی تعداد مسافران شمالی خط یک مترو را تا حد قابل ملاحظه‌ای افزایش می‌دهد. یکی از مشکلات طرح توسعه خط یک مترو، سرفاصله زیاد حرکت قطارها در 3ایستگاه‌ مذکور است که به 15دقیقه می‌رسد. در این  خصوص هم  مسئولان مترو وعده دادند از نیمه دوم سال این مشکل برطرف شده و سرفاصله حرکت قطارها در ایستگاه‌های جدید مانند سایر ایستگاه‌های به حد معمول می‌رسد. شرکت مترو این نارسایی را به مشکلات موجود در افزایش تعداد قطارهای ناوگان خود ربط داده و معتقد است با دریافت بودجه لازم اين شرکت می‌تواند این کاستی را برطرف کند. مبادا اسمي از من بياوريد! اولین مصاحبه‌شونده ما  مسافری  بود که برای جلب اعتماد وی جهت اظهارنظر درخصوص ایستگاه‌های جدید خط یک ناچار شديم بیش از 10دقیقه وقت بگذاريم. این آقا که سرانجام به شرط عدم معرفی خود رضایت به مصاحبه داد، در ایستگاه میرداماد در انتظار رسیدن قطاری بود که به سمت قلهک می‌رفت.  وی ضمن اظهار رضایت از سیستم حمل‌ونقل مترو تهران گفت: شهرداری تهران کار بزرگی را در عرصه حمل‌ونقل شهری شروع کرده ولی باید توجه داشت در کنار گسترش مترو باید تجهیز و تکمیل ایستگاه‌ها را هم مدنظر قرار داد. البته این مسافر که به قول خودش استفاده چندانی از مترو نمی‌کند بحث صرفه‌جویی اقتصادی و هم‌چنین کاهش آلودگی هوا را از مهم‌ترین اثرات مترو ذکر کرد. مترو را به همه توصيه مي‌كنمدر ایستگاه میرداماد به مسافر دیگری نیز برخوردیم که خود را خطیبی معرفی کرد با شغل شریف استادی. او در هفته 3 یا 4بار از مترو برای سفرهای درون‌شهری خود استفاده می‌کند و به تمام دوستان و نزدیکان نیز این وسیله حمل‌ونقلي را توصیه می‌کند.  آقای خطیبی  از مسئولان مترو خواست تا هر چه زودتر عملیات اجرایی و تکمیلی برخی از ایستگاه‌ها ازجمله ایستگاه‌های جدید را به اتمام رسانند تا هر روز شاهد افزایش تعداد مسافران مترو باشیم. این استاد دانشگاه صرفه‌جویی در زمان و هزینه‌ها را بزرگ‌ترین عامل تشویق و ترغیب شهروندان به استفاده از مترو می‌داند و معتقد است وقتی می‌توان از نقاط شمالی تهران به سادگی و در کمال امنیت به مناطق مرکزی و جنوبی شهر دسترسی داشت، دلیلی برای عدم استفاده از مترو وجود ندارد. مترو ايمن، سريع اما...آقای سهراب یزدانی، کارشناس پروژه‌های نفتی است که اتفاقا به دلیل شرایط شغلی، طعم سفر با مترو کشورهای خارجی را هم چشیده است. او خود را مسافر جدید ایستگاه میرداماد معرفی می‌کند و البته قصد دارد تا حد امکان از مترو استفاده کند. وی   پس از تمجید فراوان با اشاره  به برخی مشکلات مترو گفت:  در امنیت و سرعت سفر با مترو هیچ شک و تردیدی نیست، اما برخی نارسایی‌ها باعث می‌شود که بعضا استفاده از ماشین ترجیح داده شود. یکی از مشکلات خط یک، تغییر قطار در ایستگاه شهيدحقانی برای رسیدن به ایستگاه قلهک است.  مثلا اگر از ایستگاه هفت‌تیر سوار مترو شویم در برخی مواقع به دلیل عدم ادامه مسیر قطار به ایستگاه آخر باید در ایستگاه شهيدحقانی پیاده شد و مجددا در همین خط سوار قطاری شد که تا ایستگاه پایانی می‌رود! مهندس یزدانی فاصله طولانی سرخط قطارها را نیز یکی دیگر از مشکلات خط یک مترو مي‌داند. مترو به شرط پله برقيخانم سالخورده‌ای در موقع بالا آمدن از پله‌ها، البته از نوع برقی! توجه ما را جلب کرد و برای مصاحبه به طرفش رفتیم. خانم جوادی‌نیا در همان ابتدای صحبت آب پاکی را روی دست‌مان ریخت و گفت: به دلیل نزدیکی ایستگاه به منزل و هم‌چنین راحتی رفت و آمد  از مسافران دايمی ‌مترو هستم ولی به شرطی که ایستگاه موردنظرم مجهز به پله‌برقی باشد.  خوشبختانه ایستگاهي كه امروز  مقصد من است دارای پله‌برقی است و می‌توانم به‌رغم بیماری قلبی از لب سکو به در خروجی ایستگاه برسم. وی یادآور شد که ایستگاه‌های جدید پیش از این شرایط تردد وی و دیگر همسن و سال‌های او را نداشتند. این خانم فقط به شلوغی مترو و تاخیر قطارها در برخی از اوقات انتقاد کرد و گفت: اگر این مشکلات برطرف شود می‌توان مترو را از هر نظر بهترین وسیله حمل‌ونقل عمومی‌ در تهران برشمرد. فقط با وسيله شخصي تردد مي‌كنمبرای ادامه گزارش به  نقطه  بعدی یعنی ایستگاه دكترشریعتی آمدیم. ایستگاهی که هنوز مانند ایستگاه قبلی تکمیل نشده و در نقاط مختلف آثاری از عملیات اجرایی تاسیسات و پله‌برقی به چشم می‌خورد.  به سراغ مسافری رفتیم که با سرعت به سمت سکو می‌رفت. این مسافر هم راضی به معرفی خود نشد و اظهار کرد که برای اولین بار است از مترو استفاده می‌کند.  وی که قصد عزیمت به ایستگاه امام‌خمینی(ره) را داشت، گفت: هیچ‌گاه نیاز به مترو ندارم و ترجیح می‌دهم همواره با خودرو شخصی در شهر تردد کنم! این شهروند عزیز که دلیلی برای ادامه هم‌صحبتی با ما نمی‌دید، به عنوان مسافر تازه‌وارد به شبکه مترو شرایط انتقاد و مقایسه ایستگاه‌ها با یکدیگر را نداشت و فقط به تنها پله‌برقی راه‌اندازی نشده ایستگاه دكترشریعتی خرده گرفت! تنها مشكل من پله غيربرقي استاظهارات این خانم هم در نوع خود جالب بود. این مسافر که وی هم دلیلی برای معرفی خود نمی‌دید کاری به سوال ما نداشت و فقط به انتقاد و گلایه پرداخت. وی بدون در نظر گرفتن موضوع گزارش به ایستگاه شهدا در خط4 مترو اشاره کرد و افزود: تنها مشکل من به عنوان مسافر دايمی ‌مترو عدم نصب پله‌برقی‌های ایستگاه شهداست.  البته ایستگاه‌های جدید هم در برخی قسمت‌ها دارای نواقص و کاستی‌هایی هستند ولی به دلیل مدت کوتاه راه‌اندازی آن‌ها می‌توان مشکلات را تحمل کرد. این خانم در طول صحبت‌هایش بارها به این موضوع اشاره کرد که این مطالب چاپ نخواهد شد و مسئولان هیچ ترتیب اثری به انتقادات وی نخواهند داد! ما  هم به جای قسم و آیه آوردن ترجیح دادیم برای  اثبات این طرز فکر اشتباه  نظرات این خانم را کامل و شفاف منعکس کنیم. بي‌انصافي است اگر انتقاد كنمایستگاه قلهک به عنوان نقطه پایانی خط یک مترو یکی دیگر از ایستگاه‌های جدید این خط است كه از نظر تردد مسافر حجم بسیار بالایی دارد. این بار ترجیح دادیم که به جای مسافران این ایستگاه به سراغ یکی از عوامل اجرایی پروژه برویم. وی در ابتدا به این موضوع اشاره کرد که تا تکمیل ایستگاه قلهک زمان باقی‌مانده و نمی‌توان برخی از کمبودها را به نواقص کلی ربط داد.  او که خود را در عین حال  مسافر همیشگی مترو معرفی می‌کند، معتقد است: حجم کار در ایستگاه‌های جدید بسیار بالاست و تمامی ‌عوامل اجرایی در نقاط مختلف پروژه مشغول کار و فعالیت شبانه‌روزی هستند. بی‌انصافی است که برخی مسافران نتیجه سال‌ها زحمت و تلاش عوامل اجرایی را نادیده گرفته و درخصوص سیستم حمل‌ونقل مترو ناعادلانه انتقادات می‌کنند. البته این حق واقعی شهروندان است که در بهترین شرایط از سیستم خدماتی مترو بهره‌مند شوند. سيستم تهويه را هم درست كنيددر گوشه ای از ورودی ایستگاه قلهک نظرمان به غرفه عرضه محصولات فرهنگی جلب می‌شود که با توجه به عدم اتمام عملیات تکمیل و تجهیز ایستگاه واقعا جای تعجب دارد! محمد مهدی مشکوری، مسئول این غرفه بدون جانبداری از شرکت مترو، ضمن اشاره به زحمات ‌ عوامل می‌گوید: یکی از بزرگ‌ترین مشکلات ایستگاه تازه‌تاسیس قلهک، تکمیل نشدن  پله‌برقی و سیستم تهویه است که باید هر چه سریع‌تر برطرف شود. یکی از اثرات مثبت و مهم سفرهای شهری با مترو بحث مرقوم به صرفه بودن آن است که در مقایسه با کرایه خودروهای مسافربر و تاکسی مبلغ قابل‌توجهی خواهد بود.  وی در ادامه به وسعت و سنگینی عملیات اجرایی در مترو اشاره کرد و گفت: به هیچ عنوان نباید منکر تلاش شبانه‌روزی مهندسان و کارگران مترو بود، چرا که هر روز از نزدیک شاهد تلاش آنان در جهت تکمیل این ایستگاه هستم. از كرايه تاكسي راحت شديمآقای بابایی یکی دیگر از مسافران جدید ایستگاه قلهک است که به عنوان کارمند، سیستم حمل‌ونقل مترو را تايید و به دیگران توصیه می‌کند. بابایی دسترسی راحت و آسان به این ایستگاه را عامل اصلی استفاده از مترو ذکر کرده و می‌گوید: راه‌اندازی این ایستگاه توانست دسترسی شمال تهران به نقاط مختلف شهر از قبیل مراکز مهم اداری-تجاری را میسر كرده و در ترافیک خیابان‌های این محدوده اثرگذار باشد.  پیش از این بسیاری از اهالی محدوده ایستگاه قلهک چاره‌ای جز استفاده از تاکسی برای رسیدن به محل کار خود نداشتند ولی هم‌اکنون به راحتی می‌توان با حداقل قیمت در مترو، حداکثر تسهیلات را براي جابه‌جایی در شهر دریافت کرد. ضمن آن‌كه مشکلاتی هم هنوز در ایستگاه هست كه باید هر چه سریع‌تر مرتفع شود. مثلا این ایستگاه نیاز به راه‌اندازی کامل پله‌های برقی و هم‌چنین سیستم  تهویه هوای  مناسب دارد. تعمیر و تجهیز قطارهای مستهلکاز همان روزهای ابتدایی راه‌اندازی ایستگاه‌های جدید، یکی از مسافران دايم ایستگاه قلهک بودم، چراکه بیشتر تردد من در تهران به‌وسیله این سیستم صورت می‌گیرد. آقای محمودی ضمن بیان این مطالب ، درخصوص ایستگاه‌های جدید خط یک مترو می‌افزاید: در یکی از ادارات کارمند هستم و هر روز با مترو سر کار می‌روم. راه‌اندازی ایستگاه قلهک نقش زیادی در سفرهای روزمره شهروندان شمال تهران داشت که این ادعا در افزایش روزافزون تعداد مسافران کاملا آشکار و پیداست. البته افزایش مسافران مترو نیاز به سرویس بیشتر و بهتری دارد که از آن جمله می‌توان به تجهیز سیستم تهویه هوا اشاره کرد.  ایستگاه‌های جدید هم‌چنان مسافران بیشتری را در خود جای می‌دهند که مدیران مترو باید به موازات جذب این تعداد مسافر به تکمیل پروژه‌های تازه‌تاسیس نیز بپردازند. ضمن آن‌که تعمیر و تجهیز قطارهای مستهلک نیز می‌تواند این ناوگان را کارآمدتر کند. همشهري مسافر