مترو در ایستگاه بحران ...

اتوبوس ها، مینی بوس ها، تاکسی ها، قطار شهری (مترو) و.... از جمله وسایل حمل و نقل عمومی در سطح شهرها به شمار می روند که می توان در کلانشهرها قطار شهری و اتوبوس ها را مهم ترین بخش حمل و نقل عنوان کرد چرا که بیشترین حجم کار با این دو وسیله بخصوص مترو انجام می شود.حمل و نقل عمومی در شهرهای بزرگ همواره با مشکلات و معضلاتی جدی همراه بوده از جمله در تهران که این مشکل با وجود تدابیر مختلف از جمله ایجاد بزرگراه ها، نصب و ایجاد پلها، اصلاح هندسی تقاطع ها و گسترش شبکه حمل و نقل عمومی باز با ترافیک سنگین روزانه در محورهای مختلف شهر همراه بوده است .قطار شهری یا همان مترو یکی از وسایل مهم حمل و نقل شهری در تهران محسوب می شود که روزانه بیش از یک میلیون و 500 هزار مسافر را جابجا می کند و نقش و تاثیر بسزایی را در رفع ترافیک و جا به جایی مسافر دارد و اگر نبود چنین شبکه ای معلوم نبود که .....موضوع احداث قطار شهری در تهران به بیش از یک قرن پیش باز می گردد که یک خط آهن روزمینی معروف به واگن اسبی، بین دروازه شهری ری (حضرت عبدالعظیم) و میدان باغ شاه احداث شد. بعد از مطالعات اجتماعی، اقتصادی و ترافیکی شهر تهران در سال 1350 و پیش بینی تغییرات آن برای سال 1370 و ارائه گزارش نهایی و انتخاب سیستم در سال 1354 قانون تاسیس شرکت راه آهن شهری تهران و حومه (مترو) تصویب شد و در سال 1356 عملیات اجرایی آن آغاز و به دلیل جنگ تحمیلی این طرح کاملا متوقف شد.در سال 1377 بعد از عقد قرارداد برای خرید تجهیزات ثابت و متحرک خطوط یک ، 2 و 5 قطار سریع السیر تهران - کرج مورد بهره برداری قرار گرفت و یک سال بعد، افتتاح و بهره برداری از بخش غربی خط 2 از ایستگاه صادقیه (تهران) تا امام خمینی (ره) انجام شد و این روال با کمک دولت، شهرداری و دیگر ارگانها و نهادها با بهره برداری از بخش های مختلف خطوط و ایستگاه های آن تا امروز ادامه داشته و طول خطوط به 105 کیلومتر و تعداد ایستگاه ها نیز به حدود 60 ایستگاه رسیده است که با تخصیص اعتبار و بودجه بموقع به این شبکه همچنان خطوط – 450 کیلومتر در کل و 217 کیلومتر درون شهری- و ایستگاه های آن گسترش بیشتری خواهد یافت.قطار شهری تهران هم اکنون بار سنگینی از حمل و نقل پایتخت را به دوش می کشد و همان گونه که گفته شد نقش قابل توجه و انکار ناپذیری را در این بخش بر عهده دارد که اگر چنین شبکه مهمی در بخش حمل و نقل شهری تهران خدمت رسانی نمی کرد، معلوم نبود امروز چه اتفاقی رخ می داد البته کاستی ها و نواقصی در امر خدمت رسانی به شهروندان از سوی مترو صورت می گیرد که دلایل خاص خود را دارد و در این خصوص مردم برخی سختی ها را تحمل می کنند به امید اینکه نواقص بزودی با نگاه ویژه مسوولان برطرف شود.پرواضح آنکه چنین شبکه عظیم و تاثیرگذاری در عرصه حمل و نقل شهری با توجه به تشویق مردم به استفاده از سیستم حمل و نقل عمومی نیازمند توجه خاص دولت، مجلس، مسوولان، مدیران و دست اندرکاران این بخش است که با تخصیص اعتبار و بودجه مورد نیاز و مدیریت صحیح به گسترش و خدمت رسانی آن کمک شود تا مردم با آسایش و راحتی بیشتر از خدمات این شبکه استفاده کنند چرا که اکنون شهروندان تهرانی در شرایطی بد و به دور از شان یک شهروند از این شبکه بهره می برند. این در حالی است که در چند ماه اخیر این مشکلات بخصوص تاخیرها و شلوغی و ازدحام مسافران در ایستگاه ها بیشتر شده است که در این خصوص و در ماه های گذشته مسوولان و مدیران این شبکه حمل و نقل شهری درباره برخی موارد هشدار داده اند که باید از سوی مسوولان و دست اندرکاران این بخش جدی گرفته شود چرا که شبکه مترو با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می کند و این مردم هستند که باید این کاستی ها را تحمل کنند، چرا؟ معلوم نیست.....جعفر ربیعی مدیر عامل شرکت بهره برداری مترو تهران چندی پیش اعلام کرده بود که خرید قطعات برای خطوط فعال مترو متوقف شده و حتی قطعات یدکی که پیش از این خریداری شده بود نیز به دلیل عدم پرداخت بدهی های بانکی در گمرک مانده است.مدیرعامل شرکت مترو تهران و حومه اما بتازگی از رفع مشکل ترخیص واگن های جدید مترو که از چند ماه پیش به دلیل عدم تمدید LC و تامین اعتبارات اسنادی در گمرک متوقف مانده بود خبر داد. مهندس محسن هاشمی در این خصوص می گوید: سیستم بانکی چون اطمینان نداشت در صورت ورود واگن ها به ناوگان هزینه خرید آنها از سوی مترو تامین شود از تمدید LC و تامین اعتبارات اسنادی خودداری می کرد که انتظار می رفت با حمایت دولت این مشکل سریعا رفع شود، اما سرانجام با توجه به فرسودگی ناوگان و مشکلات عدیده مترو 70 درصد از اعتبارات توسط شهرداری و 30 درصد توسط شرکت مترو تامین شد و از چند ماه پیش 32 واگن خط 5 که قطعات آن به صورت منفصل است و باید در کارخانه واگن سازی مونتاز شود و یک قطار خطوط داخلی مترو به دلیل مشکل تامین اعتبارات اسنادی در گمرک متوقف مانده بودند با حمایت و تلاش شهرداری این مشکل رفع شده و واگن های جدید در حال ترخیص از گمرک هستند.هاشمی همچنین خاطر نشان کرده که قرار بود امسال حداقل 80 واگن و 12 لوکوموتیو جدید وارد ناوگان مترو شود اما برای ورود سری جدید واگن ها همچنان با مشکلاتی مواجه خواهیم بود که امیدواریم برای تامین اعتبارات مورد نیاز همکاری لازم از سوی دولت صورت گیرد تا بازهم شاهد توقف سری جدید واگن ها در گمرک نباشیم.مدیر عامل مترو تهران و حومه معتقد است: اگر اعتبارات مورد نیاز به موقع تامین و مشکلات فاینانس و امکان استفاده از اعتبارات صندوق ذخیره ارزی برطرف نشود برنامه های سال 89 و سالهای آتی مترو با مشکل مواجه خواهد شد و این امکان وجود دارد که روند توسعه مترو کند شده و نتوانیم براساس برنامه ریزی ها پیش برویم.ربیعی در تازه ترین اظهار نظر خود می گوید: با ادامه کم توجهی به مترو در زمینه تامین قطارهای مورد نیاز و پرداخت یارانه بلیت به عنوان دو مشکل مهم مترو، مشکلات متروی پایتخت روز به روز بیشتر می‌شود در صورتی که این مشکل هر چه زودتر برطرف نشود، نه تنها وضعیت خدمات‌رسانی مترو بهتر نخواهد شد، بلکه بدتر شدن شرایط دور از انتظار نخواهد بود.مهندس جعفر ربیعی می افزاید: متاسفانه مسافران مترو تاوان اختلافات را می پردازند؟! در حالی که کمبود بودجه و عدم تامین قطارهای جدید در کنار عدم تحقق به موقع وعده ها، مسوولان مترو را با مشکلات عدیده ای روبه رو کرده است.ربیعی یکی از دلایل نقص فنی روزهای اخیر قطارهای مترو را اجرا نکردن تعمیرات برنامه ریزی شده این قطارها عنوان کرده و می گوید: علت این امر کمبود قطار در شبکه مترو و امکان نداشتن خروج به موقع قطارها از خطوط مترو برای تعمیرات دوره ای به علت تقاضای زیاد مسافرین است.این در حالی است که یکی از سایت های خبری، نارضایتی کارکنان از مسئولین متروی تهران را علت افزایش تأخیر قطارها در روزهای اخیر عنوان کرده است.این پایگاه اطلاع رسانی از قول کارمندی از مترو نقل می کند آمار خرابی‌ها نشان می‌دهد در ماه های قبل در کل خطوط به طور میانگین روزانه 4 الی 6 کنسلی حرکت قطار وجود داشته در حالی که اکنون این میزان به 46 الی 50 مورد ناشی از تأخیرهای حرکت‌های قبلی رسیده است. این کارمند می افزاید: حدود یک ماهی است که زمزمه‌هایی در خصوص تغییر شیفت‌ها و ساعات کاری کارکنان و کاهش میزان اضافه کاری آنها به گوش می رسید تا اینکه مکاتبات رسمی در این خصوص منتشر شد و در آن‌ها وضعیت شیفت بندی کارکنان به نحو غیرمنطقی (از دید کارکنان) درج شده و موجب اعتراض کارکنان مشمول این مسئله شد.ربیعی مدیر عامل شرکت بهره برداری مترو تهران اما با اعلام هشدار برای وضعیت مترو می گوید: در 6 ماه نخست سال دولت باید نیمی از سهم خود در یارانه بلیت مترو یعنی 24 میلیارد تومان پرداخت می کرد اما متاسفانه هنوز هیچ وجهی به مترو تهران پرداخت نشده و در بخش تعمیرات و تامین قطعات یدکی نیز به خاطر کمبود اعتبارات با مشکل مواجه ایم به همین دلیل امکان کاهش سرفاصله قطارها وجود ندارد و براین اساس در ایستگاه های مترو شاهد ازدحام جمعیت هستیم ، وی در حالی که از مسوولین درخواست کرده برای رفع مشکلات مترو اقدامات جدی صورت دهند، می گوید: مجلس یک بار برای همیشه این موضوع را روشن کند که آیا دولت در پرداخت یارانه بلیت متروی تهران سهم دارد یا خیر؟ رحیمی معاون اول رییس جمهور اما در سفر پنج شنبه به مازندران در پاسخ به سوال خبرنگار ایسکانیوز مبنی بر گفته یکی از مدیران مترو در پرداخت نکردن 24 میلیارد ریال اعتبار برای یارانه بلیت از سوی دولت تصریح می کند: این حرف به هیچ عنوان منطقی نیست اما رقم کاملی ندارم تا بتوانم پاسخ ادعای آنها را در این لحظه بدهم.مهندس سیدجعفر تشکری هاشمی معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران هم با بیان اینکه تکمیل خطوط شبکه مترو، مهم ترین پروژه حمل و نقل شهری است، واقعی شدن قیمت بنزین را یکی از راه حل های مشکل ترافیک می داند و معتقد است: اگر یارانه بنزین به جای این که به خودروهای شخصی پرداخت شود به حمل و نقل تعلق گیرد مشکل ترافیک از طریق تکمیل مترو حل می شود.وی همچنین با بیان اینکه تصویب طرح یک فوریتی برداشت از حساب صندوق ذخیره ارزی برای مترو تهران و 10 کلانشهر کشور تصمیمی انقلابی وتاریخی از سوی مجلس شورای اسلامی خواهد بود، می گوید: در صورت اختصاص سالانه یک میلیارد دلار به مترو از اعتبارات صندوق ذخیره ارزی می توانیم سالانه 25 کیلومتر مترو بسازیم که ضمن شکست رکورد ساخت مترو، این امکان فراهم می شود که طی 5 سال خطوط داخلی مترو تهران کامل شود .سید رضا اکرمی عضو کمیسیون فرهنگی مجلس و نماینده مردم تهران، توسعه مترو را بهترین راه حل معضل ترافیک عنوان می کند و در مورد بررسی طرح یک فوریتی برداشت از حساب ذخیره ارزی برای مترو تهران و 10 کلان شهر دیگر می گوید: با توجه به مشکلات پیش روی مترو و عزم جدی برای رفع این مشکلات مجلس تمام همکاری و تلاش خود را برای توسعه مترو خواهد کرد.مهرداد لاهوتی عضو هیات رئیسه کمیسیون عمران مجلس عنوان می کند: با روندی که تا کنون داشته ایم و اختصاص اعتبارات اندک، مترو تهران تا 30 سال دیگر هم تکمیل نمی شود. وی می گوید: از سال 53 که عملیات اجرایی احداث مترو در تهران آغاز شده تنها 110 کیلومتر مترو و به عبارتی به طور میانگین سالی 3 کیلومتر مترو در پایتخت به بهره برداری رسیده است، عملیات عمرانی احداث مترو در کلان شهرهای اصفهان، شیراز، تبریز و مشهد نیز از سال 80 و اهواز از سال 84 آغاز شده اما روند توسعه مترو در این شهرها نیز به دلیل کمبود اعتبارات به کندی پیش می رود و باید برای رفع مشکلات مترو به طور جدی اقدام شود.پرواضح است که مسوولان و ارگان های کشور اعم از نمایندگان مجلس، شوراهای شهر، شهرداری ها، کارشناسان و صاحب نظران شهری و ... جملگی بر گسترش شبکه حمل و نقل شهری بویژه مترو جهت رفع معضلات ترافیک و آلودگی شهرا تاکید دارند.با این تفاسیر و با وجودی که اظهارات و دلنگرانی های مسوولان مترو و دیگران درخصوص مشکلات، کمی ضد و نقیض است اما به نظر می رسد مشکلات در این شبکه حمل و نقل به هر دلیلی وجود داشته و کاملا برای مسافران ملموس و مشهود است، امید است اقدامات جدی قانونی، پشتیبانی و مالی از سوی دولت ، مجلس، مسوولان و دست اندرکارن امر در رفع مشکلات حمل و نقل شهری بخصوص در رفع مشکلات مترو صورت گیرد چرا که در صورت برخورداری مترو از این حمایت ها بخصوص حمایت مالی از سوی دولت، کمک بزرگی به گسترش حمل و نقل عمومی، کاهش ترافیک و آلودگی و ... خواهد کرد.باید بدانیم و بدانند که کم توجهی به مترو، بی توجهی به انبوه مسافران آن است، در حالی که روز به روز بر تعداد آنها اضافه می شود، مترو ضمن آنکه اصلی ترین و بهترین راه حل درد لاعلاج ترافیک است باعث جلوگیری از اتلاف وقت شهروندان، کاهش آلودگی هوا، صرفه جویی بسیار زیاد در مصرف سوخت و انرژی و... نیز می شود.امروزه که ترافیک در پایتخت با زندگی روزمره مردم عجین و به بخشی از آن تبدیل شده و با راهکارهای مختلف مهار نشده است باز هم گسترش شبکه مترو و استفاده عموم از آن می تواند بهترین راهکار باشد و این توجه بیشتر همه مسوولان و دستگاه ها را طلب می کند تا شهروندان تهرانی برابر با شان و جایگاه مناسب از آن استفاده کنند و به کاهش ترافیک هم کمک شود.