خداحافظ آقای خاکستری

فارس: "محمد البرادعي " كه زماني خود را "پاپ هسته‌اي " مي‌خواند، پس از 12 سال از سمت مديركل آژانس بين‌المللي انرژي اتمي كناره‌گيري كرد در حالي‌كه هرگز نتوانست تحت تاثير شرايط قرار نگيرد."محمد البرادعي " پس از گذراندن سه دوره 4 ساله به عنوان مدير كل آژانس بين‌المللي انرژي اتمي، رسماً از سمت خود استعفا داد تا جاي خود را به "يوكيا آمانو " نماينده ژاپن در آژانس دهد.البرادعي رفت، در حالي‌كه درباره او نمي‌توان قضاوت صريحي داشت؛ دوست داشت كه زير بار زور نرود، اما اگر اين زور پر زور مي‌شد چه؟ به هر حال نياز يك سياست‌مدار بخصوص ديپلمات در درجه اول اين است كه "زنده بماند " و البته بارها شده‌ بود كه در بيانيه‌هايش پس از اينكه اعتراف كرده بود ايران انحرافي از فعاليت صلح آميز نداشته، كلامش را تعديل كرده بود كه "مي‌خواهم زنده بمانم " و البته تا همين اواخر زنده ماند ولي همين يكي به نعل و ميخ زدن‌هايش باعث شد تا نه سياه باش و نه سپيد كه تبديل شود به مدير كلي خاكستري؛ هر چند هرگز نمي‌شود تا ابد خاكستري ماند."محمدالبرادعي " روز جمعه به شوراي حكام آژانس بين‌المللي انرژي اتمي گفت: خدايا، مرا ابزار صلح‌ خودتان قرار بده، جايي كه تنفر است، بگذار عشق بكارم، جايي كه تخطي است، ببخش، جايي كه ترديد است، اعتماد كن، جايي كه نااميدي است، اميد بده، جايي كه تاريكي است، نوراني كن و جايي كه غم است، شاد كن.البرادعي با مراسم مختصري در حضور همكارانش در وين، پايان ماموريت خود در رياست آژانس را جشن گرفت و از صحنه سياست بين المللي خداحافظي كرد. مراسم رسمي آغاز مسئوليت آمانو سه‌شنبه اول دسامبر (10 آذرماه) برگزار مي‌شود.خبرگزاري فارس به همين منظور گزارش كاملي از بيوگرافي البرادعي آماده كرده است در زير از نظر مخاطبان محترم مي‌گذرد.محمد البرادعي در 17 ژوئن سال 1942 در "قاهره " مصر متولد شد و در سال 2005 برنده جايزه صلح نوبل شد. "مصطفي البرادعي " پدر وي كه وكيل بود به كانون وكلاي دادگستري مصر رفت و با حكومت "جمال عبدالناصر " رئيس‌جمهوري مصر به نزاع پرداخت.محمد البرادعي راه پدرش را ادامه داد و مدرك خود را در رشته حقوق، از دانشگاه قاهره در سال 1962 كسب كرد. محمد يكي از 5 فرزند خانواده‌اش بود. وي با "آيدا الكاچف " كه گفته مي‌شود اصالت ايراني دارد ازدواج كرد و حاصل اين ازدواج دو فرزند به نام‌هاي "ليلا " و "مصطفي " است. ليلا وكيل است و با همسر خود در لندن به سر مي‌برد و مصطفي مدير صوت در يك شبكه تلويزيوني است. وي نيز در لندن زندگي مي‌كند.اولين مشاغل البرادعي:محمد البرادعي در سال 1962 مدرك ليسانس خود را از دانشگاه قاهره در رشته حقوق كسب كرد و مدرك تحصيلات تكميلي خود (DEA) را در موسسه فارغ‌التحصيلي مطالعات بين‌المللي "HEI " در ژنو و مدرك دكتري را در رشته حقوق بين‌الملل در دانشكده حقوق "نيويورك " در سال 1974 كسب كرد.شغل ديپلماتيكي وي در سال 1964 در وزارت امور خارجه مصر آغاز شد. وي در آنجا در مأموريت‌هاي دائم مصر در سازمان ملل متحد در نيويورك و ژنو در زمينه موضوعات سياسي، حقوقي و كنترل سلاح شركت كرد.از سال 1974 تا 1978 به عنوان مشاور ويژه در وزارت امور خارجه مصر فعاليت كرد. در سال 1980، وي به عنوان يكي از مقام‌هاي ارشد در زمينه برنامه حقوق بين‌الملل در موسسه آموزش و تحقيق سازمان ملل متحد فعاليت مي‌كرد.از سال 1981 تا 1987 به عنوان استاديار حقوق بين‌الملل در دانشكده حقوق دانشگاه "نيويورك " تدريس ‌كرد.در سال 1984 البرادعي عضو ارشد دبيرخانه آژانس بين‌المللي انرژي اتمي شد كه در آنجا بين سالهاي 1984 تا 1993 به عنوان مشاور حقوقي آژانس و بين سالهاي 1993 تا 1997 به عنوان دستيار مديركل روابط خارجه فعاليت ‌كرد. البرادعي همچنين يكي از اعضاي "انجمن حقوق بين‌الملل " و "جامعه آمريكايي حقوق بين‌الملل " است.شغل عمومي البرادعي به عنوان مديركل آژانس بين‌المللي انرژي اتمي:البرادعي در اول دسامبر 1997 به عنوان مدير كل آژانس بين‌المللي انرژي اتمي برگزيده شد و جانشين "هانس بليكس " (Hans Blix) از سوئد شد. وي براي يك دوره چهارساله ديگر بين سالهاي 2001 تا 2005 براي دومين بار به عنوان مديركل آژانس برگزيده شد و سومين و آخرين دوره رياست وي در آژانس تا نوامبر 2009 تمديد شد. دوره رياست البرادعي با موضوعات منع گسترش سلاح‌هاي هسته‌اي كه شامل بازرسي از عراق قبل از حمله آمريكا به اين كشور در مارس 2003 و تنش‌هاي موجود بر سر برنامه هسته‌اي ايران مشخص مي‌شود.اولين دوره رياست البرادعي در آژانس:"مارك هيبس " و "اندرياس پرسبو " در مقاله‌هاي خود در بولتن "دانشمندان اتمي " اعلام كردند كه زمانيكه وي [البرادعي] به عنوان مديركل آژانس بين‌المللي انرژي اتمي برگزيده شد، تعداد كمي مي‌توانستند پيش‌بيني كنند كه البرادعي تا چه اندازه در امور هسته‌اي جهان در دوره رياست خود مثبت خواهد بود. پس از آنكه البرادعي در سال 1997 توسط كنفرانس عمومي به عنوان مديركل آژانس برگزيده شد، در سخنراني خود اعلام كرد: براي آنكه سازمانهاي بين المللي از اعتماد و حمايت اعضاي خود بهره‌مند شوند، بايد در برابر نيازهاي آنها مسئول باشند، دستاوردهاي محكم و باثباتي را نشان دهند و فعاليت‌هاي خود را به شيوه موثر و مفيدي انجام دهند و به فرايند مذاكرات آشكار، شفاف و نمايندگي منصف احترام گذارند.درست چندماه قبل از آنكه محمد البرادعي صدارت را به دست گيرد، "پروتكل الحاقي مدل " به تصويب رسيد و جو جديدي را براي راستي آزمايي آژانس بين‌المللي انرژي اتمي به وجود آورد زيرا به آژانس اختيارات بيشتري براي جستجوي فعاليت‌هاي اعلام نشده هسته‌اي مي‌داد.زماني‌كه البرادعي به پست مدير كلي رسيد، برنامه‌اي را براي ايجاد "پادمان‌هاي جامع " آغاز كرد و توافقنامه‌هاي حفاظت جامع آژانس بين‌المللي انرژي اتمي را با پروتكل الحاقي جديد تركيب كرد.وي در بيانيه سال 1998 خود به كنفرانس عمومي، از تمامي كشورها درخواست كرد تا پروتكل الحاقي را منعقد كنند و به بررسي هاي خود در زمينه اين پروتكل تسريع بخشند. تاكنون 91 كشور پروتكل‌هاي الحاقي را به اجرا درآورده‌اند. اولين دور رياست‌ البرادعي در آژانس در نوامبر 2001، درست دو ماه پس از حادثه 11 سپتامبر به پايان رسيد. به دنبال اين حادثه، البرادعي برنامه امنيت هسته‌اي را براي مبارزه با خطر تروريسم هسته‌اي به وجود آورد. "بودجه امنيت هسته‌اي "، كه منبع اصلي مالي فعاليت‌هاي امنيت هسته‌اي آژانس بين‌المللي انرژي اتمي است، در سال 2008 معادل 18 ميليون يورو بود.دور دوم رياست البرادعي در آژانس:يكي از موضوعات مهم در دور دوم رياست‌ محمد البرادعي در آژانس، بازرسي آژانس در عراق بود. وي توجيه آمريكا براي حمله سال 2003 به عراق را از همان زمان بحران خلع سلاح عراق در سال 2002، زمانيكه وي به همراه بليكس تيمي از بازرسان سلاح سازمان ملل متحد در عراق را همراهي كردند، رد كرد البرادعي در ماه مارس 2003 به شوراي امنيت سازمان ملل متحد اعلام كرد كه اسنادي مبني بر آنكه نشان‌ مي‌دهد عراق تلاش كرده است تا از نيجريه اورانيوم كسب كند، هيچ‌گونه اعتباري ندارد. البرادعي حمله آمريكا به عراق را به عنوان يك " نمونه بارز از اينكه چگونه استفاده از زور مسئله را به جاي آنكه رفع كند، آنرا تشديد مي‌كند "، خواند. وي بعدها اعلام كرد كه ما از عراق آموختيم كه بازرسي زمان مي‌برد، و اينكه ما بايد صبور باشيم و اينكه يك بازرسي مي‌تواند در واقعيت كارساز باشد و اينكه وي توانست اين مسئله را تأييد كند كه "صدام حسين "، رئيس جمهور معدوم عراق برنامه سلاح‌هاي هسته‌اي خود را احيا نكرده بود.در سال 2004 در قسمت "خطرهاي گسترش سلاح‌هاي هسته‌اي " در روزنامه آمريكايي "نيويورك تايمز " در تاريخ 12 فوريه 2004 محمد البرادعي اعلام كرد: ما بايد اين ايده غيرعملي را رها كنيم كه بر اين اساس است كه برخي از كشورها نمي‌توانند سلاح كشتار جمعي داشته باشند و برخي ديگر به دلايل امنيتي مي‌توانند از اين سلاح بهره‌مند شوند. اگر جهان روند خود را تغيير ندهد ما دچار خود-ويراني مي‌شويم.دور سوم و دور نهايي رياست‌ البرادعي در آژانس:آمريكا در ابتدا در سال 2005 با انتخاب مجدد البرادعي به عنوام مديركل آژانس بين‌المللي انرژي اتمي به مخالفت پرداخت. در ماه مه 2005 "لاورنس ويلكرسون "، (Lawrence Wilkerson) رئيس ستاد "كالين پاول " (Colin Powell) وزير امور خارجه سابق آمريكا، "جان بولتون " معاون وزارت امور خارجه آمريكا در امور كنترل سلاح و امنيت بين‌الملل را با رقابتي مخفيانه مسئول محروم كردن البرادعي از رسيدن به رياست آژانس بين‌المللي انرژي اتمي كرد. بولتون از حد خود فراتر رفت تا مانع رسيدن البرادعي به رياست آژانس شود."واشنگتن‌پست " در دسامبر 2004 گزارش داد كه دولت بوش چندين تماس تلفني البرادعي با مقامات ايراني را قطع كرده است و تمامي تلاش خود را به كار گرفته است تا اين تماس‌ها را بررسي كنند به اميد آنكه بتوانند مانع از رسيدن وي به مديركلي آژانس شوند. آمريكا تنها كشوري بود كه با انتخاب مجدد البرادعي به مخالفت پرداخت و به همين دليل نهايتاً نتوانست حمايت ديگر كشورها براي خلع البرادعي را به دست آورد.البرادعي نهايتاً در 13 ژوئن 2005، به اتفاق آراء توسط شوراي حكام آژانس بين‌المللي انرژي اتمي براي سومين بار به عنوان مديركل آژانس برگزيده شد.اظهارات البرادعي درباره دوره چهارم رياست آژانس بين‌المللي انرژي اتمي:البرادعي در سال 2008 اعلام كرد كه به دنبال كسب دوره چهارم رياست آژانس بين‌المللي انرژي اتمي نيست اما ادامه داد اميدوار است كه آژانس نامزدهايي داشته باشد كه مورد پذيرش همه....شمال، جنوب، شرق و غرب باشد زيرا اين چيزي است كه مورد نياز است. پس از چند دوره رأي‌گيري، در سوم ژوئيه 2009، "يوكيو آمانو "، سفير ژاپن در آژانس بين‌المللي انرژي اتمي به عنوان جانشين البرادعي برگزيده شد.نقش البرادعي در دستور قراردادن برنامه هسته‌اي ايران:محمد البرادعي در دوران رياست خود در آژانس بين‌المللي انرژي اتمي، بيش از 20 گزارش از تأسيسات و فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران ارائه كرد كه در تمامي اين گزارش‌ها بر صلح‌آميز بودن فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران تأكيد كرد.شوراي حكام آژانس بين‌المللي انرژي اتمي روز جمعه هفته گذشته تحت فشار كشورهاي غربي به صدور قطعنامه عليه ايران تن داد.كشورهاي غربي از جمله آمريكا و انگليس و فرانسه طي روزهاي اخير به شدت در تلاش بودند تا با فشار بر آژانس، قطعنامه‌اي را تصويب كنند.اين در شرايطي است كه "محمد البرادعي "، مدير كل آژانس بين‌المللي انرژي اتمي كه سي‌ام نوامبر سمت خود را رسما به "يوكيو آمانو " ژاپني مي‌دهد در آخرين گزارش خود درباره برنامه هسته‌اي ايران بر نبود انحراف در برنامه هسته‌اي صلح آميز جمهوري اسلامي ايران تاكيد كرده بود.البرادعي اغلب از جانب غرب و آمريكا به علت سياست‌هايي كه درقبال ايران اتخاذ كرده است مورد انتقاد و سرزنش قرار گرفته است.گرچه "جرج بوش " رئيس‌جمهوري پيشين آمريكا يكي از منتقدان البرادعي بود اما "باراك اوباما " رئيس‌جمهور كنوني آمريكا يكي از بزرگترين طرفداران وي محسوب مي‌شود.البرادعي در آخرين سخنراني خود براي شوراي حكام آژانس بين‌المللي انرژي اتمي در ژوئن سال 2009 اعلام كرد كه آژانس توانسته‌ است رسيدگي به مواد هسته‌اي در ايران را ادامه دهد و همچنين اعلام كرد كه با ابتكار آمريكا براي تعامل با جمهوري اسلامي ايران از طريق مذاكرات مستقيم بدون پيش‌شرط و براساس احترام دوجانبه بسيار دلگرم شد و اظهار اميدواري كرد كه ايران با حسن نيت به اين ابتكار آمريكا پاسخ مثبت دهد. شوراي حكام آژانس بين المللي انرژي اتمي و شوراي امنيت سازمان ملل متحد، البرادعي را به علت تلاش‌هاي منصفانه و تخصصي وي براي رفع تمامي موضوعات مهم درباره ايران تحسين كردند.بيانيه‌هاي البرادعي درباره برنامه هسته‌اي ايران براي رسانه‌ها:البرادعي در مصاحبه‌اي با شبكه "سي‌ان‌ان " در ماه مه 2007 يكي از هشدارهاي قاطع خود را درباره استفاده از اقدامات نظامي عليه ايران ابراز كرد و با اشاره به اين نكته كه افراد افراطي، ايده‌هاي افراطي دارند اعلام كرد كه شما نمي‌خواهيد بحث بيشتري با ديوانه‌هاي جديد كه خواهان حمله به ايران هستند، داشته باشيد."راجر كوهن " ستون نويس روزنامه "نيويورك‌تايمز " در آوريل 2009 با البرادعي مصاحبه كرد و البرادعي در اين مصاحبه تصريح كرد كه اسرائيل كاملا ديوانه خواهد بود اگر به ايران حمله كند و اعلام كرد كه حمله به تأسيسات هسته‌اي ايران منطقه خاورميانه را به گلوله‌اي از آتش تبديل مي‌كند و منجر مي‌شود تا ايران به كمك كشورهاي مسلمان به توليد سلاح بپردازد.البرادعي در مصاحبه با روزنامه فرانسوي "لوموند " اعلام كرد: من مي‌خواهم مردم را از اين ايده كه ايران تهديدي براي فرداست و اينكه ما هم‌اكنون با اين حق رو برو هستيم كه مسئله بمباران كردن ايران يا اجازه دادن به هسته‌اي شدن اين كشور را بررسي كنيم، دور نگاه دارم. ما اصلا در آن موقعيت نيستيم. عراق نمونه بارز از اينكه چگونه استفاده از زود به جاي آنكه مشكل را حل كند آن را بدتر مي‌كند، است.در 4 اكتبر 2009، خبرگزاري شينهوا گزارش داد كه البرادعي در كنفرانس مطبوعاتي مشترك با "علي اكبر صالحي "، رئيس سازمان انرژي اتمي ايران، رژيم صهيونيستي را برجسته كرد و اعلام كرد كه رژيم تل‌آويو اجازه بازرسي از تأسيسات خود را به مدت 30 سال است كه رد كرده است. البرادعي تصريح كرد: اسرائيل با داشتن سلاح‌هاي هسته‌اي، تهديد شماره يك خاورميانه محسوب مي‌شود."برنار كوشنر "، وزير امور خارجه فرانسه، در سپتامبر 2007 با اشاره به خطرهاي بالقوه ايران هسته‌اي اعلام كرد كه ما بايد براي بدترين‌ها آماده شويم و بدترين در اينجا جنگ است. البرادعي در واكنش به كوشنر، گزينه حمله به ايران را به عنوان يك "هوچيگري " توصيف كرد و ايده حمله احتمالي به ايران را رد كرد. وي به جنگ عراق اشاره كرد كه در آن 70 هزار غيرنظامي بي‌گناه تنها به خاطر اين ظن و گمان كه عراق داراي سلاح‌هاي هسته‌اي است كشته شدند و افزود: من فكر نمي‌كنم در اين مرحله ما با خطري مواجه باشيم كه رويارويي با آن به راه‌حلي فراتر از ديپلماسي نياز داشته باشد.تلاش‌هاي البرادعي تنها منحصر به بازرسي‌هاي هسته‌اي نمي‌شود. ديگر جنبه بسيار مهم وي پيشرفت‌هايي است كه از طريق فناوري هسته‌اي حاصل شده است. در سال 2004 البرادعي ابتكار جهاني بسيار جامعي را براي مبارزه با سرطان آغاز كرد. اين برنامه موسوم به "اقدام براي سرطان درماني " بود.جوايز:دكتر البرادعي در دوران رياست خود در آژانس به علت تلاش‌هايش براي آنكه اين اطمينان را دهد كه انرژي هسته‌اي براي اهداف صلح‌آميز استفاده مي‌شود، جوايزي را كسب كرد.در 7 اكتبر 2005، البرادعي و آژانس بين‌المللي انرژي اتمي به طور مشترك برنده جايزه صلح نوبل به علت تلاش براي جلوگيري از استفاده از انرژي هسته‌اي براي اهداف نظامي و دادن اين اطمينان كه انرژي هسته‌اي صلح‌آميز به امن‌ترين روش ممكن استفاده مي‌شود، كسب كرد.وي تمامي جايزه خود را براي ساخت يتيم‌خانه‌اي در زادگاه خود در قاهره صرف كرد.البرادعي در حالي پس از 12 سال خدمت در آژانس، كرسي رياست را ترك مي‌كند كه قرار است جاي خود را به "يوكيا آمانو " نماينده ژاپن در آژانس بين‌المللي انرژي اتمي دهد و آمانو دوره چهارساله رياست خود در آژانس را اول دسامبر (10 آذرماه) آغاز خواهد كرد.