خـودکشی آخـر راه نیست

تعداد بازدیدها: ۴۵ آرزو پاك:«خودت را بكش. زنده ماندن دیگر فایده ندارد. خودت را بكش، تا بی‌دغدغه‌ترین حالت ممكن عمرت را تجربه كنی. خودت را بكش تا از همه چیز خلاص شوی. خودت را بكش. این زندگی دیگر ارزش سازش ندارد. خودت را خلاص كن. نه به‌طرزی نمایشی، طوری كه دیگر جانی وجود نداشته باشد. خودت را از این دنیا كم كن. خودت این تفریق را انجام بده پیش از آنكه از وبال شدن هراس داشته باشی. این چه زندگی‌ای است!!» آیا شما نیز با پیشامدهای ناكام‌كننده در زندگی مواجه شده‌اید، طوری كه دل‌تان بخواهد به همه‌چیز خاتمه دهید؟ آیا تاكنون مرگ به‌عنوان راه‌حلی بهتر از مبارزه با زندگی برایتان مطرح شده است؟ اگر این طور است باید بدانید كه بسیاری از مردم در دوره‌ای از زندگی خود به مرگ فكر كرده‌اند. خودكشی تجربه‌ای مغشوش‌كننده، دردناك و سخت است و برای خلاصی از آن، تعیین عوامل ایجاد‌كننده بحران، فهم احساسات شخص خودكشی‌كننده و مواجهه با افكار خودكشی‌گرا، مسائل بسیار مهم و اساسی هستند. با این حال خودكشی را نه‌تنها پایانی نیست بلكه طبق آمار جهانی هر روز سن خودكشی در حال كاهش است و روانشناسان و جامعه‌شناسان به دنبال یافتن راه‌حلی برای كاهش جدی آن هستند. مصرف دارو، استعمال مواد مخدر، خودسوزی، رگ‌زنی و مصرف سموم مختلف تنها برخی از دستاویزهایی است كه افراد سرخورده از آن برای ناكامی درازمدت‌شان استفاده می‌كنند تا بودن‌شان برای همیشه جنبه خاموشی بگیرد و یا به قول خودشان خلاص‌شان كند.  به عقیده روانشناسان، زمانی كه شخص قادر به رویارویی با تجارب منفی زندگی نباشد، افسردگی و یأس ناشی از آن می‌تواند شخص را به افكار خودكشی، آسیب‌پذیر كند. شاید به همین دلیل است كه خودكشی ارتباطی به میزان تحصیلات، موقعیت اجتماعی و جنسیت ندارد. روانشناسان و جامعه شناسان، با تقسیم خودكشی، به سه دسته موفق، ناموفق و پنهان، خودكشی موفق را عملی می‌دانند كه افراد در آن به‌طور جدی روشی را انتخاب می‌كنند كه زندگی‌شان به‌طور قطع پایان پذیرد. اما به كسانی كه پس از عمل انتخابی برای خودكشی نجات می‌یابند، خودكشی آنان را ناموفق توصیف می‌كنند.  نكته جالب توجه اینجاست كه متخصصان از دسته سوم خودكشی كه پنهان نام دارد، بیشتر ابراز نگرانی می‌كنند زیرا از دیدگاه آنان، آمار خودكشی در این نوع به لحاظ افزایش، قابل مقایسه با دو نوع دیگر نیست و در این مورد، فرد با وجودی كه از انجام بعضی رفتارها یا عادات آگاهی دارد و می‌داند ادامه آن رفتار موجب عارضه جسمی، معلولیت یا مرگ  وی می‌شود اما او به رفتار خویش ادامه می‌دهد و به سلامتی خود بی‌توجهی می‌كند. از این روی این نوع خودكشی را «خودكشی محترمانه» نامیده‌اند، به‌عنوان مثال اعتیاد به مواد مخدر، الكل، سیگار، استفاده غیرمجاز از داروهای متنوع، سایر مخدرات یا بیمارانی كه تحت نظر پزشك هستند اما از خوردن داروهای تجویزیشان تعمدا خودداری می‌كنند و رژیم غذایی خود را رعایت نمی‌كنند نیز در این دسته قرار می‌گیرند. تحقیقات صورت‌گرفته توسط محققان نشان می‌دهد، سفیدپوستان بیشتر از رنگین‌پوستان خودكشی می‌كنند، همچنین بر اساس آمار، خودكشی در افرادی كه از كشوری به كشور دیگر مهاجرت می‌كنند بیشتر صورت گرفته است. روانشناسان نیز با تأكید بر اینكه مردان سه برابر بیشتر از زنان، خودكشی موفق دارند، می‌گویند: زنان چهار برابر بیشتر از مردان اقدام به خودكشی می‌نمایند اما نجات می‌یابند و به نظر می‌رسد در زنان، تظاهر به خودكشی بیش از خودكشی موفقیت‌آمیز نمود دارد. پژوهش‌های صورت‌گرفته در زمینه سن و سال نیز نشان می‌دهد، با افزایش سن، احتمال خودكشی در افرادی كه كمتر اعتماد به نفس دارند افزایش می‌یابد، چنانكه به‌طور كلی مردان از ۴۵ سالگی به بعد و زنان از ۵۵ سالگی به بعد اقدام به خودكشی بیشتری دارند و آمار خودكشی در سنین حدود ۷۵ سالگی سه برابر جوانان است، اما بر اساس یافته‌ها بیشترین آمار خودكشی مربوط به سنین ۱۵ تا ۲۴ سالگی است كه باز هم در پسران كمی بیشتر از دختران دیده شده است. بروز اضطراب و غمزدگی پیامدهای ناگزیر خودكشی جواد عباسی، مشاور خانواده، با بیان اینكه خودكشی در اغلب جوامع وجود دارد، می‌گوید: بی‌تردید خودكشی در هر جا، اتفاق بیفتد عوارض نامطلوب خانوادگی، اجتماعی و... برجای می‌گذارد؛ به نوعی كه می‌تواند عاملی برای شروع یا بروز یك نوع بیماری روانی یا جسمی و حتی موجب متلاشی‌شدن خانواده و مانعی برای سیر مطلوب و طبیعی خانواده شود. حتی به لحاظ روانی، افراد زمانی كه از خودكشی فرد یا افرادی مطلع شوند، غم‌زده می‌شوند و با حساس‌شدن نسبت به این معضل ممكن است اضطراب و نگرانی‌شان را به خانواده خود انتقال داده و وقوع آن را در اطرافیان بسیار محتمل بدانند. به همین دلیل است كه توجه به دیدگاه‌های اجتماعی، خانوادگی، اقتصادی، تحصیلی و كاری ضروری به نظر می‌رسد. داشتن اعتقادات عمیق مذهبی، زندگی در شهرها و روستاهای آرام و كوچك، داشتن ازدواج موفق، داشتن شغل مناسب، برونگرا بودن و داشتن سلامت جسمانی ازجمله مواردی هستند كه نافی این اقدام به شمار می‌روند. همچنین از دیدگاه آسیب‌شناسان اجتماعی، در میان گذاشتن مشكلات با افراد خانواده، نوشتن لیستی از غم‌ها، ناكامی‌ها و مشكلاتی كه فرد را به این اقدام سوق داده است و مثبت‌اندیشی به جای تلقین افكار منفی از جمله مسائلی هستند كه جزو عوامل برطرف‌كننده این اقدام محسوب می‌شوند. زمان خودكشی از دید جامعه‌شناسان ویژگی مشترك میان افرادی كه اقدام به خودكشی می‌كنند، داشتن این باور است كه خودكشی تنها راه‌حل غلبه بر احساسات غیرقابل‌تحمل است و میل به خودكشی به این دلیل است كه فرد می‌خواهد به احساسات غیرقابل تحمل خاتمه ‌دهد. در غمنامه خودكشی، پریشانحالی و مشكلات عاطفی به اندازه‌ای شدت می‌گیرند كه فرد از یافتن راه‌حل‌های مختلف ناتوان می‌شود. مثلا احساس تنهایی، افسردگی، بی‌كسی و ناامیدی در او به میزانی شدت می‌یابد كه زنده‌بودن را بی‌فایده می‌انگارد. مرگ یكی از اعضای خانواده و شكست در برقراری ارتباط نیز ازجمله مواردی هستند كه اعتماد به نفس افراد را تحت تأثیر قرار می‌دهند. جز موارد یادشده، ورشكستگی‌های اقتصادی نیز ازجمله مشكلات عمده‌ای هستند كه برخی با آن مواجه می‌شوند. از این روی باید به این نكته توجه داشت كه اغلب كسانی كه اقدام به خودكشی می‌كنند، پیش از اقدام، به گونه‌ای قصد خودشان را نشان می‌دهند و ابراز جملاتی مانند از این زندگی خسته شده‌ام، دلم می‌خواهد خودم را بكشم، برای روز مبادا قرص تهیه كرده‌ام، خودم را آتش می‌زنم  و جملاتی از این دست هشدار جدی برای اطرافیان كسانی است كه قصد از بین بردن خودشان را دارند. خودسوزی از دید پزشكان سوانح سوختگی، خودسوزی بدترین نوع خودكشی است. بیشتر روانشناسان نیز معتقدند افرادی كه اقدام به خودسوزی می‌كنند، افرادی هستند كه به اوج جنون می‌رسند. زیرا اغلب آنان بعد از خودسوزی پشیمان می‌شوند. چراكه قصدشان تأدیب اطرافیان‌شان بوده اما... پزشكان با تأكید بر اینكه خودسوزی مانند انفجاری است كه در یك لحظه رخ می‌دهد و خاموش می‌شود، می‌گویند: بیشتر كسانی كه خودسوزی می‌كنند به دلیل سوختگی یا عفونت‌های ناشی از سوختگی می‌میرند یا  اگر هم زنده بمانند به دلیل ظاهر وحشتناكی كه پیدا می‌كنند، از زنده ماندن‌شان پشیمان می‌شوند و این نوع خودكشی در ایران، بیشتر در استان‌های كرمانشاه و ایلام دیده می‌شود و از آنجا كه ریشه اغلب خودسوزی‌ها تعصب و مسائل ناموسی است این اقدام از سوی زنان بیشتر از مردان صورت می‌گیرد.