نگاهی دیگر به آنچه در بازار طلا و سکه می گذرد

خبرگزاري فارس: شرايط ظاهراً ملتهب بازار سكه و طلا در كشور، بانك مركزي را در آستانه آزمون حساس ديگري قرار داده است كه چگونگي عمل در آن مي تواند ملاكي براي سنجش توانايي هاي مديران و كارشناسان اين نهاد معتبر در درك شرايط اقتصاد كشور و البته تفكيك مسائل واقعي و ايذايي در بازار طلا و سكه تلقي شود. براي روشن تر شدن مسئله شايد ارائه تصويري كوتاه اما گويا از آنچه در حال حاضر در فضاي بازار سكه و ارز مي گذرد، بيراه و بي فايده نباشد؛ با افزايش بي سابقه قيمت طلا در بازارهاي جهاني كه عمده كارشناسان آن را معلول نااطميناني كشورها و فعالان بين المللي در عرصه اقتصاد مي دانند، از حدود سه هفته پيش يعني با پايان تعطيلات نوروزي، قيمت طلا و به تبع آن سكه در ايران نيز سيري صعودي در پيش گرفته است كه همچنان ادامه دارد. تا اينجاي كار مورد اعجاب برانگيزي به چشم نمي خورد، الا اينكه به اعتبار ذات غير شفاف بازار در ايران، در مقاطعي هم كه قيمت ها در سطح جهاني افت هاي مختصري را تجربه مي كرد، بازار ايران همچنان به حفظ قيمت ها در سطح قبلي اصرار داشت. اين روند افتان و خيزان همچنان ادامه داشت تا اينكه از اوائل هفته گذشته به ناگاه ارتباط منطقي نرخ ها در بازار ايران با جهان قطع شد و قيمت ها در ايران با عدم تبعيت از فراز و فرودهاي بين المللي، ساز خود را كوك كردند و به راه خود رفتند. به گونه اي كه تقريبا هيچ افت قيمتي در بازارهاي جهاني در بازار ايران انعكاس متناسبي نمي يابد و حتي تلاش هاي بانك مركزي هم كه بنا بر رسم معلول سعي دارد با افزايش عرضه طلا به شكل شمش و سكه، مهار اين بازار سركش را به دست بگيرد هم ديگر كارگر نيست، عرضه ها و حراج ها ادامه دارد و افزايش قيمت ها هم همينطور، خوب كه نگاه كنيم شايد بتوان پوزخند قيمت ها و دلال ها را در رقص حباب ها ديد و نگاه ها و قلم هايي را كه در ميان اين بازار به ظاهر ملتهب، تنها و تنها به گاوصندوق هاي بانك مركزي چشم دارند تا بلكه گشوده تر شوند و سيل شمش هاي مملكت به بازار سرازير. اما در اين فضاي رواني سنگين كه به نظر مي رسد عده اي هم در آن غيبت چند روزه مديران بانك مركزي را براي اعمال فشار به آنها بهانه قرار داده اند تا با مقصر جلوه دادنشان، فشارها را براي رضايت بانك مركزي به افزايش عرضه ها افزايش دهند، خبرها و تحليل هاي جسته و گريخته ديگري هم به گوش مي رسد كه حتي احتمال درستي آنها، ضرورت تأمل بيشتر بانك مركزي در مورد راهكار مديريت شرايط، بيش از پيش مي سازد. مسائلي مانند ادامه افزايش قيمت طلا و سكه در روزهاي اخير با وجود بالا بودن حجم عرضه توسط بانك كارگشايي، عدم ورود سكه ها و شمش هاي حراج شده به بازار و حضور و فعاليت خريداران حقوقي در بازار همه و همه نشانه هايي از وجود جريان هاي برنامه ريزي شده اي است كه به هر نيت و قصدي كه باشد نتيجه اش در صورت عدم دقت و درايت بانك مركزي به كاهش ذخائر ارزي و طلايي كشور خواهد بود. نگارنده البته به شدت با غلبه تحليل امنيتي و غير اقتصادي بر نگاه كارشناسي در ريشه يابي جريانات اخير بازار طلا و سكه مخالف است و معتقدم بي ترديد آنچه اكنون شاهد آن هستيم، محصول و پيامد تصميمات و سياست هاي دور و نزديك مسئولان كشور در حوزه اقتصاد است و با همين منطق هم حتما و قطعا مديريت آن در كوتاه مدت و حلش در دراز مدت، نيازمند راهكارهايي اقتصادي است. اما هدف از پيش كشيدن مسائلي كه از آنها تحت عنوان كلي اقدامات برنامه ريزي شده براي كاستن از ذخائر ارزي كشور نام برده شد، اين است كه توجه بانك مركزي به ضرورت بررسي همه جانبه مسئله و اتخاذ تدابيري جامع بيشتر جلب شود. در اين ميان از آن دسته كارشناسان و رسانه هايي كه دائما بر طبل ضرورت عرضه بيشتر سكه و طلا توسط بانك مركزي مي كوبند و دانسته يا نادانسته مجال و فضاي تصميم گيري صحيح را از بانك مركزي مي ستانند نيز بايد پرسيد كه آيا ردپاي برخي جريان هاي به اصطلاح مافيايي را كه واردات قاچاق طلا و نبض قيمت را در بازار در دست دارند، در ركوردشكني هاي اخير مي بينند يا نه؟ اگر بخواهيم خود را به قاعده و تناسب ميان عرضه و تقاضا پايبند باشيم كه قطعا هم براي تحليل اقتصادي و كارشناسي مسائل اقتصادي بايد اينگونه باشد، رابطه بين افزايش قيمت ها در عين افزايش عرضه را چگونه بايد تفسير و تحليل كنيم؟ و پرسش ديگر اينكه جايگاه و سهم طلا و سكه در سبد خريد و معيشت عموم مردم ايران كجا است و چرا بايد ذخائر گرانبها و استراتژيك طلاي كشور را كه به اعتقاد اكثريت كارشناسان با داغ تر شدن جنگ هاي ارزي در آينده، نقطه قوت اقتصاد كشورمان خواهد بود، براي خواباندن جو ملتهبي باشد كه عده اي دانسته و نادانسته به آن دامن مي زنند؟ اصلا بياييد فرض كنيم روند فعلي قيمت طلا و سكه در بازار ادامه پيدا كند، گراني بيش از اندازه اين كالاها در كوتاه مدت چه تأثري بر معيشت عمومي خواهد داشت؟ از اين رو معتقدم با وجود ضرورت مديريت صحيح شرايط بوجود آمده نبايد با موج رواني خواهان افزايش عرضه طلا و سكه اط سوي بانك مركزي، همراه شد و چوب حراج به ذخائر ارزي كشورمان زد. يادداشت از :سپهر آصف انتهاي پيام/م